Discover postsExplore captivating content and diverse perspectives on our Discover page. Uncover fresh ideas and engage in meaningful conversations
"ပိုမိုအသက်ဝင်နေဦးမယ့် မိခင်ကြယ်"
ကျွန်တော့်တို့ နေအဖွဲ့အစည်းရဲ့ မိခင်ကြယ်ဖြစ်တဲ့ နေမင်းကြီးဟာ လာမယ့်နှစ်တွေမှာလည်း အခုနှစ်လိုမျိုး သက်ဝင်လှုပ်ရှားစွာနဲ့ ဆက်လက်တည်ရှိနေဦးမယ်လို့ နာဆာအဖွဲ့ကပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လေ့လာမှုတစ်ခုကဆိုပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ရဲ့နေမင်းကြီးဟာ ပျှမ်းမျှအားဖြင့် ၁၁ နှစ်ကို တစ်ခါခန့် ငြိမ်သက်လိုက်သက်ဝင်လှုပ်ရှားလိုက်ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါတယ်။
သက်ဝင်လှုပ်ရှားတဲ့ အချိန်မှာတော့ နေရဲ့ မျက်နှာပြင်အပေါ်မှာ Sunspot လို့ခေါ်တဲ့ နေကွက်များ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး CME လို့ခေါ်တဲ့ ဖြစ်စဉ်ကိုတော့ Corona လို့လူသိများပါတယ်။ဒီလိုဖြစ်စဉ်မှာ ဘီလျံပေါင်းများစွာအရေအတွက်ရှိတဲ့ charged particle တွေကို နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းကို အရှိန်ပြင်းပြင်းနဲ့ လွှတ်ထုတ်လိုက်တာမျိုးပါ။
ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလ ၈ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်လာခဲ့တဲ့ နာဆာရဲ့သတင်းအရ ယခုဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နေရဲ့ Solar cycle ဟာ ပျှမ်းမျှ ၁၁နှစ် ပဲမဟုတ်တော့ပဲ ဒီထက်လည်းပိုကြာနိုင်တယ်လို့ လေ့လာမှုတွေအရဆိုပါတယ်။
နေမင်းကြီးဟာ တဖြေးဖြေးပိိုမိုသက်ဝင်လာတာမို့ လာမယ့်နှစ်တွေအတွင်းမှာလည်း အခုနှစ်လိုမျိုး Solar storm (နေမုန်တိုင်း)၊Solar wind ( နေလေလှ်ိုင်း) များနဲ့ Solar flare (နေမီးလျံ)များကို ပိုမိုထုတ်လွှင့်လိမ့်မယ်လို့လည်းခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။
Solar Flare တွေဟာ နေရဲ့ မျက်နှာပြင်ကနေ ရုတ်တရက် ပေါက်ကွဲထွက်လာတဲ့ စွမ်းအင်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ နေရဲ့မျက်နှာပြင်ပေါ်က သံလိုက်စက်ကွင်းတွေ ရှုပ်ထွေးပြီး ပြတ်တောက်သွားတဲ့အခါမျိုးမှာ ဒီလို ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်တတ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် နေမင်းကြီးက အခုလိုအားပြင်းတဲ့ Solar wind တွေကို ထုတ်လွှင့်နေပေမယ့်လည်း ကျွန်တော်တို့ကမ္ဘာရဲ့သံလိုက်စက်ကွင်းက ကာကွယ်ပေးထားတာကြောင့် လူသားတွေအတွက်တော့ တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှု မရှိပါဘူး။
ဒါ့အပြင် CMEs ထုတ်လွှင့်မှုဖြစ်စဉ်တွေ၊ ကိုရိုနာဖြစ်ပေါ်မှုတွေက ငလျင်ဖြစ်ပေါ်မှုများနဲ့လည်းသက်ဆိုင်မှုမရှိတာကြောင့် ဒီအတွက်ကိုလည်းစိုးရိမ်စရာမလိုအပ်ပါဘူး။
နေမင်းကြီးရဲ့ Solar Flare တွေဟာ အာကာသရဲ့ သဘာဝဖြစ်စဉ်တစ်ခု ဖြစ်ပြီး၊ သူတို့က ကမ္ဘာပေါ်က နည်းပညာသုံးပစ္စည်းတွေအပေါ် မှာသာ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။
NASA နဲ့ ESA လို အဖွဲ့အစည်းတွေက နေကို အဆက်မပြတ် စောင့်ကြည့်နေတာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေကို ကြိုတင်သိရှိနိုင်ပြီး သက်ရောက်မှုတွေကို လျှော့ချနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ဟာ နေမင်းကြီးရဲ့ စွမ်းအင်ကို အမှီပြုနေရသလို၊ သူ့ရဲ့ ပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်တွေအပေါ်မှာလည်း သတိထား စောင့်ကြည့်နေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
"သတိထားရမယ့် အင်အားကြီး စူပါတိုင်ဖုန်း ရာဂါဆာ"
ရာဂါဆာ တိုင်ဖုန်းဆိုတာ အခုလတ်တလောမှာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းက နိုင်ငံဒေသတွေအတွက် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားရတဲ့ အင်အားကြီးတိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
သူက Category အနေနဲ့ အဆင့်ငါး ရှိတဲ့ ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းနဲ့ အဆင့်တူရှိပြီးတော့ အခုနှစ်၂၀၂၅ အတွင်းမှာတိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ မုန်တိုင်းတွေထဲက အကြီးဆုံးအပူပိုင်းမုန်တိုင်းကြီးဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်ဖုန်း၊ဟာရီကိန်း၊ဆိုင်ကလုန်းဆိုတာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့နေရာဒေသတွေအလိုက် နာမည်သာကွဲပြားကြတာဖြစ်ပြီး တကယ်တော့ အားလုံးဟာ အပူပိုင်းမုန်တိုင်းတွေကြီးပါ။
ကမ္ဘာကြီးပိုမို ပူနွေးလာတဲ့အတွက် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်တွေရဲ့ အပူချိန်ကလည်း မြင့်တက်လာပါတယ်။ ဒီလိုမုန်တိုင်းတွေဟာ ပူနွေးတဲ့ပင်လယ်ရေကနေ စွမ်းအင်တွေကို ရယူတာဖြစ်လို့ ပင်လယ်ရေတွေ ပိုပူလာလေ၊ မုန်တိုင်းတွေကလည်း ပိုပြီး အားကောင်းလာလေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မုန်တိုင်းတွေရဲ့ လေတိုက်နှုန်း၊ မိုးရွာသွန်းမှုနဲ့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေကလည်း ပိုမိုပြင်းထန်လာပါတယ်။
အခုလောလောဆယ်တော့ ရာဂါဆာဟာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနဲ့ထိုင်ဝမ် ကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ပြီးသွားပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်တုံး ပြည်နယ်ကို လာမယ့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ မှာဝင်ရောက်တိုက်ခတ်တော့မှာဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ကတော့ ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တစ်ခု ကြုံရတော့မှာမလို့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပြီး လူပေါင်း ၃၇၀,၀၀၀ လောက်ကို ဘေးလွတ်ရာနေရာဒေသတွေ ကိုရွေ့ပြောင်းပေးနေပါတယ်။စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ ရုံးတွေအကုန်ပိတ်ထားပြီးတော့ လေယာဉ်ပျံသန်းခရီးစဉ် ၅၀၀ လောက်ကိုလည်း ယာယီရပ်ဆိုင်းထားရပါတယ်။
ဒီမုန်တိုင်းကြီး Ragasa ဆိုတဲ့နာမည်ဟာ ဖိလစ်ပိုင်ဘာသာစကားမှာ "လျင်မြန်သော လှုပ်ရှားမှု" လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်မှာတော့ ဒီမုန်တိုင်းကို "Nando" လို့ ဒေသတွင်းအမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ စတင်ပြီးသိပ်မကြာခင်ပဲ စူပါတိုင်ဖုန်း အဆင့်ကို ရောက်သွားပြီး နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ သူ့ရဲ့လေတိုက်နှုန်းက တစ်နာရီလျှင် ၁၆၈ မိုင်အထိရှိခဲ့ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုတော့ တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်မှာမဟုတ်ပေမယ့် ဒီ တိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ လေထု အပြောင်းအလဲတွေဟာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာ ရေငွေ့တွေ ပိုများလာစေပြီး အနောက်တောင် မုတ်သုံလေကို ပိုမိုအားကောင်းစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပုံမှန်ထက် မိုးပိုရွာသွန်းတာမျိုး၊ မိုးရွာသွန်းမှု ပိုပြင်းထန်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်အထိ မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်းကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်များအရ မုန်တိုင်းအကြွင်းအကျန်များသည် လာအိုနိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်း ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းတွေကို စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ စတင်ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး မိုးအသင့်အတင့်မှ မိုးများနိုင်၊ မိုးသည်းထန်နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း မိုးလေဝသပညာရှင် တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီဒေသတွေမှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ မိဘ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ မုန်တိုင်းအကျန် မိုးရေကြီးမှုကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေကို သတိထားကြဖို့နဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားဖို့ မိုးလေဝသပညာရှင်တွေက အထူးတိုက်တွန်းထားပါတယ်။
"သတိထားရမယ့် အင်အားကြီး စူပါတိုင်ဖုန်း ရာဂါဆာ"
ရာဂါဆာ တိုင်ဖုန်းဆိုတာ အခုလတ်တလောမှာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းက နိုင်ငံဒေသတွေအတွက် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားရတဲ့ အင်အားကြီးတိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
သူက Category အနေနဲ့ အဆင့်ငါး ရှိတဲ့ ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းနဲ့ အဆင့်တူရှိပြီးတော့ အခုနှစ်၂၀၂၅ အတွင်းမှာတိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ မုန်တိုင်းတွေထဲက အကြီးဆုံးအပူပိုင်းမုန်တိုင်းကြီးဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်ဖုန်း၊ဟာရီကိန်း၊ဆိုင်ကလုန်းဆိုတာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့နေရာဒေသတွေအလိုက် နာမည်သာကွဲပြားကြတာဖြစ်ပြီး တကယ်တော့ အားလုံးဟာ အပူပိုင်းမုန်တိုင်းတွေကြီးပါ။
ကမ္ဘာကြီးပိုမို ပူနွေးလာတဲ့အတွက် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်တွေရဲ့ အပူချိန်ကလည်း မြင့်တက်လာပါတယ်။ ဒီလိုမုန်တိုင်းတွေဟာ ပူနွေးတဲ့ပင်လယ်ရေကနေ စွမ်းအင်တွေကို ရယူတာဖြစ်လို့ ပင်လယ်ရေတွေ ပိုပူလာလေ၊ မုန်တိုင်းတွေကလည်း ပိုပြီး အားကောင်းလာလေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မုန်တိုင်းတွေရဲ့ လေတိုက်နှုန်း၊ မိုးရွာသွန်းမှုနဲ့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေကလည်း ပိုမိုပြင်းထန်လာပါတယ်။
အခုလောလောဆယ်တော့ ရာဂါဆာဟာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနဲ့ထိုင်ဝမ် ကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ပြီးသွားပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်တုံး ပြည်နယ်ကို လာမယ့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ မှာဝင်ရောက်တိုက်ခတ်တော့မှာဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ကတော့ ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တစ်ခု ကြုံရတော့မှာမလို့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပြီး လူပေါင်း ၃၇၀,၀၀၀ လောက်ကို ဘေးလွတ်ရာနေရာဒေသတွေ ကိုရွေ့ပြောင်းပေးနေပါတယ်။စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ ရုံးတွေအကုန်ပိတ်ထားပြီးတော့ လေယာဉ်ပျံသန်းခရီးစဉ် ၅၀၀ လောက်ကိုလည်း ယာယီရပ်ဆိုင်းထားရပါတယ်။
ဒီမုန်တိုင်းကြီး Ragasa ဆိုတဲ့နာမည်ဟာ ဖိလစ်ပိုင်ဘာသာစကားမှာ "လျင်မြန်သော လှုပ်ရှားမှု" လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်မှာတော့ ဒီမုန်တိုင်းကို "Nando" လို့ ဒေသတွင်းအမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ စတင်ပြီးသိပ်မကြာခင်ပဲ စူပါတိုင်ဖုန်း အဆင့်ကို ရောက်သွားပြီး နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ သူ့ရဲ့လေတိုက်နှုန်းက တစ်နာရီလျှင် ၁၆၈ မိုင်အထိရှိခဲ့ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုတော့ တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်မှာမဟုတ်ပေမယ့် ဒီ တိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ လေထု အပြောင်းအလဲတွေဟာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာ ရေငွေ့တွေ ပိုများလာစေပြီး အနောက်တောင် မုတ်သုံလေကို ပိုမိုအားကောင်းစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပုံမှန်ထက် မိုးပိုရွာသွန်းတာမျိုး၊ မိုးရွာသွန်းမှု ပိုပြင်းထန်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်အထိ မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်းကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်များအရ မုန်တိုင်းအကြွင်းအကျန်များသည် လာအိုနိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်း ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းတွေကို စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ စတင်ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး မိုးအသင့်အတင့်မှ မိုးများနိုင်၊ မိုးသည်းထန်နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း မိုးလေဝသပညာရှင် တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီဒေသတွေမှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ မိဘ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ မုန်တိုင်းအကျန် မိုးရေကြီးမှုကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေကို သတိထားကြဖို့နဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားဖို့ မိုးလေဝသပညာရှင်တွေက အထူးတိုက်တွန်းထားပါတယ်။
"သတိထားရမယ့် အင်အားကြီး စူပါတိုင်ဖုန်း ရာဂါဆာ"
ရာဂါဆာ တိုင်ဖုန်းဆိုတာ အခုလတ်တလောမှာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းက နိုင်ငံဒေသတွေအတွက် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားရတဲ့ အင်အားကြီးတိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
သူက Category အနေနဲ့ အဆင့်ငါး ရှိတဲ့ ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းနဲ့ အဆင့်တူရှိပြီးတော့ အခုနှစ်၂၀၂၅ အတွင်းမှာတိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ မုန်တိုင်းတွေထဲက အကြီးဆုံးအပူပိုင်းမုန်တိုင်းကြီးဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်ဖုန်း၊ဟာရီကိန်း၊ဆိုင်ကလုန်းဆိုတာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့နေရာဒေသတွေအလိုက် နာမည်သာကွဲပြားကြတာဖြစ်ပြီး တကယ်တော့ အားလုံးဟာ အပူပိုင်းမုန်တိုင်းတွေကြီးပါ။
ကမ္ဘာကြီးပိုမို ပူနွေးလာတဲ့အတွက် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်တွေရဲ့ အပူချိန်ကလည်း မြင့်တက်လာပါတယ်။ ဒီလိုမုန်တိုင်းတွေဟာ ပူနွေးတဲ့ပင်လယ်ရေကနေ စွမ်းအင်တွေကို ရယူတာဖြစ်လို့ ပင်လယ်ရေတွေ ပိုပူလာလေ၊ မုန်တိုင်းတွေကလည်း ပိုပြီး အားကောင်းလာလေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မုန်တိုင်းတွေရဲ့ လေတိုက်နှုန်း၊ မိုးရွာသွန်းမှုနဲ့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေကလည်း ပိုမိုပြင်းထန်လာပါတယ်။
အခုလောလောဆယ်တော့ ရာဂါဆာဟာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနဲ့ထိုင်ဝမ် ကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ပြီးသွားပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်တုံး ပြည်နယ်ကို လာမယ့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ မှာဝင်ရောက်တိုက်ခတ်တော့မှာဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ကတော့ ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တစ်ခု ကြုံရတော့မှာမလို့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပြီး လူပေါင်း ၃၇၀,၀၀၀ လောက်ကို ဘေးလွတ်ရာနေရာဒေသတွေ ကိုရွေ့ပြောင်းပေးနေပါတယ်။စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ ရုံးတွေအကုန်ပိတ်ထားပြီးတော့ လေယာဉ်ပျံသန်းခရီးစဉ် ၅၀၀ လောက်ကိုလည်း ယာယီရပ်ဆိုင်းထားရပါတယ်။
ဒီမုန်တိုင်းကြီး Ragasa ဆိုတဲ့နာမည်ဟာ ဖိလစ်ပိုင်ဘာသာစကားမှာ "လျင်မြန်သော လှုပ်ရှားမှု" လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်မှာတော့ ဒီမုန်တိုင်းကို "Nando" လို့ ဒေသတွင်းအမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ စတင်ပြီးသိပ်မကြာခင်ပဲ စူပါတိုင်ဖုန်း အဆင့်ကို ရောက်သွားပြီး နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ သူ့ရဲ့လေတိုက်နှုန်းက တစ်နာရီလျှင် ၁၆၈ မိုင်အထိရှိခဲ့ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုတော့ တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်မှာမဟုတ်ပေမယ့် ဒီ တိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ လေထု အပြောင်းအလဲတွေဟာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာ ရေငွေ့တွေ ပိုများလာစေပြီး အနောက်တောင် မုတ်သုံလေကို ပိုမိုအားကောင်းစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပုံမှန်ထက် မိုးပိုရွာသွန်းတာမျိုး၊ မိုးရွာသွန်းမှု ပိုပြင်းထန်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်အထိ မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်းကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်များအရ မုန်တိုင်းအကြွင်းအကျန်များသည် လာအိုနိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်း ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းတွေကို စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ စတင်ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး မိုးအသင့်အတင့်မှ မိုးများနိုင်၊ မိုးသည်းထန်နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း မိုးလေဝသပညာရှင် တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီဒေသတွေမှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ မိဘ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ မုန်တိုင်းအကျန် မိုးရေကြီးမှုကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေကို သတိထားကြဖို့နဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားဖို့ မိုးလေဝသပညာရှင်တွေက အထူးတိုက်တွန်းထားပါတယ်။
"သတိထားရမယ့် အင်အားကြီး စူပါတိုင်ဖုန်း ရာဂါဆာ"
ရာဂါဆာ တိုင်ဖုန်းဆိုတာ အခုလတ်တလောမှာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းက နိုင်ငံဒေသတွေအတွက် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားရတဲ့ အင်အားကြီးတိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
သူက Category အနေနဲ့ အဆင့်ငါး ရှိတဲ့ ဟာရီကိန်းမုန်တိုင်းနဲ့ အဆင့်တူရှိပြီးတော့ အခုနှစ်၂၀၂၅ အတွင်းမှာတိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ မုန်တိုင်းတွေထဲက အကြီးဆုံးအပူပိုင်းမုန်တိုင်းကြီးဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်ဖုန်း၊ဟာရီကိန်း၊ဆိုင်ကလုန်းဆိုတာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့နေရာဒေသတွေအလိုက် နာမည်သာကွဲပြားကြတာဖြစ်ပြီး တကယ်တော့ အားလုံးဟာ အပူပိုင်းမုန်တိုင်းတွေကြီးပါ။
ကမ္ဘာကြီးပိုမို ပူနွေးလာတဲ့အတွက် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်တွေရဲ့ အပူချိန်ကလည်း မြင့်တက်လာပါတယ်။ ဒီလိုမုန်တိုင်းတွေဟာ ပူနွေးတဲ့ပင်လယ်ရေကနေ စွမ်းအင်တွေကို ရယူတာဖြစ်လို့ ပင်လယ်ရေတွေ ပိုပူလာလေ၊ မုန်တိုင်းတွေကလည်း ပိုပြီး အားကောင်းလာလေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မုန်တိုင်းတွေရဲ့ လေတိုက်နှုန်း၊ မိုးရွာသွန်းမှုနဲ့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေကလည်း ပိုမိုပြင်းထန်လာပါတယ်။
အခုလောလောဆယ်တော့ ရာဂါဆာဟာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနဲ့ထိုင်ဝမ် ကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ပြီးသွားပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်တုံး ပြည်နယ်ကို လာမယ့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ မှာဝင်ရောက်တိုက်ခတ်တော့မှာဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ကတော့ ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တစ်ခု ကြုံရတော့မှာမလို့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပြီး လူပေါင်း ၃၇၀,၀၀၀ လောက်ကို ဘေးလွတ်ရာနေရာဒေသတွေ ကိုရွေ့ပြောင်းပေးနေပါတယ်။စာသင်ကျောင်းတွေနဲ့ ရုံးတွေအကုန်ပိတ်ထားပြီးတော့ လေယာဉ်ပျံသန်းခရီးစဉ် ၅၀၀ လောက်ကိုလည်း ယာယီရပ်ဆိုင်းထားရပါတယ်။
ဒီမုန်တိုင်းကြီး Ragasa ဆိုတဲ့နာမည်ဟာ ဖိလစ်ပိုင်ဘာသာစကားမှာ "လျင်မြန်သော လှုပ်ရှားမှု" လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်မှာတော့ ဒီမုန်တိုင်းကို "Nando" လို့ ဒေသတွင်းအမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ စတင်ပြီးသိပ်မကြာခင်ပဲ စူပါတိုင်ဖုန်း အဆင့်ကို ရောက်သွားပြီး နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ သူ့ရဲ့လေတိုက်နှုန်းက တစ်နာရီလျှင် ၁၆၈ မိုင်အထိရှိခဲ့ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုတော့ တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်မှာမဟုတ်ပေမယ့် ဒီ တိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ လေထု အပြောင်းအလဲတွေဟာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာ ရေငွေ့တွေ ပိုများလာစေပြီး အနောက်တောင် မုတ်သုံလေကို ပိုမိုအားကောင်းစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပုံမှန်ထက် မိုးပိုရွာသွန်းတာမျိုး၊ မိုးရွာသွန်းမှု ပိုပြင်းထန်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်အထိ မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်းကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်များအရ မုန်တိုင်းအကြွင်းအကျန်များသည် လာအိုနိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်း ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းတွေကို စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ စတင်ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး မိုးအသင့်အတင့်မှ မိုးများနိုင်၊ မိုးသည်းထန်နိုင်မှာဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း မိုးလေဝသပညာရှင် တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီဒေသတွေမှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ မိဘ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ မုန်တိုင်းအကျန် မိုးရေကြီးမှုကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေကို သတိထားကြဖို့နဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားဖို့ မိုးလေဝသပညာရှင်တွေက အထူးတိုက်တွန်းထားပါတယ်။


