ပြည်မြို

ပြည်မြို

မြေငလျင်သတင်းအမှတ်စဉ် ၂၂၇
=====================
နေ့စွဲ ၄-၉-၂၀၂၅
လှုပ်ခတ်သည့်အချိန် - ၁၀း၅၁း၄၈
အင်အားပမာဏ - ၄.၂ ရစ်(ခ်)တာစကေး
အနက် - ၁၀ ကီလိုမီတာ
ဗဟိုချက်တည်နေရာ - ကျောက်ဆည်မြို့၏ အနောက်-အနောက်တောင်ဘက် (၇) မိုင်ခန့်

#ဝါဆာဘီ (Wasabi)
ရုက္ခအမည် #eutrema japonicum (Miq.)Koidz.
Family: Brassicaceae (မုံညှင်းမျိုးရင်း)
Japanese horseradish
အသုံးပြုအပိုင်း Rhizome
မူရင်းဒေသ: ဂျပန်နိုင်ငံ ၊ ဆိုက်ဘေးရီးယား ၊ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်
Wasabi ဝါဆာဘီ
ဒီအပင်က မုန်ညှင်းမျိုးရင်း Brassicaceae ထဲပါပြီး မျိုးစိတ်အမည် japonicum ဆိုသည်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံ (Japan) ကို ရည်ညွှန်းထားတာပါ၊ Wasabi ကို သူ့ရဲ့ မြေအောက်ပင်စည် အတွက်ရည်ရွယ် ပြီး စိုက်ကြတယ်၊
အေးမြ စွတ်စိုသော ရာသီကိုနှစ်သက်တယ်၊ စိုက်ပျိုးရခက်ခဲသောအပင်မျိုးဖြစ်တယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ တောင်တန်းချောင်းများတစ်လျှောက် သဘာဝအလျောက် ပေါက်ရောက်သည့်အပင်ဖြစ်တယ်။ အပင်စိုက်ပျိုးဖို့ အေးမြသော၊ တသမတ်တည်း စိုစွတ်ပြီး ရေဆင်းကောင်းသော မြေဆီလွှာလည်း လိုအပ်တယ်။
အရိပ်ရသော ပတ်ဝန်းကျင်ကို နှစ်သက်ပြီး တိုက်ရိုက်ပြင်းထန်သော နေရောင်ခြည်ကို မကြိုက်ပါဘူး။ ၁၈ လမှ ၃၆ လ ကြာမြင့်မှသာ ဝါဆယဘီကို ရနိုင်ပါတယ်။
အပင်သရုပ် : အပင်က ပင်ပြော့ အမျိုးအစား၊ ရွက်ညှာ တွေက
ရှည်လျားပြီး သေးသွယ်သည့် ရိုးတံများ ဖြစ်ကြတယ်။ အရွက်တွေက ကြီးမားပြီး palmate venation လက်ဝါးပုံရွက်ကြောဖြာကြတယ်။ ပန်းတွေကို ဆောင်းနှောင်းပိုင်း ကနေ နွေဦးအစောပိုင်းအထိ ပွင့်ကြတယ်။
ဝါဆာဘီ လို့ အများခေါ်ကြတာက အပင်ရဲ့ မြေအောက် Rhizome ပင်စည် ဖြစ်တယ်၊ ဝါဆာဘီ အစစ်က ရှားပါးပြီး စျေးလည်းကြီးပါတယ်၊ အစိမ်းဖျော့ဖျော့ အရောင်အဆင်းရှိသည့် ဝါဆာဘီအမြစ်ကို ခြစ်လိုက်တဲ့အခါ ရလာတဲ့ အနှစ်ကို ဝါဆာဘီခေါ်ပါတယ်။ ငရုတ်သီးတွေထက်ပို စပ်ပြီး ယမ်းစိမ်းလို မွန်ပြီး စူးရှသောအရသာ ကိုပေးပါလိမ့်မယ်၊ ရနံ့က လျှာထက် နှာခေါင်းကို ပို လှုံဆော်တယ်။ ဒါမှလည်း အသားအစိမ်းနဲ့လိုက်ဖက်မှာပါ၊ တခါစားပြီးရင်လည်း ထပ်ပြီး စားချင်တဲ့ ဝါဆာဘီပါ။ ဂျပန်လူမျိုး အများစုက သားစိမ်း ငါးစိမ်းစား စားတဲ့ အလေ့အကျင့်ရှိကြတယ်၊ ဒီတော့ ဝါဆာဘီ နဲ့ ဂျပန်ငံပြာရေ ရောစိမ်ပြီး အသားအစိမ်းကို တို့စားမှ ဂျပန် style အစားအစာရဲ့ အရသာ အစစ်အမှန်ကို ခံစားလို့ ရမှာပါ။
ဂျပန်လူမျိုးတွေကတော ဆာရှီမီ (ဆူရှီ )လို ဟင်းနဲ့ Japanese soy sauce ထဲမှာနှစ်ထားတဲ့ ဝါဆာဘီနဲ့ တွဲစားလေ့ရှိတယ်၊ ပူစပ်မွှန် တဲ့အရသာက အသားမှာပါသော ပိုးတွေကို သေစေတယ်လို့ ဆိုတယ်။ ရေဘဝဲ ကင်းမွန် ပုစွန် လို အကောင်တွေကို အစိမ်းလိုက်စားတဲ့အခါမှာ ဝါဆာဘီ က မပါမဖြစ်ပါ။ လျှာပေါ်တင်လိုက်တာနဲ့ တုံခါသွားတဲ့ ခံစားချက်၊ သင်းပျံသောရနံ့ တွေက ဝါဆာဘီ အနှစ်ရဲ့ ဝိသေ သ လက္ခဏာပါ ၊ ဂျပန်အရက်ကို ရေမရောဘဲ သောက်လိုက်ရင် ပြီးပြည့်စုံသွားစေတယ်။
ဝါဆာဘီ အသုံးဝင်ပုံတွေ
Wasabi တွေကိုစျေးကွက်မှာ ဘယ်လိုဝယ်ကြမလည်း၊ အများအားဖြင့် အပင်ရဲ့ ပင်စည် ၊ မြေအောက်ပင်စည်တွေကိုသာ တိုက်ရိုက်ရောင်းချ လေ့ရှိကြတယ်၊ ပင်စည်ကနေ ကိုယ်တိုင် paste အနှစ်ကို လုပ်ယူကြသလို အခြောက်အမှုံအနေနဲ့လည်း အသုံးပြုကြတယ်၊ အနှစ်တွေကို သွားတိုက်ဆေး ညှစ်သလိုမျိုး ဗူးတွေမှာထည့်ပြီး ရယ်ဒီမိတ် အနေနဲ့လည်း ရောင်းချကြတယ်။ အချို့သော အဆင့်မြင့်စားသောက်ဆိုင်များတွင် ၀ယ်သူကမှာယူသောအခါမှသာ ဝါဆာဘီ အနှစ်ကို အဆင်သင့်ပြင်ဆင်ထားကြတယ်၊ ကြိုလုပ်ထားလေ့မရှိဘူး၊ ဝါဆာဘီကို ပြင်ဆင်ထားပြီး ဖုံးအုပ်မထားရင်၊ စားသုံးသူမလာခဲ့ရင် ၁၅ မိနစ်အတွင်းမှာဘဲ သူ့ အရသာဆုံးပျောက်ဆုံးလေ့ရှိလို့ဖြစ်တယ်။ ဆူရှီပြင်ဆင်ရာမှာ စားဖိုမှူးတွေက ဝါဆာဘီ ကို ငါး အသား အတွင်းထဲ သွတ်သွင်းပြီး အရသာ မဆုံးရှုံးအောင် ပြင်ဆင်လေ့ရှိကြတယ်။
လတ်ဆတ်သော wasabi အရွက်ကို အစိမ်းစားနိုင်တယ်၊ ဒါပေမည့် Wasabi ပင်စည်ကတော့ စပ်ပူသောအရသာရှိပြီး အစားများပြီး ဖြစ်တတ်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတခုက ဝမ်းလျှောခြင်းဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို ဂျပန်မှာ အကြီးစား စိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သောနေရာအနည်းငယ်သာရှိတယ် ။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် wasabi ကို Shizuoka စီရင်စုရှိ Izu ကျွန်းဆွယ် Azumino (နာမည်ကြီးခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုတစ်ခုနှင့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစီးပွားဖြစ် wasabi မွေးမြူရေးခြံ) အပါအ ၀င် Nagano စီရင်စု တွေဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို စားသုံးသူတွေက ကိုယ်တိုင်လုပ်ပြီး စားသုံးရတာကို ပိုနှစ်သက်ကြတယ်၊ ပင်စည်ကို တိုက်စားဖို့ သတ္ထု အသွားလေးတွေပါသော metaloroshiganegrater လေးတွေကို သုံးပြီး အနှစ်ထုတ်ကြသလို ရိုးရာမပျက် သစ်သား နဲ့လည်း လုပ်ထားသော ကရိယာလေးတွေရှိပါတယ်။
ဆယ်လမွန်ငါးအရသာ ကတော့ အလွန်နုညံ့ လွန်းပါတယ်၊ လျှာပေါ်တင်ရုံနဲ့ အရည်ပျော်မတတ်ပါဘဲ၊ ဒါ့ကြောင့်လည်း ဂျပန်လူမျိုးတွေက စျေးကြီးပေးစားကြတာပါ။ တူနာငါး Tuna fish ကလည်း အရသာရှိပြီး အလွန်ကို စျေးကြီးပါတယ်၊ ဒီအသားတွေကို တွဲဖက်စားကြတာကတော့ ဝါဆာဘီ အနှစ်ပါဘဲ။

#ဝါဆာဘီ (Wasabi)
ရုက္ခအမည် #eutrema japonicum (Miq.)Koidz.
Family: Brassicaceae (မုံညှင်းမျိုးရင်း)
Japanese horseradish
အသုံးပြုအပိုင်း Rhizome
မူရင်းဒေသ: ဂျပန်နိုင်ငံ ၊ ဆိုက်ဘေးရီးယား ၊ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်
Wasabi ဝါဆာဘီ
ဒီအပင်က မုန်ညှင်းမျိုးရင်း Brassicaceae ထဲပါပြီး မျိုးစိတ်အမည် japonicum ဆိုသည်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံ (Japan) ကို ရည်ညွှန်းထားတာပါ၊ Wasabi ကို သူ့ရဲ့ မြေအောက်ပင်စည် အတွက်ရည်ရွယ် ပြီး စိုက်ကြတယ်၊
အေးမြ စွတ်စိုသော ရာသီကိုနှစ်သက်တယ်၊ စိုက်ပျိုးရခက်ခဲသောအပင်မျိုးဖြစ်တယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ တောင်တန်းချောင်းများတစ်လျှောက် သဘာဝအလျောက် ပေါက်ရောက်သည့်အပင်ဖြစ်တယ်။ အပင်စိုက်ပျိုးဖို့ အေးမြသော၊ တသမတ်တည်း စိုစွတ်ပြီး ရေဆင်းကောင်းသော မြေဆီလွှာလည်း လိုအပ်တယ်။
အရိပ်ရသော ပတ်ဝန်းကျင်ကို နှစ်သက်ပြီး တိုက်ရိုက်ပြင်းထန်သော နေရောင်ခြည်ကို မကြိုက်ပါဘူး။ ၁၈ လမှ ၃၆ လ ကြာမြင့်မှသာ ဝါဆယဘီကို ရနိုင်ပါတယ်။
အပင်သရုပ် : အပင်က ပင်ပြော့ အမျိုးအစား၊ ရွက်ညှာ တွေက
ရှည်လျားပြီး သေးသွယ်သည့် ရိုးတံများ ဖြစ်ကြတယ်။ အရွက်တွေက ကြီးမားပြီး palmate venation လက်ဝါးပုံရွက်ကြောဖြာကြတယ်။ ပန်းတွေကို ဆောင်းနှောင်းပိုင်း ကနေ နွေဦးအစောပိုင်းအထိ ပွင့်ကြတယ်။
ဝါဆာဘီ လို့ အများခေါ်ကြတာက အပင်ရဲ့ မြေအောက် Rhizome ပင်စည် ဖြစ်တယ်၊ ဝါဆာဘီ အစစ်က ရှားပါးပြီး စျေးလည်းကြီးပါတယ်၊ အစိမ်းဖျော့ဖျော့ အရောင်အဆင်းရှိသည့် ဝါဆာဘီအမြစ်ကို ခြစ်လိုက်တဲ့အခါ ရလာတဲ့ အနှစ်ကို ဝါဆာဘီခေါ်ပါတယ်။ ငရုတ်သီးတွေထက်ပို စပ်ပြီး ယမ်းစိမ်းလို မွန်ပြီး စူးရှသောအရသာ ကိုပေးပါလိမ့်မယ်၊ ရနံ့က လျှာထက် နှာခေါင်းကို ပို လှုံဆော်တယ်။ ဒါမှလည်း အသားအစိမ်းနဲ့လိုက်ဖက်မှာပါ၊ တခါစားပြီးရင်လည်း ထပ်ပြီး စားချင်တဲ့ ဝါဆာဘီပါ။ ဂျပန်လူမျိုး အများစုက သားစိမ်း ငါးစိမ်းစား စားတဲ့ အလေ့အကျင့်ရှိကြတယ်၊ ဒီတော့ ဝါဆာဘီ နဲ့ ဂျပန်ငံပြာရေ ရောစိမ်ပြီး အသားအစိမ်းကို တို့စားမှ ဂျပန် style အစားအစာရဲ့ အရသာ အစစ်အမှန်ကို ခံစားလို့ ရမှာပါ။
ဂျပန်လူမျိုးတွေကတော ဆာရှီမီ (ဆူရှီ )လို ဟင်းနဲ့ Japanese soy sauce ထဲမှာနှစ်ထားတဲ့ ဝါဆာဘီနဲ့ တွဲစားလေ့ရှိတယ်၊ ပူစပ်မွှန် တဲ့အရသာက အသားမှာပါသော ပိုးတွေကို သေစေတယ်လို့ ဆိုတယ်။ ရေဘဝဲ ကင်းမွန် ပုစွန် လို အကောင်တွေကို အစိမ်းလိုက်စားတဲ့အခါမှာ ဝါဆာဘီ က မပါမဖြစ်ပါ။ လျှာပေါ်တင်လိုက်တာနဲ့ တုံခါသွားတဲ့ ခံစားချက်၊ သင်းပျံသောရနံ့ တွေက ဝါဆာဘီ အနှစ်ရဲ့ ဝိသေ သ လက္ခဏာပါ ၊ ဂျပန်အရက်ကို ရေမရောဘဲ သောက်လိုက်ရင် ပြီးပြည့်စုံသွားစေတယ်။
ဝါဆာဘီ အသုံးဝင်ပုံတွေ
Wasabi တွေကိုစျေးကွက်မှာ ဘယ်လိုဝယ်ကြမလည်း၊ အများအားဖြင့် အပင်ရဲ့ ပင်စည် ၊ မြေအောက်ပင်စည်တွေကိုသာ တိုက်ရိုက်ရောင်းချ လေ့ရှိကြတယ်၊ ပင်စည်ကနေ ကိုယ်တိုင် paste အနှစ်ကို လုပ်ယူကြသလို အခြောက်အမှုံအနေနဲ့လည်း အသုံးပြုကြတယ်၊ အနှစ်တွေကို သွားတိုက်ဆေး ညှစ်သလိုမျိုး ဗူးတွေမှာထည့်ပြီး ရယ်ဒီမိတ် အနေနဲ့လည်း ရောင်းချကြတယ်။ အချို့သော အဆင့်မြင့်စားသောက်ဆိုင်များတွင် ၀ယ်သူကမှာယူသောအခါမှသာ ဝါဆာဘီ အနှစ်ကို အဆင်သင့်ပြင်ဆင်ထားကြတယ်၊ ကြိုလုပ်ထားလေ့မရှိဘူး၊ ဝါဆာဘီကို ပြင်ဆင်ထားပြီး ဖုံးအုပ်မထားရင်၊ စားသုံးသူမလာခဲ့ရင် ၁၅ မိနစ်အတွင်းမှာဘဲ သူ့ အရသာဆုံးပျောက်ဆုံးလေ့ရှိလို့ဖြစ်တယ်။ ဆူရှီပြင်ဆင်ရာမှာ စားဖိုမှူးတွေက ဝါဆာဘီ ကို ငါး အသား အတွင်းထဲ သွတ်သွင်းပြီး အရသာ မဆုံးရှုံးအောင် ပြင်ဆင်လေ့ရှိကြတယ်။
လတ်ဆတ်သော wasabi အရွက်ကို အစိမ်းစားနိုင်တယ်၊ ဒါပေမည့် Wasabi ပင်စည်ကတော့ စပ်ပူသောအရသာရှိပြီး အစားများပြီး ဖြစ်တတ်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတခုက ဝမ်းလျှောခြင်းဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို ဂျပန်မှာ အကြီးစား စိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သောနေရာအနည်းငယ်သာရှိတယ် ။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် wasabi ကို Shizuoka စီရင်စုရှိ Izu ကျွန်းဆွယ် Azumino (နာမည်ကြီးခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုတစ်ခုနှင့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစီးပွားဖြစ် wasabi မွေးမြူရေးခြံ) အပါအ ၀င် Nagano စီရင်စု တွေဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို စားသုံးသူတွေက ကိုယ်တိုင်လုပ်ပြီး စားသုံးရတာကို ပိုနှစ်သက်ကြတယ်၊ ပင်စည်ကို တိုက်စားဖို့ သတ္ထု အသွားလေးတွေပါသော metaloroshiganegrater လေးတွေကို သုံးပြီး အနှစ်ထုတ်ကြသလို ရိုးရာမပျက် သစ်သား နဲ့လည်း လုပ်ထားသော ကရိယာလေးတွေရှိပါတယ်။
ဆယ်လမွန်ငါးအရသာ ကတော့ အလွန်နုညံ့ လွန်းပါတယ်၊ လျှာပေါ်တင်ရုံနဲ့ အရည်ပျော်မတတ်ပါဘဲ၊ ဒါ့ကြောင့်လည်း ဂျပန်လူမျိုးတွေက စျေးကြီးပေးစားကြတာပါ။ တူနာငါး Tuna fish ကလည်း အရသာရှိပြီး အလွန်ကို စျေးကြီးပါတယ်၊ ဒီအသားတွေကို တွဲဖက်စားကြတာကတော့ ဝါဆာဘီ အနှစ်ပါဘဲ။

#ဝါဆာဘီ (Wasabi)
ရုက္ခအမည် #eutrema japonicum (Miq.)Koidz.
Family: Brassicaceae (မုံညှင်းမျိုးရင်း)
Japanese horseradish
အသုံးပြုအပိုင်း Rhizome
မူရင်းဒေသ: ဂျပန်နိုင်ငံ ၊ ဆိုက်ဘေးရီးယား ၊ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်
Wasabi ဝါဆာဘီ
ဒီအပင်က မုန်ညှင်းမျိုးရင်း Brassicaceae ထဲပါပြီး မျိုးစိတ်အမည် japonicum ဆိုသည်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံ (Japan) ကို ရည်ညွှန်းထားတာပါ၊ Wasabi ကို သူ့ရဲ့ မြေအောက်ပင်စည် အတွက်ရည်ရွယ် ပြီး စိုက်ကြတယ်၊
အေးမြ စွတ်စိုသော ရာသီကိုနှစ်သက်တယ်၊ စိုက်ပျိုးရခက်ခဲသောအပင်မျိုးဖြစ်တယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ တောင်တန်းချောင်းများတစ်လျှောက် သဘာဝအလျောက် ပေါက်ရောက်သည့်အပင်ဖြစ်တယ်။ အပင်စိုက်ပျိုးဖို့ အေးမြသော၊ တသမတ်တည်း စိုစွတ်ပြီး ရေဆင်းကောင်းသော မြေဆီလွှာလည်း လိုအပ်တယ်။
အရိပ်ရသော ပတ်ဝန်းကျင်ကို နှစ်သက်ပြီး တိုက်ရိုက်ပြင်းထန်သော နေရောင်ခြည်ကို မကြိုက်ပါဘူး။ ၁၈ လမှ ၃၆ လ ကြာမြင့်မှသာ ဝါဆယဘီကို ရနိုင်ပါတယ်။
အပင်သရုပ် : အပင်က ပင်ပြော့ အမျိုးအစား၊ ရွက်ညှာ တွေက
ရှည်လျားပြီး သေးသွယ်သည့် ရိုးတံများ ဖြစ်ကြတယ်။ အရွက်တွေက ကြီးမားပြီး palmate venation လက်ဝါးပုံရွက်ကြောဖြာကြတယ်။ ပန်းတွေကို ဆောင်းနှောင်းပိုင်း ကနေ နွေဦးအစောပိုင်းအထိ ပွင့်ကြတယ်။
ဝါဆာဘီ လို့ အများခေါ်ကြတာက အပင်ရဲ့ မြေအောက် Rhizome ပင်စည် ဖြစ်တယ်၊ ဝါဆာဘီ အစစ်က ရှားပါးပြီး စျေးလည်းကြီးပါတယ်၊ အစိမ်းဖျော့ဖျော့ အရောင်အဆင်းရှိသည့် ဝါဆာဘီအမြစ်ကို ခြစ်လိုက်တဲ့အခါ ရလာတဲ့ အနှစ်ကို ဝါဆာဘီခေါ်ပါတယ်။ ငရုတ်သီးတွေထက်ပို စပ်ပြီး ယမ်းစိမ်းလို မွန်ပြီး စူးရှသောအရသာ ကိုပေးပါလိမ့်မယ်၊ ရနံ့က လျှာထက် နှာခေါင်းကို ပို လှုံဆော်တယ်။ ဒါမှလည်း အသားအစိမ်းနဲ့လိုက်ဖက်မှာပါ၊ တခါစားပြီးရင်လည်း ထပ်ပြီး စားချင်တဲ့ ဝါဆာဘီပါ။ ဂျပန်လူမျိုး အများစုက သားစိမ်း ငါးစိမ်းစား စားတဲ့ အလေ့အကျင့်ရှိကြတယ်၊ ဒီတော့ ဝါဆာဘီ နဲ့ ဂျပန်ငံပြာရေ ရောစိမ်ပြီး အသားအစိမ်းကို တို့စားမှ ဂျပန် style အစားအစာရဲ့ အရသာ အစစ်အမှန်ကို ခံစားလို့ ရမှာပါ။
ဂျပန်လူမျိုးတွေကတော ဆာရှီမီ (ဆူရှီ )လို ဟင်းနဲ့ Japanese soy sauce ထဲမှာနှစ်ထားတဲ့ ဝါဆာဘီနဲ့ တွဲစားလေ့ရှိတယ်၊ ပူစပ်မွှန် တဲ့အရသာက အသားမှာပါသော ပိုးတွေကို သေစေတယ်လို့ ဆိုတယ်။ ရေဘဝဲ ကင်းမွန် ပုစွန် လို အကောင်တွေကို အစိမ်းလိုက်စားတဲ့အခါမှာ ဝါဆာဘီ က မပါမဖြစ်ပါ။ လျှာပေါ်တင်လိုက်တာနဲ့ တုံခါသွားတဲ့ ခံစားချက်၊ သင်းပျံသောရနံ့ တွေက ဝါဆာဘီ အနှစ်ရဲ့ ဝိသေ သ လက္ခဏာပါ ၊ ဂျပန်အရက်ကို ရေမရောဘဲ သောက်လိုက်ရင် ပြီးပြည့်စုံသွားစေတယ်။
ဝါဆာဘီ အသုံးဝင်ပုံတွေ
Wasabi တွေကိုစျေးကွက်မှာ ဘယ်လိုဝယ်ကြမလည်း၊ အများအားဖြင့် အပင်ရဲ့ ပင်စည် ၊ မြေအောက်ပင်စည်တွေကိုသာ တိုက်ရိုက်ရောင်းချ လေ့ရှိကြတယ်၊ ပင်စည်ကနေ ကိုယ်တိုင် paste အနှစ်ကို လုပ်ယူကြသလို အခြောက်အမှုံအနေနဲ့လည်း အသုံးပြုကြတယ်၊ အနှစ်တွေကို သွားတိုက်ဆေး ညှစ်သလိုမျိုး ဗူးတွေမှာထည့်ပြီး ရယ်ဒီမိတ် အနေနဲ့လည်း ရောင်းချကြတယ်။ အချို့သော အဆင့်မြင့်စားသောက်ဆိုင်များတွင် ၀ယ်သူကမှာယူသောအခါမှသာ ဝါဆာဘီ အနှစ်ကို အဆင်သင့်ပြင်ဆင်ထားကြတယ်၊ ကြိုလုပ်ထားလေ့မရှိဘူး၊ ဝါဆာဘီကို ပြင်ဆင်ထားပြီး ဖုံးအုပ်မထားရင်၊ စားသုံးသူမလာခဲ့ရင် ၁၅ မိနစ်အတွင်းမှာဘဲ သူ့ အရသာဆုံးပျောက်ဆုံးလေ့ရှိလို့ဖြစ်တယ်။ ဆူရှီပြင်ဆင်ရာမှာ စားဖိုမှူးတွေက ဝါဆာဘီ ကို ငါး အသား အတွင်းထဲ သွတ်သွင်းပြီး အရသာ မဆုံးရှုံးအောင် ပြင်ဆင်လေ့ရှိကြတယ်။
လတ်ဆတ်သော wasabi အရွက်ကို အစိမ်းစားနိုင်တယ်၊ ဒါပေမည့် Wasabi ပင်စည်ကတော့ စပ်ပူသောအရသာရှိပြီး အစားများပြီး ဖြစ်တတ်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတခုက ဝမ်းလျှောခြင်းဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို ဂျပန်မှာ အကြီးစား စိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သောနေရာအနည်းငယ်သာရှိတယ် ။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် wasabi ကို Shizuoka စီရင်စုရှိ Izu ကျွန်းဆွယ် Azumino (နာမည်ကြီးခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုတစ်ခုနှင့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစီးပွားဖြစ် wasabi မွေးမြူရေးခြံ) အပါအ ၀င် Nagano စီရင်စု တွေဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို စားသုံးသူတွေက ကိုယ်တိုင်လုပ်ပြီး စားသုံးရတာကို ပိုနှစ်သက်ကြတယ်၊ ပင်စည်ကို တိုက်စားဖို့ သတ္ထု အသွားလေးတွေပါသော metaloroshiganegrater လေးတွေကို သုံးပြီး အနှစ်ထုတ်ကြသလို ရိုးရာမပျက် သစ်သား နဲ့လည်း လုပ်ထားသော ကရိယာလေးတွေရှိပါတယ်။
ဆယ်လမွန်ငါးအရသာ ကတော့ အလွန်နုညံ့ လွန်းပါတယ်၊ လျှာပေါ်တင်ရုံနဲ့ အရည်ပျော်မတတ်ပါဘဲ၊ ဒါ့ကြောင့်လည်း ဂျပန်လူမျိုးတွေက စျေးကြီးပေးစားကြတာပါ။ တူနာငါး Tuna fish ကလည်း အရသာရှိပြီး အလွန်ကို စျေးကြီးပါတယ်၊ ဒီအသားတွေကို တွဲဖက်စားကြတာကတော့ ဝါဆာဘီ အနှစ်ပါဘဲ။

#ဝါဆာဘီ (Wasabi)
ရုက္ခအမည် #eutrema japonicum (Miq.)Koidz.
Family: Brassicaceae (မုံညှင်းမျိုးရင်း)
Japanese horseradish
အသုံးပြုအပိုင်း Rhizome
မူရင်းဒေသ: ဂျပန်နိုင်ငံ ၊ ဆိုက်ဘေးရီးယား ၊ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်
Wasabi ဝါဆာဘီ
ဒီအပင်က မုန်ညှင်းမျိုးရင်း Brassicaceae ထဲပါပြီး မျိုးစိတ်အမည် japonicum ဆိုသည်မှာ ဂျပန်နိုင်ငံ (Japan) ကို ရည်ညွှန်းထားတာပါ၊ Wasabi ကို သူ့ရဲ့ မြေအောက်ပင်စည် အတွက်ရည်ရွယ် ပြီး စိုက်ကြတယ်၊
အေးမြ စွတ်စိုသော ရာသီကိုနှစ်သက်တယ်၊ စိုက်ပျိုးရခက်ခဲသောအပင်မျိုးဖြစ်တယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ တောင်တန်းချောင်းများတစ်လျှောက် သဘာဝအလျောက် ပေါက်ရောက်သည့်အပင်ဖြစ်တယ်။ အပင်စိုက်ပျိုးဖို့ အေးမြသော၊ တသမတ်တည်း စိုစွတ်ပြီး ရေဆင်းကောင်းသော မြေဆီလွှာလည်း လိုအပ်တယ်။
အရိပ်ရသော ပတ်ဝန်းကျင်ကို နှစ်သက်ပြီး တိုက်ရိုက်ပြင်းထန်သော နေရောင်ခြည်ကို မကြိုက်ပါဘူး။ ၁၈ လမှ ၃၆ လ ကြာမြင့်မှသာ ဝါဆယဘီကို ရနိုင်ပါတယ်။
အပင်သရုပ် : အပင်က ပင်ပြော့ အမျိုးအစား၊ ရွက်ညှာ တွေက
ရှည်လျားပြီး သေးသွယ်သည့် ရိုးတံများ ဖြစ်ကြတယ်။ အရွက်တွေက ကြီးမားပြီး palmate venation လက်ဝါးပုံရွက်ကြောဖြာကြတယ်။ ပန်းတွေကို ဆောင်းနှောင်းပိုင်း ကနေ နွေဦးအစောပိုင်းအထိ ပွင့်ကြတယ်။
ဝါဆာဘီ လို့ အများခေါ်ကြတာက အပင်ရဲ့ မြေအောက် Rhizome ပင်စည် ဖြစ်တယ်၊ ဝါဆာဘီ အစစ်က ရှားပါးပြီး စျေးလည်းကြီးပါတယ်၊ အစိမ်းဖျော့ဖျော့ အရောင်အဆင်းရှိသည့် ဝါဆာဘီအမြစ်ကို ခြစ်လိုက်တဲ့အခါ ရလာတဲ့ အနှစ်ကို ဝါဆာဘီခေါ်ပါတယ်။ ငရုတ်သီးတွေထက်ပို စပ်ပြီး ယမ်းစိမ်းလို မွန်ပြီး စူးရှသောအရသာ ကိုပေးပါလိမ့်မယ်၊ ရနံ့က လျှာထက် နှာခေါင်းကို ပို လှုံဆော်တယ်။ ဒါမှလည်း အသားအစိမ်းနဲ့လိုက်ဖက်မှာပါ၊ တခါစားပြီးရင်လည်း ထပ်ပြီး စားချင်တဲ့ ဝါဆာဘီပါ။ ဂျပန်လူမျိုး အများစုက သားစိမ်း ငါးစိမ်းစား စားတဲ့ အလေ့အကျင့်ရှိကြတယ်၊ ဒီတော့ ဝါဆာဘီ နဲ့ ဂျပန်ငံပြာရေ ရောစိမ်ပြီး အသားအစိမ်းကို တို့စားမှ ဂျပန် style အစားအစာရဲ့ အရသာ အစစ်အမှန်ကို ခံစားလို့ ရမှာပါ။
ဂျပန်လူမျိုးတွေကတော ဆာရှီမီ (ဆူရှီ )လို ဟင်းနဲ့ Japanese soy sauce ထဲမှာနှစ်ထားတဲ့ ဝါဆာဘီနဲ့ တွဲစားလေ့ရှိတယ်၊ ပူစပ်မွှန် တဲ့အရသာက အသားမှာပါသော ပိုးတွေကို သေစေတယ်လို့ ဆိုတယ်။ ရေဘဝဲ ကင်းမွန် ပုစွန် လို အကောင်တွေကို အစိမ်းလိုက်စားတဲ့အခါမှာ ဝါဆာဘီ က မပါမဖြစ်ပါ။ လျှာပေါ်တင်လိုက်တာနဲ့ တုံခါသွားတဲ့ ခံစားချက်၊ သင်းပျံသောရနံ့ တွေက ဝါဆာဘီ အနှစ်ရဲ့ ဝိသေ သ လက္ခဏာပါ ၊ ဂျပန်အရက်ကို ရေမရောဘဲ သောက်လိုက်ရင် ပြီးပြည့်စုံသွားစေတယ်။
ဝါဆာဘီ အသုံးဝင်ပုံတွေ
Wasabi တွေကိုစျေးကွက်မှာ ဘယ်လိုဝယ်ကြမလည်း၊ အများအားဖြင့် အပင်ရဲ့ ပင်စည် ၊ မြေအောက်ပင်စည်တွေကိုသာ တိုက်ရိုက်ရောင်းချ လေ့ရှိကြတယ်၊ ပင်စည်ကနေ ကိုယ်တိုင် paste အနှစ်ကို လုပ်ယူကြသလို အခြောက်အမှုံအနေနဲ့လည်း အသုံးပြုကြတယ်၊ အနှစ်တွေကို သွားတိုက်ဆေး ညှစ်သလိုမျိုး ဗူးတွေမှာထည့်ပြီး ရယ်ဒီမိတ် အနေနဲ့လည်း ရောင်းချကြတယ်။ အချို့သော အဆင့်မြင့်စားသောက်ဆိုင်များတွင် ၀ယ်သူကမှာယူသောအခါမှသာ ဝါဆာဘီ အနှစ်ကို အဆင်သင့်ပြင်ဆင်ထားကြတယ်၊ ကြိုလုပ်ထားလေ့မရှိဘူး၊ ဝါဆာဘီကို ပြင်ဆင်ထားပြီး ဖုံးအုပ်မထားရင်၊ စားသုံးသူမလာခဲ့ရင် ၁၅ မိနစ်အတွင်းမှာဘဲ သူ့ အရသာဆုံးပျောက်ဆုံးလေ့ရှိလို့ဖြစ်တယ်။ ဆူရှီပြင်ဆင်ရာမှာ စားဖိုမှူးတွေက ဝါဆာဘီ ကို ငါး အသား အတွင်းထဲ သွတ်သွင်းပြီး အရသာ မဆုံးရှုံးအောင် ပြင်ဆင်လေ့ရှိကြတယ်။
လတ်ဆတ်သော wasabi အရွက်ကို အစိမ်းစားနိုင်တယ်၊ ဒါပေမည့် Wasabi ပင်စည်ကတော့ စပ်ပူသောအရသာရှိပြီး အစားများပြီး ဖြစ်တတ်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတခုက ဝမ်းလျှောခြင်းဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို ဂျပန်မှာ အကြီးစား စိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သောနေရာအနည်းငယ်သာရှိတယ် ။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် wasabi ကို Shizuoka စီရင်စုရှိ Izu ကျွန်းဆွယ် Azumino (နာမည်ကြီးခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုတစ်ခုနှင့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစီးပွားဖြစ် wasabi မွေးမြူရေးခြံ) အပါအ ၀င် Nagano စီရင်စု တွေဖြစ်တယ်။
ဝါဆာဘီကို စားသုံးသူတွေက ကိုယ်တိုင်လုပ်ပြီး စားသုံးရတာကို ပိုနှစ်သက်ကြတယ်၊ ပင်စည်ကို တိုက်စားဖို့ သတ္ထု အသွားလေးတွေပါသော metaloroshiganegrater လေးတွေကို သုံးပြီး အနှစ်ထုတ်ကြသလို ရိုးရာမပျက် သစ်သား နဲ့လည်း လုပ်ထားသော ကရိယာလေးတွေရှိပါတယ်။
ဆယ်လမွန်ငါးအရသာ ကတော့ အလွန်နုညံ့ လွန်းပါတယ်၊ လျှာပေါ်တင်ရုံနဲ့ အရည်ပျော်မတတ်ပါဘဲ၊ ဒါ့ကြောင့်လည်း ဂျပန်လူမျိုးတွေက စျေးကြီးပေးစားကြတာပါ။ တူနာငါး Tuna fish ကလည်း အရသာရှိပြီး အလွန်ကို စျေးကြီးပါတယ်၊ ဒီအသားတွေကို တွဲဖက်စားကြတာကတော့ ဝါဆာဘီ အနှစ်ပါဘဲ။

New York City mayoral candidate Zohran Mamdani called reporting Wednesday that the White House is considering administration jobs for Mayor Eric Adams and Republican candidate Curtis Sliwa an "affront to our democracy."
https://abcnews.go.com/Politic....s/mamdani-calls-repo

ABC News
is responsible for this Page

news.tips@abc.com

abcnews.go.com
Photos
Privacy · Terms · Advertising · Ad choices · Cookies ·
Posts
ABC News

44m
·
Not in Kansas anymore — but in Maryland!… See more
00 / 0:28
ABC News

2h
·
A 14-year-old boy has beaten a rare cancer that doctors initially misdiagnosed as a sports injury.
A video released by Cleveland Clinic shows Evan Lallo ringing the "bravery bell" back in June, signaling he had completed his final chemotherapy treatment. In the video, as Evan rings the bell, family members, friends and hospital staff cheer him on and give him high-fives and hugs.
Read more: https://abcnews.visitlink.me/CtcsIl

သီချင်းတစ်ပုဒ်ကို ထပ်ခါထပ်ခါ repeat
လုပ်ပြီး နားထောင်တတ်တဲ့သူ။
အစားအသောက်တစ်ခု ကောင်းရင် ဒီတစ်ခုကိုပဲ
စွဲစွဲမြဲမြဲစားတတ်သူ။
စားသောက်ဆိုင်ထဲ ထိုင်နေကျနေရာမှာပဲထိုင်တတ်သူ။
ဝယ်နေကျဆိုင်မှာပဲ ဝယ်တတ်သူ။ဖတ်ပြီးသား
စာအုပ်ပြန်ပြန်ဖတ်တာမျိုး။ကြည့်ပြီးသားရုပ်ရှင်ကို
မကြာမကြာဆိုသလို ပြန်ကြည့်တတ်တဲ့လူမျိုး။
ဆိုလိုတဲ့သဘောက
စိတ်အပြောင်းအလဲ မမြန်ဘူး။အစွဲအလမ်း
ကြီးတယ်။အလေးအနက်ထားတယ်။
serious သမား။အထိအရှလွယ်သမား။
ဒီလိုလူမျိုးတွေက သိပ်ချစ်တတ်ကြတယ်။
ပိတောက်ဆို ပိတောက်ပဲဆိုတဲ့လူမျိုး။
ဘူးဆိုရင် ဖရုံမသီးတဲ့လူမျိုး။
ဒီလိုလူမျိုးတွေနဲ့ ချစ်သူတော်ခွင့်ရရင်
သည်းသည်းလှုပ်ချစ်ပေးတာ ခံရတဲ့အပြင်
အချစ်ဆိုတာ ဒီလိုပါလားဆိုတဲ့ warm feeling မျိုးပါ ပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။
အစွဲအလမ်းကြီးတဲ့ လူတွေက နာကျင်ရရင်လည်း သူများထက် ဆယ်ဆလောက် ခံစားရတယ်။
ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ သစ္စာတရားကြီးမားတဲ့
စိတ်ထား၊သိပ်ချစ်တတ်တဲ့စိတ်ထားလေးက
လေးစားစရာ၊နှစ်လိုဖွယ်စရာ သိပ်ကောင်းပါတယ်။
#credit