Louis Ferdinand Celine ရဲ့ စစ်
၂၀ ရာစု ပြင်သစ် စာပေအကျော်အမော် Celine စီလင်းရဲ့ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့တဲ့ စာမူကြမ်းတစ်ခုဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ လေးနှစ်လောက်က စပြီး စာပေအသိုင်းအဝိုင်းကြားထဲမှာ ဘာလိုလိုနဲ့ ပြန်လည်ပေါ်ထွက်လာတယ်။ အခုချိိန်ထိ time capsule ထဲမှာ ပူးနွေးဆဲဖြစ်တဲ့ ဒီ စာမူကြမ်းကို အသက်သွင်းလိုက်တဲ့ အခါမှာတော့ Guerre (War) ဆိုတဲ့ oတ္ထုတိုလေးတစ်ပုဒ် ပေါ်ထွန်းလာပါတယ်။ စာဖတ်သူအနေနဲ့ စီလင်းဆိုလို့ နာမည်ကြီး Journey to the End of the Night (1932) ပဲ ဖတ်ဖူးပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ကြမ်းတမ်းခက်ထန်ပေမယ့် ပေါ့ပါးတဲ့ လေသံနဲ့ စူးရှတဲ့ no bullshit စကားပြောရေးဟန်က အဖွင့် စာမျက်မှာတင် စာဖတ်သူကို ချက်ချင်းဆွဲဆောင်နိုင်တဲ့ အစွမ်းရှိတယ်လို့ မှတ်မိထားတာ။ Guerre (War) ဟာလည်း ထိုနည်း၄င်းပါပဲ--
"I must have been lying there for part of the following night as well. My whole left ear was stuck to the ground with blood, my mouth too. Between the two there was an immense noise. I slept in the noise and then it rained, hard. Kersuzon next to me was stretched out heavy under the water. I moved one arm toward his body. Touched it. The other one I couldn’t. I didn’t know where my other arm was. It had flown into the air, twisted in space, then fallen back down and jabbed into my shoulder, in the raw part of the meat. It made me scream at the top of my lungs every time and then it got worse. Afterwards, though still shouting, I managed to make less noise than the horrific din bashing my head in, on the inside, like a train. It didn’t do any good to resist. This was the first time in that whole nightmare full of shells whistling by that I slept, in all the noise that was possible, without entirely losing consciousness—that is, in horror. Except for a few hours when they operated on me, I never completely lost consciousness. Since December ’14, I’ve always slept like that—in excruciating noise. I caught the war in my head. It’s locked up inside my head."
အကြောင်းအရာအားဖြင့်ရော သမိုင်းအခြေအနေအရပါ အေးစက်သလို ပူလည်းပူနွေးတဲ့ စာပေလက်ရာတစ်ခုလို့ သုံးသပ်နိုင်တယ်။ အပေါ်က အဖွင့်စာပိုဒ်မှာ မြင့်တွေ့ရတဲ့အတိုင် ပထမကမ္ဘာစစ် The Great War ကြီးအတွင်းမှာ စစ်တိုက်ရင်း ကိုယ်ဒဏ်ရာရော စိတ်ဒဏ်ရာ PTSD ပါ တစ်ဘဝလုံးစာ ဆွတ်ခူးသွားတဲ့ ပြင်သစ်စစ်သား Ferdinand ရဲ့ post war ဘဝ အချိူးအကွေ့တစ်ခုကို first person narration နဲ့ ဇာတ်အိမ်ဆင် ရေးဖွဲ့ထားတာပါ။ စစ်ဆေးရုံမှာ ကူသမှုကို ခံယူရင်း အန်တီဟီးရိုး Ferdinand ရဲ့ ဉာဏ်နီဉာဏ်နက်များမှုတွေအကြောင်း စစ်မြေပြင်ရဲ့ တီးဝိုင်းအသံကြီးက သူ့ခေါင်းထဲ ပဲ့တင်သံလို ဆွဲကျန်ရစ်ခဲ့တာကို ကြိတ်မှိတ်ခံစားရင်း အခြားအခြားသော အသံများကို ဘယ်လို ကြိုးစားနားစွင့်ပြီး ရှေ့ဆက်ရကြောင်း တစ်ဝကြီး ဖတ်ရှုရမယ်။ စာမျက်မှာတိုင်းမှာ လူသားပဓာနထားဝါဒမဟုတ်တဲ့ လူသားပဓာနထားဝါဒအမြင်တွေ ကိန်းအောင်းနေတယ်။ ဒါ့ကြောင်း အရမ်းကြီး nihilistic ဖြစ်တယ်လို့ ပြောဖို့ခက်တယ်။
1914 မှာ သမိုင်းဝိညာဉ်တော်ကြီးဟာ သူရဲ့ မဟာစအိုကြီးက မချေဖျက်နိုင်တဲ့ လူသားအကြွင်းအကျန် တန် သိန်းပေါင်းများစွာကို ရှုံ့တွကာ ညှစ်ထုတ်လိုက်ပါတယ်။ သူ့စအိုမှာ ပေးတေပြီး တွဲလောင်းကပ် ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ ချေးစလေးရဲ့ နာမည်ကတော့ Ferdinand ပါပဲ။ စင်စစ်အားဖြင့် စစ်ကိုယ်တိုင်က metaphysically ကြီးမြတ်တဲ့ substance ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် စစ်ရဲ့ အသား (စစ်သား) ကျတော့ မစင်သာသာပေါ့။ မစင်သာသာ အရာတစ်ခု အရေးအသွေးတစ်ခု ဟာ မြင့်မြတ်တဲ့ substance ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကြီးထဲမှာ ပါဝင်ပြီး သူ့ကိုယ်သူ့ မြှင့်တင်နိုင်မယ်ဆိုတာ စစ်မတိုက်ဘူးတဲ့ ကောင်တွေရဲ့ ရူးမိုက်တဲ့ အိပ်မက်တစ်ခုပဲဖြစ်နေမလားလို့ Celine က မေးခွန်းထုတ်ထားပါတယ်။
ဝတ္ထုတစ်ခုထက်ပိုတဲ့ အတွေ့အကြုံတစ်ခုပါပဲ။ လုံးဝဖတ်ရှုခံစားသင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။
၃.၅ / ၅
