image

အမေရိကန်အစိုးရ ပိတ်သိမ်းထားမှု အဆုံးသတ်စေမယ့် ဥပေဒကြမ်း အထက်လွှတ်တော် အတည်ပြုပြီ

အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်ဟာ သမိုင်းတလျှောက် အကြာဆုံး အစိုးရပိတ်သိမ်းမှုကို အဆုံးသတ်စေနိုင်တဲ့ အရေကြီးတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဥပ‌ဒေကြမ်းတရပ်ကို အတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။
တနင်္လာနေ့ညနေပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှုမှာ ထောက်ခံမဲ ၆၀ ၊ ကန့်ကွက်မဲ ၄၀ နဲ့ အတည်ပြုလိုက်တာဖြစ်ပြီး ရီပါပလီကန်အမတ်တွေနဲ့အတူ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ နိုင်ငံရေးသဘောထား ကွဲလွဲခဲ့တဲ့ အမတ် ရှစ်ယောက်တို့ကလည်း ထောက်ခံမဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။
သဘောတူညီချက်အရ ဇန်နဝါရီလကုန်အထိ အစိုးရလုပ်ငန်းများတွေအတွက် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သဘောတူညီချက်ကို သမ္မတထရန့်က လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ဖို့အတွက် အောက်လွှတ်တော်က ဥပဒကြေမ်းကို အတည်ပြုရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီမိုကရက်တစ်အမတ် ရှစ်ယောက်က ရီပါပလီကန်များဘက်မှ ပါဝင်ပြီး အစိုးရဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်ပြန်လုပ်နိုင်ဖို့နဲ့ အရေးကြီးဝန်ဆောင်မှုတွေ ပြန်လည်စတင်နိုင်ဖို့ ညှိနှိုင်းမှုပြီးနောက် သဘောတူညီချက်အတွက် နီးစပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ကင်တပ်ကီပြည်နယ်မှ ရီပါဘလီကန်အမတ် ရန်ဒ်ပေါလ် တယောက်ကတော့ ဒီမိုကရက်တစ်အများစုနဲ့ အတူ ဥပဒေကြမ်းကို ကန့်ကွက်မဲပေးခဲ့ပါတယ်။ ဥပဒေကြမ်း ရေးဆွဲရာမှာ အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ခဲ့တဲ့ ရီပါပလီကန်ဆီးနိတ်အမတ် ဆူဇန်ကော်လင်းက "ကျွန်မတို့အစိုးရကို ပြန်ဖွင့်တော့မယ်။ ဗဟိုအစိုးရဝန်ထမ်းတွေ သူတို့ရသင့်ရထိုက်တဲ့ လစာတွေကို ရရှိစေမှာဖြစ်ပါတယ်" လို့ ပြောပါတယ်။
ရက်ပေါင်း ၄၁ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး လေကြောင်းခရီးစဉ်များစွာ နှောင့်နှေးစေကာ ဝန်ထမ်းထောင်ချီကို လုပ်ငန်းခွင် ခေတ္တရပ်ဆိုင်းထားရပြီး လူသန်းပေါင်းများစွာ အရေးကြီးစားနပ်ရိက္ခာအကူအညီတွေ ဆုံးရှုံးမယ့် အခြအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်စေခဲ့ရပါတယ်။
ဥပဒေကြမ်းကို ရီပါပလီကန်တွေကြီးစိုးထားတဲ့ အောက်လွှတ်တော်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ စတင်ဆွေးနွေးမှာဖြစ်ပြီး လုပ်ငန်းစဉ်ဘယ်လောက်ကြာမယ်ဆိုတော့ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပါဘူး။ အောက်လွှတ်တော်မှာ ရီပါပလီကန်ကြီးစိုးတယ်ဆိုပေမယ်ံ့ အမတ်နေရာနှစ်နေရာပဲ သာလွန်နေတာကြောင့် မဲတမဲဆီတိုင်းက အရေးပါနေပါတယ်။

image

ဆိပ်ဖြူက တံတားအင်ဂျင်နီယာတယောက် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ဖမ်းခံရပြီး ငါးရက်ကြာတဲ့အထိ အဆက်အသွယ် ပြတ်နေ

မကွေးတိုင်း ၊ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ် တံတားဦးစီးဌာန၊ တံတားအထူးအဖွဲ့(၅)မှ အငယ်တန်း အင်ဂျင်နီယာ တယောက် ကျောက်ပန်းတောင်း မြို့နယ်ဘက်မှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တခုရဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရပြီးနောက် ငါးရက်ကြာတဲ့အထိ အဆက်အသွယ် ပြတ်နေတယ် လို့သိရပါတယ်။
" ဘယ်အဖွဲ့က ဖမ်းတယ်ဆိုတာတော့ မသိရသေးဘူး ။ ရဲတပ်ဖွဲ့ နဲ့ တပ် ဘက်ကတော့ လိုက် စုံစမ်း ရှာနေပါတယ် ။ ခုထိတော့ အဆက်အသွယ်မရသေးဘူး သိရတယ် ။ " လို့ လုံခြုံရေးအဖွဲ့နဲ့ နီးစပ်သူ ကပြောပါတယ်။
ဖမ်းဆီးခံရသူကတော့ အငယ်တန်းအင်ဂျင်နီယာ ၁ (မြို့ပြ) ဦးဇော်လင်း ဆိုသူ ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့က တောင်သာမြို့နယ် ဝဲလောင်ရွာကို သွားရောက်ချိန် ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့နယ်ထဲမှာ ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ် ။
" ဝဲလောင်မှာ သူ့မိဘတွေရှိတယ် ။ အဲဒီကို သွားတာမှာ လမ်းမှာ အဖမ်းခံလိုက်ရတာ လို့သိရတယ်။ သူသွားမှာကို ကြိုသိလို့ သတင်းပေးလို့ ဖမ်းခံရတာ မျိုးလို့ ထင်မိတယ်။ ဘယ်လိုကြောင့် ဖမ်းလဲတော့ ကျွန်တော်တို့ လည်းသေချာမသိဘူး ။ ဝန်ထမ်းတွေ ခရီးသွားရမှာ တောင်မလုံခြုံတော့ဘူး ။ " လို့ ဆိပ်ဖြူက အစိုးရဝန်ထမ်းတယောက် ကပြောပါတယ်။
နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့ကလည်း မကွေးတိုင်း၊ ပွင့်ဖြူမြို့နယ် မုန်းဇလဲကျေးရွာက မိသားစုလိုက်ဖြစ်တဲ့ ဦးအောင်ခင်ညွန့်နဲ့ ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်ဇင်မို့မို့ထွန်း၊ သားဖြစ်သူ မောင်မြတ်ဘုန်းခန့်(၁၂ နှစ်)၊ ဦးဇော်ဝင်းမောင်နဲ့ ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်သန်းသန်းမူ၊ ဦးခင်မောင်အေး နဲ့ညီမဖြစ်သူဒေါ်နှင်းရီ၊ ဒေါ်ခင်ပို တို့ ရှစ် ယောက်ကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခံရပြီး ပြန်မလွတ်လာသေးဘူး လို့သိရပါတယ်။
မကွေးတိုင်း၊ စလင်းမြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲမှ အဖွဲ့ဝင် ဦးသက်ဝေထွန်းဆိုသူလည်း အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်နေ့က စလင်းမြို့နယ်ကနေ ဆင်ဖြူကျွန်းမြို့ကို ဆိုင်ကယ် နဲ့ တယောက်တည်း သွားစဥ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တခုရဲ့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ မန္တလေးတိုင်း၊ အောင်မြေသာစံမြို့နယ်ထွေအုပ် ရုံးအကူဝန်ထမ်း ဖြစ်တဲ့ ကိုအောင်ဇော်မိုးဆိုသူလည်း ရွှေဘိုတက္ကသိုလ်မှာ အဝေးသင်တက်ရောက်ဖို့သွားစဉ် မုံရွာမြို့အနီးမှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တခုရဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံခဲ့ရမှု ရှိထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
အလားတူ မန္တလေးတိုင်း၊ တောင်သာမြို့နယ်မှာ တာဝန်ကျနေတဲ့ ရဲတပ်သား စိုင်းခွန်ကျော်ရဲ့ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်အေးအေးခိုင် နဲ့ သားဖြစ်သူ အသက် ၁၀ နှစ်အရွယ် မောင်စိုင်းကိုကို၊ သမီးဖြစ်သူ အသက်ကိုးလအရွယ် မနန်းရွှေပိုးဖြူသန့် တို့ကိုလည်း မလှိုင်မြို့မဈေးမှာ ဈေးဝယ်နေစဉ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ တယ်လို့ သိရပါတယ်။

image

ဧရာဝတီတိုင်းထဲက စစ်ဘေးရှောင်​တွေ အရေးပေါ် အကူအညီလိုအပ်နေ

ဧရာဝတီတိုင်းထဲက စစ်ဘေးရှောင်​တွေဟာ စားနပ်ရိက္ခာတွေနဲ့ ဆောင်းကာလအသုံးအဆောင်တွေအရေးပေါ် အကူအညီလိုအပ်နေတယ်လို့ စစ်ရှောင်အရေးကူညီပေးနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေဆီကသိရပါတယ်။
''တချို့စစ်ရှောင်တွေက မြို့ပေါ်ကမိသားစုတွေဆီမှာနေတယ်။ တချို့စစ်ရှောင်တွေက​တော့ သူ့တို့အစီအစဉ်နဲ့သူတို့ တောတောင်တွေထဲမှာနေတယ်။တချို့ကလည်းဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာနေတယ်။ အခုအကူအညီလိုအပ်နေတာက
တောတောင်တွေထဲမှာနေတဲ့ စစ်ရှောင်တွေနဲ့ဘုန်းကြီး ကျောင်းတွေမှာနေတဲ့စစ်ရှောင်တွေပါ။စားစရာအပြင် ဆောင်းတွင်းဝတ် အဝတ်အထည်တွေပါ လိုအပ်နေတာ။ စစ်ရှောင်နေရတဲ့ ကာလလည်း ကြာလာတာနဲ့ လှူတန်းတဲ့သူ မရှိတော့စစ်ဘေးရှောင်တွေတော်တော် ခက်ခဲနေတာ" 'လို့ စစ်ရှောင်အရေး ကူညီပေးနေသူကပြောပါတယ်။
အဲ့ဒီ စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ ရခိုင်ပြည်နယ် ၊ သံတွဲ ၊ အမ်းနဲ့ ဂွမြို့နယ်တွေကထွက်ပြေးလာကြတဲ့စစ်ဘေးရှောင်တွေအပြင် ဧရာဝတီတိုင်းထဲက လေးမျက်နှာ ၊ ရေကြည် ၊ ကျုံပျော် ၊ အင်္ဂပူ ၊ ငါးသိုင်းချောင်း ၊ သာပေါင်းစတဲ့ ဒေသ တွေကတိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ရှောင်နေရတဲ့သူတွေဖြစ်ပြီး စစ်ဘေးရှောင်ဦးရေ သောင်းဂဏန်းအထိရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။
''လက်ရှိ အချိန်အထိတိုက်ပွဲရှိနေတော့ စစ်ရှောင်တွေက ထပ်ထပ်တိုးလာနေတာ။ လေးမျက်နှာနဲ့ အင်္ဂပူမြို့နယ်က စစ်ရှောင်တွေဆိုကွင်းကောက်မြို့ဘက်မှာလာရှောင်နေတယ်။ တချို့တွေက လေးမျက်နှာမြို့နယ်၊ ကွင်းကြီးအုပ်စု၊ လဲခုံကြီးကျေးရွာချောင်းဘေး သဲခုံမှာသူတို့အစီအစဉ်နဲ့ သူတို့တဲထိုးနေကြတယ်။ အဓိက စား​သောက်စရာ​တွေလိုနေတာ''လို့ ဒေသခံတယောက်က ပြောပါတယ်။
အဲ့ဒီစစ်ရှောင်တွေဟာ ၂၀၂၅ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလနဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက စစ်ဘေးရှောင်နေရတဲ့သူတွေပါသလို လတ်တလော တိုက်ပွဲတွေကြောင့်ထွက်ပြေးလာသူတွေ လည်းပါပြီး ကလေးငယ်တွေ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်တွေလည်းပါတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလနဲ့ အောက်တိုဘာလ အတွင်း ထပ်တိုးစစ်ရှောင်တွေထဲမှာ ဘယ်အဖွဲ့ကထောင်ထားမှန်းမသိတဲ့ မိုင်းထိ ဒဏ်ရာရရှိထားသူတွေ ၊လက် နက်ကြီး ကျည်ထိမှန်ထားသူတွေနဲ့လေကြောင်းတိုက် ခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိထားသူတွေလည်းရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဧရာဝတီတိုင်းထဲမှာ လတ်တလောအနေနဲ့ လေးမျက်နှာမြို့နယ် အစပ်က စက်စက်ယိုရွာနဲ့ နဂါးရစ်တောင်အကြား မှာရှိတဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေပြီး လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုဖြစ် ပွားခဲ့တာကြောင့်လူသေဆုံး၊ ထိခိုက်မှုတွေဖြစ်တဲ့အခြေ အနေအထိရှိတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီကသိရပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အင်္ဂပူနဲ့ သာပေါင်း ရခိုင်ရိုးမအစပ်က ကျေး ရွာတွေမှာ စစ်ကြောင်းထိုးနေတဲ့ အစိုးရတပ်နဲ့ ဒေသတွေ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ မကြာခဏတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာတွေ ရှိတယ်လို့ အခြေအနေကို သိရှိတဲ့ ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။
အစိုးရတပ်အနေနဲ့ ရေကြည်မြို့နယ်ထဲက ရေနံ့သာဂိတ် ကနေ ဆန်၊ စက်သုံးဆီ၊ ဆေးဝါးနဲ့ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေ အပါအဝင် ကုန်နဲ့လူအဝင်အထွက်ကိုကန့်သတ် စစ်ဆေးနေသလို လုံခြုံရေးအတွက် ငါးသိုင်းချောင်း အမြောက်တပ် အမတ - ၃၄၄ နဲ့ ကုန်းပြင်တိုက်နယ်ကျေးရွာအုပ်စုတွေ ဘက်မှာလည်း မြို့အတွင်း အဝင်အထွက်ကိုတားဆီး စစ်ဆေးနေပြီ မသင်္ကာဖွယ်တွေ့ရှိပါက ဝင်ထွက်ခွင့်ပိတ်ပင်တာတွေ တင်းတင်းကျပ်ကျပ်လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

image

အိုင်အက်စ် ချေမှုန်းရေးအတွက် အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့နဲ့ ဆီးရီးယား ပူးပေါင်းမယ်

ဆီးရီးယားနိုင်ငံဟာ အိုင်အက်စ်အဖွဲ့ကို ချေမှုန်းရေးအတွက် အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ နိုင်ငံတကာ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့နဲ့ ပူးပေါင်းမှာဖြစ်ပြီး ဒါလိုပါဝင်ခွင့်ပြုလိုက်တာဟာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အပြောင်းအလဲတခု ဖြစ်ကြောင်း အစိုးရထိပ်တန်းတာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။
သမ္မတဒေါ်နယ်ထရန့်ဟာ အိမ်ဖြူတော်မှာ ဆီးရီးယားသမ္မတ အာမက်အယ်လ်ရှာရာနဲ့ တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဒီကြေညာချက် ထွက်ပေါ်လာတာဖြစ်ပြီး သမိုင်းမှာ ဆီးရီးယားခေါင်းဆောင် တယောက် အိမ်ဖြူတော်ကို ပထမဆုံးလာရောက်မှုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဆီးရီးယား သမ္မတ အယ်လ်ရှာရာက ဒီခရီးစဉ်ဟာ အမေရိကန်နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့် ခေတ်သစ်ရဲ့ အစဖြစ်တယ်လို့ Fox သတင်းဌာနနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းမှာ ပြောပါတယ်။ မကြာသေးမီကအထိ အမေရိကန်အစိုးရက အကြမ်းဖက်သမားအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရတဲ့ အယ်လ်ရှာရာအပေါ် သမ္မတထရန့်က ထောက်ခံမှုတွေ ပြသခဲ့ပါတယ်။
ဆီးရီးယားဟာ လက်ရှိသဘောတူညီချက်အရ အိုင်အက်စ်အဖွဲ့နဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေကို နှိမ်နင်းဖို့နဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းကို ပြည်ပစစ်သွေးကြွတွေ ဝင်ရောက်မှုကို တားဆီးရေး ရည်ရွယ်တဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာမဟာမိတ်အဖွဲ့မှာ ပါဝင်တဲ့ ၉၀ ခုမြောက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာတော့မှာပါ။
အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဌာနဟာ နိုင်ငံခြားရေးဌာန၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဌာနတွေနဲ့အတူ ဆီးရီးယားအပေါ် စီးပွားရေးကန့်သတ်ချက်တွေကို ရုပ်သိမ်းဖိုနဲ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ခွင့်ပြုမယ့် အစီအမံအသစ်တွေကို ကြေညာမယ်လို့ သမ္မတနှစ်ယောက် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအပြီးမှာ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
ဆီးရီးယားကို အလွန်အောင်မြင်တဲ့ နိုင်ငံဖြစ်လာစေချင်တယ်လို့ ထရန့်က ထိပ်သီးဆွေးနွေးအပြီးမှာဆိုပါတယ်။ လက်ရှိဆီးရီးယားခေါင်းဆောင်ဟာ ဒါကိုအကောင်အထည်ဖော်နိုင်မယ်ထင်တယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။ ဆီးရီးယားနဲ့ အမေရိကန်အကြား ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ သံတမန်ဆက်ဆံရေး ဖြတ်တောက်ခဲ့ပေမယ့် ယခုအခါမှာတော့ ဝါရှင်တန်မှာ ဆီးရီးယားသံရုံး ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခွင့် ပြုတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

image

ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး စင်္ကာပူသို့လာရောက်လည်ပတ်မည်

ကမ္ဘောဒီးယား ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် နိုင်ငံခြားရေး ၀န်ကြီး ပါ့ခ် ဆို့ခွန် သည် စင်ကာပူနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ဗီဗီယန် ဘလာခရစ်နန် ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ နိုဝင်ဘာလ ၁၂ ရက် နေ့မှ ၁၃ ရက် နေ့အထိ စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်သည်။
၎င်း၏ ခရီးစဉ်အတွင်း ဆို့ခွန်သည် စင်္ကာပူ ဝန်ကြီးချုပ် လောရင့် ဝေါင် နှင့် တွေ့ဆုံမည်ဖြစ်သည်။
ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် စင်္ကာပူတို့အကြား အလားအလာရှိသော ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုခိုင်မာလာစေရန်နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးချဲ့ရန် ဒေါက်တာ ဘာလာခရစ်နန်နှင့်လည်း နှစ်နိုင်ငံ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။
ဤတရားဝင်ခရီးစဉ်သည် နှစ်နိုင်ငံအကြား ခိုင်မာပြီး ရေရှည်တည်မြဲသော ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုနှင့် အပြန်အလှန်အကျိုးရှိသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ထပ်လောင်းအတည်ပြုပြီး ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်ရေးနှင့် သာယာဝပြောရေးတို့အတွက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ရန် ၎င်းတို့၏ တူညီသောကတိကဝတ်ကို ထင်ဟပ်စေပါသည်။
ယခုနှစ်တွင် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် စင်ကာပူတို့ သံတမန်ဆက်ဆံရေး နှစ် ၆၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့၏ ခရီးစဉ်သည် အထူးအရေးကြီးပါသည်။

image

မြို့တော်‌ဒေလီမှာ လေထုညစ်ညမ်းမှု ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ လူရာပေါင်းများစွာ ဆန္ဒပြ

အိန္ဒိယနိုင်ငံ မြို့တော်‌ဒေလီနဲ့ အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ လေထုအရည်အသွေး ဆက်လက်ဆိုးရွားလာနေချိန်မှာ ဒီကိစ္စကို အစိုးရအနေနဲ့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ ဒေလီမြို့ရှိ လူရာပေါင်းများစွာဟာ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ လမ်းပေါ်ထွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
အစိုးရအနေနဲ့ ဆိုးရွားပြင်းထန်တဲ့ အဆင့်ကို ရောက်ရှိနေတဲ့ လေထုညစ်ညမ်းမှုကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကလေးတွေအပါအဝင် အရွယ်စုံလူတွေဟာ ဆိုင်းဘုတ်တွေကိုင်ဆောင်ကာ ကြွေးကြော်သံတွေနဲ့အတူ တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
မြို့ အထင်ကရနေရာတခုမှာတော့ င် ဆန္ဒပြသူတွေ စုဝေးခွင့်မရှိတာကြောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဟာ လူ ၈၀ ခန့်ကို ခေတ္တဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ လေထုညစ်ညမ်းမှုဟာ အိန္ဒိယမြောက်ပိုင်း အထူးသဖြင့် ဆောင်းရာသီတွေမှာ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပြဿနာတခုဖြစ်ပါတယ်။
မနေ့က ဆန္ဒပြပွဲဟာ ဒီပြဿနာနဲ့ပတ်သက်ပြီး နှစ်များစွာအတွင်း ပထမဆုံး ဆန္ဒပြမှု အကြီးအကျယ် လုပ်ဆောင်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ "ကျတော်တို့ရဲ့ အဆုတ်တွေ ပျက်စီးနေပါတယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ ဖြေရှင်းချက်မတွေ့မချင်း ကျန်းမာရေးအရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာသင့်တယ်" လို့ ဆန္ဒပြသူတယောက်က PTI သတင်းဌာနသို့ ပြောပါတယ်။
ဒေလီနဲ့ ဆင်ခြေဖုံး‌ဒေသတွေရှိ လေထုအရည်အသွေးဟာ ယာဉ်တွေကနေ ထုတ်လွှတ်တဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေ၊ ဖုန်မှုန့်တွေနဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်းမှညစ်ညမ်းပစ္စည်းတွေကြောင့် တနှစ်တာပတ်လုံး အရည်အသွေးကျဆင်းနေသည်။
ဒါအပြင် အိမ်နီးချင်းပြည်နယ်တွေရှိ လယ်သမားတွေကလည်း သီးနှံအကြွင်းအကျံတွေကို မီးရှို့တာ၊ လေတိုက်နှုန်းနည်းတာကြောင့် ညစ်ညမ်းလေထုဟာ မြေပြင်အနီးတည်ရှိနေတာတွေကြောင့် ဆောင်းရာသီမှာ ဒီပြဿနာ ပိုမိုဆိုးရွားလေ့ရှိပါတယ်။

image

ကမ္ဘာဒီးယားနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက် ထိုင်းနိုင်ငံ ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီ

နယ်စပ်အနီးမှာ မနေ့ကဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ မြေမြှုပ်မိုင်းပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ထိုင်းစစ်သားနှစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံဟာ အိမ်နီးချင်း ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက် အကောင်အထည်ဖော်မှုကို ရပ်ဆိုင်းကြောင်း ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့် ၊ အာဆီယံအဖွဲ့ စေ့စပ်မှုနဲ့ ရရှိခဲ့တဲ့ ဒီသဘောတူညီချက်ဟာ ဇူလိုင်လအတွင်း လူ ၄၃ ယောက် သေဆုံးပြီး နှစ်ဖက်စလုံးမှ အရပ်သား သုံးသိန်းကျော် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရတဲ့ နယ်စပ်ပဋိပက္ခတွေ အဆုံးသတ်ဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့တာပါ။
သီစကက်ပြည်နယ်မှာ မိုင်းပေါက်ကွဲမှုကြောင့် စစ်သားတယောက် ခြေထောက်ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး အခြားတယောက်လည်း အပေါ်ယံဒဏ်ရာတချို့ရခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းစစ်တပ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
"ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက် ပူးတွဲကြေညာချက်အပေါ် နောက်ဆက်တွဲလုပ်ဆောင်မှု" ကို ရပ်တန့်မယ်လို့ ထိုင်းအစိုးရပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Siripong Angkasakulkiat က ပြောပါတယ်။
သဘောတူညီချက်အကောင်အထည်ဖော်မှုရဲ့ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားစစ်သား ၁၈ ယောက်ကို လွှတ်ပေးရေးလည်း ပါဝင်ပါတယ်။
"လုံခြုံရေးခြိမ်းခြောက်မှု လျော့ပါးသွားပြီလို့ ကျွန်တော်တို့ ထင်ခဲ့ပေမယ့် တကယ်တမ်း လျော့ပါးသွားတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး" လို့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် အနုတင်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ဆိုပါတယ်။
ကမ္ဘောဒီးယားအာဏာပိုင်တွေကတော့ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ချက်ချင်းမှတ်ချက်မပေးခဲ့ပေမယ့် နယ်စပ်တလျှောက်မှာ မြေမြှုပ်မိုင်းအသစ်တွေ ထောင်ထားတယ်ဆိုတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကို ယခင်က ပယ်ချထားပါတယ်။
ကမ္ဘောဒီးယားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက တနင်္လာနေ့မှာ ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် မယိမ်းယိုင်တဲ့ ကတိကဝတ် ကို ကတိပြုတယ်လို့ ထပ်လောင်းပြောကြားပါတယ်။
အောက်တိုဘာလမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ ပူးတွဲတွဲကြေညာချက်အသစ်မှာ နှစ်ဖက်စလုံးဟာ ည သူတို့ရဲ့ နယ်စပ်တလျှောက်မှာ မိုင်းရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းတွေကိုပြုလုပ်ရမှာဖြစ်ပြီး လက်နက်ကြီးများကိုလည်း ရုပ်သိမ်းကာ အာဆီယံ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့တွေကိုလည်း ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုမယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

image

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး LNG သင်္ဘောကြီး သီလဝါဆိပ်ကမ်း ရောက်ရှိနေ

သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည် (Liquefied Natural Gas -LNG) ကနေ လျှပ်စစ်စွမ်းအင် ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ သင်္ဘောကြီး ရန်ကုန်၊ သီလဝါဆိပ်ကမ်းကို ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ပြီး သီလဝါ (သန်လျင်) က ဓာတ်အားပေး စက်ရုံမှာ စမ်းသပ် လည်ပတ်နေပြီ ဖြစ်တယ်လို့ စက်မှုဇုန်လုပ်ငန်း အသိုင်းအဝိုင်းက သိရပါတယ်။
“ထူးခြားတဲ့ သတင်းကတော့ LNG သင်္ဘော ရောက်ပါပြီ။ တရားဝင် ကြေညာတာတော့ ဒီရက်ပိုင်းထဲမှာပဲ ရောက်တာပါ။ ရက်စွဲတော့ အတိအကျမသိဘူး။ သီလဝါမှာ စမ်းပြီးတော့ လည်နေပါပြီ။ သီလဝါမှာ စက် ငါးလုံးရှိတယ်၊ လေးလုံး ရပ်ထားတယ်၊ တလုံး စပြီး လည်နေပါပြီ။ ရပ်ထားတဲ့ လေးလုံးထဲက သုံးလုံးကိုလည်း ဆက်လည်မယ်။ ပြီးရင် သာကေတက စက် လေးလုံး ရပ်ထားတာကိုလည်း ဆက်ပြီးလည်မှာပါ” လို့ စက်ရုံလုပ်ငန်းရှင် တယောက်က ပြောပါတယ်။
သာကေတ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံက စက်လေးလုံး ထပ်မံ လည်ပတ်နိုင်ပြီ ဆိုပါက ရန်ကုန်တိုင်းမှာရှိတဲ့ စက်မှုဇုန် ၂၉ ဇုန်ကို ပေးနေတဲ့ လျှပ်စစ်မီးက လိုအပ်မှု မရှိနိုင်တော့တဲ့အတွက် ဝန်အား လျှော့ချနိုင်တော့မှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လက်ရှိမှာ LNG ဓာတ်ငွေ့ကနေ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်ဖို့ စီစဥ်နေတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ တယူနစ်အတွက် ကုန်ကျစရိတ် မည်မျှ ရှိမယ်ဆိုတာကတော့ စမ်းသပ် လည်ပတ်နေဆဲကာလ ဖြစ်တာကြောင့် ညှိနှိုင်းနေဆဲ ဖြစ်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
“LNG နဲ့ ပတ်သက်လို့ ညှိနေတာ ကြာပါပြီ။ ရန်ကုန်တိုင်းထဲမှာ စက်မှုဇုန် ၂၉ ဇုန် ရှိတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဇုန်တွေကျတော့ နိုင်ငံတော်ကနေ တိုက်ရိုက်၊ မဟာ ဓာတ်အားလိုင်းကနေပြီးတော့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ခွဲရုံတည်ပြီး လုပ်ထားတဲ့ဇုန်တွေ ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ public နဲ့ မတွဲထားတာတွေကို LNG ပေးလို့ရပြီဆိုပြီး ပြောလာတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့ ညှိတုန်းကတော့ တယူနစ်ကို ကျပ် ၅၀၀/၆၀၀ အများဆုံးပေါ့၊ အဲဒီလိုပြောတယ်။ နောက်ထပ်လူတွေနဲ့ ညှိတော့ ၇၀၀/၈၀၀ တွေ ဖြစ်ကုန်ကြတယ်။ အဲဒီတော့ ဈေးနှုန်းကတော့ ဘယ်ဟာက အတည်ဖြစ်မလဲ ဆိုတာတော့ မသိသေးပါဘူး” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
LNG ကနေ မီးပေးမယ့် စနစ်ကတော့ ပထမအဆင့်အနေနဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း တတိုင်းလုံးက စက်မှုဇုန်တွေအတွက် ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပြီး ဒုတိယအဆင့် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်မယ့် အခြေအနေကိုတော့ အသေးစိတ် ညှိနှိုင်းမှု မပြုလုပ်ရသေးတဲ့အတွက် မသိရှိရသေးဘူးလို့ သူက ပြောပါတယ်။
“ဒီကိစ္စကလည်း လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်တွေကတည်းက ပေးဖို့လုပ်နေရင်းနဲ့ အကြောင်း အမျိုးမျိုးကြောင့် ကြန့်ကြာနေတာပါ။ အခုတော့ ဒီကိစ္စ အကောင်အထည် ပေါ်တော့မယ်ဆိုတဲ့ သဘောတော့ သက်ရောက်တာပေါ့” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ကနဦးရရှိထားတဲ့ သတင်းတွေအရ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တင် သင်္ဘောကြီးကနေ မဂ္ဂါဝပ် ၇၀ဝ ခန့်ကို ရန်ကုန်တိုင်း၊ သာကေတမြို့နယ်နဲ့ သန်လျင်မြို့နယ်ရှိ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ကာ ဖြန့်ဖြူးပေးဖို့ စီစဉ်ထားတာဖြစ်ပြီး မဂ္ဂါဝပ် ၂၀ဝ ကို စတင် ဓာတ်အား ဖြန့်ဖြူးပေးမှာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
“ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးတိုင်း နှစ်ခုအတွင်းက စက်မှုဇုန်တွေကို ၂၄ နာရီ၊ ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး မီးအပြည့် ပေးမှာပါ။ အိမ်သုံးက တချို့ပါမယ်၊ တချို့ မပါဘူး။ သီးခြား ဓာတ်အားလိုင်းနဲ့ ယူထားတဲ့ အိမ်ရာတွေ၊ ကွန်ဒိုတွေပါ နိုင်ပါတယ်” လို့ လျှပ်စစ်စွမ်းအား ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ နီးစပ်သူတယောက်က ပြောပါတယ်။
စက်ရုံတွေအတွက် ဓာတ်အား ဖြန့်ဖြူးပေးမယ့် အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ တယူနစ်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်ကို ၉၀၀ ကျပ်အဖြစ် ကနဦး အကြမ်းဖျင်း လျာထားပြီး အသေးစိတ်ကိုတော့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းက တွက်ချက်နေကြဆဲ ဖြစ်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် တယောက်က “လောလောဆယ် သိရသလောက်ကတော့ စက်မှုဇုန်တွေအတွက် 1 unit cost က ကျပ် ၁၀၀၀ မကျော်ဘူးလို့တော့ အကြမ်းဖျင်း သိထားပါတယ်။ လက်ရှိ စက်မှုဇုန်တွေမှာ မီးစက်နဲ့ စက်ရုံ လည်ပတ်နေရတာက ကုန်ကျစရိတ် တယူနစ်ကို ၁၃၅၀ ကျပ် ရှိတယ်။ ပြီးတော့ ဒီလို မီးစက်မောင်းပြီး စက်ရုံ လည်ပတ်ရတယ် ဆိုတာမျိုးကလည်း ရေရှည်အတွက် ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေနိုင်ဘူးလေ။ မီးစက် ဆိုတာမျိုးကလည်း ခဏတာ backup လုပ်ဖို့အတွက်ပဲ ကောင်းတာကိုး။ အချိန်ပြည့် လည်နေရရင် စက်လည်း နာတယ်။ ပြင်ဆင်စရိတ်တွေလည်း များတယ်။ ဒါကြောင့် LNG နဲ့ စက်ရုံ လည်ပတ်နိုင်မယ် ဆိုရင်တော့လည်း ကုန်ကျစရိတ် ပိုပြီး သက်သာသွားမယ် ထင်ပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
ဟောင်ကောင် VPower Group ပိုင် ဓာတ်ငွေ့တင် သင်္ဘောကြီးဟာ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည် (Liquefied Natural Gas - LNG) နဲ့ လျှပ်စစ်စွမ်းအင် ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက် လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအတွင်းက သီလဝါဆိပ်ကမ်းရှိ ယာယီ‌ဆိပ်ခံတံတားမှာ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် စတင် ဆိုက်ကပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အလျား ၁၇၆ ဒသမ ၈ မီတာရှိတဲ့ အဲဒီ LNG သင်္ဘောကြီးဟာ သာကေတမြို့နယ်ရှိ မဂ္ဂါဝပ် ၄၀၀ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး စက်ရုံနဲ့ သန်လျင်မြို့နယ်ရှိ မဂ္ဂါဝပ် ၃၅၀ ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ကာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြန့်ဖြူးခြင်း လုပ်ငန်းတွေကို ဆောင်ရွက်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
အဲဒီ ဓာတ်ငွေ့တင် သင်္ဘောကြီးဟာ နှစ်နှစ်နဲ့ လေးလအကြာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့မှာ ရန်ကုန်၊ သီလဝါဆိပ်ကမ်းကနေ ပြန်လည် ထွက်ခွာသွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

image

တိုက်ဖွန်းဖန်ဝေါင် ဖိလစ်ပိုင်ကို ဝင်မွှေပြီးနောက် တောင်တရုတ်ပင်လယ်ဘက်သို့ ရွေ့လျား

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် လေပြင်းတို-က်ခ-တ်မှုများနှင့် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုများကြောင့် လူနှစ်ဦးထက်မနည်း ‌ေ-သဆုံးခဲ့ကာ လူတစ်သန်းကျော်ကို ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းစေခဲ့ရသည့် တိုက်ဖွန်းဖန်ဝေါင်သည် တနင်္လာနေ့အရောက်တွင် အားပျော့သွားခဲ့ပြီဖြစ်ကာ ဖိလစ်ပိုင်မှ ထွက်ခွာ၍ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ဘက်ကို ရွေ့လျားသွားခဲ့သည်။
ကျွန်းစုတစ်ခုလုံးနီးပါးကို ရို-က်ခတ်ခဲ့သော ဖန်ဝေါင်သည် သစ်ပင်များကို အမြစ်မှ ကျွတ်ထွက်စေကာ တောင်ပိုင်းပိုကျ‌သော မြို့များကို ရေလွှမ်းမိုးစေခဲ့ပြီးနောက် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် စူပါတိုက်ဖွန်းအဖြစ် နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းကို ဝင်ရောက်တို-က်ခတ်ခဲ့သည်။
ဖိလစ်ပိုင် အလယ်ပိုင်းကျွန်းများတွင် လူ ၂၂၄ ဦးထက်မနည်း ‌ေ-သဆုံးစေခဲ့သော တိုက်ဖွန်း ကမ်လ်မေဂျီ ဝင်ရောက်အပြီး ရက်ပိုင်းသာအကြာတွင် ဖန်ဝေါင် မုန်တိုင်းဝင်ရောက်တို-က်ခ-တ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
မနီလာအပါအဝင် လူဇုံကျွန်းမကြီးတလျှောက်ရှိ စာသင်ကျောင်းများနှင့် အစိုးရရုံးများကို တနင်္လာနေ့တွင် ပိတ်ထားရဆဲဖြစ်ကာ မိုးသည်းထန်စွာဆက်လက်ရွာသွန်းနေဦးမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

image