#end
၂။ မှောင်မိုက်သော ဒြပ်စင် (Dark Matter) ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း
နောက်ထပ် အမှတ်ရစရာ တစ်ခုကတော့ မှောင်မိုက်သော ဒြပ်စင် (Dark Matter) ရဲ့ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၆၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေမှာ နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင် ဗီရာ ရူဘင် (Vera Rubin) နဲ့ သူမရဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဟာ အင်ဒရိုမီဒါ ဂလက်ဆီရဲ့ လည်ပတ်ပုံကို အသေးစိတ် လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့ တွေ့ရှိခဲ့တာကတော့ ဂလက်ဆီရဲ့ အပြင်ဘက်အစွန်ဆုံးအပိုင်းတွေမှာရှိတဲ့ ကြယ်တွေဟာ ဗဟိုနဲ့ နီးတဲ့ ကြယ်တွေလောက်ပဲ မြန်နှုန်းနဲ့ လည်ပတ်နေကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ နယူတန်ရဲ့ ဒြပ်ဆွဲအားနိယာမအရဆိုရင် မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဂလက်ဆီရဲ့ အပြင်ဘက်မှာရှိတဲ့ ကြယ်တွေဟာ ဗဟိုရဲ့ ဆွဲအားသက်ရောက်မှု နည်းပါးတာကြောင့် ပိုပြီး ဖြည်းညှင်းစွာ လည်ပတ်သင့်ပါတယ်။ဒါမယ့်ဒီလိုမဟုတ်တာကြောင့် Vera C Rubin တို့ အဖွဲ့ဟာ ဒီပြဿနာကို ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။
ဒီလို မမျှော်လင့်ထားတဲ့ လည်ပတ်နှုန်းကို ရှင်းပြဖို့အတွက် ရူဘင်နဲ့ သူမရဲ့အဖွဲ့ဟာ ဂလက်ဆီထဲမှာ ကျွန်တော်တို့ မမြင်နိုင်တဲ့ "ထပ်ဆောင်းဒြပ်ထု" တစ်ခုခုရှိနေရမယ်လို့ ကောက်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။ ဒီမမြင်နိုင်တဲ့ ဒြပ်ထုကိုပဲ "မှောင်မိုက်သော ဒြပ်စင်" (Dark Matter) လို့ နာမည်ပေးခဲ့တာပါ။ Dark Matter ဟာ အလင်းကို ထုတ်လွှတ်ခြင်း၊ စုပ်ယူခြင်း၊ ဒါမှမဟုတ် ပြန်ဟပ်ခြင်း မရှိတဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တယ်လီစကုပ်တွေနဲ့ တိုက်ရိုက်ကြည့်လို့ မရပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့ ဒြပ်ဆွဲအားအပေါ်သက်ရောက်မှုကနေတစ်ဆင့် သူ့ရဲ့တည်ရှိမှုကို သိရှိနိုင်ပါတယ်။ Dark Matter ရဲ့ သဘောသဘာဝကတော့ ဒီနေ့အထိ နက္ခတ္တ ရူပဗေဒမှာ နောက်ထပ်လူစိတ်ဝင်စားမှုအများဆုံး အကြီးမားဆုံး ထူးခြားဆန်းကြယ်မှုတွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် ကျန်ရှိနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
(ဒါကိုတော့ ရှေ့ရက်က Vera Rubin telescope နဲ့ Dark matter အကြောင်းမှာ ဖော်ပြခဲ့ပြီးပါပြီ။)
ဒီမှာ တိုက်ဆိုင်တာက Hubble ကော Vera Rubin ကော နှစ်ယောက်စလုံးရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိမှုတွေဟာAndromeda galaxy ကိုလေ့လာရင်းနဲ့ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Astronomy အပေါ်မှာ အများကြီး အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
သူတို့နှစ်ယောက်စလုံး နိုဗယ်ဆု ချိီးမြင့်ခြင်းမခံရတဲ့နေရာမှာလည်း အတူတူပဲဖြစ်ပါတယ်။
(ပုံမှန်အားဖြင့် Astrophysics သမားတွေဟာ နိုဗယ်ဆုဆွတ်ခူးဖို့ အရင်ခေတ်တွေက ပိုခက်ပါတယ်။အခုနောက်ပိုင်းတော့ဆယ်စုနှစ်တစ်ခါ ရလေ့တော့ရှိပါတယ်)
ဒါပေမယ့် သူတို့နှစ်ယောက်စလုံးရဲ့ အာကာသ သိပ္ပံအပေါ်မှာ များစွာသော အကျိုးပြုမှုတွေကြောင့် နာမည်ကျော် Hubble telescope ကြီးနဲ့ မကြာသေးမှီရက်ပိုင်းအတွင်းကမှ စတင်လည်ပတ်လာခဲ့တဲ့ Vera.C.Rubin observatory တွေကို သူတို့နာမည်တွေကို ဆက်ခံစေပြီး အာကာသလေ့လာရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ သူတို့နာမည်ဆက်အမှတ်ရ ကျန်ရစ်နေအောင် ပြည်သူပေးတဲ့ဆုတွေကိုတော့ ရရှိခဲ့ကြတာလည်း တိုက်ဆိုင်မှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို ဂုဏ်ပြုမှုတွေရရှိခဲ့တာလည်း မတူညီတဲ့လေ့လာမှု တွေနဲ့ Andromeda ဂလက်ဆီကြီးကိုလေ့လာကြရင်းရရှိခဲ့ကြတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

#ကျန်းမာဖို့gymကစားစို့
1️⃣။လေ့ကျင့်ခန်းဆိုတာ တကယ့်ကို ဆေးတစ်လက်ပါပဲ။ 💪💊
သင့်ရဲ့ ကြွက်သားတွေအတွက်တင် မဟုတ်ပါဘူး။
သင့်ဦးနှောက်၊ နှလုံး၊ ဟော်မုန်းတွေနဲ့ သင့်ရဲ့အနာဂတ် အတွက်ပါ ဖြစ်ပါတယ်။ 🧠❤️✨
2️⃣။ သင့်ကြွက်သားတွေဟာ ဟော်မုန်းထုတ်တဲ့အင်္ဂါတွေ (endocrine organs) ပါ။
သင် လေ့ကျင့်ခန်းကစားလိုက်တဲ့ အကြိမ်တိုင်းမှာ ရောင်ရမ်းမှုကို တိုက်ဖျက်ပေးပြီး၊ ဦးနှောက်ကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးကာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးတဲ့ အစွမ်းထက်ဟော်မုန်းတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ myokines တွေကို ထုတ်လွှတ်ပေးပါတယ်။
3️⃣။ ဒီ myokines တွေရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကတော့
ရောင်ရမ်းမှု လျော့ကျခြင်း (ဆီးချို၊ အဆစ်အမြစ်ရောင်ရောဂါနဲ့ ကင်ဆာကိုတောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်) 🩺
ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ရည် တိုးတက်ခြင်း နဲ့ မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းနိုင်ခြေ လျော့ကျခြင်း 🧠
အင်ဆူလင်တုံ့ပြန်မှု ပိုကောင်းခြင်း နဲ့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ထိန်းညှိမှု ကောင်းမွန်ခြင်း ✅
နှလုံးကျန်းမာရေး တိုးတက်ကောင်းမွန်ခြင်း ❤️
ဆဲလ်အဆင့်မှာ အိုမင်းရင့်ရော်မှုကို နှေးကွေးစေခြင်း ⏳
4️⃣။ ဒါဟာ "Gym က စကား" သက်သက် မဟုတ်ပါဘူး။ 🙅‍♂️
Nature Reviews Endocrinology ဂျာနယ်ရဲ့ သုတေသနအရ လေ့ကျင့်ခန်းဟာ မျိုးဗီဇ (genes) ပေါင်း ၆၀၀ ကျော်ကို ကောင်းမွန်တဲ့ သက်ရောက်မှုရှိစေပြီး အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပါတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ 🔬🧬
5️⃣။ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ပြောရရင်တော့...
သင်ကစားလိုက်တဲ့ အကြိမ်တိုင်းဟာ သင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို အတွင်းပိုင်းကနေ အပြင်ထိ ကုသပေးတဲ့ ဆေးတစ်လုံးသောက်လိုက်သလိုပါပဲ။ ✨
ဆေးညွှန်းမလိုပါဘူး။ လှုပ်ရှားမှုပဲ လိုပါတယ်။ 💪
6️⃣။ သင့်ကျန်းမာရေးကို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် မြှင့်တင်ချင်ပါသလား။ 🤔
အလေးမလေ့ကျင့်ခန်းကို သင့်ခန္ဓာကိုယ်လှပဖို့တစ်ခုတည်းအတွက် မဟုတ်ဘဲ၊သင့်ရဲ့ အသက်ရှည်ကျန်းမာရေး၊ စိတ်ဓာတ်ထက်မြက်မှုနဲ့ အနာဂတ်က သင့်အတွက်ပါ လုပ်ဆောင်လိုက်ပါ။ 🌟

#ဆက်ရန်ရှိ

ကျွန်တော်တို့ ကမ္ဘာနဲ့ အလင်းနှစ်ပေါင်း ၂.၅ သန်းခန့်အကွာမှာ တည်ရှိတဲ့ အင်ဒရိုမီဒါ ဂလက်ဆီ (Andromeda galaxy) ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အိမ်နီးနားချင်းဖြစ်ပြီး တခြားကမ္ဘာအဝေးက ဂလက်ဆီတွေထက် လေ့လာမှုတွေ ပိုလုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာ ဂလက်ဆီတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
အခုဖော်ပြထားတဲ့ ပုံဟာပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက NASA ရဲ့ Andromeda ဂလက်ဆီကြီးကို လေ့လာဖူးသမျှ ပုံတွေကို စုပေါင်းထားပြီး Dark matter ကို ဦးဆုံးလေ့လာမှု ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ အမျိူးသမီးသိပ္ပံပညာရှင် ဒေါက်တာ Vera C rubin ကိုဂုဏ်ပြုတဲ့ အနေနဲ့ ထုတ်ပေးလာတဲ့ ပုံဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဂလက်ဆီကြီးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမှတ်ရစရာ အကြောင်းအရာနှစ်ခုကို ဖော်ပြပေးချင်ပါတယ်။
၁။ Milky way ဂလက်ဆီရဲ့ နယ်နမိတ် ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း
၁၉၂၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေမှာ နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင် အက်ဒ်ဝင် ဟာဘယ်လ် (Edwin Hubble) ဟာ နက္ခတ်တာရာကြည့်စင်တစ်ခုမှာ andromeda ဂလက်ဆီကို လေ့လာရင်း အလုပ်များနေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် Andromeda ဂလက်ဆီကို အဲ့တုန်းက Andromeda nebula လို့ပဲ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ အဲ့ခေတ်တုန်းကပညာရှင်အများစုက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နဂါးငွေ့တန်း ဂလက်ဆီ (Milky Way galaxy) ဟာ စကြဝဠာတစ်ခုလုံးပဲဖြစ်ပြီး Andromeda လိုဂလက်ဆီတွေကို နက်ဗြူလာတွေလို့ပဲ မှတ်ထင်ထားကြဆဲဖြစ်ပါတယ်။တကယ်နက်ဗြူလာ မဟုတ်ခဲ့တာကို မသိကြသေးပါဘူး။
ဒါကို စတင်တွေ့ရှိခဲ့သူက Hubble ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ Hubble ဟာ အင်ဒရိုမီဒါ ဂလက်ဆီထဲမှာ မှေးမှိန်နေတဲ့ ကြယ်တစ်လုံးကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။အဲဒီကြယ်ဟာ "Cepheid variable" လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ဒီကြယ်တွေရဲ့ ထူးခြားချက်ကတော့ သူတို့ရဲ့ တောက်ပမှုဟာ ပုံမှန်ပြောင်းလဲနေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဟာဘယ်လ်ဟာ ဒီကြယ်ရဲ့ တောက်ပမှု ပြောင်းလဲနှုန်းကို တိုင်းတာပြီး ကမ္ဘာကနေ ဘယ်လောက်ဝေးတယ်ဆိုတာကို တွက်ချက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဟာဘယ်လ် တွက်ချက်လိုက်တဲ့ အင်ဒရိုမီဒါ ဂလက်ဆီရဲ့ အကွာအဝေးဟာ နဂါးငွေ့တန်း ဂလက်ဆီရဲ့ မူလတွက်ချက်ထားတဲ့ အရွယ်အစားထက် အများကြီး ပိုကြီးမားနေပါတယ်။ ဒီမှာပဲ Andromeda Nebula ဟာ တစ်ကယ်တော့ နောက်ထပ် ဂလက်ဆီ တစ်ခုဖြစ်နေတယ်ဆိုတာကို Hubble သိရှိသွားပါတယ်။
ဒီတွေ့ရှိမှုက စကြဝဠာထဲမှာ ကျွန်တော်တို့ ဂလက်ဆီအပြင် တခြားဂလက်ဆီတွေ အများကြီးရှိနေသေးတယ်ဆိုတာကိုနောက်ထပ်ရှာဖွေ သက်သေပြခဲ့ပြီး နက္ခတ္တသိပ္ပံ(Astrophysics ) ရဲ့ နယ်ပယ်ကို အကြီးအကျယ် ပြောင်းလဲစေခဲ့ပါတယ်။
ဒါဟာ "စကြဝဠာရဲ့ ကျယ်ပြန့်မှုနယ်နိမိတ်" ကို ပထမဆုံးအကြိမ် သိရှိလာခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၂၀ ခုနစ်တုန်းက ကျွန်တော်တို့သိတဲ့ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ နယ်နိမိတ် ဟာ အလင်းနှစ် တစ်သိန်း ခန့်သာရှိခဲ့ပြီး အခုအခါမှာ အလင်းနှစ် သန်း ၁၀၀၀၀၀ ခန့် (93 billion lys )အကျယ်အဝန်း ခန့် ရှိတာကို သိလာရနေပါပြီ။

#end
အချင်း ၁ မီတာ (၃ ပေ) ခန့်ရှိတဲ့ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားငယ်လေးတွေဟာ နှစ်ပတ်တစ်ခါနီးပါး ကမ္ဘာ့လေထုထဲကို ဝင်ရောက်လာလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားအများစုဟာ လေထုနဲ့ ပွတ်တိုက်မှုကြောင့် မီးလောင်ကျွမ်းပြီး မြေပြင်ကို မရောက်မီ ပျက်စီးသွားကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီလို အရာဝတ္ထုငယ်လေးတွေဟာတောင် လူနေထူထပ်တဲ့ဒေသမှာ မြေပြင်ပေါ်ကျရောက်ခဲ့ရင် ဒေသတွင်း ပျက်စီးမှုတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာမြေဟာ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ဖုန်မှုန့်နဲ့ သဲစေ့အရွယ် အာကာသအမှုန်အမွှား တန်ချိန်ပေါင်း ၁၀၀ တန်ကျော်နဲ့ ပစ်ခတ်ခံနေရပါတယ်။
ပုံမှန်ကြီးမားတဲ့ ဥက္ကာခဲပျံတွေရဲ့ရန်ကို နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းက ကြာသပတေးဂြိုလ်ကြီးနဲ့ စနေဂြိုလ် လိုမျိုး ဒြပ်ဆွဲအားပြင်းထန်တဲ့ ဂြိုလ်များက ကာကွယ်ပေးထားပေမယ့် ဒီလိုလွတ်ထွက်လာခဲ့တဲ့ ဥက္ကာခဲတစ်ခုက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သန်းပေါင်း၆၅ သန်းခန့်တုန်းက ကမ္ဘာမြေကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ဖူးပြီး အဲ့ခေတ်က မင်းမူနေခဲ့တဲ့ ဒိုင်နိုဆောမျိုးစိတ်တစ်ခုလုံးကို ပျက်ဆီးသွားစေခဲ့တဲ့အထိ ထိခိုက်မှု ရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ဒီဥက္ကာခဲကျရောက်ခဲ့တဲ့ သက်သေအနေနဲ့ ယခု မက္ကဆီကို နိုင်ငံအနီးက မိုင် ၁၅၀ လောက်အကျယ်ရှိတဲ့ chicxulub ချိုင့်ဝှမ်းအနေနဲ့ ကျန်ရစ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလို အဖြစ်အပျက်တွေကို သတိရှိရှိနဲ့ awareness ရရှိအောင် နာမည်ကျော် သိပ္ပံပညာရှင်တွေဖြစ်ကြတဲ့ Stephen Hawking ၊Queen တေးဂီတ အဖွဲ့ရဲ့ နာမည်ကျော် ဂစ်တာသမားနဲ့သိပ္ပံပညာရှင် Brian May နဲ့ အခြား အာကာသလေ့လာသူ ပညာရှင်များဦးစီးပြီး အခု asteroid day ကို သတ်မှတ်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိ NASA နဲ့ ESA မှာတော့ ဒီလို ကမ္ဘာ့အနားကို ချဉ်းနင်းဝင်ရောက်လာမယ့် ဥက္ကာခဲပျံတွေကို (near -earth objects) ဒုံးပျံများနဲ့ သွားရောက်ဖျက်ဆီးမယ့် mission တွေကိုတော့ စမ်းသပ်နေတာမျိုးတွေရှိပါတယ်။
ကမ္ဘာမြေကာကွယ်ရေး" (Planetary Defense) ဆိုတဲ့ သိပ္ပံနယ်ပယ်တစ်ခု လည်း အခုလက်ရှိမှာ ပေါ်ထွက်လာပြီး အန္တရာယ်ရှိနိုင်တဲ့ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားတွေရဲ့ လမ်းကြောင်းကို ပြောင်းလဲနိုင်မယ့် နည်းပညာ (ဥပမာ- DART Double Asteroid Redirection Test mission )လိုမျိုး ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှား ဥက္ကာခဲတွေကို တိုက်မိစေပြီး လမ်းကြောင်းပြောင်းလဲစေခြင်း တွေလည်း စမ်းသပ်တီထွင်နေပါတယ်။
ဒါကြောင့်အနာဂတ် ဥက္ကာခဲတိုက်ဖျက်ရေးစီမံကိန်းများအတွက်တော့ ကနဦးစမ်းသပ်မှုတွေပြုလုပ်နိုင်မယ့် ကမ္ဘာပေါ်က မျိုးစိတ်တစ်ခုအဖြစ် အလားအလာရှိနေပါတယ်။နောက်ပြီးလာမယ့် ၂၀၂၅ နှောင်းပိုင်းမှာ စတင်လည်ပတ်မယ့် Vera C Rubin telescope ကြီးကလည်း ကမ္ဘာမြေဆီကို ချင်းနင်းဝင်ရောက်လာနိုင်ချေရှိတဲ့ ဥက္ကာခဲများရဲ့ရန်ကို လေ့လာနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်ထားတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။အနာဂတ်ကာလမှာ ချဉ်းနင်းဝင်ရောက်လာနိုင်ချေရှိတဲ့ ဥက္ကာခဲတွေ ရဲ့ ရန်ကနေ ကာကွယ်နိုင်အောင်ကြိုသိရှိနိုင်အောင် ပြင်ဆင်ထားကြတာမို့ လောလောဆယ်စိတ်ပူစရာမလိုသေးပါဘူး။
ဒါပေမယ့် ရှေးနှစ်ပေါင်း ၆၆သန်းခန့်က ကွယ်ပျောက်သွားခဲ့ရတဲ့ ဒိုင်နိုဆောတွေလို ဥက္ကာခဲဝင်တိုက်ခံရပြီး မျိုးတုန်းပျောက်ကွယ်ခြင်းမရှိရအောင် အခု ထက်ပိုပြီး နည်းပညာအဆင့်အတန်းမြင့်မားအောင်ကြိုးစားကြဖို့ အခု Asteroid day နေ့ရက်က အနာဂတ်မျိူးဆက်တွေအတွက် သတိပေးနေမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

#ဆက်ရန်ရှိ

ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်တဲ့ ကမ္ဘာမြေဟာ နေ့စဉ်နဲ့ အမျှ ဥက္ကာခဲ ၊ ဥက္ကာပျံ များနဲ့ ခဲမှုန့် ဖုန်မှုန့် များရဲ့ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ခံနေရပါတယ်။ဒါပေမယ့် တစ်ခုကံကောင်းတာက ဒီလိုဥက္ကာခဲများရဲ့ အရွယ်အစားဟာ ကမ္ဘာမြေနဲ့ယှဉ်ရင် အရွယ်အစားသေးငယ်နေတာမျိုးဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို အမြဲတစေဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခံနေရတဲ့ ကမ္ဘာမြေအပေါ်ကျရောက်လာမယ့် အန္တရာယ်တွေကို မမေ့လျော့ရအောင်
နိုင်ငံတကာ အာကာသလေ့လာသူတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းတို့ ပူးပေါင်းပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကစလို့ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း အနေနဲ့ ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့ကို ဥက္ကာခဲနေ့လို့ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
ဘာလို့ ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့ကို ဥက္ကာခဲနေ့လို့ သတ်မှတ်ထားတာပါလဲ ?
ဒီနေ့ရက်ကို ရွေးချယ်ရခြင်းရဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းကတော့ ၁၉၀၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့ မှာ ရုရှားနိုင်ငံ၊ ဆိုက်ဘေးရီးယား (Siberia) ဒေသမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တန်ဂူးစကား ဖြစ်ရပ် (Tunguska Event) ကို အမှတ်ရစေဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ သမိုင်းတစ်လျှောက် ကမ္ဘာမြေနဲ့ အနီးဆုံးနေရာမှာ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှား ဥက္ကာခဲတွေ ဝင်ရောက်ချဉ်းကပ်လာခဲ့တဲ့အထဲက အကြီးမားဆုံးဖြစ်ရပ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
တန်ဂူးစကား ဖြစ်ရပ်ဟာ ဆိုက်ဘေးရီးယားဒေသ၊ တန်ဂူးစကား မြစ် (Podkamennaya Tunguska River) အနားက လူနေနည်းပါးတဲ့ သစ်တောဒေသပေါ်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။
သိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့ ခန့်မှန်းချက်အရ ဒီပေါက်ကွဲမှုဟာ TNT ယမ်းအား ၁၅ မက်ဂါတန် ရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါဟာ ဟီရိုရှီးမားမြို့ပေါ် ကြဲချခဲ့တဲ့ အဏုမြူဗုံးထက် အဆပေါင်း ရာချီ ပိုမိုပြင်းထန်ပါတယ်။
ဒီပေါက်ကွဲမှုကြောင့် သစ်ပင်သစ်တောဧရိယာ မိုင်၈၀၀ ခန့်ပတ်ပတ်လည်က သစ်ပင်ပေါင်း သန်း ၈၀ ခန့် လဲပြိုပျက်စီးခဲ့ရပါတယ်။ အံ့သြစရာကောင်းတာကတော့ ဒီလိုကြီးမားတဲ့ ပေါက်ကွဲမှုမျိုး ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် မြေပြင်ပေါ်မှာ ဥက္ကာခဲတွင်း (impact crater) ကိုတော့ ရှာမတွေ့ခဲ့ပါဘူး။
သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အဲ့ဒီ ဥက္ကာခဲဟာ ကမ္ဘာ့လေထုထဲကို ဝင်ရောက်လာချိန်မှာ မြေပြင်နဲ့ မတိုက်မိဘဲ မြေပြင်အထက် ၅ ကီလိုမီတာမှ ၁၀ ကီလိုမီတာ (၃ မိုင်မှ ၆ မိုင်) အမြင့်မှာ ပေါက်ကွဲသွားခဲ့တယ်လို့ တွက်ဆကြပါတယ်။ ဒါကို "လေထုထဲမှာ ပေါက်ကွဲခြင်း" (air burst shockwave) လို့ ခေါ်ပါတယ်။
ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ လူနေနည်းပါးတဲ့ဒေသမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တာကြောင့် လူအသေအပျောက် အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့ပေမယ့် တကယ်လို့သာ လူနေထူထပ် တဲ့ မြို့ပြနေရာတစ်ခုခုအပေါ်ကိုသာ ကျရောက်ခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ ကမ္ဘာ့သမိုင်းဟာ တစ်မျိုးတစ်ဖုံပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါတယ်။ ပိုစိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတာက ဒီလို အဖြစ်အပျက်မျိုးတွေဟာ အနာဂတ်ကာလတစ်ခုမှာနောက်ထပ် တစ်ခါ ထပ်မံ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိနေသေးတာပါပဲ။
ကြီးမားတဲ့၊ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တဲ့ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှား ဥက္ကာခဲပျံတချို့ကိုတောင် ကမ္ဘာနဲ့နီးကပ်လာတဲ့အထိ မတွေ့ရှိရသေးတာတွေ ရှိနေပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ်က ရုရှားနိုင်ငံ ချယ်ယာဘင့်စ် (Chelyabinsk) မြို့ပေါ်မှာ ပေါက်ကွဲခဲ့တဲ့ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားဟာ အချင်း ၁၉ မီတာ (၆၂ ပေ) ခန့် ရှိပြီး လေထုထဲမှာ ပေါက်ကွဲခဲ့တာဖြစ်ပေမယ့် ကမ္ဘာလေထုထဲကို ဝင်ရောက်လာချိန်အထိ ကြိုတင်မသိခဲ့ရပါဘူး။ ဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေဟာ ကြီးမားတဲ့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ နေရဲ့ အလင်းရောင်ကွယ်နေတာကြောင့် နေအလင်းရောင်တည့်တည့်ကနေလာနေတဲ့ (sun-ward) ဥက္ကာခဲပျံတွေကို ရှာဖွေတွေ့ရှိဖို့က ပိုပြီး ခက်ခဲပါတယ်။

The New York Times က Bong Joon Ho ရဲ့ “PARASITE” ကို ၂၁ ရာစုရဲ့ အကောင်းဆုံးရုပ်ရှင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ငိုသံတွေနဲ့ငြင်းလိုက်ပါ့မယ် ❤️‍? အားတော့နာပါတယ် - မေလသံစဥ်၊ မေမီကိုကို

Heat 2 အတွက် တိတ်တဆိတ် ပြင်ဆင်နေတဲ့ Warner Bros. နဲ့ Michael Mann
ဇွန် ၂၈၊ ၂၀၂၅။
နှစ်ပေါင်းများစွာ မျှော်လင့်စောင့်စားမှုတွေ၊ လျှို့ဝှက်တည်ဆောက်ထားတဲ့ အင်တာဗျူးတွေ၊ ဒါ့အပြင် Michael Mann ကိုယ်တိုင် မရပ်မနား ချော့ဆွဲခဲ့တဲ့ "Heat 2" ရုပ်ရှင်ဟာ နောက်ဆုံးတော့ တကယ်ဖြစ်လာတော့မယ့် အခြေအနေရောက်နေပါပြီ။
၁၉၉၅ ခုနှစ်က Michael Mann ရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ "Heat" ရဲ့ နောက်ဆက်တွဲအတွက် Warner Bros. က လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်က နှောင့်နှေးနေပုံရခဲ့ပေမယ့် အခုတော့ Mann ရဲ့ ပြီးစီးပြီးသား စာညွှန်းကို "အလွန်စိတ်ဝင်စားနေပြီ" ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ စတူဒီယိုက ပါဝင်ပြီဆိုတော့ Mann ဟာ ဇာတ်ဆောင်တွေရှာဖွေတဲ့ အဆင့်ကို တရားဝင် စတင်နေပါပြီ။
အသက် ၈၁ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ Mann ဟာ သူနဲ့ Meg Gardiner တို့ ပူးတွဲရေးသားခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ဝတ္ထုကို အခြေခံတဲ့ "Heat 2" အတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဂရုတစိုက် အခြေခံအုတ်မြစ်ချခဲ့ပါတယ်။ ဒီဝတ္ထုမှာ Neil McCauley (မူရင်းဇာတ်ကားမှာ Robert De Niro သရုပ်ဆောင်ခဲ့) နဲ့ Vincent Hanna (Al Pacino) တို့ရဲ့ အစောပိုင်းဘဝတွေကို ဖော်ပြထားပြီး မူရင်းဇာတ်ကားရဲ့ climax ပစ်ခတ်ပွဲအပြီးမှာ Hanna ရဲ့ ရန်သူအသစ်တစ်ဦးကို လိုက်လံဖမ်းဆီးတဲ့ အကြောင်းကိုလည်း ထည့်သွင်းထားပါတယ်။
Heat 2 မှာ Adam Driver ဟာ Mann ရဲ့ ဦးစားပေး လူငယ် McCauley အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ဖို့ ရွေးချယ်ထားတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ကြားနေရပါတယ်။ ဒါဟာ "Ferrari" ဇာတ်ကားမှာ ပူးတွဲခဲ့ဖူးတဲ့ ဒါရိုက်တာနဲ့ သရုပ်ဆောင်ကို ပြန်လည်ပေါင်းစည်းစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ စာချုပ်တွေ မချုပ်ဆိုရသေးပေမယ့် (အခုအချိန်ထိ) အဲဒီဘက်ကို ဦးတည်နေပါတယ်။ လူငယ် Vincent Hanna အတွက်ကတော့ ဘယ်သူဖြစ်မလဲဆိုတာ မသိရသေးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် နာမည်ကြီး သရုပ်ဆောင်တချို့ စိတ်ဝင်စားနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၃၀ လောက်က "Heat" ကို ဖြန့်ချိခဲ့တဲ့ Warner Bros. ဟာ ဒီနောက်ဆက်တွဲကို တိတ်တဆိတ် ပြင်ဆင်နေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုစာညွှန်းပြီးစီးပြီး အတွင်းပိုင်းမှာ အလွန်ကောင်းတဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေ ရနေတာကြောင့် စတူဒီယိုက De Niro၊ Pacino နဲ့ Kilmer တို့ရဲ့ ခြေရာကို နင်းနိုင်မယ့် ဇာတ်ဆောင်တွေကို ရှာဖွေဖို့ နောက်တစ်ဆင့် ခွင့်ပြုလိုက်ပါပြီ။
Mann ဟာ အဆင့်တိုင်းမှာ နက်နက်နဲနဲ ပါဝင်နေပြီး စာညွှန်းကို "သိပ်သည်းပြီး အိုပရာဆန်တယ်" လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက ဒီဂျစ်တယ်ရုပ်ရှင်ရဲ့ ရှေ့ဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ပေမယ့် လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ ကျော်အတွင်း ဒီဂျစ်တယ်နည်းနဲ့ပဲ အဓိကရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ Mann ဟာ "Heat 2" ကို ၁၉၉၅ ခုနှစ်က မူရင်းဇာတ်ကားလိုပဲ ဖလင်နဲ့ပဲ ရိုက်ကူးမယ်လို့ မကြာသေးခင်က ဖွင့်ဟခဲ့ပါတယ်။ ဖလင်ကို ပြန်သုံးတာဟာ မှန်ကန်တဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခုလို့ ခံစားရပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ရုပ်ရှင်ဓာတ်ပုံဆရာ Dante Spinotti ကိုလည်း ပြန်ခေါ်ဖို့ စဉ်းစားသင့်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အေးမြပြီး သတ္တုပြာရောင် မြို့ပြမြင်ကွင်းတွေဟာ မူရင်းဇာတ်ကားရဲ့ အထူးခြားဆုံး အစိတ်အပိုင်းတွေပါပဲ။
မူရင်းဇာတ်ဆောင်တွေ ပြန်ပါမလား? အရင်းအမြစ်တွေက တိတ်ဆိတ်နေပေမယ့် Pacino ဟာ ပိုပြီး ခြောက်လှန့်ခံရတဲ့ Vincent Hanna အဖြစ် ပြန်လည်သရုပ်ဆောင်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။ Pacino ကိုယ်တိုင်ကလည်း မထိန်းတော့ပါဘူး။ မကြာသေးခင်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ အစီအစဉ်တစ်ခုမှာ Pacino က Mann က တောင်းဆိုရင် "ကျွန်တော် အပြည့်အဝ ပါဝင်မယ်" လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။
ရိုက်ကူးမယ့်အချိန်ကိုတော့ အတိအကျမရှိသေးပေမယ့် Mann က ၂၀၂၅ မှာ ရိုက်ပြီး ၂၀၂၆ နှောင်းပိုင်းမှာ ရုံတင်ဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။
"Heat 2" နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်အသစ်တွေကို ဆက်လက်မျှဝေပေးသွားပါမယ်။
Ref: Internet

Squid Game Season 3 Full Spoiler

စပါတာကပ် house of ashur ရဲ့ First Look ဖြစ်ပါတယ်။
ငယ်ငယ်တုန်းကတော့ ဘာညာတွေအရမ်းပါလို့ မိသားစုနဲ့ကြည့်လို့မရခဲ့တဲ့ဇာတ်လမ်းလေးပေါ့။
အခုဆိုရင် ၁ဝ နှစ်အကြာမှာ အသစ်အနေနဲ့ပြန်ထွက်လာခဲ့ပါပြီ။