ပူတင်နှင့်နေတန်ယာဟုတို့ ကုလသမဂ္ဂ၌ မဲခွဲ၍
မဆုံးဖြတ်မှီ ဆွေးနွေး

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်နှင့် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင်နေတန်ယာဟုတို့သည် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးတပ်ဖွဲ့များဖြန့်ကျက်ချထားခြင်း နှင့်ပတ်သက်၍ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၌ မဲခွဲ၍
မဆုံးဖြတ်မှီ ဖုန်းဖြင့် စကားပြောခဲ့ကြသည်။
အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းနှင့် အကျဉ်းသားများ ဖလှယ်ခြင်းစသည့်အခြေအနေတွင် ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသတွင် ဖြစ်ပေါ်တိုးတက် ပြောင်းလဲမှုများအပါအဝင် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသအခြေအနေကို စေ့စေ့စပ်စပ် အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြကြောင်း ခရမ္မလင်နန်းတော်က စနေနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ခေါင်းဆောင်များသည် အီရန်၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်နှင့် ဆီးရီးယားရှိ အခြေအနေများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ရုရှားသမ္မတတို့သည် ဒေသတွင်းပြဿနာများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု နေတန်ယာဟုရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ယခုလအစောပိုင်းတွင် အမေရိက သည် ဂါဇာတွင် နိုင်ငံတကာ တည်ငြိမ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (ISF) ကို အနည်းဆုံး နှစ်နှစ်ကြာ ဖြန့်ကြန့် ချထားခွင့်ပြုရန် အဆိုပြုထားသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အသွင်ကူးပြောင်းရေး အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အဖြစ် ငြိမ်းချမ်းရေးဘုတ်အဖွဲ့ကို တည်ထောင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သောကြာနေ့တွင် အီဂျစ်၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ကာတာ၊ ယူအေအီး၊ ဂျော်ဒန်၊ တုကီယေး၊ ပါကစ္စတန်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားတို့သည် အမေရိက ၏ အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံသည့် ပူးတွဲကြေညာချက်တစ်ရပ်ကို သောကြာနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
မော်စကိုသည် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ပ်၏ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် ရွေးချယ်စရာများ ရေးဆွဲခြင်းဖြင့် ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ကိုတာဝန်ပေးမည့် အစားထိုး အဆိုပြုချက်တစ်ရပ်ကို တင်သွင်းခဲ့သည်။ ရုရှားမစ်ရှင်သည် တည်ငြိမ်ရေးတပ်ဖွဲ့များကို "ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှုဆိုင်ရာ ကိရိယာများ" ကင်းမဲ့နေပြီး နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းချက်ကို ဖော်ပြခြင်းမပြုသည့်အတွက် ရုရှားမစ်ရှင်က ဝေဖန်ခဲ့သည်။ “အမှန်တကယ်တန်းတူညီမျှပြီး အားလုံးပါဝင်သည့်ချဉ်းကပ်မှုနည်းလမ်း” မှသာလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အာမခံနိုင်သည်ဟု ၎င်းကဆိုသည်။
အဆိုပြုချက်နှစ်ခုလုံးကို တနင်္လာနေ့တွင် မဲခွဲဆုံးဖြတ်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။

ထိုင်ဝမ်ကိုလက်နက်ရောင်း၍ တရုတ်က ယူအက်စ်ကို တရားဝင် ကန့်ကွက်

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်များရောင်းချမှုနှင့် ပတ်သက်၍ တရားဝင်ကန့်ကွက်လွှာပို့ခဲ့ကြောင်း တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက တနင်္လာနေ့တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားလိုက်ပြီး နိုင်ငံတော်အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲရေး ကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်သည့် အစီအမံအားလုံးကို လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု အခိုင်အမာဆိုခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနမှတဆင့် အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။
“ယူအက်စ်အနေနဲ့ ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်တပ်ဆင်ပေးတဲ့ ၎င်းတို့ရဲ့ ဆိုးရွားသောလုပ်ရပ်ကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ဖို့၊ နှစ်နိုင်ငံနှင့် စစ်တပ်များအကြား ဆက်ဆံရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထိခိုက်စေတဲ့လုပ်ရပ်တွေကို ရှောင်ရှားဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ တိုက်တွန်းလိုက်သည်” ဟု ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Zhang Xiaogang က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။
အမေရိကန် ဒေါ်လာသန်း ၃၃၀ တန်ဖိုးရှိ တိုက်လေယာဉ်များနှင့် အခြားလေယာဉ်အစိတ်အပိုင်းများကို ထိုင်ဝမ်ကို ရောင်းချပေးရန် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် ယူအက်စ်က အတည်ပြုခဲ့ပြီး ယင်းသည် ဇန်နဝါရီလတွင် သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်ပ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီးနောက်ပိုင်း ထိုင်ဝမ်သို့ ပထမဆုံး လက်နက်အရောင်းအဝယ် သဘောတူညီမှုဖြစ်သည်။

တရုတ်တွင် ဂျပန်ရုပ်ရှင်များ ပြသမှုကို ရပ်ဆိုင်း

တိုကျိုနှင့် ပေကျင်းအကြား နက်ရှိုင်းလာသော အငြင်းပွားမှုတစ်ခုကြောင့် ရုပ်ရှင်ဖြန့်ဖြူးသူများသည် တရုတ်နိုင်ငံတွင် အနည်းဆုံး ဂျပန်ရုပ်ရှင်နှစ်ကားပြသမှုကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြောင်း နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံ စီစီတီဗီက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဆနားအဲတာကာအိချီ၏ ထိုင်ဝမ်နှင့် ပတ်သက်သော ပြောစကားများကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံက ပြင်းထန်စွာ တုန့်ပြန်ခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံအကြား နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း အပြင်းထန်ဆုံး သံတမန်ရေးပဋိပက္ခစတင်ခဲ့အပြီး နှစ်ပတ်အကြာတွင် ယခုကဲ့သို့ ရပ်ဆိုင်းမှုဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။
လာမည့်ရက်သတ္တပတ်များတွင် ရုံတင်ပြသရန် မူလက စီစဉ်ထားသည့် Crayon Shin-chan the Movie: Super Hot! Scorching Kasukabe Dancers နှင့် ရုပ်ပြမှ ရုပ်ရှင်အဖြစ် ပြောင်းလဲရိုက်ကူးထားသော Cells at Work! အပါအဝင် ဂျပန်ရုပ်ရှင်အချို့သည် တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် ပြသတော့မည်မဟုတ်ကြောင်း စီစီတီဗီက ပြောကြားခဲ့သည်။
ကာတွန်းရုပ်ရှင် Demon Slayer: Infinity Castle သည် အစပိုင်းတွင် ဝင်ငွေကောင်းခဲ့သော်လည်း တာကာအိချီ၏ မှတ်ချက်များကြောင့် တရုတ်ပရိသတ်များက လွန်စွာမကျေမနပ်ဖြစ်ခဲ့ပြီးနောက် ၎င်း၏ လက်မှတ်ရုံ၌ အရောင်းကျသွားခဲ့ကြောင်းလည်း စီစီတီဗီက တနင်္လာနေ့အနှောင်းပိုင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။
ရုပ်ရှင်တင်သွင်းသူများနှင့် ဖြန့်ဖြူးသူများသည် ဈေးကွက်၏ တုန့်ပြန်မှုကို နားထောင်ရန်၊ ပရိသတ်များ၏ ခံစားချက်ကို လေးစားရန် ရွေးချယ်ခဲ့ကြပြီး လာမည့်ရုပ်ရှင်များရုံတင်ပြသမှုကို ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ကြသည်ဟု စီစီတီဗီက ပြောကြားခဲ့သည်။
တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ ခရီးမသွားကြရန် ပေကျင်းက နိုင်ငံသားများကို အကြံပြုခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်လေကြောင်းလိုင်းများတွင် စနေနေ့မှစကာ ဂျပန်ခရီးစဉ်လက်မှတ်ဖျက်သိမ်းမှု ၄၉၁,၀၀၀ ခန့်ရှိခဲ့ပြီး ကြိုတင်ဘွတ်ကင်စုစုပေါင်း၏ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ကြောင်း ဝါရင့် လေကြောင်းခရီးစဉ်သုံးသပ်သူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
လေယာဉ်ခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းမှုသည် ဘွတ်ကင်အသစ်မှာယူမှုများထက် ၂၇ ဆ ပိုများပြီး ဘေးကင်းလုံခြုံမှုအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုသည် ခရီးစဉ်ဖျက်သိမ်းမှုအတွက် အဓိကအချက်အဖြစ်နေကြောင်း လေ့လာသူ လီဟန်မင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဆီယံ ပို့ဆောင်ရေး အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ အစည်းအဝေး မြန်မာနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပ

အကြိမ်(၆၀)မြောက် အာဆီယံ ပို့ဆောင်ရေးအဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ အစည်းအဝေးကို နိုဝင်ဘာ(၁၇)ရက်၊ မနက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် နေပြည်တော်၌ ကျင်းပခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အရေးပါသည့် အာဆီယံပို့ဆောင်ရေး အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများအစည်းအဝေးနှင့် အာဆီယံ ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးကို မြန်မာနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ်လက်ခံကျင်းပခွင့်ရသည့်အတွက် ဂုဏ်ယူကြောင်း ပို့ဆောင်ရေးနှင့်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးမြထွန်းဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
ထိုပြင် အာဆီယံ အသိုက်ဝန်း ၂၀၄၅ နှင့် အာဆီယံ ပေါင်းစည်းဆက်သွယ်မှု ၂၀၃၀ နှင့်အညီ အာဆီယံ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းစီမံကိန်း(၂၀၂၆-၂၀၃၀) ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးကိုလည်း ကြိုဆိုကြောင်း၊ အာဆီယံဒေသတွင်း ရေရှည်တည်တံသော ပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဆန်းသစ်တီထွင်ရေး၊ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံများ၏ စဉ်ဆက်မပြတ် ပံ့ပိုးမှုသည် များစွာထိရောက်မှုရှိကြောင်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောသည်။
အဆိုပါ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ အစည်းအဝေးနှင့် ဆက်စပ်အစည်းဝေးများကို မြန်မာနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် ၂၀၀၃ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်များတွင် ကျင်းပခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။
ယခု တတိယအကြိမ်မြောက် အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပသည့် အစည်းအဝေး၌ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ၊အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးနှင့် တရုတ်၊ဂျပန်၊ကိုးရီယား နှင့် အီးယူစသည့် ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံများမှ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အဆိုပါအစည်းဝေးကို နိုဝင်ဘာ(၁၇)ရက်မှ (၁၉)ရက်ထိ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အာဆီယံနိုင်ငံတပ်မတော် (ကြည်း) များ ‌ေ-သနတ်ပ-စ်ပြိုင်ပွဲအတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်‌ေ-သနတ်ပ-စ်အသင်း စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာ

အာဆီယံနိုင်ငံတပ်မတော် (ကြည်း) များ ‌ေ-သနတ်ပ-စ်ပြိုင်ပွဲကို (၃၃) ကြိမ်မြောက်အဖြစ် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ကျင်းပခြင်း ဖြစ်သည်။
အဆိုပါပြိုင်ပွဲကို နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် မှ ၂၇ ရက်ထိ အာဆီယံနိုင်ငံ (၁၀) နိုင်ငံမှ ‌ေ-သနတ်ပ-စ်အသင်းများဖြင့် ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။
ပြိုင်ပွဲအတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်သေနတ်ပစ်အသင်းသည်လည်း နေပြည်တော်လေဆိပ်မှ စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ လေကြောင်းခရီးဖြင့် အသင်းခေါင်းဆောင် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး သိန်းစိုးထွန်းဦးဆောင်၍ အုပ်ချုပ်သူ၊ နည်းပြများနှင့် ‌ေ-သနတ်ပ-စ်အားကစားသမား စုစုပေါင်း ၄၂ ဦးတို့ လိုက်ပါသွားကြသည်။
ပြိုင်ပွဲ၌ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ရိုင်ဖယ်အသင်း၊ ကာဘိုင်အသင်း၊ စက်‌ေ-သနတ်အသင်း၊ ပစ္စတိုအမျိုးသားအသင်းနှင့် ပစ္စတိုအမျိုးသမီးအသင်းတို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည်လည်း ဖြစ်သည်။

🙏

KK Park နယ်မြေမှ အဆောက်အအုံများအားဖျ-က်စီးစဥ် အဆင့်မြှင့်ဖေ-ာက်ခွဲနည်းပညာအသုံးပြုခဲ့သဖြင့် တစ် ဖက်နိုင်ငံသို့အစအနလွှင့်စင်ခြင်းများမရှိ

ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့နယ်ရှိ KK Park နယ်မြေအတွင်းမှ အဆောက်အအုံများအား ဖြိုချဖျ-က်စီးချိန်၌ အဆင့်မြှင့်ဖေ-ာက်ခွဲနည်းပညာအသုံးပြုခဲ့သဖြင့် တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ အစအနလွှင့်စင်ခြင်းများမရှိခဲ့ဟု အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းမှ နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။
ပထမဦးဆုံး နယ်မြေစိုးမိုးရေး၊ ရှင်းလင်းရေးလုပ်ခဲ့သည့် KK Park နယ်မြေ၌ အွန်လိုင်းလောင်းကစားမှုများ ပြန်လည်အခြေမချနိုင်ရန် ယင်းနယ်မြေရှိ အဆောက်အအုံများကို (၁၀၀) ရာခိုင်နှုန်းဖျ-က်ဆီးနိုင်ရန်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။
ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ချိန်၌ စက်ယန္တရားများနှင့် ဖြိုဖျ-က်ခဲ့ခြင်းများ၊ အဆင့်မြင့်ဖေ-ာက်ခွဲခဲ့ခြင်းများရှိပြီး ယင်းသို့ ဖေ-ာက်ခွဲဖျ-က်ဆီးမှုများပြုလုပ်ရာတွင် တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ ယင်းဖေ-ာက်ခွဲလိုက်သောအစအနများမှာ ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံအတွင်းကျသည်ဟုဆိုကာ ကန့်ကွက်မှုများရှိခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။
"ဒါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ဗီဒီယိုမှတ်တမ်းတွေဆောင်ရွက်ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ကို ဒီအစအနတွေမကျဘူးဆိုတာလည်း ဗီဒီယိုမှတ်တမ်းတွေနဲ့ပြခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။
KK Park နယ်မြေရှိ အဆောက်အအုံအားဖြိုချဖျ-က်ဆီးရာတွင် အဆင့်မြှင့်ဖေ-ာက်ခွဲနည်းပညာအသုံးပြုခဲ့သဖြင့် အဆောက်အအုံသည် တည့်တည့်အောက်သို့ပြိုကျသဖြင့် တစ်ဘက်နိုင်ငံအတွင်းသို့ကျရောက်ခြင်းမရှိခဲ့သည့်အပြင် ယင်းအဆောက်အအုံအနီးရှိ အဆောက်အအုံများပေါ်သို့ပင်ကျရောက်ခြင်းမရှိခဲ့သည့်နည်းတူ တစ်ဖက်နိုင်ငံနယ်စပ်အနီးကပ်ရှိ Hotel တစ်လုံးကိုဖြိုချဖျ-က်ဆီးရာတွင်လည်း တစ်ဖက်နိုင်ငံနှင့် နယ်ခြားမျဉ်းဖြစ်သော မြစ်ထဲသို့ပင် အစအနကျခြင်းမရှိသဖြင့် အဆောက်အအုံများဖြိုချရှင်းလင်းခြင်းကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

လောင်းလုံးမှာ ဝေလငါးမန်း သုံးကောင် သောင်တင် သေဆုံး

တနင်္သာရီတိုင်း၊ လောင်းလုံးမြို့နယ်၊ ကျောက်တွင်းရွာအနီးရှိ ဆင်ထောင့်ကမ်းခြေမှာ ငါးဖမ်းသမားတွေကြောင့် ဝါဇီပျောက် (ပျော့) အမျိုးအစား ဝေလငါးမန်း သုံးကောင် သောင်တင် သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
“ငါးဖမ်းလှေတစီးက တခြားငါးတွေကို ပိုက်ဝိုင်းပြီးတော့ ဖမ်းတဲ့အချိန်မှာ ပိုက်ကွန်ထဲမှာ အဲဒီငါးတွေလည်း ပါလာတာပေါ့။ အဲဒီငါးတွေကို ပင်လယ်ထဲ ပြန်မချဘဲ သောင်ပြင်ပေါ်မှာပဲ တင်ခဲ့တဲ့အတွက် သေဆုံးသွားတာပါ” လို့ ဒေသခံ တယောက်က ပြောပါတယ်။
ဝေလငါးမန်း သုံးကောင် ဆင်ထောင့်ကမ်းခြေမှာ သောင်တင် သေဆုံးနေတာကို ဒေသခံတွေက ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့၊ နေ့လယ် ၁ နာရီ ဝန်းကျင်လောက်မှာ တွေ့ရှိခဲ့ကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပြီး အဲဒီ ဝေလငါးမန်းတွေဟာ အရွယ်အစားအားဖြင့် တကောင်ကတော့ ၂၈ ပေခန့် ရှိကာ နောက်ထပ် နှစ်ကောင်ကတော့ ၁၀ ပေကျော်အရွယ် ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ဒါက သဘာဝတရားကြောင့် သေတာမဟုတ်ဘူး။ လူဖမ်းလို့ ဖြစ်တာ။ အရင်ကလည်း အဲဒီလိုပဲ။ ဖမ်းမိလို့ရှိရင် ကျွန်တော်တို့က သွားပြောတာ။ ငါးကြီးတွေကို ရေထဲပြန်တွန်းချထားခဲ့ဖို့။ အခုက ကျွန်တော်တို့ မရှိလိုက်တဲ့အချိန်၊ ပြောမယ့်သူကလည်း မရှိဘူးဆိုတော့ သောင်ပြင်ပေါ်မှာ ဒီတိုင်း ထားခဲ့တာပေါ့။ တကောင်တည်းလည်း မဟုတ်ဘူး။ သုံးကောင်တောင် တင်ခဲ့တာ။ တော်တော် နှမြောဖို့ကောင်းတယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
အခုလို ငါးဖမ်းသမားတွေကြောင့် လောင်းလုံးဒေသမှာ ဝေလငါးမန်းတွေ သေဆုံးနေတာဟာ ၎င်းရဲ့ အတွေ့အကြုံအရ အခု တကြိမ်နဲ့ဆို သုံးကြိမ်လောက် ရှိနေပြီဖြစ်ပြီး ရေထဲ တွန်းချပြီး ပြန်လွှတ်တာကတော့ နှစ်ကြိမ် ကြုံဖူးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီ ဝေလငါးမန်းတွေဟာ လောင်းလုံးမြို့နယ်အတွင်းက ဆင်ထောက်ကမ်းခြေ၊ တယောကမ်းခြေနဲ့ ဖိုးဖိုးကျောက် ကမ်းခြေတို့မှာ နှစ်နှစ်ကို တကြိမ် ပေါ်လာတတ်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ဘက်မှာ ပုစွန်ဆိတ် သေးသေးလေးတွေ ပေါ်တဲ့အချိန်ရှိတယ်။ အရှေ့ဘက်က လေတိုက်ချိန်၊ တန်ဆောင်မုန်းလလောက်မှာပေါ့။ အဲဒီ ပုစွန်လေးတွေကို သူတို့က လာစားကြတာ။ ပုစွန်တွေက ငါးပိလုပ်တဲ့ ပုစွန်လေးတွေပေါ့။ ငါးဖမ်းသမားတွေကလည်း အဲဒီ ပုစွန်တွေကိုပဲ ဖမ်းတာ။ အဲဒီအချိန်မှာ ဒီငါးတွေလည်း ဖမ်းမိတာပေါ့။ ဒီငါးတွေက ဒီမှာ နေထိုင် ကျက်စားတာတော့ မဟုတ်လောက်ဘူး ထင်တယ်။ ကျွန်တော်တို့လည်း ဒီရာသီလေးပဲ တွေ့ဖူးတာဆိုတော့လေ။ ကျန်တဲ့အချိန်တွေဆို မရှိဘူး” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်နဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွေကလည်း တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်းရှိ ပုလောမြို့နယ်၊ ကျောက္ကာရွာနဲ့ ကျွန်းစုမြို့နယ်၊ သဲတန်းကျေးရွာအနီးမှာ ဝေလငါးမန်းတချို့ သေဆုံးပြီး သောင်တင်ခဲ့ဖူးတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဝေလငါးမန်းဟာ ငါးမန်းမျိုးနွယ်ဝင်ဖြစ်ကာ အလွန်ရှားပါးပြီး မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး အန္တရာယ်ရှိတဲ့ မျိုးစိတ်ဖြစ်တဲ့အပြင် သက်တမ်းအရင့်ဆုံး ငါးမန်းမျိုးစိတ်ဖြစ်ကာ ကမ္ဘာပေါ်က ငါးမျိုးစိတ်တွေ အားလုံးထဲမှာ အရွယ်အစား အကြီးမားဆုံး ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဝေလငါးမန်းတွေဟာ အရှည် ၁၄ မီတာ (၄၆ ပေနီးပါး) အထိ ရှည်လျားပြီး အလေးချိန် ၁၂ တန်ခန့်အထိ ကြီးထွားနိုင်ကြတယ်လို့ သိရပြီး အဲဒီလို အကောင်ကြီးထွားလွန်းပေမယ့်လည်း ဝေလငါးမန်းတွေရဲ့ သွားတွေကတော့ အလျား ၆ မီလီမီတာအထိသာ ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။
အဲဒီ ဝေလငါးမန်းတွေဟာ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာတွေရဲ့ အပူပိုင်းနဲ့ အပူလျော့ပိုင်း ရေပြင်တွေမှာ ကျက်စားလေ့ရှိပြီး မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား စတဲ့ နိုင်ငံတွေနဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ Adman Sea မှာ ကျက်စားကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။
မြန်မာပြည်မှာဆိုရင်တော့ တနင်္သာရီကမ်းရိုးတန်း၊ မြိတ်ကျွန်းစု အပါအဝင် မြန်မာ့ပင်လယ်ပြင်နဲ့ တခြား ကမ်းရိုးတန်း ဒေသတွေမှာလည်း တွေ့ရရှိရတတ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဝေလငါးမန်းတွေကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကစပြီး မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး အန္တရာယ်ရှိတဲ့ မျိုးစိတ် (Endangered - EN) Endangered (EN) အဆင့်အဖြစ် သဘာဝ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသမဂ္ဂ (IUCN - International Union for Conservation of Nature) က သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ကျားဖြန့်တွေကို အပြီးတိုင် ဖယ်ရှားရှင်းလင်းမယ်လို့ BGF ပြောဆိုမှုအပြီး ရွှေကုက္ကိုလ်က ကျားဖြန့်လုပ်သားတွေ ရွှေ့ပြောင်း တိမ်းရှောင်နေကြ

ကရင်ပြည်နယ် ၊ထိုင်း - မြန်မာနယ်စပ် မြဝတီမြို့နယ် ၊ ရွှေကုက္ကိုလ်မြို့သစ် မှာရှိတဲ့ ကျားဖြန့် ငွေလိမ်လုပ်ငန်းမှာ လုပ်ကိုင်သူအများအပြား ရွှေ့ပြောင်း ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်မှုတွေ ပြုလုပ်နေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။
BGF ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး နိုင်မောင်ဇော်က ရွှေကုက္ကိုလ် အပါအဝင် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်လျှောက်မှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်း ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွေကို အထူးစစ်ဆင်ရေး တရပ်အဖြစ် နှိမ်နှင်းသွားမယ်ဆိုပြီး ပြောဆိုမှု အပြီးမှာ ကျားဖြန့်လုပ်သားတွေ အခုလို ရွှေ့ပြောင်း တိမ်းရှောင်ကုန်ကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
BGF ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး နိုင်မောင်ဇော်က " ကျွန်တော် တို့ ဒီ ကျားဖြန့်နှိမ်နှင်းရေး အထူးစစ်ဆင်ရေးပွဲကြီး ကို စပြီပေါ့။ စတင် အကောင်အထည်ဖော်တော့မယ် ။ ” လို့ ထိုင်းမီဒီယာတွေကို ပြောဆိုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
မနေ့က နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်နေ့ မှာ ထိုင်းမီဒီယာနဲ့ တွေ့ဆုံစဥ် ပြောဆိုခဲ့တာဖြစ်ပြီး အဲဒီနေ့ ညပိုင်းမှာပဲ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းက အောက်ခြေအဆင့် ဝန်ထမ်းတွေဟာ အထုတ်ကိုယ်စီနဲ့ ထွက်ပြေးနေကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ရွှေကုက္ကိုလ်မြို့သစ်ကနေ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ကြတဲ့ ကျားဖြန့်လုပ်ကိုင်သူတွေအနက် မြန်မာနိင်ငံသားတွေသာ မြဝတီမြို့ဘက်ကို ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားသားတွေကတော့ မြဝတီကို ရောက်လာတာမျိုးသိပ်မတွေ့ရဘူးလို့ သိရပါတယ်။
" ရွှေကုက္ကိုလ်နဲ့ မြဝတီကဝေးတယ် ။အဲဒီဘက်ကို ကားတိုင်းလည်း သွားမရဘူး ။ ညတုန်းက ရွှေကုက္ကိုလ်ဘက်မှာ ရုတ်ရုတ်သဲသဲ ဖြစ်သွားတယ် ။ ဘာလဲဆို ကျားဖြန့်သမားတွေကို နှင်ထုတ်တယ် ။ အခုပြေးကြတာ ဝန်ထမ်းတွေလေ ။ အောက်ခြေဝန်ထမ်းက ဂရုမစိုက်ဘူးလေ ။ ဖြစ်ချင်ရာ ဖြစ်ပေါ့ ။ သူတို့က ဒီနေရာက ထွက်ရင် တခြားနေရာပြောင်းလုပ်ကြမှာ ။ အဲဒီနေရာတွေမှာ BGF ကပဲလုံခြုံရေးယူပေးထားတာလေ ။အကြီးပိုင်း အရာရှိတွေဆို သူတို့ခေါ်ထုတ်ပြီးပြီ ။ " လို့ ဒေသခံကပြောပါတယ်။
လက်ရှိမှာ ရွှေကုက္ကိုလ်ကနေ မြဝတီကို ကားငှားခ ၈၀၀၀၀ ကျပ်လောက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ် ။
ဒုတိယ ဗိုလ်မှူးကြီး နိုင်မောင်ဇော်ကတော့ ရွှေကုက္ကိုလ်မြို့က ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွေကို ဒီတကြိမ်တော့ အပြီးတိုင် ဖယ်ရှားရှင်းလင်း သွားမှာဖြစ်ကြောင်း ၊ သိမ်းဆည်းရမိတဲ့ အဆောက်အအုံတွေကိုတော့ ဖျက်ဆီးတာမျိုး မလုပ်ဘဲ အိုးအိမ်မဲ့ပြည်သူတွေ နေထိုင်ဖို့ နဲ့ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းအတွက် စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲ သွားမယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။
ဒေသခံကတော့ " ကျားဖြန့်သမားတွေကို ရှင်းမယ်ပြောတာလည်း ခဏခဏပဲ ။ တကယ်မပျောက်တာ ခက်တယ် ။ Game ဆိုင်တွေလည်း အရေးယူဖို့ လိုတယ်။ အခုလည်း ကျားဖြန့် အပြတ်ရှင်းမယ်ပြောတာ တကယ် ဟုတ်မဟုတ် စောင့်ကြည့်သိရမှာပေါ့ ။ " လို့ မှတ်ချက်ပြု ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲတဲ့ အောက်တိုဘာလ တုန်းကလည်း မြဝတီမြို့၊ မယ်ထော်သလေးကျေးရွာအနီးမှာရှိတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေဦးစီးလုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကျားဖြန့် ( ငွေလိမ်ဂိုဏ်း) AA အလုပ်ဆိုက်ကနေ ကျားဖြန့်လုပ်ကိုင်တဲ့ဝန်ထမ်းတွေ အများအပြား မြဝတီမြို့ကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်မှုရှိခဲ့ပါတယ်။
တိမ်းရှောင်လာတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကိုတော့ အစိုးရတာဝန် ရှိသူတွေက ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး လွှဲပြောင်းမှုတွေ လုပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
မြဝတီမြို့နယ်ရှိ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွေမှာ လာရောက်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အထဲက နိုင်ငံခြားသား ၉၀၀၀ ကျော်ကို မတ်လကစပြီး သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံအသီးသီးကို ပြန်လည် လွှဲပြောင်းပေးထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားက နျူစွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောတည်ဆောက်မှု နျူကလီးယား ဒိုမီနိုသက်ရောက်မှု ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယား သတိပေး

မြောက်ကိုရီးယားဟာ တောင်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအကြား နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောတွေ တည်ဆောက်မယ့် သဘောတူညီချက်ကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး ဒီကိစ္စကြောင့် နျူကလီးယားဒိုမီနို အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေ ပြင်းထန်လာ လိမ့်မယ်လို့ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ လီဂျေမြောင်ဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ကြာမြင့်စွာ စောင့်မျှော်ခဲ့ရတဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်ကို အပြီးသတ်ကြောင်း ပြီးခဲ့တဲ့ အပတ်က ကြေညာခဲ့ပြီး အဏုမြူစွမ်းအင်သုံး ရေယာဉ်တွေ တည်ဆောက်မယ့် အစီအစဉ်တွေလည်း ပါဝင်နေပါတယ်။
ဆိုးလ်က "ယူရေနီယမ် သန့်စင်မှုနဲ့ လောင်စာ ပြန်လည်ပြုပြင်ခြင်းဆိုင်ရာ မိမိတို့ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို တိုးချဲ့ဖို့ အမေရိကန်ရဲ့ ထောက်ခံခွင့်ပြုမှု ရရှိထားတယ်လို့ တောင်ကိုရီးယားက ပြောပါတယ်။ နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောအစီအစဉ်ဟာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရေး ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်တယ်လို့ နျူကလီးယားပိုင်ဆိုင်တဲ့ မြောက်ကိုရီးယားက သတိပေးပါတယ်။
သဘောတူညီချက်ဟာ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်ပြင်ပ အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ စစ်ရေးလုံခြုံရေးအခြေအနေကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာနယ်ပယ်မှာ နျူကလီးယားထိန်းချုပ်မှု မဖြစ်နိုင်တော့ အခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တယ်လို့ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် သတင်းဌာနက ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ တောင်ကိုရီးယားတို့ရဲ့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားဟာ ပိုမိုတရားမျှတပြီး လက်တွေ့ကျတဲ့ တန်ပြန်အစီအမံတွေကို လုပ်ဆောင်မယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
နယ်စပ်ပဋိပက္ခတွေ မဖြစ်စေဖို့အတွက် မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ စစ်ရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ ကျင်းပဖို့ တောင်ကိုရီးယားက အဆိုပြုပြီး တရက်အကြာမှာ နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ သတိပေးချက် ထွက်ပေါ်လာတာပါ။
တောင်ကိုရီးယားကတော့ မြောက်ကိုရီးယာားအပေါ် ရန်လိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘူးလို့ တုံ့ပြန်ထားပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်အကြား သဘောတူညီချက်ဟာ နိုင်ငံကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ တောင်ကိုရီးယား- အမေရိကန်အကြား လုံခြုံရေး မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုကို ခိုင်မာစေဖို့သာ ရည်ရွယ်ကြောင်း သမ္မတပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကန်ယူဂျွန်က ဆိုပါတယ်။