Causative Verbs (ပြုလုပ်စေသော ကြိယာများ) ဆိုတာ ဘာလဲ?
ဒီနေ့တော့ English မှာ အရေးပါပြီး အသုံးများတဲ့ Causative Verbs (ပြုလုပ်စေသော ကြိယာများ) အကြောင်းကို သင်ခန်းစာပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် "make", "have", "let", "get" နဲ့ "help" ဆိုတဲ့ Causative Verb တွေရဲ့ အသုံးပြုပုံနဲ့ ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံတွေကို လေ့လာကြရအောင်။
Causative Verbs တွေဆိုတာ တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ဒါမှမဟုတ် တစ်စုံတစ်ခုကို တစ်ခုခု လုပ်ဆောင်စေတဲ့ သို့မဟုတ် ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ ကြိယာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကြိယာတွေရဲ့ နောက်မှာ ဝါကျတည်ဆောက်ပုံက အနည်းငယ်ကွာခြားသွားတာကို သတိထားရပါမယ်။ ဒီနေ့ဥပမာတွေမှာ Past Tense ကို အသုံးပြုသွားပါမယ်။
MAKE (အတင်းအဓမ္ဓ ပြုလုပ်စေခြင်း)
အဓိပ္ပာယ်: တစ်စုံတစ်ယောက်ကို တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ အတင်းအဓမ္ဓစေခိုင်းခြင်း၊ ရွေးချယ်စရာမရှိအောင် ပြုလုပ်စေခြင်း။ (Force)
ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံ: Subject + MAKE + Object + Base Verb
ဥပမာ: "She made me wash the dishes."
(သူမက ကျွန်တော့်ကို ပန်းကန်တွေဆေးခိုင်းတယ်။)
ဒီနေရာမှာ "made" က "သူမက ကျွန်တော့်ကို ပန်းကန်ဆေးဖို့ အတင်းအဓမ္ဓ စေခိုင်းခဲ့တယ်" လို့ ဆိုလိုပါတယ်။ အမေက သားသမီးကို ပန်းကန်ဆေးခိုင်းတာမျိုးပေါ့။
သတိပြုရန်: wash (Base Verb) ကိုပဲ သုံးပါတယ်။ to wash လို့ မသုံးပါဘူး။
LET (ခွင့်ပြုခြင်း)
အဓိပ္ပာယ်: တစ်စုံတစ်ယောက်ကို တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ ခွင့်ပြုခြင်း၊ ခွင့်ပြုချက်ပေးခြင်း။ (Give permission, Allow)
ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံ: Subject + LET + Object + Base Verb
ဥပမာ: "My dad let me go by myself."
(အဖေက ကျွန်တော့်ကို တစ်ယောက်တည်းသွားခွင့်ပြုခဲ့တယ်။)
ပါတီ ဒါမှမဟုတ် ရုပ်ရှင်သွားချင်တဲ့အခါ အဖေက ခွင့်ပြုတာမျိုးပါ။
သတိပြုရန်: go (Base Verb) ကိုပဲ သုံးပါတယ်။ to go လို့ မသုံးပါဘူး။ MAKE နဲ့တူပါတယ်။
HAVE (ယဉ်ကျေးစွာ တောင်းဆိုခြင်း/ခိုင်းစေခြင်း)
အဓိပ္ပာယ်: တစ်စုံတစ်ယောက်ကို တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ တောင်းဆိုခြင်း၊ ယဉ်ကျေးစွာ ခိုင်းစေခြင်း။ (Request, Ask, Politely make them do it)
ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံ: Subject + HAVE + Object + Base Verb
ဥပမာ: "She had the students do the assignment."
(ဆရာမက ကျောင်းသားတွေကို လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခိုင်းတယ်။)
ဒီနေရာမှာ "had" က "ဆရာမက ကျောင်းသားတွေကို လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ် ဒါမှမဟုတ် ယဉ်ကျေးစွာ ခိုင်းစေခဲ့တယ်" လို့ ဆိုလိုပါတယ်။ ကျောင်းသားတွေအနေနဲ့ ရွေးချယ်စရာမရှိဘဲ လိုက်နာရတဲ့ သဘောမျိုးပါ။
သတိပြုရန်: do (Base Verb) ကိုပဲ သုံးပါတယ်။ to do လို့ မသုံးပါဘူး။ MAKE နဲ့ LET တို့နဲ့တူပါတယ်။
GET (စည်းရုံး၍ ပြုလုပ်စေခြင်း)
အဓိပ္ပာယ်: တစ်စုံတစ်ယောက်ကို တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ စည်းရုံးခြင်း၊ ဆွဲဆောင်ခြင်း၊ အားပေးခြင်း။ (Persuade, Convince, Give incentive)
ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံ: Subject + GET + Object + TO + Base Verb (Infinitive Phrase)
ဥပမာ: "She got me to mow the lawn."
(သူမက ကျွန်တော့်ကို မြက်ရိတ်ဖို့ စည်းရုံးခဲ့တယ်။)
အမေက မြက်ရိတ်ရင် ၅ ဒေါ်လာ ပေးမယ်ဆိုပြီး စည်းရုံးတာမျိုးပေါ့။
သတိပြုရန်: to mow (Infinitive Phrase) ကို သုံးရပါမယ်။ mow (Base Verb) ချည်းသက်သက် မသုံးပါဘူး။ "to" ပါရပါမယ်။
HELP (ကူညီခြင်း)
အဓိပ္ပာယ်: တစ်စုံတစ်ယောက်ကို တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ ကူညီခြင်း၊ အထောက်အကူပြုခြင်း။ (Aid)
ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံ: Subject + HELP + Object + Base Verb (သို့မဟုတ်) Subject + HELP + Object + TO + Base Verb
ဥပမာ: "EngVid has helped me improve my English." (သို့မဟုတ်) "EngVid has helped me to improve my English."
(EngVid က ကျွန်တော့် English စာတိုးတက်အောင် ကူညီခဲ့ပါတယ်။)
Causative Verb "help" ကတော့ စည်းကမ်းမများပါဘူး။ Base Verb ဖြစ်တဲ့ improve ကိုပဲ သုံးသုံး၊ Infinitive form ဖြစ်တဲ့ to improve ကိုပဲ သုံးသုံး (၂) မျိုးလုံး မှန်ကန်ပါတယ်။
အနှစ်ချုပ် သင်ခန်းစာ (Quick Review)
Causative Verbs များ၏ အဓိပ္ပာယ်များ:
MAKE: အတင်းအဓမ္ဓ စေခိုင်း (Force)
LET: ခွင့်ပြု (Give permission)
HAVE: ယဉ်ကျေးစွာ တောင်းဆို/ခိုင်းစေ (Request/Ask politely)
GET: စည်းရုံး/ဆွဲဆောင် (Convince/Persuade)
HELP: ကူညီ (Aid)
ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံ (Structure):
MAKE, LET, HAVE နောက်မှာ Base Verb ကို အသုံးပြုပါ။
GET နောက်မှာ TO + Base Verb (Infinitive Phrase) ကို အသုံးပြုပါ။
HELP နောက်မှာတော့ Base Verb သို့မဟုတ် TO + Base Verb နှစ်မျိုးလုံး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
ကဲ... ဒီသင်ခန်းစာကနေ Causative Verbs တွေရဲ့ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ အသုံးပြုပုံတွေကို ကောင်းကောင်းနားလည်သွားလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။