AI နည်းပညာအရွေ့နှင့်အတူလိုက်ပါပြီး နိုင်ငံအကျိုးပြု IT ပညာရှင်များနှင့်သုတေသနပညာရှင်များဖြင့် ရှင်သန်သက်ဝင်နေသည့် တက္ကသိုလ်များဖြစ်စေရေးကြိုးပမ်း‌ဆောင်ရွက်ရန် ဒုတိယဝန်ကြီးပြောကြား

ပြောင်းလဲတိုးတက်မှုနှုန်းမြန်ဆန်နေသည့် AI နည်းပညာအရွေ့နှင့်အတူလိုက်ပါပြီး နိုင်ငံအကျိုးပြု IT ပညာရှင်များနှင့် သုတေသနများဖြင့်ရှင်သန်သက်ဝင်နေသည့် တက္ကသိုလ်များဖြစ်စေရေးကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရန် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဒေါက်တာအောင်ဇေယျက ပြောသည်။

ယမန်နေ့က ကျင်းပသည့် အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဦးစီးဌာနရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်၊ ကွန်ပျုတာတက္ကသိုလ် နှင့် Polytechnic University များ၏ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပွဲတွင်ဒုတိယဝန်ကြီးက အထက်ပါအတိုင်းပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် သုတေသနရလဒ်များမှ ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝမြှင့်တင်ရေးတွင် လက်တွေ့ကျကျ အသုံးချနိုင်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရန်လည်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာမျိုးသိန်းကျော်ကလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သုတေသနအခြေပြု တက္ကသိုလ်များအဖြစ် နိုင်ငံနှင့်ဒေသအကျိုးပြုသုတေသနများ စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပြီး သင်ကြားမှုများကို အဆင့်မြှင့်တင်ရန်၊ သင်ကြားသင်ကြားမှုပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းများဖြစ်စေဖို့ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ကပြောသည်။

လက်ရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်၊ ကွန်ပျုတာတက္ကသိုလ်နှင့် Polytechnic University များသည် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဆိုင်ရာ လူစွမ်းအားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အဓိကဆောင်ရွက်နေသည့် တက္ကသိုလ်များလည်းဖြစ်သည်။

image

ပြည်သူများအတွင်း ကာကွယ်ဆေးထိုးဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအသိပညာများ မြင့်တက်လာစေရန် ရည်ရွယ်သည့် မဟာဗျူဟာ‌ရေးဆွဲနေ

အခြေခံကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းများက လက်တွေ့အသုံးချနိုင်မှု အခြေအနေများနှင့် ကွင်းဆင်းဆန်းစစ်ရာမှ တွေ့ရှိချက်များအပေါ်မူတည်၍ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရမည့် အစီအစဉ်များအတွက် မဟာဗျူဟာများ ရေးဆွဲဆောင်ရွက် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ယခုရေးဆွဲသော မဟာဗျူဟာသည် အခြေခံကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းများ၏ ပြည်သူလူထုနှင့် ဆက်သွယ်ပြောဆိုခြင်းစွမ်းရည် တိုးတက်လာပြီး ပြည်သူများအတွင်း ကာကွယ်ဆေးထိုးဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအသိပညာများ မြင့်တက်လာစေရန်နှင့် လိုအပ်သောနည်းပညာဆိုင်ရာပံ့ပိုးမှုများပေးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး ဆောင်ရွက်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် (ပြည်သူ့ကျန်းမာ) ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက ပြောသည်။

တိုးချဲ့ကာကွယ်ဆေးထိုးလွှမ်းခြုံမှုမြင့်မားစေရေး လူမှုရေးနှင့် အမူအကျင့်ပြောင်းလဲရေးဆိုင်ရာ Strategic Plan ထွက်ပေါ်ရေး အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ ကို နိုဝင်ဘာ (၆) ရက်နေ့က စတင်ကျင်းပနေပြီး ဆွေးနွေးပွဲ ဖွင့်ပွဲတွင် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် (ပြည်သူ့ကျန်းမာ) ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက အထက်ပါအတိုင်းပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ကျန်းမာရေးအသိပညာ မြှင့်တင်ရေးဌာနခွဲမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် Interpersonal Communication (IPC) in Immunization Training များကို ဗဟိုအဆင့်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ် အဆင့်တို့တွင် အဆင့်ဆင့်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၎င်းသင်တန်းများမှ ရရှိခဲ့သော Communication ဆိုင်ရာ အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများကို အခြေခံကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများက လက်တွေ့အသုံးချနိုင်မှု အခြေအနေများနှင့် ကွင်းဆင်းဆန်းစစ်ရာမှ တွေ့ရှိချက်များအပေါ်မူတည်၍ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရမည့် အစီအစဉ်များအတွက် မဟာဗျူဟာများ ရေးဆွဲဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ပြောသည်။
ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံ တိုက်ကျွေးခြင်းလုပ်ငန်းသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအနေဖြင့် ငွေကြေးကုန်ကျမှုနည်းပါးပြီး အကျိုးသက်ရောက်မှု ကြီးစွာရရှိသော လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သဖြင့် ကလေးတိုင်းသည် အသက်အရွယ်အလိုက် သတ်မှတ်ထားသော ကာကွယ်ဆေးများကို ထိုးနှံတိုက်ကျွေးရန် လိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။

ကာကွယ်ဆေးထိုး လွှမ်းခြုံမှုပြည့်မီအောင် ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၏ လှုံဆော်မှု(Drive)မှ ပြည်သူလူထုကိုယ်တိုင် လိုလားတောင်းဆိုမှု (Demand Creation) သို့ ပြောင်းလဲနိုင်ရေးအတွက် Socio–Behavioral Change Communication (SBCC) ကို အသုံးချရန် လိုအပ်လာကြောင်း ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် က ပြောသည်။

တိုးချဲ့ကာကွယ်ဆေးထိုး လွှမ်းခြုံမှုမြင့်မားစေရေး လူမှုရေးနှင့် အမူအကျင့်ပြောင်းလဲရေးဆိုင်ရာ Strategic Plan ထွက်ပေါ်ရေးအတွက်လည်း သုံးရက်ကြာ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပနေကြောင်း သိရသည်။

တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနများမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးများ၊ ဒုတိယ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနမှူးများ၊ ကျန်းမာရေးအသိပညာ မြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းနှင့် တိုးချဲ့ကာကွယ် ဆေးထိုးလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နေ သော Focal person များ၊ UNICEF အဖွဲမှ Social & Behaviour Change Manager Georgina Mtenga နှင့် UNICEF၊ WHO တို့မှ တာဝန်ရှိသူများ၊ မြန်မာနိုင်ငံမိခင်နှင့်ကလေးစောင့်ရှောက်ရေးအသင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ကြက်ခြေနီအသင်းတို့က တက်ရောက်ဆွေးနွေးမှုများလုပ်ဆောင်နေကြောင်း သိရသည်။

image

ပညာရေးကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရန် KG မှ Grade -12 အထိ အခမဲ့ပညာရေးစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်နေဟု ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးပြောကြား

ပညာရေးကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရန် KG မှ Grade -12 အထိ အခမဲ့ပညာရေးစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာချောချောစိန်က ပြောသည်။

ကျောက်မဲမြို့နယ်နှင့် နောင်ချိုမြို့နယ်ရှိ အခြေခံပညာ ဆရာ ဆရာမများ၊ ကျောင်းသား ကျောင်းသူများ၊ မိဘများနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကျောင်းသား ကျောင်းသူများမူလတန်း၊ အလယ်တန်း၊ အထက်တန်းအဆင့်ဆင့်ပြီးမြောက်ပြီး တက္ကသိုလ်အဆင့် ပြီးမြောက်သည်အထိ တက်ရောက်ရေးသည် နိုင်ငံတော်၏ မူဝါဒပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ Grade-12 အောင်ချက်ရာခိုင်နှုန်းမြင့်မားရေးသည် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုတည်း ဆောင်ရွက်၍မရဘဲ ဆရာ ဆရာမများ၊ မိဘများအားလုံးက ဝိုင်းဝန်းဆောင်ရွက်ကြရမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးကဆိုသည်။

မိဘများအနေဖြင့်လည်း မိမိတို့၏ သားသမီးများ ကျောင်းပြင်ပသို့ရောက်ရှိချိန်တွင် ကာယဗလ၊ စာရိတ္တများ ကောင်းမွန်စေရန်သွန်သင်ဆုံးမ ပေးကြစေလိုကြောင်း ၎င်းကတိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် Grade -9 အောင်မြင်ပြီးသူများ Grade -12 သို့ ဆက်လက်မတက်ရောက်လိုပါက စက်မှု၊ စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေးအထက်တန်းကျောင်းများသို့ ရွေးချယ်တက်ရောက်နိုင်ကြောင်း၊ ယင်းမှ အဆင့်မြင့် စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေးဘာသာရပ်များ ဆက်လက်ဆည်းပူးသင်ကြားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

နွေရာသီရောက်ရှိပါက သက်ဆိုင်ရာဘာသာရပ်ကျွမ်းကျင်သူများက ပို့ချမည့်သင်တန်းများသို့ တက်ရောက်ရမည် ဖြစ်ပြီး ယင်းသင်တန်းများသို့ တက်ရောက်နိုင်ခြင်း မရှိသူများအနေဖြင့် မြန်မာ့ပညာရေးရုပ်သံတွင် သင်ကြားပို့ချလျက်ရှိသည့် သင်ခန်းစာများမှတစ်ဆင့် လေ့လာသင်ယူနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ယင်းအပြင် ထပ်မံဖွင့်လှစ်ရန် ကျန်ရှိသည့် ကျောင်းများကိုလည်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်နိုင်ရေးကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

image

လူ ၂၀၀ နီးပါး သေဆုံးစေခဲ့တဲ့ တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်း ကယ်လ်မေဂီ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ လာအိုကို ဆက်လက်ဦးတည်

တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်း ကယ်လ်မေဂီကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်မှာ ၁၈၈ ယောက်နဲ့ ဗီယက်နမ်မှာ ငါးယောက်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ နှစ်နိုင်ငံတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။

မုန်တိုင်းဒဏ်ကို အပြည့်အဝ ခံရပြီးနောက် ဗီယက်နမ် အလယ်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်ရှိ မြို့တွေမှာ ပျက်စီးမှု‌တွေ များစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။

မုန်တိုင်းဟာ တနာရီ ၉၂ မိုင်နှုန်းနဲ့ ဗီယက်နမ်အလယ်ပိုင်းကို ဖြတ်ကျော်ပြီးနောက်မှာ အနောက်ဘက်ကို ဦးတည်နေတဲ့ မုန်တိုင်းဟာ လက်ရှိမှာတော့ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ လာအိုကို ဦးတည်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

မုန်တိုင်းကြောင့် သစ်ပင်တွေ အမြစ်မှ ကျွတ်ထွက်ခြင်း၊ အိမ်ခေါင်မိုးတွေ ကျွတ်ထွက်ခြင်းနဲ့ ပြတင်းမှန်တွေ ကွဲကြေခြင်းတို့ ဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေဟာ စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ အခြားအဆောက်အအုံတွေမှာ ခိုလှုံနေရပါတယ်။

စစ်သားနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေး ဝန်ထမ်း နှစ်သိးန်ခြောက်သောင်းကျော်၊ ယာဉ် ၆၇၀၀ ကျော်နဲ့ လေယာဉ်ခြောက်စင်းကို ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေ အတွက် စေလွှတ်ထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဗီယက်နမ်အာဏာပိုင်တွေကတော့ မြေနိမ့်ဒေသတွေမှာ ရေကြီးရေလျှံမှု ဖြစ်ပွားနိုင်ကြောင်း သတိပေးထားပါတယ်။ ဗီယက်နမ်အလယ်ပိုင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်ကလည်း စံချိန်တင် မိုးရွာသွန်းမှုကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး လူ ၅၀ သေဆုံးခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။
ယခုအပတ်အစောပိုင်းမှာ စတင်ခဲ့တဲ့ မုန်တိုင်း ကယ်လ်မေဂီဟာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရဲ့ အစိတ်အပိုင်းအချို့ကို သေဆုံးသူ ၁၄၀ကျော် မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၁၃၅ ယောက် ပျောက်ဆုံးနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရှိ လေဆိပ်အချို့နဲ့ အမြန်လမ်းမကြီးအချို့ကို ပိတ်ထားခဲ့ပြီး လူထောင်ပေါင်းများစွာကို ဘေးလွတ်ရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရပါတယ်။

ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရဟာ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာမှာ နောက်ထပ်တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းအတွက် ပြင်ဆင်နေရပြီး နိုင်ငံတဝန်းမှာ ကပ်ဘေးအခြေအနေ ကြေညာထားပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာတော့ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုနဲ့ ရေကြီးရေလျှံမှုတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေတယ်လို့ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။

image

မြစ်ကြီးနား - ပူတာအိုလမ်း ပိတ်ထားဆဲဖြစ်လို့ ခရီးသွားတွေ အခက်ကြုံ

မြစ်ကြီးနား - ပူတာအိုလမ်း လက်ရှိထိ ပိတ်ထားဆဲ ဖြစ်လို့ ခရီးသွားတွေ အခက်ကြုံနေကြရကြောင်း ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

"ကားတွေက မသွားခိုင်းဘူးလေ။ ပိတ်ထားတုန်း။ မဆွမ်ဇွပ် ဂိတ်မှာပဲ။ ကားတော်တော်များတယ် ခုချိန်ထိ သွားလို့ မရဘူး ဟုတ်တယ်။ အကုန်လုံး အဲမှာပဲ စောင့်နေကြတယ်။ အဆင်းလည်း မရဘူး သူက အတက်လည်း မရဘူး။" လို့ ဂိတ် လုပ်ငန်းရှင် တယောက်က ပြောပါတယ်။

အရင်တလောက ကားတွေ လွှတ်ပေးတယ်ဆိုတာ လွှတ်ပေးချင်တဲ့ ကားပဲ လွှတ်ပြီး မလွတ်ပေးချင်တဲ့ကားကျတော့လည်း အကြောင်း အမျိုးမျိုးပြပြီး ပိတ်ထားတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။

ပိတ်မိနေတဲ့ ကားတွေကတော့ လေး၊ ငါးဆယ်လောက်ရှိနိုင်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။

"ကားလမ်းပိတ်သွား‌တော့ အခက်အခဲ ကတော့ သိတဲ့ အတိုင်းပဲ။ အဓိကကတော့ စားဝတ်နေရေးပေါ့။ပူတာအိုဘက်ကတော့ ကုန်ဈေး နည်းနည်းတက်တယ်။" လို့ ဒေသခံ တယောက်က ပြောပါတယ်။

ခရီးသည်တွေရော ကားတွေရော ပိတ်မိတဲ့ နေရာမှာပဲ ဘယ်ချိန် ဖွင့်ပေးမလဲ ဆိုတာကို စိတ်ရှည် လက်ရှည်နဲ့ စောင့်နေကြရတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ လေယာဉ် လက်မှတ်တောင် ရဖို့ ခက်ခဲနေတဲ့အပြင် လေယာဉ်နဲ့လည်း မသွားနိုင်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
မြစ်ကြီးနား - ပူတာအို လမ်းကို ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်နေ့ကစ ပိတ်လိုက်တာဖြစ်ပြီး လက်ရှိထိ ပိတိနေဆဲဖြစ်ကာ ဆေးဝါး၊ မိုးကာနဲ့ စက်သုံးဆီတွေကို သယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

image

ဘဏ္ဍာနှစ်ဝက် ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုမှ ဒေါ်လာ ၂၇၉ သန်းကျော် ရရှိထား

နိုဝင်ဘာ ၇

ယခု ၂ဝ၂၅-၂ဝ၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ် ပထမနှစ်ဝက်မှာ ပြည်ပကို ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၇၉ သန်းကျော် ရရှိထားကြောင်း ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနကနေ သိရပါတယ်။

မီနီဘတ်ဂျက်အတွင်း ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်း ၁၉ဝ,၅၆၇ တန်ခန့် တင်ပို့နိုင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ငါး၊ ပုစွန် စတဲ့ ရေထွက်ကုန်တွေကို တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ဂျပန် စတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၄ဝ ကျော်ဆီ တင်ပို့လျက်ရှိပါတယ်။

image

fancy ငါး

image

fancy ငါး

image

fancy ငါး

image

fancy ငါး

image