အကြီးမားဆုံး အခက်အခဲကတော့ ဒီအယူအဆကို သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာဖွေဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ Horizon အပြင်ဘက် မှာ ရှိနေတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အလွန်အမင်း ကြမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် blackhole တစ်ခုအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်လေ့လာပြီး တိုင်းတာနိုင်ဖို့ခက်ပါတယ်။

တွင်းနက်မာယာ ဝင်္ကပါ

#end
ပုံမှန်အားဖြင့်၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ဘယ်ဘက်လှည့်တာနဲ့ ညာဘက်လှည့်တာ အချိုးညီမျှသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါက်တာ Tully အဖွဲ့ရဲ့ တွေ့ရှိချက်က အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဖက် ကို လှည့်လည်နေတဲ့ ဂလက်ဆီအရေအတွက်က သိသိသာသာ များနေတာကို ပြသခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကြီးမားတဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်မှာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်မှုပုံစံ အများစုက တညီတညာတည်း ဖြစ်နေခြင်းဟာ အစောပိုင်း စကြာဝဠာရဲ့ အခြေအနေတွေ ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော်တို့ မသိသေးတဲ့ ကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဒီရှင်းမပြနိုင်တဲ့ ဆွဲအားကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ အပြင်ဘက်က ပိုကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် အတွင်းထဲက အလွန်သိပ်သည်းတဲ့ အမှတ်တစ်ခု (ဥပမာ- Black Hole ရဲ့ singularity) ရဲ့ ကနဦးဖြစ်တည်ကတည်းက ကြီးမားတဲ့ ဆွဲအားသက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြတာပါ။စကြာဝဠာကြီးကိုယ်တိုင်က လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ချေများသွားပါပြီ။
နောက်တစ်ခု က blackhole တွေရဲ့အလုပ်လုပ်ပုံ အရ blackhole တွေရဲ့ အရွယ်အစားနဲ့ သူ့ရဲ့ net density လို့ခေါ်တဲ့ ပါဝင်နေတဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏက တိုက်ရိုက်အချိုးကျနေပါတယ်။ ဒြပ်ထုပမာဏများလေလေ blackhole ရဲ့ အရွယ်အစားကလည်းကြီးသွားပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ လေ့လာတွေ့ရှိထားတဲ့ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ အထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏနဲ့ အရွယ်အစားကို blackhole နိယာမနဲ့နှိုင်းယှဉ်လိုက်တဲ့ အခါမှာ တိုက်ဆိုင်စွာပဲ ဒီနှစ်ခုက သွားတူနေပြန်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက စကြာဝဠာကြီး ကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ သူ့ရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆက ကျဆင်းသွားပေမယ့် Black Hole တစ်ခုရဲ့ သိပ်သည်းဆနဲ့တွက်ချက်ကြည့်တဲ့အခါမှာ လက်ရှိ စကြာဝဠာရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆနဲ့ အံ့သြဖွယ်ရာ ကိုက်ညီနေတာကို တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဒါဟာ Black Hole အတွင်းမှာ စကြာဝဠာတစ်ခု တည်ရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ပိုပြီး ထောက်ခံပေးနိုင်တဲ့ သီအိုရီပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာဟာ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ကျယ်ပြန့်နေပါတယ်။ တချို့ မော်ဒယ်တွေက Black Hole အတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်မှုက ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နေရတဲ့ ကျယ်ပြန့်မှုအတိုင်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အကြံပြုထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တကယ်၍ Black Hole ကိုယ်တိုင်က ပိုကြီးမားတဲ့ "နောက်ထပ် မိခင်" စကြာဝဠာတစ်ခုအတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်နေမယ်ဆိုရင်ကော ?
Black Hole တွေဟာ သူတို့ထဲကို ကျရောက်သွားတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြန်မထွက်လာနိုင်ဘူး လို့ ယူဆရပါတယ်။ ဒါက ကွမ်တမ် မက္ကင်းနစ် (quantum mechanics) ရဲ့ နိယာမတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေပါတယ်။ အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာက Black Hole တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Observable Universe အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်လွန်ပြီး တစ်ခြားသတင်းအချက်အလက်တွေကို မသိနိုင်သေးဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့လည်းကိုက်ညီနေပြန်ပါတယ်။
စိတ်ဝင်စားစရာတော့ကောင်းပါတယ်။
အကြီးမားဆုံး အခက်အခဲကတော့ ဒီအယူအဆကို သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာဖွေဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ Horizon အပြင်ဘက် မှာ ရှိနေတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အလွန်အမင်း ကြမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် blackhole တစ်ခုအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်လေ့လာပြီး တိုင်းတာနိုင်ဖို့ခက်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်ထိ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာဟာ Black Hole တစ်ခုအတွင်းမှာ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ပြသတဲ့ တိုက်ရိုက် လေ့လာမှုဆိုင်ရာ သက်သေ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်မာမာ မရှိသေးပါဘူး။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ တွေ့ရတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ တူညီမှုက အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် တခြားမသိရသေးတဲ့ ဒီကိစ္စကို ရှင်းပြနိုင်မယ့် ရှင်းပြချက်တွေလည်း ရှိလာနိုင်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက သီအိုရီ ရူပဗေဒရဲ့ ဖန်တီးနိုင်စွမ်း ဘယ်လောက် ကြီးမားတယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။
ဒါက အချိန်-နေရာ (spacetime)၊ ဆွဲအား (gravity) နဲ့ တည်ရှိမှုရဲ့ သဘာဝကို ကျွန်တော်တို့ နားလည်ထားတာတွေရဲ့ မိုင်ကုန်အခြေအနေအထိ လေ့လာဖို့ကိုတွန်းအားပေးနေပါတယ်။
ဒီအယူအဆက လက်ရှိမှာတော့ သီအိုရီတစ်ခုအနေနဲ့သာ ရှိနေသေးပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လက်ရှိ စကြာဝဠာပုံစံတွေဟာ မပြည့်စုံသေးဘူးဆိုတာကို သတိပေးနေတဲ့ အရာတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။

#end
ပုံမှန်အားဖြင့်၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ဘယ်ဘက်လှည့်တာနဲ့ ညာဘက်လှည့်တာ အချိုးညီမျှသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါက်တာ Tully အဖွဲ့ရဲ့ တွေ့ရှိချက်က အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဖက် ကို လှည့်လည်နေတဲ့ ဂလက်ဆီအရေအတွက်က သိသိသာသာ များနေတာကို ပြသခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကြီးမားတဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်မှာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်မှုပုံစံ အများစုက တညီတညာတည်း ဖြစ်နေခြင်းဟာ အစောပိုင်း စကြာဝဠာရဲ့ အခြေအနေတွေ ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော်တို့ မသိသေးတဲ့ ကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဒီရှင်းမပြနိုင်တဲ့ ဆွဲအားကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ အပြင်ဘက်က ပိုကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် အတွင်းထဲက အလွန်သိပ်သည်းတဲ့ အမှတ်တစ်ခု (ဥပမာ- Black Hole ရဲ့ singularity) ရဲ့ ကနဦးဖြစ်တည်ကတည်းက ကြီးမားတဲ့ ဆွဲအားသက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြတာပါ။စကြာဝဠာကြီးကိုယ်တိုင်က လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ချေများသွားပါပြီ။
နောက်တစ်ခု က blackhole တွေရဲ့အလုပ်လုပ်ပုံ အရ blackhole တွေရဲ့ အရွယ်အစားနဲ့ သူ့ရဲ့ net density လို့ခေါ်တဲ့ ပါဝင်နေတဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏက တိုက်ရိုက်အချိုးကျနေပါတယ်။ ဒြပ်ထုပမာဏများလေလေ blackhole ရဲ့ အရွယ်အစားကလည်းကြီးသွားပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ လေ့လာတွေ့ရှိထားတဲ့ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ အထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏနဲ့ အရွယ်အစားကို blackhole နိယာမနဲ့နှိုင်းယှဉ်လိုက်တဲ့ အခါမှာ တိုက်ဆိုင်စွာပဲ ဒီနှစ်ခုက သွားတူနေပြန်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက စကြာဝဠာကြီး ကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ သူ့ရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆက ကျဆင်းသွားပေမယ့် Black Hole တစ်ခုရဲ့ သိပ်သည်းဆနဲ့တွက်ချက်ကြည့်တဲ့အခါမှာ လက်ရှိ စကြာဝဠာရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆနဲ့ အံ့သြဖွယ်ရာ ကိုက်ညီနေတာကို တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဒါဟာ Black Hole အတွင်းမှာ စကြာဝဠာတစ်ခု တည်ရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ပိုပြီး ထောက်ခံပေးနိုင်တဲ့ သီအိုရီပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာဟာ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ကျယ်ပြန့်နေပါတယ်။ တချို့ မော်ဒယ်တွေက Black Hole အတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်မှုက ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နေရတဲ့ ကျယ်ပြန့်မှုအတိုင်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အကြံပြုထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တကယ်၍ Black Hole ကိုယ်တိုင်က ပိုကြီးမားတဲ့ "နောက်ထပ် မိခင်" စကြာဝဠာတစ်ခုအတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်နေမယ်ဆိုရင်ကော ?
Black Hole တွေဟာ သူတို့ထဲကို ကျရောက်သွားတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြန်မထွက်လာနိုင်ဘူး လို့ ယူဆရပါတယ်။ ဒါက ကွမ်တမ် မက္ကင်းနစ် (quantum mechanics) ရဲ့ နိယာမတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေပါတယ်။ အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာက Black Hole တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Observable Universe အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်လွန်ပြီး တစ်ခြားသတင်းအချက်အလက်တွေကို မသိနိုင်သေးဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့လည်းကိုက်ညီနေပြန်ပါတယ်။
စိတ်ဝင်စားစရာတော့ကောင်းပါတယ်။
အကြီးမားဆုံး အခက်အခဲကတော့ ဒီအယူအဆကို သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာဖွေဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ Horizon အပြင်ဘက် မှာ ရှိနေတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အလွန်အမင်း ကြမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် blackhole တစ်ခုအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်လေ့လာပြီး တိုင်းတာနိုင်ဖို့ခက်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်ထိ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာဟာ Black Hole တစ်ခုအတွင်းမှာ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ပြသတဲ့ တိုက်ရိုက် လေ့လာမှုဆိုင်ရာ သက်သေ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်မာမာ မရှိသေးပါဘူး။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ တွေ့ရတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ တူညီမှုက အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် တခြားမသိရသေးတဲ့ ဒီကိစ္စကို ရှင်းပြနိုင်မယ့် ရှင်းပြချက်တွေလည်း ရှိလာနိုင်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက သီအိုရီ ရူပဗေဒရဲ့ ဖန်တီးနိုင်စွမ်း ဘယ်လောက် ကြီးမားတယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။
ဒါက အချိန်-နေရာ (spacetime)၊ ဆွဲအား (gravity) နဲ့ တည်ရှိမှုရဲ့ သဘာဝကို ကျွန်တော်တို့ နားလည်ထားတာတွေရဲ့ မိုင်ကုန်အခြေအနေအထိ လေ့လာဖို့ကိုတွန်းအားပေးနေပါတယ်။
ဒီအယူအဆက လက်ရှိမှာတော့ သီအိုရီတစ်ခုအနေနဲ့သာ ရှိနေသေးပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လက်ရှိ စကြာဝဠာပုံစံတွေဟာ မပြည့်စုံသေးဘူးဆိုတာကို သတိပေးနေတဲ့ အရာတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။

#end
ပုံမှန်အားဖြင့်၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ဘယ်ဘက်လှည့်တာနဲ့ ညာဘက်လှည့်တာ အချိုးညီမျှသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါက်တာ Tully အဖွဲ့ရဲ့ တွေ့ရှိချက်က အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဖက် ကို လှည့်လည်နေတဲ့ ဂလက်ဆီအရေအတွက်က သိသိသာသာ များနေတာကို ပြသခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကြီးမားတဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်မှာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်မှုပုံစံ အများစုက တညီတညာတည်း ဖြစ်နေခြင်းဟာ အစောပိုင်း စကြာဝဠာရဲ့ အခြေအနေတွေ ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော်တို့ မသိသေးတဲ့ ကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဒီရှင်းမပြနိုင်တဲ့ ဆွဲအားကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ အပြင်ဘက်က ပိုကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် အတွင်းထဲက အလွန်သိပ်သည်းတဲ့ အမှတ်တစ်ခု (ဥပမာ- Black Hole ရဲ့ singularity) ရဲ့ ကနဦးဖြစ်တည်ကတည်းက ကြီးမားတဲ့ ဆွဲအားသက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြတာပါ။စကြာဝဠာကြီးကိုယ်တိုင်က လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ချေများသွားပါပြီ။
နောက်တစ်ခု က blackhole တွေရဲ့အလုပ်လုပ်ပုံ အရ blackhole တွေရဲ့ အရွယ်အစားနဲ့ သူ့ရဲ့ net density လို့ခေါ်တဲ့ ပါဝင်နေတဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏက တိုက်ရိုက်အချိုးကျနေပါတယ်။ ဒြပ်ထုပမာဏများလေလေ blackhole ရဲ့ အရွယ်အစားကလည်းကြီးသွားပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ လေ့လာတွေ့ရှိထားတဲ့ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ အထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏနဲ့ အရွယ်အစားကို blackhole နိယာမနဲ့နှိုင်းယှဉ်လိုက်တဲ့ အခါမှာ တိုက်ဆိုင်စွာပဲ ဒီနှစ်ခုက သွားတူနေပြန်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက စကြာဝဠာကြီး ကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ သူ့ရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆက ကျဆင်းသွားပေမယ့် Black Hole တစ်ခုရဲ့ သိပ်သည်းဆနဲ့တွက်ချက်ကြည့်တဲ့အခါမှာ လက်ရှိ စကြာဝဠာရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆနဲ့ အံ့သြဖွယ်ရာ ကိုက်ညီနေတာကို တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဒါဟာ Black Hole အတွင်းမှာ စကြာဝဠာတစ်ခု တည်ရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ပိုပြီး ထောက်ခံပေးနိုင်တဲ့ သီအိုရီပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာဟာ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ကျယ်ပြန့်နေပါတယ်။ တချို့ မော်ဒယ်တွေက Black Hole အတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်မှုက ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နေရတဲ့ ကျယ်ပြန့်မှုအတိုင်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အကြံပြုထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တကယ်၍ Black Hole ကိုယ်တိုင်က ပိုကြီးမားတဲ့ "နောက်ထပ် မိခင်" စကြာဝဠာတစ်ခုအတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်နေမယ်ဆိုရင်ကော ?
Black Hole တွေဟာ သူတို့ထဲကို ကျရောက်သွားတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြန်မထွက်လာနိုင်ဘူး လို့ ယူဆရပါတယ်။ ဒါက ကွမ်တမ် မက္ကင်းနစ် (quantum mechanics) ရဲ့ နိယာမတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေပါတယ်။ အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာက Black Hole တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Observable Universe အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်လွန်ပြီး တစ်ခြားသတင်းအချက်အလက်တွေကို မသိနိုင်သေးဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့လည်းကိုက်ညီနေပြန်ပါတယ်။
စိတ်ဝင်စားစရာတော့ကောင်းပါတယ်။
အကြီးမားဆုံး အခက်အခဲကတော့ ဒီအယူအဆကို သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာဖွေဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ Horizon အပြင်ဘက် မှာ ရှိနေတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အလွန်အမင်း ကြမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် blackhole တစ်ခုအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်လေ့လာပြီး တိုင်းတာနိုင်ဖို့ခက်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်ထိ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာဟာ Black Hole တစ်ခုအတွင်းမှာ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ပြသတဲ့ တိုက်ရိုက် လေ့လာမှုဆိုင်ရာ သက်သေ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်မာမာ မရှိသေးပါဘူး။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ တွေ့ရတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ တူညီမှုက အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် တခြားမသိရသေးတဲ့ ဒီကိစ္စကို ရှင်းပြနိုင်မယ့် ရှင်းပြချက်တွေလည်း ရှိလာနိုင်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက သီအိုရီ ရူပဗေဒရဲ့ ဖန်တီးနိုင်စွမ်း ဘယ်လောက် ကြီးမားတယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။
ဒါက အချိန်-နေရာ (spacetime)၊ ဆွဲအား (gravity) နဲ့ တည်ရှိမှုရဲ့ သဘာဝကို ကျွန်တော်တို့ နားလည်ထားတာတွေရဲ့ မိုင်ကုန်အခြေအနေအထိ လေ့လာဖို့ကိုတွန်းအားပေးနေပါတယ်။
ဒီအယူအဆက လက်ရှိမှာတော့ သီအိုရီတစ်ခုအနေနဲ့သာ ရှိနေသေးပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လက်ရှိ စကြာဝဠာပုံစံတွေဟာ မပြည့်စုံသေးဘူးဆိုတာကို သတိပေးနေတဲ့ အရာတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။

#end
ပုံမှန်အားဖြင့်၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ဘယ်ဘက်လှည့်တာနဲ့ ညာဘက်လှည့်တာ အချိုးညီမျှသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါက်တာ Tully အဖွဲ့ရဲ့ တွေ့ရှိချက်က အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဖက် ကို လှည့်လည်နေတဲ့ ဂလက်ဆီအရေအတွက်က သိသိသာသာ များနေတာကို ပြသခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကြီးမားတဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်မှာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်မှုပုံစံ အများစုက တညီတညာတည်း ဖြစ်နေခြင်းဟာ အစောပိုင်း စကြာဝဠာရဲ့ အခြေအနေတွေ ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော်တို့ မသိသေးတဲ့ ကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဒီရှင်းမပြနိုင်တဲ့ ဆွဲအားကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ အပြင်ဘက်က ပိုကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် အတွင်းထဲက အလွန်သိပ်သည်းတဲ့ အမှတ်တစ်ခု (ဥပမာ- Black Hole ရဲ့ singularity) ရဲ့ ကနဦးဖြစ်တည်ကတည်းက ကြီးမားတဲ့ ဆွဲအားသက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြတာပါ။စကြာဝဠာကြီးကိုယ်တိုင်က လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ချေများသွားပါပြီ။
နောက်တစ်ခု က blackhole တွေရဲ့အလုပ်လုပ်ပုံ အရ blackhole တွေရဲ့ အရွယ်အစားနဲ့ သူ့ရဲ့ net density လို့ခေါ်တဲ့ ပါဝင်နေတဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏက တိုက်ရိုက်အချိုးကျနေပါတယ်။ ဒြပ်ထုပမာဏများလေလေ blackhole ရဲ့ အရွယ်အစားကလည်းကြီးသွားပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ လေ့လာတွေ့ရှိထားတဲ့ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ အထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏနဲ့ အရွယ်အစားကို blackhole နိယာမနဲ့နှိုင်းယှဉ်လိုက်တဲ့ အခါမှာ တိုက်ဆိုင်စွာပဲ ဒီနှစ်ခုက သွားတူနေပြန်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက စကြာဝဠာကြီး ကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ သူ့ရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆက ကျဆင်းသွားပေမယ့် Black Hole တစ်ခုရဲ့ သိပ်သည်းဆနဲ့တွက်ချက်ကြည့်တဲ့အခါမှာ လက်ရှိ စကြာဝဠာရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆနဲ့ အံ့သြဖွယ်ရာ ကိုက်ညီနေတာကို တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဒါဟာ Black Hole အတွင်းမှာ စကြာဝဠာတစ်ခု တည်ရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ပိုပြီး ထောက်ခံပေးနိုင်တဲ့ သီအိုရီပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာဟာ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ကျယ်ပြန့်နေပါတယ်။ တချို့ မော်ဒယ်တွေက Black Hole အတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်မှုက ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နေရတဲ့ ကျယ်ပြန့်မှုအတိုင်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အကြံပြုထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တကယ်၍ Black Hole ကိုယ်တိုင်က ပိုကြီးမားတဲ့ "နောက်ထပ် မိခင်" စကြာဝဠာတစ်ခုအတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်နေမယ်ဆိုရင်ကော ?
Black Hole တွေဟာ သူတို့ထဲကို ကျရောက်သွားတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြန်မထွက်လာနိုင်ဘူး လို့ ယူဆရပါတယ်။ ဒါက ကွမ်တမ် မက္ကင်းနစ် (quantum mechanics) ရဲ့ နိယာမတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေပါတယ်။ အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာက Black Hole တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Observable Universe အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်လွန်ပြီး တစ်ခြားသတင်းအချက်အလက်တွေကို မသိနိုင်သေးဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့လည်းကိုက်ညီနေပြန်ပါတယ်။
စိတ်ဝင်စားစရာတော့ကောင်းပါတယ်။
အကြီးမားဆုံး အခက်အခဲကတော့ ဒီအယူအဆကို သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာဖွေဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ Horizon အပြင်ဘက် မှာ ရှိနေတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အလွန်အမင်း ကြမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် blackhole တစ်ခုအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်လေ့လာပြီး တိုင်းတာနိုင်ဖို့ခက်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်ထိ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာဟာ Black Hole တစ်ခုအတွင်းမှာ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ပြသတဲ့ တိုက်ရိုက် လေ့လာမှုဆိုင်ရာ သက်သေ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်မာမာ မရှိသေးပါဘူး။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ တွေ့ရတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ တူညီမှုက အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် တခြားမသိရသေးတဲ့ ဒီကိစ္စကို ရှင်းပြနိုင်မယ့် ရှင်းပြချက်တွေလည်း ရှိလာနိုင်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက သီအိုရီ ရူပဗေဒရဲ့ ဖန်တီးနိုင်စွမ်း ဘယ်လောက် ကြီးမားတယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။
ဒါက အချိန်-နေရာ (spacetime)၊ ဆွဲအား (gravity) နဲ့ တည်ရှိမှုရဲ့ သဘာဝကို ကျွန်တော်တို့ နားလည်ထားတာတွေရဲ့ မိုင်ကုန်အခြေအနေအထိ လေ့လာဖို့ကိုတွန်းအားပေးနေပါတယ်။
ဒီအယူအဆက လက်ရှိမှာတော့ သီအိုရီတစ်ခုအနေနဲ့သာ ရှိနေသေးပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လက်ရှိ စကြာဝဠာပုံစံတွေဟာ မပြည့်စုံသေးဘူးဆိုတာကို သတိပေးနေတဲ့ အရာတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။

#end
ပုံမှန်အားဖြင့်၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ဘယ်ဘက်လှည့်တာနဲ့ ညာဘက်လှည့်တာ အချိုးညီမျှသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါက်တာ Tully အဖွဲ့ရဲ့ တွေ့ရှိချက်က အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဖက် ကို လှည့်လည်နေတဲ့ ဂလက်ဆီအရေအတွက်က သိသိသာသာ များနေတာကို ပြသခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကြီးမားတဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်မှာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်မှုပုံစံ အများစုက တညီတညာတည်း ဖြစ်နေခြင်းဟာ အစောပိုင်း စကြာဝဠာရဲ့ အခြေအနေတွေ ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော်တို့ မသိသေးတဲ့ ကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဒီရှင်းမပြနိုင်တဲ့ ဆွဲအားကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ အပြင်ဘက်က ပိုကြီးမားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ဒါမှမဟုတ် အတွင်းထဲက အလွန်သိပ်သည်းတဲ့ အမှတ်တစ်ခု (ဥပမာ- Black Hole ရဲ့ singularity) ရဲ့ ကနဦးဖြစ်တည်ကတည်းက ကြီးမားတဲ့ ဆွဲအားသက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြတာပါ။စကြာဝဠာကြီးကိုယ်တိုင်က လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ချေများသွားပါပြီ။
နောက်တစ်ခု က blackhole တွေရဲ့အလုပ်လုပ်ပုံ အရ blackhole တွေရဲ့ အရွယ်အစားနဲ့ သူ့ရဲ့ net density လို့ခေါ်တဲ့ ပါဝင်နေတဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏက တိုက်ရိုက်အချိုးကျနေပါတယ်။ ဒြပ်ထုပမာဏများလေလေ blackhole ရဲ့ အရွယ်အစားကလည်းကြီးသွားပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ လေ့လာတွေ့ရှိထားတဲ့ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ အထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ထုပမာဏနဲ့ အရွယ်အစားကို blackhole နိယာမနဲ့နှိုင်းယှဉ်လိုက်တဲ့ အခါမှာ တိုက်ဆိုင်စွာပဲ ဒီနှစ်ခုက သွားတူနေပြန်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာက စကြာဝဠာကြီး ကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ သူ့ရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆက ကျဆင်းသွားပေမယ့် Black Hole တစ်ခုရဲ့ သိပ်သည်းဆနဲ့တွက်ချက်ကြည့်တဲ့အခါမှာ လက်ရှိ စကြာဝဠာရဲ့ ပျမ်းမျှသိပ်သည်းဆနဲ့ အံ့သြဖွယ်ရာ ကိုက်ညီနေတာကို တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဒါဟာ Black Hole အတွင်းမှာ စကြာဝဠာတစ်ခု တည်ရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ပိုပြီး ထောက်ခံပေးနိုင်တဲ့ သီအိုရီပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာဟာ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ကျယ်ပြန့်နေပါတယ်။ တချို့ မော်ဒယ်တွေက Black Hole အတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်မှုက ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နေရတဲ့ ကျယ်ပြန့်မှုအတိုင်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အကြံပြုထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တကယ်၍ Black Hole ကိုယ်တိုင်က ပိုကြီးမားတဲ့ "နောက်ထပ် မိခင်" စကြာဝဠာတစ်ခုအတွင်းမှာ ကျယ်ပြန့်နေမယ်ဆိုရင်ကော ?
Black Hole တွေဟာ သူတို့ထဲကို ကျရောက်သွားတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြန်မထွက်လာနိုင်ဘူး လို့ ယူဆရပါတယ်။ ဒါက ကွမ်တမ် မက္ကင်းနစ် (quantum mechanics) ရဲ့ နိယာမတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေပါတယ်။ အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာက Black Hole တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Observable Universe အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်လွန်ပြီး တစ်ခြားသတင်းအချက်အလက်တွေကို မသိနိုင်သေးဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့လည်းကိုက်ညီနေပြန်ပါတယ်။
စိတ်ဝင်စားစရာတော့ကောင်းပါတယ်။
အကြီးမားဆုံး အခက်အခဲကတော့ ဒီအယူအဆကို သိပ္ပံနည်းကျ စမ်းသပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာဖွေဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာရဲ့ Horizon အပြင်ဘက် မှာ ရှိနေတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အလွန်အမင်း ကြမ်းတမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် blackhole တစ်ခုအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်လေ့လာပြီး တိုင်းတာနိုင်ဖို့ခက်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်ထိ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာဟာ Black Hole တစ်ခုအတွင်းမှာ ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ပြသတဲ့ တိုက်ရိုက် လေ့လာမှုဆိုင်ရာ သက်သေ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်မာမာ မရှိသေးပါဘူး။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ တွေ့ရတဲ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ တူညီမှုက အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် တခြားမသိရသေးတဲ့ ဒီကိစ္စကို ရှင်းပြနိုင်မယ့် ရှင်းပြချက်တွေလည်း ရှိလာနိုင်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက သီအိုရီ ရူပဗေဒရဲ့ ဖန်တီးနိုင်စွမ်း ဘယ်လောက် ကြီးမားတယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။
ဒါက အချိန်-နေရာ (spacetime)၊ ဆွဲအား (gravity) နဲ့ တည်ရှိမှုရဲ့ သဘာဝကို ကျွန်တော်တို့ နားလည်ထားတာတွေရဲ့ မိုင်ကုန်အခြေအနေအထိ လေ့လာဖို့ကိုတွန်းအားပေးနေပါတယ်။
ဒီအယူအဆက လက်ရှိမှာတော့ သီအိုရီတစ်ခုအနေနဲ့သာ ရှိနေသေးပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လက်ရှိ စကြာဝဠာပုံစံတွေဟာ မပြည့်စုံသေးဘူးဆိုတာကို သတိပေးနေတဲ့ အရာတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။

#ဆက်ရန်ရှိ
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခုရဲ့ အတွင်းထဲမှာများ တည်ရှိနေသလား?
Oxford တက္ကသိုလ် က ပညာရှင်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ လပိုင်းအတွင်းက လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေကြောင့် ကျွန်တော်တို့နေထိုင်တဲ့ စကြာဝဠာကြီးဟာ black hole အကြီးကြီးတစ်ခုရဲ့ အထဲမှာရှိနေနိုင်တယ်လို့ ယူဆချက်ရှိလာပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ ယူဆချက် Theory ဆိုတာ လုံးဝပကတိ အမှန်တရားလို့ ပြောချင်တာမဟုတ်ဘဲ နောက်ထပ်ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ထပ်မံ လေ့လာနိုင်မယ့် လမ်းစတစ်ခုဆိုတာ သဘောပေါက်စေချင်ပါတယ်။ Hypothesis ဆ်ိုတာ တကယ့်အမှန်တရားမဟုတ်ပဲ ဆက်လေ့လာရမယ့် အချက်အလက်တွေ အများကြီးလိုအပ်နေသေးတယ်ဆိုတာကို အရင်ဆုံး သိထားစေချင်ပါတယ်။
ဒီအယူအဆ ကိုစတင်တဲ့ ပညာရှင်တွေဟာ NASA ရဲ့ နာမည်ကျော် JWST တယ်လီစကုတ်ကြီးကနေတဆင့် ဂလက်ဆီပေါင်း ၂၃၆ ခုကိုလေ့လာခဲ့ပြီး ဂလက်ဆီတွေ လည်ပတ်နေတဲ့ သဘောကနေ ဒီယူဆချက်ကို ထုတ်ပြန်လာတာပါ။
Black Hole ထဲက စကြာဝဠာ
ဒီအယူအဆကို ကြားလိုက်တာနဲ့တင် ထူးဆန်းတယ်လို့ ထင်ကောင်းထင်နိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ Black Hole တွေဟာ ဒြပ်ဆွဲအားအင်မတန် ပြင်းထန်ပြီး သူရဲ့ Event horizon လို့ခေါ်တဲ့ အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်ပြီးသွားရင် အရမ်းမြန်ပါတယ်ဆိုတဲ့ အလင်းအလျင်နဲ့တောင် လွတ်မြောက်နိုင်ခြင်း မရှိဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့ သိထားကြတာဖြစ်ပါတယ်။
(Black hole တွေအကြောင်းအသေးစိတ်ကို တွင်းနက်မာယာဝင်္ကပါဆိုပြီး အထူးဆောင်းပါးအနေနဲ့ page မှာတင်ထားဖူးပါတယ် link comment မှာချထားပေးပါမယ်။)
ဒါပေမဲ့ ဒီကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးဟာ Blackhole ထဲမှာရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ သီအိုရီက ကျွန်တော်တို့ကို သေးငယ်လွန်းတဲ့ အမှတ်တစ်နေရာထဲ ဖိသိပ်ခံရမယ်လို့ ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ Black Hole ရဲ့ ဗဟိုချက်မှာရှိတဲ့ singularity (သိပ်သည်းဆ အနန္တရှိတဲ့ အမှတ်) ဟာ ကျွန်တော်တို့ ထင်ထားသလို မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆပေါ်မှာ အခြေခံထားပါတယ်။
တချို့ သီအိုရီ ရူပဗေဒပညာရှင်တွေက ဒီ singularities တွေဟာ Black Hole တွေရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်တဲ့ "White Hole" တွေ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ White Hole ဆိုတာက အရာဝတ္ထုနဲ့ စွမ်းအင်တွေကို စုပ်ယူတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဘက်မှာ ပြန်လည် ထုတ်လွှတ်ပေးတဲ့ သီအိုရီအရ တည်ရှိနိုင်တဲ့အရာပါ။
သိပ္ပံပညာရှင်ကြီး Einstein ရဲ့ general relativity theory မှာ white hole တွေတည်ရှိနိုင်မှုကို hint တွေ့ဖူးပါတယ်။လက်တွေ့တော့ သက်သေမပြနိုင်သေးပါဘူး။ Interstaller လိုရုပ်ရှင်ထဲမှာ မင်းသား Cooper ကျရောက်သွားတာ white hole နေရာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီလို ဖြစ်နေမယ့် Blackhole ရဲ့ အခြေအနေမှာ ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာတစ်ခုလုံးဟာ အဲဒီလို့သော singularity ပုံစံကနေ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
Oxford တက္ကသိုလ်က Astronomer တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာ Brent Tully ဦးဆောင်တဲ့ သုတေသီအဖွဲ့ရဲ့ လေ့လာမှုက ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ထူးခြားတဲ့ စနစ်တကျ ရှိနေမှုကို တွေ့ရှိခဲ့တာကနေအခု hypothesis စတင်ခဲ့တာပါ။
သူတို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Milkyway galaxy ကနေ မြင်နေရတဲ့ စူပါဂလက်ဆီ အစုအဝေး (local supercluster) ထဲက ဂလက်ဆီ ၂၃၆ ခုကို လေ့လာခဲ့ရာမှာ elliptical galaxy (ဘဲဥပုံဂလက်ဆီ) တွေရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံလောက်ဟာ လက်ယာရစ် (clockwise) လည်ပတ်နေတာကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို လည်ပတ်ပုံတွေမှာ ရှိနေတာဟာ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာထဲက သိရှိထားတဲ့ ဆွဲအားတွေနဲ့ အပြည့်အဝ ရှင်းပြလို့ မရတဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတစ်စုံတစ်ရာရှိနေနိုင်တယ်ဆိုပြီးယူဆလာကြတာပါ။ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်တဲ့ milky way ဂလက်ဆီကြီးကတော့ သူတို့တွေနဲ့မတူပဲ Counter clockwise လည်ပတ်နေပါတယ်။

#ဆက်ရန်ရှိ
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခုရဲ့ အတွင်းထဲမှာများ တည်ရှိနေသလား?
Oxford တက္ကသိုလ် က ပညာရှင်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ လပိုင်းအတွင်းက လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေကြောင့် ကျွန်တော်တို့နေထိုင်တဲ့ စကြာဝဠာကြီးဟာ black hole အကြီးကြီးတစ်ခုရဲ့ အထဲမှာရှိနေနိုင်တယ်လို့ ယူဆချက်ရှိလာပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ ယူဆချက် Theory ဆိုတာ လုံးဝပကတိ အမှန်တရားလို့ ပြောချင်တာမဟုတ်ဘဲ နောက်ထပ်ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ထပ်မံ လေ့လာနိုင်မယ့် လမ်းစတစ်ခုဆိုတာ သဘောပေါက်စေချင်ပါတယ်။ Hypothesis ဆ်ိုတာ တကယ့်အမှန်တရားမဟုတ်ပဲ ဆက်လေ့လာရမယ့် အချက်အလက်တွေ အများကြီးလိုအပ်နေသေးတယ်ဆိုတာကို အရင်ဆုံး သိထားစေချင်ပါတယ်။
ဒီအယူအဆ ကိုစတင်တဲ့ ပညာရှင်တွေဟာ NASA ရဲ့ နာမည်ကျော် JWST တယ်လီစကုတ်ကြီးကနေတဆင့် ဂလက်ဆီပေါင်း ၂၃၆ ခုကိုလေ့လာခဲ့ပြီး ဂလက်ဆီတွေ လည်ပတ်နေတဲ့ သဘောကနေ ဒီယူဆချက်ကို ထုတ်ပြန်လာတာပါ။
Black Hole ထဲက စကြာဝဠာ
ဒီအယူအဆကို ကြားလိုက်တာနဲ့တင် ထူးဆန်းတယ်လို့ ထင်ကောင်းထင်နိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ Black Hole တွေဟာ ဒြပ်ဆွဲအားအင်မတန် ပြင်းထန်ပြီး သူရဲ့ Event horizon လို့ခေါ်တဲ့ အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်ပြီးသွားရင် အရမ်းမြန်ပါတယ်ဆိုတဲ့ အလင်းအလျင်နဲ့တောင် လွတ်မြောက်နိုင်ခြင်း မရှိဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့ သိထားကြတာဖြစ်ပါတယ်။
(Black hole တွေအကြောင်းအသေးစိတ်ကို တွင်းနက်မာယာဝင်္ကပါဆိုပြီး အထူးဆောင်းပါးအနေနဲ့ page မှာတင်ထားဖူးပါတယ် link comment မှာချထားပေးပါမယ်။)
ဒါပေမဲ့ ဒီကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးဟာ Blackhole ထဲမှာရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ သီအိုရီက ကျွန်တော်တို့ကို သေးငယ်လွန်းတဲ့ အမှတ်တစ်နေရာထဲ ဖိသိပ်ခံရမယ်လို့ ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ Black Hole ရဲ့ ဗဟိုချက်မှာရှိတဲ့ singularity (သိပ်သည်းဆ အနန္တရှိတဲ့ အမှတ်) ဟာ ကျွန်တော်တို့ ထင်ထားသလို မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆပေါ်မှာ အခြေခံထားပါတယ်။
တချို့ သီအိုရီ ရူပဗေဒပညာရှင်တွေက ဒီ singularities တွေဟာ Black Hole တွေရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်တဲ့ "White Hole" တွေ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ White Hole ဆိုတာက အရာဝတ္ထုနဲ့ စွမ်းအင်တွေကို စုပ်ယူတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဘက်မှာ ပြန်လည် ထုတ်လွှတ်ပေးတဲ့ သီအိုရီအရ တည်ရှိနိုင်တဲ့အရာပါ။
သိပ္ပံပညာရှင်ကြီး Einstein ရဲ့ general relativity theory မှာ white hole တွေတည်ရှိနိုင်မှုကို hint တွေ့ဖူးပါတယ်။လက်တွေ့တော့ သက်သေမပြနိုင်သေးပါဘူး။ Interstaller လိုရုပ်ရှင်ထဲမှာ မင်းသား Cooper ကျရောက်သွားတာ white hole နေရာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီလို ဖြစ်နေမယ့် Blackhole ရဲ့ အခြေအနေမှာ ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာတစ်ခုလုံးဟာ အဲဒီလို့သော singularity ပုံစံကနေ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
Oxford တက္ကသိုလ်က Astronomer တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာ Brent Tully ဦးဆောင်တဲ့ သုတေသီအဖွဲ့ရဲ့ လေ့လာမှုက ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ထူးခြားတဲ့ စနစ်တကျ ရှိနေမှုကို တွေ့ရှိခဲ့တာကနေအခု hypothesis စတင်ခဲ့တာပါ။
သူတို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Milkyway galaxy ကနေ မြင်နေရတဲ့ စူပါဂလက်ဆီ အစုအဝေး (local supercluster) ထဲက ဂလက်ဆီ ၂၃၆ ခုကို လေ့လာခဲ့ရာမှာ elliptical galaxy (ဘဲဥပုံဂလက်ဆီ) တွေရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံလောက်ဟာ လက်ယာရစ် (clockwise) လည်ပတ်နေတာကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို လည်ပတ်ပုံတွေမှာ ရှိနေတာဟာ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာထဲက သိရှိထားတဲ့ ဆွဲအားတွေနဲ့ အပြည့်အဝ ရှင်းပြလို့ မရတဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတစ်စုံတစ်ရာရှိနေနိုင်တယ်ဆိုပြီးယူဆလာကြတာပါ။ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်တဲ့ milky way ဂလက်ဆီကြီးကတော့ သူတို့တွေနဲ့မတူပဲ Counter clockwise လည်ပတ်နေပါတယ်။

#ဆက်ရန်ရှိ
ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာကြီးဟာ Black Hole တစ်ခုရဲ့ အတွင်းထဲမှာများ တည်ရှိနေသလား?
Oxford တက္ကသိုလ် က ပညာရှင်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ လပိုင်းအတွင်းက လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေကြောင့် ကျွန်တော်တို့နေထိုင်တဲ့ စကြာဝဠာကြီးဟာ black hole အကြီးကြီးတစ်ခုရဲ့ အထဲမှာရှိနေနိုင်တယ်လို့ ယူဆချက်ရှိလာပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ ယူဆချက် Theory ဆိုတာ လုံးဝပကတိ အမှန်တရားလို့ ပြောချင်တာမဟုတ်ဘဲ နောက်ထပ်ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ထပ်မံ လေ့လာနိုင်မယ့် လမ်းစတစ်ခုဆိုတာ သဘောပေါက်စေချင်ပါတယ်။ Hypothesis ဆ်ိုတာ တကယ့်အမှန်တရားမဟုတ်ပဲ ဆက်လေ့လာရမယ့် အချက်အလက်တွေ အများကြီးလိုအပ်နေသေးတယ်ဆိုတာကို အရင်ဆုံး သိထားစေချင်ပါတယ်။
ဒီအယူအဆ ကိုစတင်တဲ့ ပညာရှင်တွေဟာ NASA ရဲ့ နာမည်ကျော် JWST တယ်လီစကုတ်ကြီးကနေတဆင့် ဂလက်ဆီပေါင်း ၂၃၆ ခုကိုလေ့လာခဲ့ပြီး ဂလက်ဆီတွေ လည်ပတ်နေတဲ့ သဘောကနေ ဒီယူဆချက်ကို ထုတ်ပြန်လာတာပါ။
Black Hole ထဲက စကြာဝဠာ
ဒီအယူအဆကို ကြားလိုက်တာနဲ့တင် ထူးဆန်းတယ်လို့ ထင်ကောင်းထင်နိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ Black Hole တွေဟာ ဒြပ်ဆွဲအားအင်မတန် ပြင်းထန်ပြီး သူရဲ့ Event horizon လို့ခေါ်တဲ့ အနားသတ်မျဉ်းကို ကျော်ပြီးသွားရင် အရမ်းမြန်ပါတယ်ဆိုတဲ့ အလင်းအလျင်နဲ့တောင် လွတ်မြောက်နိုင်ခြင်း မရှိဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့ သိထားကြတာဖြစ်ပါတယ်။
(Black hole တွေအကြောင်းအသေးစိတ်ကို တွင်းနက်မာယာဝင်္ကပါဆိုပြီး အထူးဆောင်းပါးအနေနဲ့ page မှာတင်ထားဖူးပါတယ် link comment မှာချထားပေးပါမယ်။)
ဒါပေမဲ့ ဒီကျွန်တော်တို့ရဲ့ စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးဟာ Blackhole ထဲမှာရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ သီအိုရီက ကျွန်တော်တို့ကို သေးငယ်လွန်းတဲ့ အမှတ်တစ်နေရာထဲ ဖိသိပ်ခံရမယ်လို့ ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ Black Hole ရဲ့ ဗဟိုချက်မှာရှိတဲ့ singularity (သိပ်သည်းဆ အနန္တရှိတဲ့ အမှတ်) ဟာ ကျွန်တော်တို့ ထင်ထားသလို မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆပေါ်မှာ အခြေခံထားပါတယ်။
တချို့ သီအိုရီ ရူပဗေဒပညာရှင်တွေက ဒီ singularities တွေဟာ Black Hole တွေရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်တဲ့ "White Hole" တွေ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ White Hole ဆိုတာက အရာဝတ္ထုနဲ့ စွမ်းအင်တွေကို စုပ်ယူတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ တစ်ခြားတစ်ဘက်မှာ ပြန်လည် ထုတ်လွှတ်ပေးတဲ့ သီအိုရီအရ တည်ရှိနိုင်တဲ့အရာပါ။
သိပ္ပံပညာရှင်ကြီး Einstein ရဲ့ general relativity theory မှာ white hole တွေတည်ရှိနိုင်မှုကို hint တွေ့ဖူးပါတယ်။လက်တွေ့တော့ သက်သေမပြနိုင်သေးပါဘူး။ Interstaller လိုရုပ်ရှင်ထဲမှာ မင်းသား Cooper ကျရောက်သွားတာ white hole နေရာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီလို ဖြစ်နေမယ့် Blackhole ရဲ့ အခြေအနေမှာ ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နိုင်တဲ့ စကြာဝဠာတစ်ခုလုံးဟာ အဲဒီလို့သော singularity ပုံစံကနေ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
Oxford တက္ကသိုလ်က Astronomer တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာ Brent Tully ဦးဆောင်တဲ့ သုတေသီအဖွဲ့ရဲ့ လေ့လာမှုက ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံမှာ ထူးခြားတဲ့ စနစ်တကျ ရှိနေမှုကို တွေ့ရှိခဲ့တာကနေအခု hypothesis စတင်ခဲ့တာပါ။
သူတို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Milkyway galaxy ကနေ မြင်နေရတဲ့ စူပါဂလက်ဆီ အစုအဝေး (local supercluster) ထဲက ဂလက်ဆီ ၂၃၆ ခုကို လေ့လာခဲ့ရာမှာ elliptical galaxy (ဘဲဥပုံဂလက်ဆီ) တွေရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံလောက်ဟာ လက်ယာရစ် (clockwise) လည်ပတ်နေတာကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို လည်ပတ်ပုံတွေမှာ ရှိနေတာဟာ ကျွန်တော်တို့ စကြာဝဠာထဲက သိရှိထားတဲ့ ဆွဲအားတွေနဲ့ အပြည့်အဝ ရှင်းပြလို့ မရတဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတစ်စုံတစ်ရာရှိနေနိုင်တယ်ဆိုပြီးယူဆလာကြတာပါ။ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်တဲ့ milky way ဂလက်ဆီကြီးကတော့ သူတို့တွေနဲ့မတူပဲ Counter clockwise လည်ပတ်နေပါတယ်။