ရေနံနှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်း သိုလှောင်ခွင့်လိုင်စင် သက်တမ်းတိုးကြရန် အသိပေး

အောက်တိုဘာ ၁၇

လာမယ့် နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ပြီး ရေနံနှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်း သိုလှောင်ခွင့်လိုင်စင် သက်တမ်းတိုးကြဖို့ သတ္တုတွင်းဦးစီးဌာနက အသိပေး ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အရင်က ခွင့်ပြုထားတဲ့ လိုင်စင်တွေဟာ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့မှာ သက်တမ်းကုန်ဆုံးမှာဖြစ်တာကြောင့် နှစ်လကြိုတင်ပြီး လာမယ့်နှစ်အတွက် သက်တမ်းတိုးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရက်လွန်ဒဏ်ကြေးအဖြစ် တစ်ရက်ကို သိုလှောင်ခွင့်လိုင်စင်ကြေး ၂ ရာခိုင်နှုန်း ပေးဆောင်ရမှာဖြစ်ပြီး တစ်နှစ်ပျက်ကွက်ရင် လိုင်စင်အလိုအလျောက် ပျက်ပြယ်သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရေနံနှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်း သိုလှောင်ခွင့်လိုင်စင် သက်တမ်းတိုးကြရန် အသိပေး

အောက်တိုဘာ ၁၇

လာမယ့် နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ပြီး ရေနံနှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်း သိုလှောင်ခွင့်လိုင်စင် သက်တမ်းတိုးကြဖို့ သတ္တုတွင်းဦးစီးဌာနက အသိပေး ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အရင်က ခွင့်ပြုထားတဲ့ လိုင်စင်တွေဟာ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့မှာ သက်တမ်းကုန်ဆုံးမှာဖြစ်တာကြောင့် နှစ်လကြိုတင်ပြီး လာမယ့်နှစ်အတွက် သက်တမ်းတိုးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရက်လွန်ဒဏ်ကြေးအဖြစ် တစ်ရက်ကို သိုလှောင်ခွင့်လိုင်စင်ကြေး ၂ ရာခိုင်နှုန်း ပေးဆောင်ရမှာဖြစ်ပြီး တစ်နှစ်ပျက်ကွက်ရင် လိုင်စင်အလိုအလျောက် ပျက်ပြယ်သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရည်းဇားဟော" င်းမင်္ဂလာဆော" ၊င်တွင်

ခြေစစ်ပွဲမအောင်ရင် အီတလီနိုင်ငံက ထွက်ခွာမယ်လို့ ဂတ်တူဆို ပြော

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

အီတလီအသင်းနည်းပြ ဂတ်တူဆိုက ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အီတလီအသင်း ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ရင် နိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာပြီး အခြားနိုင်ငံမှာ သွားရောက် နေထိုင်မယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဂတ်တူဆိုက “ရည်မှန်းထားတဲ့ ပန်းတိုင်ရောက်အောင် လုပ်နိုင်ရင် ကျနော် ဂုဏ်ပြုခံရမှာပါ၊ ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင် တော့ ကျနော်ဟာ အီတလီနိုင်ငံနဲ့ ဝေးရာကို ထွက်ခွာသွားမှာပါ။ စပိန်နိုင်ငံ မာဘယ်လာမှာ နေထိုင်ဖို့ ရှိနိုင်ပေမယ့် ဒီထက်ဝေးရာကိုလည်း သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီအကျိုးဆက်ကို ကျနော်သိပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့တာပါ။

၂၀၀၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အီတလီအသင်းနဲ့ ချန်ပီယံဆု ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ဂတ်တူဆိုဟာ ဇွန်လမှာ အီတလီ လက်ရွေးစင်အသင်းကို နည်းပြသစ်အဖြစ် စတင်ကိုင်တွယ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂတ်တူဆိုရဲ့ လက်ထက်မှာ အီတလီအသင်းဟာ ၄ ပွဲဆက်တိုက် နိုင်ပွဲရခဲ့ပြီး အနိမ့်ဆုံး ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အတွက် ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရဖို့ သေချာခဲ့ပါတယ်။

အီတလီအသင်းဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အုပ်စုမှာ ထိပ်ဆုံးနေရာ ရပ်တည်နေတဲ့ နော်ဝေအသင်းနဲ့ ၃ မှတ် အကွာ အဆင့် ၂ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အီတလီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ နဲ့ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲတွေမှာ ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့တာကြောင့် ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ခြေစစ်ပွဲ ထပ်ပြီး မအောင်မြင်မှာကို စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေကြတာပါ။

အီတလီအသင်းကို ကိုင်တွယ်ရတာ ဖိအားဒဏ်တွေ ခံစားရပေမယ့် ဂတ်တူဆိုကတော့ နိုင်ငံအသင်းကို နည်းပြ ရတဲ့အပေါ် ဂုဏ်ယူမိတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အီတလီအသင်းဟာ နည်းပြ ဂတ်တူဆိုရဲ့ လက်ထက် ကစားထားတဲ့ ၄ ပွဲမှာ ၁၆ ဂိုးသွင်းပြီး ပေးဂိုး ၅ ဂိုး ခွင့်ပြု ထားရတာပါ။
အီတလီအသင်းဟာ လာမယ့် နိုဝင်ဘာမှာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလား ခြေစစ်ပွဲ အုပ်စု နောက်ဆုံးပွဲစဉ်တွေအဖြစ် မောလ်ဒိုဗာ၊ နော်ဝေအသင်းတို့နဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

တော်ပါတော့အချိန်ပြည့် e ပါနေတဲ့ရှင်နဲ့ရှေ့မဆ" ၊က်နိုင်တော့ဘူး

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်ပါက ပြန်တိုက်မည်ဟု အစ္စရေး ပြော

ဂျေရုဆလင်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့အနေဖြင့် အမေရိကန်က ထောက်ခံပေးထားသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို လိုက်နာခြင်းမရှိပါက တိုက်ခိုက်မှုများအား ပြန်လည် စတင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကက်ဇ် ( Israel Katz) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု NDTV မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးခံရင်း သေဆုံးသွားခဲ့သည့် အစ္စရေး ဓားစာခံများအနက် ဓားစာခံနှစ်ဦး၏ ရုပ်အလောင်းကို ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က အစ္စရေးအား လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ခဲ့ပြီးနောက် ကက်ဇ်၏ သတိပေးချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ စက်ယန္တရားများ၏ အကူအညီ မပါဘဲ ဂါဇာ၏ အပျက်အစီးများအောက်တွင် ပိတ်မိနေသည့် အစ္စရေးဓားစာခံများ၏ အလောင်းများကို ဆွဲထုတ်ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကြားဝင်စေ့စပ်ခဲ့သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူ ညီချက်အရ အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်မှစပြီး ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အသက်ရှင်နေသေးသော ဓားစာခံ ၂၀ ကို အစ္စရေး အား လွှဲပြောင်းပေးခဲ့၍ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် အစ္စရေးကလည်း ၎င်းတို့ အကျဉ်းချထားသည့် အကျဉ်းထောင်များ ထဲမှ ပါလက်စတိုင်း ၂၀၀၀ နီးပါးကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အစ္စရေးဓားစာခံ ၂ ဦး၏ ရုပ်အလောင်းကို ပြန်လည် ပေးအပ်ခြင်းမပြုမီ သေဆုံးသွားခဲ့သည့် ဓားစာခံ ၂၈ ဦးအနက် ၇ ဦး၏ အလောင်းကို ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

“ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က သဘောတူညီချက်ကို မလိုက်နာဘူးဆိုရင် အစ္စရေးကလည်း အမေရိကန်နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ပြန်လည် ပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်”ဟု အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၏ ရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

အစ္စရေး၏ လက်ယာစွန်း အမျိုးသားလုံခြုံရေးဝန်ကြီး အီတာမာ ဘန် ဂျီဗီယာ (Itamar Ben Gvir) ကမူ ဟားမာ့စ် အဖွဲ့အနေဖြင့် ဂါဇာတွင် ရှိနေသည့် အစ္စရေးစစ်သားများ၏ အလောင်းများကို ပြန်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့မည်ဆိုပါက ဂါဇာအတွက် လိုအပ်နေသော အထောက်အပံ့များကို ဖြတ်တောက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း အစ္စရေးသည် ပါလက်စတိုင်း အလောင်း ၄၅ လောင်းကို ဂါဇာတောင်ပိုင်းရှိ နက်ဆာ ဆေးရုံသို့ လွှဲပြောင်း ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ပါလက်စတိုင်း အလောင်း ၉၀ အထိ လွှဲပြောင်း ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း ဂါဇာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ အစီအစဉ်အရ အစ္စရေး ဓားစာခံ တစ်ဦး၏ ရုပ်အလောင်း တစ်လောင်းအတွက် ပါလက်စတိုင်း ရုပ်အလောင်း ၁၅ လောင်းနှင့် လဲလှယ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ တွမ် ဖလက်ချာ (Tom Fletcher) ကမူ အစ္စရေး အနေဖြင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ဂါဇာဒေသအတွင်း ပေးပို့နိုင်ရန်အတွက် နယ်စပ်ဂိတ်များအားလုံးကို ချက်ချင်းဖွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်ပါက ပြန်တိုက်မည်ဟု အစ္စရေး ပြော

ဂျေရုဆလင်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့အနေဖြင့် အမေရိကန်က ထောက်ခံပေးထားသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို လိုက်နာခြင်းမရှိပါက တိုက်ခိုက်မှုများအား ပြန်လည် စတင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကက်ဇ် ( Israel Katz) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု NDTV မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးခံရင်း သေဆုံးသွားခဲ့သည့် အစ္စရေး ဓားစာခံများအနက် ဓားစာခံနှစ်ဦး၏ ရုပ်အလောင်းကို ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က အစ္စရေးအား လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ခဲ့ပြီးနောက် ကက်ဇ်၏ သတိပေးချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကမူ စက်ယန္တရားများ၏ အကူအညီ မပါဘဲ ဂါဇာ၏ အပျက်အစီးများအောက်တွင် ပိတ်မိနေသည့် အစ္စရေးဓားစာခံများ၏ အလောင်းများကို ဆွဲထုတ်ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ကြားဝင်စေ့စပ်ခဲ့သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူ ညီချက်အရ အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်မှစပြီး ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အသက်ရှင်နေသေးသော ဓားစာခံ ၂၀ ကို အစ္စရေး အား လွှဲပြောင်းပေးခဲ့၍ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် အစ္စရေးကလည်း ၎င်းတို့ အကျဉ်းချထားသည့် အကျဉ်းထောင်များ ထဲမှ ပါလက်စတိုင်း ၂၀၀၀ နီးပါးကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အစ္စရေးဓားစာခံ ၂ ဦး၏ ရုပ်အလောင်းကို ပြန်လည် ပေးအပ်ခြင်းမပြုမီ သေဆုံးသွားခဲ့သည့် ဓားစာခံ ၂၈ ဦးအနက် ၇ ဦး၏ အလောင်းကို ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

“ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က သဘောတူညီချက်ကို မလိုက်နာဘူးဆိုရင် အစ္စရေးကလည်း အမေရိကန်နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ပြန်လည် ပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်”ဟု အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၏ ရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

အစ္စရေး၏ လက်ယာစွန်း အမျိုးသားလုံခြုံရေးဝန်ကြီး အီတာမာ ဘန် ဂျီဗီယာ (Itamar Ben Gvir) ကမူ ဟားမာ့စ် အဖွဲ့အနေဖြင့် ဂါဇာတွင် ရှိနေသည့် အစ္စရေးစစ်သားများ၏ အလောင်းများကို ပြန်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့မည်ဆိုပါက ဂါဇာအတွက် လိုအပ်နေသော အထောက်အပံ့များကို ဖြတ်တောက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း အစ္စရေးသည် ပါလက်စတိုင်း အလောင်း ၄၅ လောင်းကို ဂါဇာတောင်ပိုင်းရှိ နက်ဆာ ဆေးရုံသို့ လွှဲပြောင်း ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ပါလက်စတိုင်း အလောင်း ၉၀ အထိ လွှဲပြောင်း ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း ဂါဇာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ အစီအစဉ်အရ အစ္စရေး ဓားစာခံ တစ်ဦး၏ ရုပ်အလောင်း တစ်လောင်းအတွက် ပါလက်စတိုင်း ရုပ်အလောင်း ၁၅ လောင်းနှင့် လဲလှယ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ တွမ် ဖလက်ချာ (Tom Fletcher) ကမူ အစ္စရေး အနေဖြင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ဂါဇာဒေသအတွင်း ပေးပို့နိုင်ရန်အတွက် နယ်စပ်ဂိတ်များအားလုံးကို ချက်ချင်းဖွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ဆားကွင်းတွေပျက်မှ ဆားဈေးတက်လို့ ငန်းရှင်တွေ အကျိုးမမြတ်မရှိဖြစ်

အောက်တိုဘာ ၁၇

ဆားထွက်ရှိတဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းမှာ နေလှန်းဆားကြမ်း ၁ ပိသာကျပ် ၁၀၀၀ ကျော်အထိဈေးထိုးတက်ပေမယ့်ဆား လုပ်ငန်းရှင်တွေအဖို့ အကျိုးမရှိဖြစ်နေတယ်လို့နေလှန်း ဆားလုပ်ငန်းရှင်တွေဆီကနေ သိရပါတယ်။

''အခုဆားဈေးက ရေကြီးရေလျှံမှုဒဏ်နဲ့မိုးဒဏ်ကြောင့် ဆားကွင်းတွေပျက်ပြီးဈေးက တက်လာတာ။ရေမြုပ်ပြီး ပျက်စီးတာတွေဖြစ်တော့ ဈေးကထိုးတက်နေတာ။အခုနှစ်ထဲမှာအမြင့် ဆုံးဈေးပဲ။အခုဆားကြမ်းတပိသာ ၁၂၀၀ ဈေးနဲ့တောင်အရင်လိုဆားကောင်းကောင်းမရဘူး။နီညိုရောင်ဖောက်ဆားတွေပဲရတယ်။ရေထိထားတဲ့ ဆားတွေကိုလေ။''လို့ ဧရာဝတီတိုင်းက နေလှန်းဆား လုပ်ငန်းရှင် တယောက်ပြောပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ဒီနှစ်ဆားထုတ်လုပ်တဲ့ရာသီအစမှာပင် ရာသီတုဖောက် ပြန်ပြီး ဆားကွင်းတွေ အချိန်အခါမဟုတ် ဖျက်မိုးမိတာ။မိုးဒဏ်ကြောင့် ဆားကိုအပြည့်အဝကျုံးမယူ နိုင်ခဲ့တာ၊ ဆားချက်ရာမှာ အသုံးပြုတဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်နေတာ၊ လုပ်သားခဈေးတက်လာ တာ၊ လုပ်သားရှားပါးလာတာ၊ ဆားဝယ်လက် တွေလျော့ သွားတာ၊ ဆားကွင်းတွေမှာလူစုလူဝေးမလုပ်ရဲတာစတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေနဲ့ အထွေထွေကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်မှုဒဏ်ကိုရင်ဆိုင်နေရတာကြောင့် အခက် အခဲဖြစ်ပေါ်နေ တယ်လို့ သိရပါတယ်။

''ဆားမရှိမှ ဆားဈေးကထိုးတက်လာ ဘာအကျိုးမှမရှိဘူး ဖြစ်တာပေါ့။ကုန်ပစ္စည်းမရှိမှ ဈေးတက်နေတာလေ။အခုနှစ်ဆားတွေစတင်လုပ်ကတည်းကတကြိမ်းပဲ ကျုံးရ တယ်။ အကုန်ပျက်ကုန်တာ။ အရင်းတောင်ပြန်မရလိုက်ဖူး။ကိုယ့်ကုန်ပစ္စည်းမရှိမှာဈေးတက်တာ ဘာလုပ်ရမှာ လည်း ။''လို့ နောက်ထပ်ဆားလုပ်ငန်းရှင်တယောက် ကပြောပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ နေလှန်ဆား ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းကို နှစ်စဉ် အောက်တိုဘာလမှာ စတင်လုပ်ကိုင်ကြ တာဖြစ် ပေမယ့် ဒီနှစ်မှာတော့မနှစ်ကအရှုံးပေါ်ခဲ့တာနဲ့အထွေထွေ အကျပ်အတည်အခက်အခဲတွေကြောင့်လက်ရှိအချိန် အထိ မလုပ်နိုင်ပဲ အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ငပုတောမြို့နယ်က ကျေးရွာ ၃၀ ကျော် နဲ့ လပွတ္တာမြို့နယ်ကကျေးရွာ ၂၀ လောက် ဆားလုပ်ငန်း ကို အဓိကလုပ်ကိုင်ကြတာဖြစ်တယ်လို့သိရပြီး နေလှန်း ဆားလုပ်ငန်းဟာ မိရိုဖလာအလုပ်တခုဖြစ်တာကြောင့် အရှုံးခံပြီး လုပ်ကိုင်နေခဲ့ပေမယ့် ဒီနှစ်မှာတော့ထပ်ပြီး အရှုံးမခံနိုင်တော့လို့ ဆားလုပ်ငန်းချိန်ဆလုပ်ကိုင်တော့ မယ်လို့ ဆားလုပ်ငန်းရှင်တွေကဆိုပါတယ်။

ဆားကို အဓိကဝယ်ယူအသုံးပြုတဲ့ ငါးပိ ၊ ငါးခြောက် ၊ ငံပြာရည် လုပ်ငန်းတွေဘက်ကလည်း သူတို့လုပ်ငန်း တွေမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စဉ်တွေကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့လို့ လုပ်ငန်းတွေရာနှုန်း ပြည့်မလည်ပတ်နိုင်တာကြောင့် အရင်ကလောက် အသုံးမပြုတော့ ဘူးလို့ သိရပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ဆားကွင်းတွေပျက်မှ ဆားဈေးတက်လို့ ငန်းရှင်တွေ အကျိုးမမြတ်မရှိဖြစ်

အောက်တိုဘာ ၁၇

ဆားထွက်ရှိတဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းမှာ နေလှန်းဆားကြမ်း ၁ ပိသာကျပ် ၁၀၀၀ ကျော်အထိဈေးထိုးတက်ပေမယ့်ဆား လုပ်ငန်းရှင်တွေအဖို့ အကျိုးမရှိဖြစ်နေတယ်လို့နေလှန်း ဆားလုပ်ငန်းရှင်တွေဆီကနေ သိရပါတယ်။

''အခုဆားဈေးက ရေကြီးရေလျှံမှုဒဏ်နဲ့မိုးဒဏ်ကြောင့် ဆားကွင်းတွေပျက်ပြီးဈေးက တက်လာတာ။ရေမြုပ်ပြီး ပျက်စီးတာတွေဖြစ်တော့ ဈေးကထိုးတက်နေတာ။အခုနှစ်ထဲမှာအမြင့် ဆုံးဈေးပဲ။အခုဆားကြမ်းတပိသာ ၁၂၀၀ ဈေးနဲ့တောင်အရင်လိုဆားကောင်းကောင်းမရဘူး။နီညိုရောင်ဖောက်ဆားတွေပဲရတယ်။ရေထိထားတဲ့ ဆားတွေကိုလေ။''လို့ ဧရာဝတီတိုင်းက နေလှန်းဆား လုပ်ငန်းရှင် တယောက်ပြောပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ဒီနှစ်ဆားထုတ်လုပ်တဲ့ရာသီအစမှာပင် ရာသီတုဖောက် ပြန်ပြီး ဆားကွင်းတွေ အချိန်အခါမဟုတ် ဖျက်မိုးမိတာ။မိုးဒဏ်ကြောင့် ဆားကိုအပြည့်အဝကျုံးမယူ နိုင်ခဲ့တာ၊ ဆားချက်ရာမှာ အသုံးပြုတဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်နေတာ၊ လုပ်သားခဈေးတက်လာ တာ၊ လုပ်သားရှားပါးလာတာ၊ ဆားဝယ်လက် တွေလျော့ သွားတာ၊ ဆားကွင်းတွေမှာလူစုလူဝေးမလုပ်ရဲတာစတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေနဲ့ အထွေထွေကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်မှုဒဏ်ကိုရင်ဆိုင်နေရတာကြောင့် အခက် အခဲဖြစ်ပေါ်နေ တယ်လို့ သိရပါတယ်။

''ဆားမရှိမှ ဆားဈေးကထိုးတက်လာ ဘာအကျိုးမှမရှိဘူး ဖြစ်တာပေါ့။ကုန်ပစ္စည်းမရှိမှ ဈေးတက်နေတာလေ။အခုနှစ်ဆားတွေစတင်လုပ်ကတည်းကတကြိမ်းပဲ ကျုံးရ တယ်။ အကုန်ပျက်ကုန်တာ။ အရင်းတောင်ပြန်မရလိုက်ဖူး။ကိုယ့်ကုန်ပစ္စည်းမရှိမှာဈေးတက်တာ ဘာလုပ်ရမှာ လည်း ။''လို့ နောက်ထပ်ဆားလုပ်ငန်းရှင်တယောက် ကပြောပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ နေလှန်ဆား ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းကို နှစ်စဉ် အောက်တိုဘာလမှာ စတင်လုပ်ကိုင်ကြ တာဖြစ် ပေမယ့် ဒီနှစ်မှာတော့မနှစ်ကအရှုံးပေါ်ခဲ့တာနဲ့အထွေထွေ အကျပ်အတည်အခက်အခဲတွေကြောင့်လက်ရှိအချိန် အထိ မလုပ်နိုင်ပဲ အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ငပုတောမြို့နယ်က ကျေးရွာ ၃၀ ကျော် နဲ့ လပွတ္တာမြို့နယ်ကကျေးရွာ ၂၀ လောက် ဆားလုပ်ငန်း ကို အဓိကလုပ်ကိုင်ကြတာဖြစ်တယ်လို့သိရပြီး နေလှန်း ဆားလုပ်ငန်းဟာ မိရိုဖလာအလုပ်တခုဖြစ်တာကြောင့် အရှုံးခံပြီး လုပ်ကိုင်နေခဲ့ပေမယ့် ဒီနှစ်မှာတော့ထပ်ပြီး အရှုံးမခံနိုင်တော့လို့ ဆားလုပ်ငန်းချိန်ဆလုပ်ကိုင်တော့ မယ်လို့ ဆားလုပ်ငန်းရှင်တွေကဆိုပါတယ်။

ဆားကို အဓိကဝယ်ယူအသုံးပြုတဲ့ ငါးပိ ၊ ငါးခြောက် ၊ ငံပြာရည် လုပ်ငန်းတွေဘက်ကလည်း သူတို့လုပ်ငန်း တွေမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စဉ်တွေကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့လို့ လုပ်ငန်းတွေရာနှုန်း ပြည့်မလည်ပတ်နိုင်တာကြောင့် အရင်ကလောက် အသုံးမပြုတော့ ဘူးလို့ သိရပါတယ်။

တောင်ကြီးမြို့လယ်ခေါင်မှာ လူသတ်ပြီး အလောင်းစွန့်ပစ်မှုဖြစ်

အောက်တိုဘာ ၁၇

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ၊ တောင်ကြီးမြို့လယ်ခေါင်ရှိ မြို့မရပ်ကွက်၊ စဝ်စံထွန်းလမ်းထဲမှာ ဒဏ်ရာအများအပြားနဲ့အသတ်ခံထားရတဲ့ အမျိုးသားအလောင်းကို လာရောက် စွန့်ပစ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။
ဖြစ်စဥ်မှာ ညတုန်းကဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး အသတ်ခံထားရတဲ့ အလောင်းကို ကားနဲ့လာရောက်စွန့်ပစ်သွားတာဖြစ်ကြောင်း အသတ်ခံရသူမှာ မျက်နှာပျက်စီးနေပြီး ခန္ဓာကိုယ်မှာလည်း ဓားထိုးသွင်းဒဏ်ရာ၊ မီးလောင်ဒဏ်ရာ၊ ကြိုးချည်ဒဏ်ရာတွေ တွေ့ရှိရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

"ဓားဒဏ်ရာတွေလည်းရှိတယ်။ ဒဏ်ရာတွေတော့အများကြီးပဲသိရတယ် ။ မြို့မရပ်ကွက်၊ စဝ်စံထွန်းလမ်း ထဲက လ္ဘက်ရည်ဆိုင်အနီးလမ်းကြားနားမှာ အလောင်းကိုလာပစ်သွားတာပါ ။ အလောင်းကတော့ ညကတည်းကသယ်သွားကြတယ်။ နားရွက်တဖက်လည်း အဖြတ်ခံထားရတယ်။တောင်ကြီးမှာခုလိုဖြစ်တာ တော်တော်ကိုရှားပါတယ်။မလုံခြုံတော့သလိုပဲ။ဘယ်လိုဖြစ်ပြီးသတ်ခံရတယ်ဆိုတာတော့ မသိရသေးဘူး။တောင်ကြီးမှာတော့ ဒီကိစ္စ အခုမနက်အတော်လေး ဟော့နေတယ်။ " လို့ ဖြစ်စဥ်သိသူ ဒေသခံကပြောပါတယ်။

အသတ်ခံရတဲ့အမျိုးသားက လောလောဆယ်မှာ မိသားစုနဲ့ အဆက်အသွယ်မရသေးကြောင်း ၊ ပိုင်ရှင်မဲ့အလောင်းအဖြစ်သတ်မှတ်ထားပြီး လူသတ်ပြီး အလောင်းစွန့်ပစ်သွားတဲ့ တရားခံတွေကို အမြန်ဆုံးဖမ်းမိရေး သက်ဆိုင်ရာနယ်မြေရဲစခန်းက လိုက်လံစစ်ဆေး ရှာဖွေနေတယ်လို့သိရပါတယ်။

လက်ရှိမှာ အသတ်ခံရတဲ့ရုပ်အလောင်းကို တောင်ကြီး စဝ်စံထွန်းဆေးရုံကိုပို့ဆောင်ထားပြီး ရင်ခွဲစစ်ဆေးဖို့လုပ်နေတယ်လို့သိရပါတယ်။

ဖြစ်စဥ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး တောင်ကြီးမြို့ အမှတ် ၁ ရဲစခန်း၊ အမှတ် ၂ ရဲစခန်းတို့ကို VOM မှ ဖုန်းနဲ့ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် ဆက်သွယ်လို့မရရှိခဲ့ပါဘူး။