စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကို လေ့လာကြည့်မယ်ဆိုရင် နေတွေ၊ ကြယ်စင်တွေ၊ ဂလက်ဆီတွေ၊ ဂြိုဟ်တွေနဲ့သာ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားတယ်လို့ အလွယ်မှတ်ကြပါလိမ့်မယ်။
ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ ဂြိုဟ်တွေ၊ နေတွေ၊ ကြယ်စင်တွေနဲ့ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ စကြာဝဠာကြီးထဲမှာ ပေါင်းစပ်တည်ရှိနေမှုဟာ စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ ၅% သာ ရှိပါတယ်။
ကျန်တဲ့ ၉၅% ဟာ မှောင်မိုက်ဒြပ်ထု (Dark Matter) နဲ့ မှောင်မိုက်စွမ်းအင် (Dark Energy) တွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။
Dark Matter ဆိုတာဘာလဲ?
၁၉၇၀ ခုနှစ် မတိုင်ခင်က Dark Matter တွေ တည်ရှိနေကြောင်းကို ဘယ်သိပ္ပံပညာရှင်ကမှ စိတ်ကူးမယဉ်ခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ Vera C. Rubin ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီး သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်မှာတော့ ထူးခြားတဲ့ အမြင်ရှိနေပါတယ်။
သူမဟာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံကို လေ့လာနေရင်း ထူးဆန်းတာတစ်ခုကို သတိထားမိခဲ့တယ်။ ကြယ်တွေရဲ့ ရွေ့လျားမှုကို တိုင်းတာဖို့အတွက် Doppler effect (ဒေါပလာ အကျိုးသက်ရောက်မှု) ကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ ကြယ်တွေကနေ လာတဲ့ အလင်းရဲ့ အရောင်ပြောင်းလဲမှု (အလင်းလှိုင်းနှုန်း) ကို တိုင်းတာခြင်းအားဖြင့် ကြယ်တွေ ဘယ်လောက် မြန်မြန် လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာကို သူမ တွက်ချက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ အစွန်ဘက်မှာရှိတဲ့ ကြယ်တွေဟာ ဗဟိုနားက ကြယ်တွေနဲ့ မတူဘဲ ပိုပြီး မြန်မြန် လည်ပတ်နေတာကို သူမ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
ဒီလိုဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ဂလက်ဆီတွေမှာ မြင်နေရတဲ့ ဒြပ်ထုထက် ပိုများတဲ့ ဒြပ်ထုတစ်ခုခု လိုအပ်နေတာကို သူမ တွက်ချက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတွက်ချက်မှုတွေကပဲ မြင်မရတဲ့၊ အလင်းနဲ့ ထိတွေ့မှုမပြုတဲ့ ဒြပ်ထုတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ Dark Matter တည်ရှိမှုကို ပထမဆုံး အကြံပြုခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ၁၉၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေက Fritz Zwicky ဆိုတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်ရဲ့ ကနဦး မှန်းဆချက်တွေကိုပါ ထပ်လောင်းအတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး Dark Matter ဆိုတဲ့ အယူအဆကို သိပ္ပံပညာလောကမှာ အာရုံစိုက်လာအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
(observation evidence ကို Vera C Rubin က တွေ့ခဲ့တာမှန်ပေမယ့် Dark matter ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်း နဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဖြစ်နေတာရယ် သူ့အရှေ့မှာ Fritz zwicky. က စတင် pioneer အဖြစ်ရှိခဲ့တာကြောင့် နိုဗယ်ဆုကို Fritz zwicky က ရရှိသွားပါတယ် )
အခုအချိန်ထိတော့ Dark Matter ကို တိုက်ရိုက်တွေ့ရှိတာမျိုး မရှိသေးပေမဲ့၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေရဲ့ ရွေ့လျားပုံ၊ ဂလက်ဆီအစုအဝေးတွေရဲ့ သိပ်သည်းဆ၊ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ ကြီးထွားလာပုံ စတာတွေကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် Dark Matter တည်ရှိနေတယ်ဆိုတာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ Dark Matter ဟာ သာမန်ဒြပ်ထုလို အချင်းချင်း ဆွဲငင်အားရှိပေမဲ့ အလင်းနဲ့တခြား စွမ်းအင်တွေနဲ့တော့ အပြန်အလှန်သက်ရောက်မှု မရှိတာကြောင့် ကျွန်တော်တို့ မြင်လည်းမမြင်ရ၊ ထိလည်းမထိနိုင်တဲ့ ထူးခြားဆန်းကြယ် ဒြပ်ထု တစ်ခုဖြစ်နေဆဲပါ။

စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကို လေ့လာကြည့်မယ်ဆိုရင် နေတွေ၊ ကြယ်စင်တွေ၊ ဂလက်ဆီတွေ၊ ဂြိုဟ်တွေနဲ့သာ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားတယ်လို့ အလွယ်မှတ်ကြပါလိမ့်မယ်။
ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ ဂြိုဟ်တွေ၊ နေတွေ၊ ကြယ်စင်တွေနဲ့ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ စကြာဝဠာကြီးထဲမှာ ပေါင်းစပ်တည်ရှိနေမှုဟာ စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ ၅% သာ ရှိပါတယ်။
ကျန်တဲ့ ၉၅% ဟာ မှောင်မိုက်ဒြပ်ထု (Dark Matter) နဲ့ မှောင်မိုက်စွမ်းအင် (Dark Energy) တွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။
Dark Matter ဆိုတာဘာလဲ?
၁၉၇၀ ခုနှစ် မတိုင်ခင်က Dark Matter တွေ တည်ရှိနေကြောင်းကို ဘယ်သိပ္ပံပညာရှင်ကမှ စိတ်ကူးမယဉ်ခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ Vera C. Rubin ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီး သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်မှာတော့ ထူးခြားတဲ့ အမြင်ရှိနေပါတယ်။
သူမဟာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံကို လေ့လာနေရင်း ထူးဆန်းတာတစ်ခုကို သတိထားမိခဲ့တယ်။ ကြယ်တွေရဲ့ ရွေ့လျားမှုကို တိုင်းတာဖို့အတွက် Doppler effect (ဒေါပလာ အကျိုးသက်ရောက်မှု) ကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ ကြယ်တွေကနေ လာတဲ့ အလင်းရဲ့ အရောင်ပြောင်းလဲမှု (အလင်းလှိုင်းနှုန်း) ကို တိုင်းတာခြင်းအားဖြင့် ကြယ်တွေ ဘယ်လောက် မြန်မြန် လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာကို သူမ တွက်ချက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ အစွန်ဘက်မှာရှိတဲ့ ကြယ်တွေဟာ ဗဟိုနားက ကြယ်တွေနဲ့ မတူဘဲ ပိုပြီး မြန်မြန် လည်ပတ်နေတာကို သူမ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
ဒီလိုဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ဂလက်ဆီတွေမှာ မြင်နေရတဲ့ ဒြပ်ထုထက် ပိုများတဲ့ ဒြပ်ထုတစ်ခုခု လိုအပ်နေတာကို သူမ တွက်ချက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတွက်ချက်မှုတွေကပဲ မြင်မရတဲ့၊ အလင်းနဲ့ ထိတွေ့မှုမပြုတဲ့ ဒြပ်ထုတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ Dark Matter တည်ရှိမှုကို ပထမဆုံး အကြံပြုခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ၁၉၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေက Fritz Zwicky ဆိုတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်ရဲ့ ကနဦး မှန်းဆချက်တွေကိုပါ ထပ်လောင်းအတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး Dark Matter ဆိုတဲ့ အယူအဆကို သိပ္ပံပညာလောကမှာ အာရုံစိုက်လာအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
(observation evidence ကို Vera C Rubin က တွေ့ခဲ့တာမှန်ပေမယ့် Dark matter ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်း နဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဖြစ်နေတာရယ် သူ့အရှေ့မှာ Fritz zwicky. က စတင် pioneer အဖြစ်ရှိခဲ့တာကြောင့် နိုဗယ်ဆုကို Fritz zwicky က ရရှိသွားပါတယ် )
အခုအချိန်ထိတော့ Dark Matter ကို တိုက်ရိုက်တွေ့ရှိတာမျိုး မရှိသေးပေမဲ့၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေရဲ့ ရွေ့လျားပုံ၊ ဂလက်ဆီအစုအဝေးတွေရဲ့ သိပ်သည်းဆ၊ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ ကြီးထွားလာပုံ စတာတွေကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် Dark Matter တည်ရှိနေတယ်ဆိုတာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ Dark Matter ဟာ သာမန်ဒြပ်ထုလို အချင်းချင်း ဆွဲငင်အားရှိပေမဲ့ အလင်းနဲ့တခြား စွမ်းအင်တွေနဲ့တော့ အပြန်အလှန်သက်ရောက်မှု မရှိတာကြောင့် ကျွန်တော်တို့ မြင်လည်းမမြင်ရ၊ ထိလည်းမထိနိုင်တဲ့ ထူးခြားဆန်းကြယ် ဒြပ်ထု တစ်ခုဖြစ်နေဆဲပါ။

စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကို လေ့လာကြည့်မယ်ဆိုရင် နေတွေ၊ ကြယ်စင်တွေ၊ ဂလက်ဆီတွေ၊ ဂြိုဟ်တွေနဲ့သာ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားတယ်လို့ အလွယ်မှတ်ကြပါလိမ့်မယ်။
ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ ဂြိုဟ်တွေ၊ နေတွေ၊ ကြယ်စင်တွေနဲ့ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ စကြာဝဠာကြီးထဲမှာ ပေါင်းစပ်တည်ရှိနေမှုဟာ စကြာဝဠာကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ ၅% သာ ရှိပါတယ်။
ကျန်တဲ့ ၉၅% ဟာ မှောင်မိုက်ဒြပ်ထု (Dark Matter) နဲ့ မှောင်မိုက်စွမ်းအင် (Dark Energy) တွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။
Dark Matter ဆိုတာဘာလဲ?
၁၉၇၀ ခုနှစ် မတိုင်ခင်က Dark Matter တွေ တည်ရှိနေကြောင်းကို ဘယ်သိပ္ပံပညာရှင်ကမှ စိတ်ကူးမယဉ်ခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ Vera C. Rubin ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီး သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်မှာတော့ ထူးခြားတဲ့ အမြင်ရှိနေပါတယ်။
သူမဟာ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ လည်ပတ်ပုံကို လေ့လာနေရင်း ထူးဆန်းတာတစ်ခုကို သတိထားမိခဲ့တယ်။ ကြယ်တွေရဲ့ ရွေ့လျားမှုကို တိုင်းတာဖို့အတွက် Doppler effect (ဒေါပလာ အကျိုးသက်ရောက်မှု) ကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ ကြယ်တွေကနေ လာတဲ့ အလင်းရဲ့ အရောင်ပြောင်းလဲမှု (အလင်းလှိုင်းနှုန်း) ကို တိုင်းတာခြင်းအားဖြင့် ကြယ်တွေ ဘယ်လောက် မြန်မြန် လည်ပတ်နေတယ်ဆိုတာကို သူမ တွက်ချက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဂလက်ဆီတွေရဲ့ အစွန်ဘက်မှာရှိတဲ့ ကြယ်တွေဟာ ဗဟိုနားက ကြယ်တွေနဲ့ မတူဘဲ ပိုပြီး မြန်မြန် လည်ပတ်နေတာကို သူမ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
ဒီလိုဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ဂလက်ဆီတွေမှာ မြင်နေရတဲ့ ဒြပ်ထုထက် ပိုများတဲ့ ဒြပ်ထုတစ်ခုခု လိုအပ်နေတာကို သူမ တွက်ချက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတွက်ချက်မှုတွေကပဲ မြင်မရတဲ့၊ အလင်းနဲ့ ထိတွေ့မှုမပြုတဲ့ ဒြပ်ထုတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ Dark Matter တည်ရှိမှုကို ပထမဆုံး အကြံပြုခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ၁၉၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေက Fritz Zwicky ဆိုတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်ရဲ့ ကနဦး မှန်းဆချက်တွေကိုပါ ထပ်လောင်းအတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး Dark Matter ဆိုတဲ့ အယူအဆကို သိပ္ပံပညာလောကမှာ အာရုံစိုက်လာအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
(observation evidence ကို Vera C Rubin က တွေ့ခဲ့တာမှန်ပေမယ့် Dark matter ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်း နဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဖြစ်နေတာရယ် သူ့အရှေ့မှာ Fritz zwicky. က စတင် pioneer အဖြစ်ရှိခဲ့တာကြောင့် နိုဗယ်ဆုကို Fritz zwicky က ရရှိသွားပါတယ် )
အခုအချိန်ထိတော့ Dark Matter ကို တိုက်ရိုက်တွေ့ရှိတာမျိုး မရှိသေးပေမဲ့၊ စကြာဝဠာထဲက ဂလက်ဆီတွေရဲ့ ရွေ့လျားပုံ၊ ဂလက်ဆီအစုအဝေးတွေရဲ့ သိပ်သည်းဆ၊ စကြာဝဠာကြီးရဲ့ ကြီးထွားလာပုံ စတာတွေကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် Dark Matter တည်ရှိနေတယ်ဆိုတာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ Dark Matter ဟာ သာမန်ဒြပ်ထုလို အချင်းချင်း ဆွဲငင်အားရှိပေမဲ့ အလင်းနဲ့တခြား စွမ်းအင်တွေနဲ့တော့ အပြန်အလှန်သက်ရောက်မှု မရှိတာကြောင့် ကျွန်တော်တို့ မြင်လည်းမမြင်ရ၊ ထိလည်းမထိနိုင်တဲ့ ထူးခြားဆန်းကြယ် ဒြပ်ထု တစ်ခုဖြစ်နေဆဲပါ။

စတော်ဘယ်ရီစိုက်နည်း

ကမ္ဘာလည်နေတာပိုမြန်လာတယ်ဆိုတာ ဟုတ်ပါသလား ?
ကမ္ဘာဟာ သူ့ဝင်ရိုးပေါ်မှာ တစ်ပတ်ပြည့်အောင် လည်ပတ်ဖို့အတွက် ၂၄ နာရီ (တစ်ရက်ခန့်) အချိန်ယူရပါတယ်။ တိတိကျကျဆိုရရင် ၈၆,၄၀၀ စက္ကန့် ခန့် ကြာတိုင်းမှာ ကမ္ဘာကြီးဟာ သူ့ဝင်ရိုးပေါ် တစ်ပတ်လည်ပတ်ပါတယ်။ ဒါကို တစ်ရက်တာကာလ (Length of Day ) လို့ခေါ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဒီလိုလည်ပတ်နေတဲ့ အချိန်နှုန်းဟာ မပြောင်းလဲဘဲ ထာဝရတစ်သမတ်တည်းဖြစ်နေတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။
သိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေအရ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သန်း၆၀၀ ခန့်အကွာက ကမ္ဘာကြီးဟာ ၂၁ နာရီခန့်ကြာတိုင်းမှာ တစ်ပတ်လည်ခဲ့ပေမဲ့ အခုချိန်မှာတော့ တဖြေးဖြေးနှေးကွေးလာပြီး ၂၄ နာရီခန့်ကြာမှ တစ်ပတ်လည်နေတယ်လိုဆိုပါတယ်။ကမ္ဘာဂြိုလ်စဖြစ်ပေါ်တုန်းက တစ်ရက်တာအချိန်ဟာ ၁၆နာရီခန့်ပဲရှိပါတယ်။
ဒီလို တဖြည်းဖြည်း နှေးကွေးလာတဲ့ ဖြစ်စဉ်ဟာ နှစ်သန်းပေါင်းများစွာအတွင်း ပြောင်းလဲလာနေတာပါ။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခါတလေမှာတော့ ကမ္ဘာ့လည်ပတ်နှုန်းဟာ ခေတ္တမြန်လာတာ မျိုးလည်း ရှိပါတယ်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းတွေမှာ ကမ္ဘာကြီးဟာ ပုံမှန်ထက် ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ လည်ပတ်ခဲ့ပြီး သမိုင်းတစ်လျှောက် အတိုဆုံးရက်အချို့ကို မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။၁၉၇၀ ကနေ ၂၀၂၀ အတွင်းတိုင်းထွာချက်တွေအရ ကမ္ဘာ့လည်ပတ်နှုန်းဟာ တစ်ချို့လတွေမှာ အနည်းငယ်ပိုမြန်သွားတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အဲ့လို မြန်သွားတဲ့ ပမာဏဟာ မီလီစက္ကန့်လောက်လေးပိုမြန်သွားတာဖြစ်ပါတယ်။ မီလီစက္ကန့်ဆိုတာ တစ်စက္ကန့်ရဲ့ တစ်ထောင်ပုံတစ်ပုံဖြစ်ပါတယ်။
(အမြဲတစေမြန်နေတာထက် တစ်ချို့ရက်တွေမှာ နည်းနည်းလေးပိုမြန်သွားတာမျိူးပါ ။ ရေရှည်မှာတော့ ကမ္ဘာကြီးရဲ့လည်ပတ်နှုန်းဟာ နှေးလာမှာဖြစ်ပါတယ်။)
လက်ရှိတိုင်းတာဖူးသမျှကမ္ဘာ့တစ်ရက်တာ အတိုဆုံးစံချိန်က (86400~ -1.05 ms )ဖြစ်ပါတယ်။
အထူးသဖြင့် လာမယ့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၉ ရက်၊ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နဲ့ သြဂုတ် ၅ ရက်ဝန်းကျင်များအတွင်းမှာ ကမ္ဘာရဲ့ လည်ပတ်နှုန်းဟာ ပိုမိုမြန်ဆန်လာမှာ ဖြစ်ပြီး ပုံမှန်ထက် -၁.၃၀ ms၊ -၁.၃၈ msနဲ့ -၁.၅၁ ms လောက် ပိုတိုတဲ့ရက်တွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ် လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒီလို လည်ပတ်နှုန်း မြန်ဆန်လာမှုဟာ မကြာသေးခင်နှစ်တွေအတွင်း ကမ္ဘာ့လည်ပတ်မှု ပုံစံမှာဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ထူးခြားတဲ့ ပြောင်းလဲမှုတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို ကမ္ဘာ့ပတ်နှုန်း အနည်းငယ်ပြောင်းလဲနေခြင်းဟာ ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေရဲ့နေ့စဉ်ဘဝမှာ သိသိသာသာ ထူးခြားမှု မရှိပါဘူး။
ဂြိုဟ်တုတွေ၊ GPS စနစ်တွေ၊ ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ရက်တွေနဲ့ ကွန်ပျူတာတွေလိုမျိုး အချိန်ကို တိကျစွာ မှီခိုနေရတဲ့ နည်းပညာတွေအတွက်တော့ အနည်းငယ်သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။
ဒီလို ကမ္ဘာပတ်နှုန်းရုတ်ချည်းပြောင်းလဲမှုဟာ အမျိုးမျိုးသော အကြောင်းအရာတွေပေါ်မှာ အခြေခံပါတယ်။ ဥပမာ လနဲ့ ကမ္ဘာပတ်လမ်းအနေအထား၊ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုများနဲ့ ပင်လယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ ရေထုပမဏတွေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ပြောင်းလဲမှုတွေဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ဒါပေမယ့် ဒီပမာဏ ဟာ မပြောပလောက်တဲ့ အတိုင်းအတာသာဖြစ်ပါတယ်။
လနဲ့ ကမ္ဘာ အကွာအဝေး အထူးသဖြင့် အီကွေတာနဲ့ ဝေးနေတဲ့အခါမျိုးမှာ ကမ္ဘာပတ်နှုန်း မဆိုစလောက်လေးမြန်သွားတတ်ပါတယ်။အခုဖော်ပြထားတဲ့ ရက်သုံးခုဟာ ကမ္ဘာရဲ့ အီကွေတာကနေ လဟာ အဝေးဆုံးအနေအထားရောက်နေတဲ့ရက်တွေလည်းဖြစ်ကြပါတယ်။
နောက်ပြီး Climate change လို့ခေါ်တဲ့ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်စဉ်ကြောင့်လည်း အခုလို ကမ္ဘာ့လည်နှုန်းပြောင်းလဲနေရသလားဆိုတာကို လည်း တစ်ချို့သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အဖြေထုတ်နေကြပါတယ်။
အချိန်ကို တိကျစွာ မှတ်သားပေးတဲ့ atomic clock တွေနဲ့ ကမ္ဘာ့လည်ပတ်နှုန်းကို စောင့်ကြည့်တိုင်းတာနေတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒီလိုပြောင်းလဲမှုတွေကို အသေးစိတ် လေ့လာနေကြပါတယ်။
လူသားတွေရဲ့ သိလိုစိတ်နဲ့ အဖြေမှန်ရှာဖွေခြင်းဟာ သိပ္ပံပညာရဲ့ အဓိကမောင်းနှင်အားဖြစ်ပါတယ်။

Miss Universe Thailand 2025 ရဲ့ Province Winner တစ်ခုဖြစ်တဲ့
Miss Universe Chin Nat 2025 Winner ကို ရရှိသွားတဲ့ မြန်မာ ထိုင်း ကပြား Model လေး Apple
MUT 2025 မှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ် ✨

Miss Universe Thailand 2025 ရဲ့ Province Winner တစ်ခုဖြစ်တဲ့
Miss Universe Chin Nat 2025 Winner ကို ရရှိသွားတဲ့ မြန်မာ ထိုင်း ကပြား Model လေး Apple
MUT 2025 မှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ် ✨

Miss Universe Thailand 2025 ရဲ့ Province Winner တစ်ခုဖြစ်တဲ့
Miss Universe Chin Nat 2025 Winner ကို ရရှိသွားတဲ့ မြန်မာ ထိုင်း ကပြား Model လေး Apple
MUT 2025 မှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ် ✨

Miss Universe Thailand 2025 ရဲ့ Province Winner တစ်ခုဖြစ်တဲ့
Miss Universe Chin Nat 2025 Winner ကို ရရှိသွားတဲ့ မြန်မာ ထိုင်း ကပြား Model လေး Apple
MUT 2025 မှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ် ✨

Miss Universe Thailand 2025 ရဲ့ Province Winner တစ်ခုဖြစ်တဲ့
Miss Universe Chin Nat 2025 Winner ကို ရရှိသွားတဲ့ မြန်မာ ထိုင်း ကပြား Model လေး Apple
MUT 2025 မှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ် ✨