ဂါဇာစစ်ပွဲ မရပ်ရင် ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမယ်လို့ ဗြိတိန်ပြော
လန်ဒန်၊ ဇူလိုင်-၃၀-၂၀၂၅
ရတီ(VOM)
ဗြိတိန်နိုင်ငံက ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုဖို့ စက်တင်ဘာလမှာ ဆုံးဖြတ်မယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ် ဆာ ကိယားစတာမာက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အစ္စရေးဘက်က ဂါဇာမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့ အခြေအနေကို အဆုံးသတ်ဖို့ အတိအကျ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ မပြုလုပ်ဘူးဆိုရင် ဗြိတိန်နိုင်ငံက ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဝန်ကြီးချုပ်က အစ္စရေးဘက်က အခြားသော လိုအပ်ချက်တွေကိုလည်း ဖြည့်ဆည်းဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့ စစ်ရေးပဋိညာဉ်ချုပ်ဆိုဖို့၊ နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းနည်းကို အခြေခံတဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကတိပြုဖို့နဲ့ ကုလသမဂ္ဂက လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီတွေ ပြန်လည်ပေးပို့နိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုဖို့တို့ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလိုမဟုတ်ရင် ဗြိတိန်နိုင်ငံက စက်တင်ဘာလမှာ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှာ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကတော့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ဟာမတ်စ်ရဲ့ ကြောက်မက်ဖွယ်အဆင့်ရှိတဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို အားပေးအားမြှောက်ပြုတာလို့ ပြောပါတယ်။
ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ကိစ္စဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အများဆုံး အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိမယ့် အချိန်မှာ လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ ပြော ဗြိတိန်အစိုးရက ယခင်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ သူ့ပါတီ အမတ်တွေအပါအဝင် လွှတ်တော်အမတ်တွေရဲ့ ဖိအားတွေ ပိုမိုများပြားလာနေပြီး ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရေးကို ပိုမိုမြန်မြန် လုပ်ဆောင်ဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ပြင်သစ်နိုင်ငံကလည်း စက်တင်ဘာလမှာ ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံကို တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံး နိုင်ငံများပါဝင်တဲ့ G7 အုပ်စုထဲမှာ ပထမဆုံးအဖြစ် လုပ်ဆောင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဝန်ကြီးအဖွဲ့ အရေးပေါ် အစည်းအဝေးပြီးနောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကိယာစတာမာက ဂါဇာမှာ သည်းမခံနိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းနည်းရဲ့ အလားအလာ လျော့နည်းလာနေတာတွေကြောင့် အခု အစီအစဉ်ကို ကြေညာရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
သူက ဗြိတိန်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ဖြစ်တဲ့ လုံခြုံတဲ့ အစ္စရေးနိုင်ငံနဲ့အတူ ရှင်သန်နိုင်တဲ့ ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ဆိုတာ ယခင်က မကြုံဖူးတဲ့ ဖိအားတွေအောက်မှာ ရှိနေတယ် လို့ ဝန်ကြီးချုပ်က သတင်းထောက်တွေကို သူက ပြောပါတယ်။
သူ့ရဲ့ အဓိက ရည်မှန်းချက်က ဂါဇာမှာ အခြေအနေတွေ ပိုမိုကောင်းမွန်လာဖို့နဲ့ အကူအညီတွေ ရရှိဖို့ သေချာစေဖို့ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အစ္စရေးအနေနဲ့ အနောက်ဘက်ကမ်းမှာ နယ်မြေသိမ်းပိုက်မှု မရှိဘူးဆိုတာကိုလည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောဖို့ လိုတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လက်ရှိ အစ္စရေးအစိုးရက နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းနည်းဆီကို ဦးတည်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆန့်ကျင်နေတာကြောင့် အခြေအနေတွေကို သဘောတူဖို့ အလားအလာ အလွန်နည်းပါးပါတယ်။
ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်ကတော့ ဟာမတ်စ်ဘက်ကလည်း ဖမ်ထားတဲ့ ဓါးစာခံတွေကို ချက်ချင်းပဲ လွှတ်ပေးဖို့၊ စစ်ရေးပဋိညာဉ်ချုပ်ဆိုဖို့၊ လက်နက်ဖျက်သိမ်းဖို့နဲ့ ဂါဇာကို အုပ်ချုပ်ရာမှာ ဟားမတ်စ်တို့မပါဝင်ဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေရှိပါတယ်။
ယနေ့မှာ အစ္စရေးနယ်စပ်မှာ အကြမ်းဖက်ဝါဒီနိုင်ငံတစ်ခု ပေါ်ထွန်းမယ်ဆိုရင် မနက်ဖြန်မှာ ဗြိတိန်ကို ခြိမ်းခြောက်လိမ့်မယ်လို့ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်က နေတန်ယာဟုက တုံ့ပြန်သတိပေးထားပါတယ်။
Ref:BBC
Photo:ABC
