အများနှင့်မသက်ဆိုင်သောသူ Ah Myar Hnint Ma Thet Sine Thaw Thu ရန်အောင်၊ ခန့်စည်သူ ၊ထွန်းအိနြ္ဒာဗို

ဒီစာအုပ်ကို ဖတ်မိလိုက်တာ နောင်တရတယ် ။ သိနေတာကြာပြီ ခုမှ ဖတ်မိရလေခြင်းဆိုတဲ့ အဖတ်နောက်ကျလေခြင်းဆိုတဲ့ နောင်တမျိုးပါပဲ ။
ဖာရာရီလမ်းခွဲ တဲ့ ။ စာအုပ်နာမည်လေးက ကဗျာဆန်ဆန်လေးပါပဲ ။ နာကြင်ဖွယ် လမ်းခွဲတစ်ခုခုကို ရည်ရွယ်ပြီး ရေးသားထားတဲ့ ဝတ္ထုလို့ တွေးထင်စရာပေါ့ ။
ကျနော်လည်း အရင်က ဒီလိုပဲ ထင်ထားခဲ့တာပါ ။ ဖတ်ကြည့်လိုက်တော့မှာ ကိုယ် ထင်ထားတာနဲ့ လုံးဝ ကွဲလွဲနေကြောင်းသိလိုက်ရတယ် ။ အို.. ဖာရာရီလမ်းခွဲဆိုတာ
နာကျင်စရာ တစ်စုံတစ်ခုနဲ့ လမ်းခွဲခြင်းကို ရေးသားထားတာမှမဟုတ်ဘဲ ပျော်ရွှင်ဖို့ အောင်မြင်ဖို့ အတွက်
အကောင်းဆုံး ဆေးနည်းတစ်ခု ဘဝအဓိပ္ပါယ်အစစ်ကို တွေ့ရစေမယ့် စိတ်ရဲ့သော့ချက်တစ်ခုကို လမ်းညွှန်ထားတဲ့ စာအုပ်ကောင်းတစ်အုပ် ဖြစ်နေပါတယ် ။
နိုင်ငံကျော် ထိတ်ထိတ်ကြဲ ရှေ့နေကြီး ဂျူလီယန်မန်တဲလ် ဆိုတဲ့လူတစ်ယောက်ဟာ စည်းစိမ်ဥစ္စာတွေ အောင်မြင်မှုတွေ နဲ့ လူတိုင်း လိုချင်မက်မောစရာတွေကိုပိုင်ဆိုင်ပြီး လိုလေသည်မရှိ ပြည့်စုံတဲ့ဘဝတစ်ခုကို ရရှိထားခဲ့တယ် ။ ငွေကြေးဥစ္စာတွေ ရာထူးစည်းစိမ်တွေနဲ့
ပြည့်ပြည့်စုံစုံနေရပေမယ့်လည်း အသက် ၅၃ နှစ်အရွယ် ဂျူလီယန်ဟာ အသက် ၇၀ အရွယ် အဖိုးအိုတစ်ယောက်လို အိုစာနေခဲ့တယ် ။ သူ့အလုပ်ရဲ့ ဖိစီးမှုကြောင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ ထိခိုက်ပျက်စီးတာတွေ ရှိလာတာပေါ့ ။ တစ်နေ့ ဂျူလီယန်ဟာ သူ့အလုပ်ဖြစ်တဲ့ တရားရုံးအတွင်းမှာပဲ နှလုံးထဖောက်ပြီး လဲကျသွားခဲ့တယ် ။ ဒီမတိုင်ခင်ကမှ စိတ်ဒဏ်ရာတစ်ခုကိုလည်း သူ ရနေခဲ့တယ် ။ နောက်ဆုံး သူ့အလုပ်ကိုတောင် စွန့်လွှတ်လိုက်ရတယ် ။ ဒီလိုနဲ့ ဂျူလီယန်ဟာ သူပိုင်ဆိုင်သမျှတွေကို ရောင်းချပြီး ရှေးဟောင်း ယဥ်ကျေးမှု ရှေးဟောင်းအလေ့အထတွေပေါတယ် ။ အိန္ဒိယကို ထွက်ခွာခဲ့တယ် ။ ဒီနောက် ဟိမဝန္တာတောနက်ထဲမှာရှိတဲ့ သူတော်စင်ကြီးတွေနဲ့ဆုံပြီး ဘဝရဲ့အဓိပ္ပါယ်ကို ရှာတွေ့သွားခဲ့တယ် ။ တကယ်အောင်မြင်တဲ့ဘဝ တကယ်စစ်မှန်တဲ့ပျော်ရွှင်မှုကို ဘယ်လိုယူရသလဲဆိုတဲ့အချက်ကို
ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် သိသွားခဲ့တယ် ။
အရာရာတိုင်းဟာ အကြောင်းမဲ့ဖြစ်ခဲ့ကြတာ မဟုတ်ဘူး
ဘဝမှာ ဖြစ်ပျက်သမျှအရာတိုင်းမှာ အကြောင်းပြချက်ရှိပြီး ကျရှုံးမှုတိုင်းမှာလည်း သင်ခန်းစာယူစရာတွေ ကိန်းဝပ်နေပါတယ် ။ ဘယ်လိုကျရှုံးမှုပဲဖြစ်ဖြစ် ကျရှုံးမှုတိုင်းဟာ လူတစ်ယောက် တိုးတက်ဖို့ အမြဲအသုံးဝင်ပါတယ် ။ ပြီးဆုံးသွားတဲ့ အတိတ်တွေအတွက် ဘယ်တော့မှ နောင်တမရပါနဲ့ ။ အဲဒီအစားအတိတ်ဟာ ကိုယ့်ကို ဘဝအကြောင်းသင်ပေးနေတဲ့ ဆရာတစ်ယောက်အဖြစ်သာ စိတ်ထဲသတ်မှတ်ထားပါ ။
ဒါကတော့ ဂျူလီယန်ကို သူတော်စင်တစ်ယောက်
ပြောခဲ့တဲ့စကားပေါ့ ။ စိတ်ဆိုတာ အကောင်းဆုံးအစေခံပါ ။ ဒါပေမယ့် အဆိုးရွားဆုံး သခင်လည်း ဖြစ်နေတတ်တယ် ။ ဒါက ဂျူလီယန် ပြောခဲ့တဲ့စကားပါပဲ ။
ဆရာမိုးရှင်းရဲ့ ဖာရာရီလမ်းခွဲ ဆိုတဲ့ ဒိီစာအုပ်လေးဟာ သေချာတာကတော့ တစ်ခါဖတ်ပြီး မေ့ပစ်ရမယ့်စာအုပ်မဟုတ်ပဲ အကြိမ်ကြိမ်ပြန်ဖတ်ပြီး စွဲမြဲနေရမယ့်စာအုပ်ကောင်းလေးတစ်အုပ်ပါပဲ ။ ဒီစာအုပ်ထဲမှာပါတဲ့ အကြောင်းအရာတွေ အလေ့အကျင့်တွေ နည်းလမ်းတွေဟာ ကျနော်တို့ လျှောက်လှမ်းနေတဲ့ ဘဝမှာ စစ်မှန်တဲ့အောင်မြင်မှုတွေ စိတ်ချမ်းသာပျော်ရွှင်မှုတွေကို ရှာတွေ့ဖို့ အကောင်းဆုံး အထောက်အကူ ဖြစ်စေပါတယ် ။
#ရိပ်ငြိမ်

ရက်ပ်ပါ Dan Sur ဟာ သူ့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအသစ်ကြောင့် အလွန်အံ့အားသင့်စရာ ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ် သူဟာ ရွှေဆွဲကြိုးတွေကို သူ့ရဲ့ဆံပင်တွေနေရာမှာ အစားထိုးပြီးဦးရေပြားထဲ တိုက်ရိုက်ထည့်သွင်းထားတာဘဲဖြစ်ပါတယ်
ဒီလိုပြုလုပ်ဖို့အတွက် Dan Sur ဟာ ခွဲစိတ်မှုတစ်ခု ခံယူခဲ့ရပါတယ် သူ့ရဲ့အရေပြားအောက်ကို ချိတ်လေးတွေ ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး အဲဒီချိတ်တွေကနေ ရွှေရောင် တောက်ပနေတဲ့ ဆွဲကြိုး ဒါဇင်ပေါင်းများစွာကို ခေါင်းကနေ အိကျနေအောင် ဖန်တီးထားတာဖြစ်ပါတယ်
သူ့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ တခြားသူတွေနဲ့ မတူဘဲ အထူးခြားဆုံးပုံစံနဲ့ ထင်ပေါ်ကျော်ကြားဖို့ဖြစ်ပါတယ် Dan Sur က သူ့ကိုယ်သူ လူ့သမိုင်းမှာ ရွှေဆံပင်စစ်စစ်ကို ဆံပင်အဖြစ် ဝတ်ဆင်တဲ့ ပထမဆုံး ရက်ပ်ပါ" ဖြစ်ချင်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်
ဒီလိုအစွန်းရောက်တဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအပေါ် တချို့လူတွေက သူ့ရဲ့ ရဲရင့်တဲ့ တစ်မူထူးခြားမှုကို ချီးကျူးကြပြီး တချို့ကတော့ ဒီလိုပြုလုပ်ခြင်းရဲ့ ကျန်းမာရေးအန္တရာယ်တွေနဲ့ ရေရှည်မှာ ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်မလဲ ဆိုတာကို စိုးရိမ်မေးခွန်းထုတ်ကြလျက်ရှိပါတယ်
#knowledge #facts #whatthefacts #ဗဟုသုတ

Luca (2021)

ဒစ်စနေးနဲ့ ပစ်စာ တို ပူးပေါင်းတင်ဆက်လိုက်တဲ့ အနီမေးရှင်း လှလှလေး တစ်ကားလာပါပြီ။

ဇာတ်လမ်းလေးကလည်း ကောင်းပါတယ်။ အီတလီအခြေခံ ကာတွန်းလေးဖြစ်လို အီတလီ စကားလေးတွေ ညှပ်ပြောတာ၊ အီတလီနာမည်တွေ၊ အစားအသောက်တွေ ပါတာများပါတယ်။

လူကာဆိုတဲ့ ကောင်လေးဟာ လူတွေက ပင်လယ်မိစ္ဆာလိုခေါ်ကြတဲ့ ရေအောက်မှာနေထိုင်တဲ့ ရေသူမျိုးနွယ်ကောင်လေးတစ်ောယက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရေထဲက လူကာတို မျိုးနွယ်တွေကလည်း လူတွေကို ကုန်းမိစ္ဆာဆိုပြီး ကြောက်ကြတာပါပဲ။

အပြန်အလှန်ပေါ့။ ဒီတော့ ကုန်းပေါ်ကိုမတက်ဖိုအသည်းအသန်တားမြစ်ထားတာပါ။ ဒါပေမယ့် တစ်နေ့မှာတော့ ရေအောက်မျိုးနွယ်ကောင်လေးတစ်ယောက်နဲ့ အတူ
ကုန်းပေါ်ကို ခိုးတက်သွားမိတယ်။

အဲဒီကုန်းပေါ်ကနေ ကမ္ဘာကြီးအနှံကို ပတ်သွားချင်စိတ်ဖြစ်လာပြီး ဗက်စ်ပါဆိုတဲ့ ဆိုင်ကယ်လေးကို ပိုင်ဆိုင်ဖိုကြိုးစားကြတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် သူတိုမှာ ငွေမရှိတဲ့အတွက် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းက အဲဒီမြိုလေးရဲ့ သုံးဆင့်ပြိုင်ပွဲဖြစ်တဲ့ ပက်စတာ အစားပြိုင်ပွဲ၊ ရေကူး၊ စက်ဘီးစီးပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်အောင်ဝင်ပြိုင်ဖို ကြိုးစားရပါတော့တယ်။

သူတို ၂ ယောက်နဲ့အတူ မြိုထဲက တံငါသည်ကြီးရဲ့ သမီးလေး ဂျူလီယာကပါ အတူပါဝင်ကြိုးစားကြတဲ့အခါ ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာလဲဆိုတဲ့

ချစ်စရာကောင်းတဲ့ ဇာတ်လမ်းလေးကိုကြည့်လိုက်ပါဦး။

😍ကြည့်ရန်နှိပ်ပါ👇

https://t.me/animezatcar/333

🎬 Main channel 🔗

t.me/addlist/43SAvNGGjGExNWVl

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူသားသမိုင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နက္ခတ္တပညာလို့ခေါ်တဲ့ Astronomy ဟာ လူသားသမိုင်းစတင်ပြီး ရှေးဦးမဆွခင်ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုတည်ရှိခဲ့တဲ့ သက်သေတွေအဖြစ် အများကြီးရှိတဲ့အထဲက တစ်ခုကတော့ အီဂျစ်ပြည်ရဲ့ နိုင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသမှာ တည်ရှိနေတဲ့ အဘူဆင်းဘယ် (Abu Simbel) ဘုရားရှိခိုးကျောင်းဆောင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတွေဟာ ရှေးခေတ်က လူ့သားမျိူးဆက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာနဲ့ ဗိသုကာပညာ ထူးချွန်ခဲ့မှုတွေကို ပြသနေတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သာဓကတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
အဘူဆင်းဘယ်မှာရှိတဲ့ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး နှစ်ခုထဲက အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ရမ်ဆီးစ် (Ramses II)ဘုရင် အတွက် တည်ဆောက်ထားတဲ့ ကျောင်းတော်ကြီးမှာ ထူးခြားတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။
ဒါကတော့ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်တိတိဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့တွေမှာ နေရောင်ခြည်ဟာ ဘုရားကျောင်းတော်ရဲ့ အဝင်ပေါက်ကနေ အတွင်းပိုင်းကို ၅၅ မီတာ (၁၈၀ ပေ) အထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး အတွင်းခန်းထဲမှာရှိတဲ့ ကျောက်ရုပ်ထုတွေကို ထွန်းလင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို နေရောင်ခြည်ဝင်ရောက်တာဟာ မတော်တဆဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။
ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေက ဒီလိုဖြစ်အောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိကျစွာ တည်ဆောက်ထားတာလို့ အခုခေတ်သမိုင်းသုတေသီတွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်ဟာ ဒီကျောင်းဆောင်ကို တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဖာရိုဘုရင် ရာမ်ဆီစ် ၂ ရဲ့ နန်းတက်ပွဲ အထိမ်းအမှတ်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်ကတော့ သူ့ရဲ့ မွေးနေ့ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆကြလို့ပါပဲ။
ဒီနေ့ရက်တွေမှာကျတဲ့နေရောင်ခြည်ကို ကျောင်းဆောင်ထဲကို ဝင်နိုင်အောင်စီမံနိုင်မှု ဟာ အဲ့ဒီခေတ်က နက္ခတ္တပညာရှင်တွေရဲ့ တိကျတဲ့ တွက်ချက်မှုနဲ့အဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု ပညာရပ်တွေကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။
ပိုပြီးထူးခြားတာက ဒီလိုနေရောင်ခြည်က ကျောင်းတော်အတွင်းကို ကျရောက်တဲ့အချိန်မှာ အထဲမှာရှိတဲ့ ရုပ်ထုလေးခုထဲက ရာမ်ဆေးစ် ၂၊ နတ်ဘုရား အေမွန်-ရာ (Amun-Ra) နဲ့ ရာ-ဟိုရာခ်တီ (Ra-Horakhty) ရဲ့ ရုပ်ထုသုံးခုကိုပဲ နေရောင်ခြည်ကျရောက်ပြီး မြေအောက်ကမ္ဘာရဲ့ နတ်ဘုရားဖြစ်တဲ့ ပတာ (Ptah) ရဲ့ ရုပ်ထုကိုတော့ အမှောင်ထဲမှာပဲရောက်နေအောင်စီမံထားတာပါ။
ဒါဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုကို နက္ခတ္တပညာအသုံးပြုပြီး ပေါင်းစပ်ထားနိုင်တဲ့ သာဓကတစ်ခုပါ။
ဒါ့အပြင် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေတုန်းက အီဂျစ်နိုင်ငံဟာ အဆွမ် (Aswan) ဆည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆည်ကိုတည်ဆောက်မှု ကြောင့် နိုင်းမြစ်ရေ တိုးလာပြီး အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရေအောက်ရောက်တော့မယ့် အခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီလို အဖိုးတန် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ကြီး မပျက်စီးရလေအောင် ယူနက်စကို (UNESCO) အဖွဲ့အစည်းက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးကို အရင်နေရာကနေ မြင့်တဲ့နေရာကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ စီမံကိန်းကြီးကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီစီမံကိန်းမှာ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတစ်ခုလုံးကို ကျောက်တုံးကြီးတွေအဖြစ် ပိုင်းဖြတ်ပြီး အပိုင်းပေါင်း ၁၀၃၆ ပိုင်းအထိ ခွဲခြားခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲ့ဒီအပိုင်းတွေကို မူလနေရာကနေ ၂၀၀ မီတာ အကွာက ရေမရောက်နိုင်မယ့် တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်ကို ပြန်လည် တပ်ဆင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရွှေ့ပြောင်းရာမှာ ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေ မူလက တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့အတိုင်း နေရောင်ခြည် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်တဲ့ အချိန် ကို အတိအကျ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်အောင် ပညာရှင်တွေက အသေးစိတ် တွက်ချက်ပြီး ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ရည်ရွယ်ချက်မပျောက်ပျက်ရအောင် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဘုရားကျောင်းဆောင်ကြီးရဲ့ ရုပ်တု အစိတ်အပိုင်းတွေတင်မကဘဲ၊ ရှေးခေတ်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ နက္ခတ္တဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်တွေ မပျောက်ပျက်သွားအောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတာဟာ တကယ်ကို ချီးကျူးစရာပါ။
အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုတွေကို ခိုင်မာစွာ ပြသနေတဲ့ သက်သေတစ်ခု ဖြစ်သလို ဒီရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ခေတ်သစ်ပညာရှင်တွေရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကိုပါ မမေ့လျော့အောင် ပြသနေတဲ့ လူသားအမွေအနှစ်တစ်ခု လည်းဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူသားသမိုင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နက္ခတ္တပညာလို့ခေါ်တဲ့ Astronomy ဟာ လူသားသမိုင်းစတင်ပြီး ရှေးဦးမဆွခင်ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုတည်ရှိခဲ့တဲ့ သက်သေတွေအဖြစ် အများကြီးရှိတဲ့အထဲက တစ်ခုကတော့ အီဂျစ်ပြည်ရဲ့ နိုင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသမှာ တည်ရှိနေတဲ့ အဘူဆင်းဘယ် (Abu Simbel) ဘုရားရှိခိုးကျောင်းဆောင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတွေဟာ ရှေးခေတ်က လူ့သားမျိူးဆက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာနဲ့ ဗိသုကာပညာ ထူးချွန်ခဲ့မှုတွေကို ပြသနေတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သာဓကတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
အဘူဆင်းဘယ်မှာရှိတဲ့ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး နှစ်ခုထဲက အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ရမ်ဆီးစ် (Ramses II)ဘုရင် အတွက် တည်ဆောက်ထားတဲ့ ကျောင်းတော်ကြီးမှာ ထူးခြားတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။
ဒါကတော့ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်တိတိဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့တွေမှာ နေရောင်ခြည်ဟာ ဘုရားကျောင်းတော်ရဲ့ အဝင်ပေါက်ကနေ အတွင်းပိုင်းကို ၅၅ မီတာ (၁၈၀ ပေ) အထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး အတွင်းခန်းထဲမှာရှိတဲ့ ကျောက်ရုပ်ထုတွေကို ထွန်းလင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို နေရောင်ခြည်ဝင်ရောက်တာဟာ မတော်တဆဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။
ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေက ဒီလိုဖြစ်အောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိကျစွာ တည်ဆောက်ထားတာလို့ အခုခေတ်သမိုင်းသုတေသီတွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်ဟာ ဒီကျောင်းဆောင်ကို တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဖာရိုဘုရင် ရာမ်ဆီစ် ၂ ရဲ့ နန်းတက်ပွဲ အထိမ်းအမှတ်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်ကတော့ သူ့ရဲ့ မွေးနေ့ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆကြလို့ပါပဲ။
ဒီနေ့ရက်တွေမှာကျတဲ့နေရောင်ခြည်ကို ကျောင်းဆောင်ထဲကို ဝင်နိုင်အောင်စီမံနိုင်မှု ဟာ အဲ့ဒီခေတ်က နက္ခတ္တပညာရှင်တွေရဲ့ တိကျတဲ့ တွက်ချက်မှုနဲ့အဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု ပညာရပ်တွေကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။
ပိုပြီးထူးခြားတာက ဒီလိုနေရောင်ခြည်က ကျောင်းတော်အတွင်းကို ကျရောက်တဲ့အချိန်မှာ အထဲမှာရှိတဲ့ ရုပ်ထုလေးခုထဲက ရာမ်ဆေးစ် ၂၊ နတ်ဘုရား အေမွန်-ရာ (Amun-Ra) နဲ့ ရာ-ဟိုရာခ်တီ (Ra-Horakhty) ရဲ့ ရုပ်ထုသုံးခုကိုပဲ နေရောင်ခြည်ကျရောက်ပြီး မြေအောက်ကမ္ဘာရဲ့ နတ်ဘုရားဖြစ်တဲ့ ပတာ (Ptah) ရဲ့ ရုပ်ထုကိုတော့ အမှောင်ထဲမှာပဲရောက်နေအောင်စီမံထားတာပါ။
ဒါဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုကို နက္ခတ္တပညာအသုံးပြုပြီး ပေါင်းစပ်ထားနိုင်တဲ့ သာဓကတစ်ခုပါ။
ဒါ့အပြင် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေတုန်းက အီဂျစ်နိုင်ငံဟာ အဆွမ် (Aswan) ဆည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆည်ကိုတည်ဆောက်မှု ကြောင့် နိုင်းမြစ်ရေ တိုးလာပြီး အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရေအောက်ရောက်တော့မယ့် အခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီလို အဖိုးတန် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ကြီး မပျက်စီးရလေအောင် ယူနက်စကို (UNESCO) အဖွဲ့အစည်းက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးကို အရင်နေရာကနေ မြင့်တဲ့နေရာကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ စီမံကိန်းကြီးကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီစီမံကိန်းမှာ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတစ်ခုလုံးကို ကျောက်တုံးကြီးတွေအဖြစ် ပိုင်းဖြတ်ပြီး အပိုင်းပေါင်း ၁၀၃၆ ပိုင်းအထိ ခွဲခြားခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲ့ဒီအပိုင်းတွေကို မူလနေရာကနေ ၂၀၀ မီတာ အကွာက ရေမရောက်နိုင်မယ့် တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်ကို ပြန်လည် တပ်ဆင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရွှေ့ပြောင်းရာမှာ ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေ မူလက တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့အတိုင်း နေရောင်ခြည် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်တဲ့ အချိန် ကို အတိအကျ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်အောင် ပညာရှင်တွေက အသေးစိတ် တွက်ချက်ပြီး ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ရည်ရွယ်ချက်မပျောက်ပျက်ရအောင် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဘုရားကျောင်းဆောင်ကြီးရဲ့ ရုပ်တု အစိတ်အပိုင်းတွေတင်မကဘဲ၊ ရှေးခေတ်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ နက္ခတ္တဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်တွေ မပျောက်ပျက်သွားအောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတာဟာ တကယ်ကို ချီးကျူးစရာပါ။
အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုတွေကို ခိုင်မာစွာ ပြသနေတဲ့ သက်သေတစ်ခု ဖြစ်သလို ဒီရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ခေတ်သစ်ပညာရှင်တွေရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကိုပါ မမေ့လျော့အောင် ပြသနေတဲ့ လူသားအမွေအနှစ်တစ်ခု လည်းဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူသားသမိုင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နက္ခတ္တပညာလို့ခေါ်တဲ့ Astronomy ဟာ လူသားသမိုင်းစတင်ပြီး ရှေးဦးမဆွခင်ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုတည်ရှိခဲ့တဲ့ သက်သေတွေအဖြစ် အများကြီးရှိတဲ့အထဲက တစ်ခုကတော့ အီဂျစ်ပြည်ရဲ့ နိုင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသမှာ တည်ရှိနေတဲ့ အဘူဆင်းဘယ် (Abu Simbel) ဘုရားရှိခိုးကျောင်းဆောင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတွေဟာ ရှေးခေတ်က လူ့သားမျိူးဆက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာနဲ့ ဗိသုကာပညာ ထူးချွန်ခဲ့မှုတွေကို ပြသနေတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သာဓကတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
အဘူဆင်းဘယ်မှာရှိတဲ့ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး နှစ်ခုထဲက အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ရမ်ဆီးစ် (Ramses II)ဘုရင် အတွက် တည်ဆောက်ထားတဲ့ ကျောင်းတော်ကြီးမှာ ထူးခြားတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။
ဒါကတော့ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်တိတိဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့တွေမှာ နေရောင်ခြည်ဟာ ဘုရားကျောင်းတော်ရဲ့ အဝင်ပေါက်ကနေ အတွင်းပိုင်းကို ၅၅ မီတာ (၁၈၀ ပေ) အထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး အတွင်းခန်းထဲမှာရှိတဲ့ ကျောက်ရုပ်ထုတွေကို ထွန်းလင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို နေရောင်ခြည်ဝင်ရောက်တာဟာ မတော်တဆဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။
ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေက ဒီလိုဖြစ်အောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိကျစွာ တည်ဆောက်ထားတာလို့ အခုခေတ်သမိုင်းသုတေသီတွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်ဟာ ဒီကျောင်းဆောင်ကို တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဖာရိုဘုရင် ရာမ်ဆီစ် ၂ ရဲ့ နန်းတက်ပွဲ အထိမ်းအမှတ်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်ကတော့ သူ့ရဲ့ မွေးနေ့ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆကြလို့ပါပဲ။
ဒီနေ့ရက်တွေမှာကျတဲ့နေရောင်ခြည်ကို ကျောင်းဆောင်ထဲကို ဝင်နိုင်အောင်စီမံနိုင်မှု ဟာ အဲ့ဒီခေတ်က နက္ခတ္တပညာရှင်တွေရဲ့ တိကျတဲ့ တွက်ချက်မှုနဲ့အဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု ပညာရပ်တွေကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။
ပိုပြီးထူးခြားတာက ဒီလိုနေရောင်ခြည်က ကျောင်းတော်အတွင်းကို ကျရောက်တဲ့အချိန်မှာ အထဲမှာရှိတဲ့ ရုပ်ထုလေးခုထဲက ရာမ်ဆေးစ် ၂၊ နတ်ဘုရား အေမွန်-ရာ (Amun-Ra) နဲ့ ရာ-ဟိုရာခ်တီ (Ra-Horakhty) ရဲ့ ရုပ်ထုသုံးခုကိုပဲ နေရောင်ခြည်ကျရောက်ပြီး မြေအောက်ကမ္ဘာရဲ့ နတ်ဘုရားဖြစ်တဲ့ ပတာ (Ptah) ရဲ့ ရုပ်ထုကိုတော့ အမှောင်ထဲမှာပဲရောက်နေအောင်စီမံထားတာပါ။
ဒါဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုကို နက္ခတ္တပညာအသုံးပြုပြီး ပေါင်းစပ်ထားနိုင်တဲ့ သာဓကတစ်ခုပါ။
ဒါ့အပြင် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေတုန်းက အီဂျစ်နိုင်ငံဟာ အဆွမ် (Aswan) ဆည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆည်ကိုတည်ဆောက်မှု ကြောင့် နိုင်းမြစ်ရေ တိုးလာပြီး အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရေအောက်ရောက်တော့မယ့် အခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီလို အဖိုးတန် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ကြီး မပျက်စီးရလေအောင် ယူနက်စကို (UNESCO) အဖွဲ့အစည်းက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးကို အရင်နေရာကနေ မြင့်တဲ့နေရာကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ စီမံကိန်းကြီးကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီစီမံကိန်းမှာ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတစ်ခုလုံးကို ကျောက်တုံးကြီးတွေအဖြစ် ပိုင်းဖြတ်ပြီး အပိုင်းပေါင်း ၁၀၃၆ ပိုင်းအထိ ခွဲခြားခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲ့ဒီအပိုင်းတွေကို မူလနေရာကနေ ၂၀၀ မီတာ အကွာက ရေမရောက်နိုင်မယ့် တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်ကို ပြန်လည် တပ်ဆင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရွှေ့ပြောင်းရာမှာ ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေ မူလက တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့အတိုင်း နေရောင်ခြည် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်တဲ့ အချိန် ကို အတိအကျ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်အောင် ပညာရှင်တွေက အသေးစိတ် တွက်ချက်ပြီး ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ရည်ရွယ်ချက်မပျောက်ပျက်ရအောင် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဘုရားကျောင်းဆောင်ကြီးရဲ့ ရုပ်တု အစိတ်အပိုင်းတွေတင်မကဘဲ၊ ရှေးခေတ်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ နက္ခတ္တဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်တွေ မပျောက်ပျက်သွားအောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတာဟာ တကယ်ကို ချီးကျူးစရာပါ။
အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုတွေကို ခိုင်မာစွာ ပြသနေတဲ့ သက်သေတစ်ခု ဖြစ်သလို ဒီရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ခေတ်သစ်ပညာရှင်တွေရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကိုပါ မမေ့လျော့အောင် ပြသနေတဲ့ လူသားအမွေအနှစ်တစ်ခု လည်းဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူသားသမိုင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နက္ခတ္တပညာလို့ခေါ်တဲ့ Astronomy ဟာ လူသားသမိုင်းစတင်ပြီး ရှေးဦးမဆွခင်ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုတည်ရှိခဲ့တဲ့ သက်သေတွေအဖြစ် အများကြီးရှိတဲ့အထဲက တစ်ခုကတော့ အီဂျစ်ပြည်ရဲ့ နိုင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသမှာ တည်ရှိနေတဲ့ အဘူဆင်းဘယ် (Abu Simbel) ဘုရားရှိခိုးကျောင်းဆောင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတွေဟာ ရှေးခေတ်က လူ့သားမျိူးဆက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာနဲ့ ဗိသုကာပညာ ထူးချွန်ခဲ့မှုတွေကို ပြသနေတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သာဓကတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
အဘူဆင်းဘယ်မှာရှိတဲ့ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး နှစ်ခုထဲက အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ရမ်ဆီးစ် (Ramses II)ဘုရင် အတွက် တည်ဆောက်ထားတဲ့ ကျောင်းတော်ကြီးမှာ ထူးခြားတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။
ဒါကတော့ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်တိတိဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့တွေမှာ နေရောင်ခြည်ဟာ ဘုရားကျောင်းတော်ရဲ့ အဝင်ပေါက်ကနေ အတွင်းပိုင်းကို ၅၅ မီတာ (၁၈၀ ပေ) အထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး အတွင်းခန်းထဲမှာရှိတဲ့ ကျောက်ရုပ်ထုတွေကို ထွန်းလင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို နေရောင်ခြည်ဝင်ရောက်တာဟာ မတော်တဆဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။
ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေက ဒီလိုဖြစ်အောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိကျစွာ တည်ဆောက်ထားတာလို့ အခုခေတ်သမိုင်းသုတေသီတွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်ဟာ ဒီကျောင်းဆောင်ကို တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဖာရိုဘုရင် ရာမ်ဆီစ် ၂ ရဲ့ နန်းတက်ပွဲ အထိမ်းအမှတ်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်ကတော့ သူ့ရဲ့ မွေးနေ့ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆကြလို့ပါပဲ။
ဒီနေ့ရက်တွေမှာကျတဲ့နေရောင်ခြည်ကို ကျောင်းဆောင်ထဲကို ဝင်နိုင်အောင်စီမံနိုင်မှု ဟာ အဲ့ဒီခေတ်က နက္ခတ္တပညာရှင်တွေရဲ့ တိကျတဲ့ တွက်ချက်မှုနဲ့အဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု ပညာရပ်တွေကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။
ပိုပြီးထူးခြားတာက ဒီလိုနေရောင်ခြည်က ကျောင်းတော်အတွင်းကို ကျရောက်တဲ့အချိန်မှာ အထဲမှာရှိတဲ့ ရုပ်ထုလေးခုထဲက ရာမ်ဆေးစ် ၂၊ နတ်ဘုရား အေမွန်-ရာ (Amun-Ra) နဲ့ ရာ-ဟိုရာခ်တီ (Ra-Horakhty) ရဲ့ ရုပ်ထုသုံးခုကိုပဲ နေရောင်ခြည်ကျရောက်ပြီး မြေအောက်ကမ္ဘာရဲ့ နတ်ဘုရားဖြစ်တဲ့ ပတာ (Ptah) ရဲ့ ရုပ်ထုကိုတော့ အမှောင်ထဲမှာပဲရောက်နေအောင်စီမံထားတာပါ။
ဒါဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုကို နက္ခတ္တပညာအသုံးပြုပြီး ပေါင်းစပ်ထားနိုင်တဲ့ သာဓကတစ်ခုပါ။
ဒါ့အပြင် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေတုန်းက အီဂျစ်နိုင်ငံဟာ အဆွမ် (Aswan) ဆည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆည်ကိုတည်ဆောက်မှု ကြောင့် နိုင်းမြစ်ရေ တိုးလာပြီး အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရေအောက်ရောက်တော့မယ့် အခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီလို အဖိုးတန် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ကြီး မပျက်စီးရလေအောင် ယူနက်စကို (UNESCO) အဖွဲ့အစည်းက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးကို အရင်နေရာကနေ မြင့်တဲ့နေရာကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ စီမံကိန်းကြီးကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီစီမံကိန်းမှာ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတစ်ခုလုံးကို ကျောက်တုံးကြီးတွေအဖြစ် ပိုင်းဖြတ်ပြီး အပိုင်းပေါင်း ၁၀၃၆ ပိုင်းအထိ ခွဲခြားခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲ့ဒီအပိုင်းတွေကို မူလနေရာကနေ ၂၀၀ မီတာ အကွာက ရေမရောက်နိုင်မယ့် တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်ကို ပြန်လည် တပ်ဆင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရွှေ့ပြောင်းရာမှာ ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေ မူလက တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့အတိုင်း နေရောင်ခြည် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်တဲ့ အချိန် ကို အတိအကျ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်အောင် ပညာရှင်တွေက အသေးစိတ် တွက်ချက်ပြီး ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ရည်ရွယ်ချက်မပျောက်ပျက်ရအောင် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဘုရားကျောင်းဆောင်ကြီးရဲ့ ရုပ်တု အစိတ်အပိုင်းတွေတင်မကဘဲ၊ ရှေးခေတ်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ နက္ခတ္တဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်တွေ မပျောက်ပျက်သွားအောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတာဟာ တကယ်ကို ချီးကျူးစရာပါ။
အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုတွေကို ခိုင်မာစွာ ပြသနေတဲ့ သက်သေတစ်ခု ဖြစ်သလို ဒီရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ခေတ်သစ်ပညာရှင်တွေရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကိုပါ မမေ့လျော့အောင် ပြသနေတဲ့ လူသားအမွေအနှစ်တစ်ခု လည်းဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူသားသမိုင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နက္ခတ္တပညာလို့ခေါ်တဲ့ Astronomy ဟာ လူသားသမိုင်းစတင်ပြီး ရှေးဦးမဆွခင်ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုတည်ရှိခဲ့တဲ့ သက်သေတွေအဖြစ် အများကြီးရှိတဲ့အထဲက တစ်ခုကတော့ အီဂျစ်ပြည်ရဲ့ နိုင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသမှာ တည်ရှိနေတဲ့ အဘူဆင်းဘယ် (Abu Simbel) ဘုရားရှိခိုးကျောင်းဆောင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတွေဟာ ရှေးခေတ်က လူ့သားမျိူးဆက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာနဲ့ ဗိသုကာပညာ ထူးချွန်ခဲ့မှုတွေကို ပြသနေတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သာဓကတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
အဘူဆင်းဘယ်မှာရှိတဲ့ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး နှစ်ခုထဲက အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ရမ်ဆီးစ် (Ramses II)ဘုရင် အတွက် တည်ဆောက်ထားတဲ့ ကျောင်းတော်ကြီးမှာ ထူးခြားတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။
ဒါကတော့ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်တိတိဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့တွေမှာ နေရောင်ခြည်ဟာ ဘုရားကျောင်းတော်ရဲ့ အဝင်ပေါက်ကနေ အတွင်းပိုင်းကို ၅၅ မီတာ (၁၈၀ ပေ) အထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး အတွင်းခန်းထဲမှာရှိတဲ့ ကျောက်ရုပ်ထုတွေကို ထွန်းလင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို နေရောင်ခြည်ဝင်ရောက်တာဟာ မတော်တဆဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။
ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေက ဒီလိုဖြစ်အောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိကျစွာ တည်ဆောက်ထားတာလို့ အခုခေတ်သမိုင်းသုတေသီတွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်ဟာ ဒီကျောင်းဆောင်ကို တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဖာရိုဘုရင် ရာမ်ဆီစ် ၂ ရဲ့ နန်းတက်ပွဲ အထိမ်းအမှတ်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်ကတော့ သူ့ရဲ့ မွေးနေ့ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆကြလို့ပါပဲ။
ဒီနေ့ရက်တွေမှာကျတဲ့နေရောင်ခြည်ကို ကျောင်းဆောင်ထဲကို ဝင်နိုင်အောင်စီမံနိုင်မှု ဟာ အဲ့ဒီခေတ်က နက္ခတ္တပညာရှင်တွေရဲ့ တိကျတဲ့ တွက်ချက်မှုနဲ့အဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု ပညာရပ်တွေကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။
ပိုပြီးထူးခြားတာက ဒီလိုနေရောင်ခြည်က ကျောင်းတော်အတွင်းကို ကျရောက်တဲ့အချိန်မှာ အထဲမှာရှိတဲ့ ရုပ်ထုလေးခုထဲက ရာမ်ဆေးစ် ၂၊ နတ်ဘုရား အေမွန်-ရာ (Amun-Ra) နဲ့ ရာ-ဟိုရာခ်တီ (Ra-Horakhty) ရဲ့ ရုပ်ထုသုံးခုကိုပဲ နေရောင်ခြည်ကျရောက်ပြီး မြေအောက်ကမ္ဘာရဲ့ နတ်ဘုရားဖြစ်တဲ့ ပတာ (Ptah) ရဲ့ ရုပ်ထုကိုတော့ အမှောင်ထဲမှာပဲရောက်နေအောင်စီမံထားတာပါ။
ဒါဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုကို နက္ခတ္တပညာအသုံးပြုပြီး ပေါင်းစပ်ထားနိုင်တဲ့ သာဓကတစ်ခုပါ။
ဒါ့အပြင် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေတုန်းက အီဂျစ်နိုင်ငံဟာ အဆွမ် (Aswan) ဆည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆည်ကိုတည်ဆောက်မှု ကြောင့် နိုင်းမြစ်ရေ တိုးလာပြီး အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရေအောက်ရောက်တော့မယ့် အခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီလို အဖိုးတန် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ကြီး မပျက်စီးရလေအောင် ယူနက်စကို (UNESCO) အဖွဲ့အစည်းက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးကို အရင်နေရာကနေ မြင့်တဲ့နေရာကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ စီမံကိန်းကြီးကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီစီမံကိန်းမှာ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတစ်ခုလုံးကို ကျောက်တုံးကြီးတွေအဖြစ် ပိုင်းဖြတ်ပြီး အပိုင်းပေါင်း ၁၀၃၆ ပိုင်းအထိ ခွဲခြားခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲ့ဒီအပိုင်းတွေကို မူလနေရာကနေ ၂၀၀ မီတာ အကွာက ရေမရောက်နိုင်မယ့် တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်ကို ပြန်လည် တပ်ဆင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရွှေ့ပြောင်းရာမှာ ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေ မူလက တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့အတိုင်း နေရောင်ခြည် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်တဲ့ အချိန် ကို အတိအကျ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်အောင် ပညာရှင်တွေက အသေးစိတ် တွက်ချက်ပြီး ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ရည်ရွယ်ချက်မပျောက်ပျက်ရအောင် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဘုရားကျောင်းဆောင်ကြီးရဲ့ ရုပ်တု အစိတ်အပိုင်းတွေတင်မကဘဲ၊ ရှေးခေတ်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ နက္ခတ္တဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်တွေ မပျောက်ပျက်သွားအောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတာဟာ တကယ်ကို ချီးကျူးစရာပါ။
အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုတွေကို ခိုင်မာစွာ ပြသနေတဲ့ သက်သေတစ်ခု ဖြစ်သလို ဒီရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ခေတ်သစ်ပညာရှင်တွေရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကိုပါ မမေ့လျော့အောင် ပြသနေတဲ့ လူသားအမွေအနှစ်တစ်ခု လည်းဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူသားသမိုင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နက္ခတ္တပညာလို့ခေါ်တဲ့ Astronomy ဟာ လူသားသမိုင်းစတင်ပြီး ရှေးဦးမဆွခင်ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုတည်ရှိခဲ့တဲ့ သက်သေတွေအဖြစ် အများကြီးရှိတဲ့အထဲက တစ်ခုကတော့ အီဂျစ်ပြည်ရဲ့ နိုင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသမှာ တည်ရှိနေတဲ့ အဘူဆင်းဘယ် (Abu Simbel) ဘုရားရှိခိုးကျောင်းဆောင်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတွေဟာ ရှေးခေတ်က လူ့သားမျိူးဆက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာနဲ့ ဗိသုကာပညာ ထူးချွန်ခဲ့မှုတွေကို ပြသနေတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သာဓကတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
အဘူဆင်းဘယ်မှာရှိတဲ့ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီး နှစ်ခုထဲက အကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ရမ်ဆီးစ် (Ramses II)ဘုရင် အတွက် တည်ဆောက်ထားတဲ့ ကျောင်းတော်ကြီးမှာ ထူးခြားတဲ့ အချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။
ဒါကတော့ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်တိတိဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့တွေမှာ နေရောင်ခြည်ဟာ ဘုရားကျောင်းတော်ရဲ့ အဝင်ပေါက်ကနေ အတွင်းပိုင်းကို ၅၅ မီတာ (၁၈၀ ပေ) အထိ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး အတွင်းခန်းထဲမှာရှိတဲ့ ကျောက်ရုပ်ထုတွေကို ထွန်းလင်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို နေရောင်ခြည်ဝင်ရောက်တာဟာ မတော်တဆဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။
ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေက ဒီလိုဖြစ်အောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိကျစွာ တည်ဆောက်ထားတာလို့ အခုခေတ်သမိုင်းသုတေသီတွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်ဟာ ဒီကျောင်းဆောင်ကို တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဖာရိုဘုရင် ရာမ်ဆီစ် ၂ ရဲ့ နန်းတက်ပွဲ အထိမ်းအမှတ်နေ့ဖြစ်ပြီး၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်ကတော့ သူ့ရဲ့ မွေးနေ့ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆကြလို့ပါပဲ။
ဒီနေ့ရက်တွေမှာကျတဲ့နေရောင်ခြည်ကို ကျောင်းဆောင်ထဲကို ဝင်နိုင်အောင်စီမံနိုင်မှု ဟာ အဲ့ဒီခေတ်က နက္ခတ္တပညာရှင်တွေရဲ့ တိကျတဲ့ တွက်ချက်မှုနဲ့အဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု ပညာရပ်တွေကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။
ပိုပြီးထူးခြားတာက ဒီလိုနေရောင်ခြည်က ကျောင်းတော်အတွင်းကို ကျရောက်တဲ့အချိန်မှာ အထဲမှာရှိတဲ့ ရုပ်ထုလေးခုထဲက ရာမ်ဆေးစ် ၂၊ နတ်ဘုရား အေမွန်-ရာ (Amun-Ra) နဲ့ ရာ-ဟိုရာခ်တီ (Ra-Horakhty) ရဲ့ ရုပ်ထုသုံးခုကိုပဲ နေရောင်ခြည်ကျရောက်ပြီး မြေအောက်ကမ္ဘာရဲ့ နတ်ဘုရားဖြစ်တဲ့ ပတာ (Ptah) ရဲ့ ရုပ်ထုကိုတော့ အမှောင်ထဲမှာပဲရောက်နေအောင်စီမံထားတာပါ။
ဒါဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ဘာသာရေးယုံကြည်မှုကို နက္ခတ္တပညာအသုံးပြုပြီး ပေါင်းစပ်ထားနိုင်တဲ့ သာဓကတစ်ခုပါ။
ဒါ့အပြင် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွေတုန်းက အီဂျစ်နိုင်ငံဟာ အဆွမ် (Aswan) ဆည်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆည်ကိုတည်ဆောက်မှု ကြောင့် နိုင်းမြစ်ရေ တိုးလာပြီး အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရေအောက်ရောက်တော့မယ့် အခြေအနေ ဖြစ်လာပါတယ်။
ဒီလို အဖိုးတန် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ကြီး မပျက်စီးရလေအောင် ယူနက်စကို (UNESCO) အဖွဲ့အစည်းက ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ပညာရှင်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးကို အရင်နေရာကနေ မြင့်တဲ့နေရာကို ရွှေ့ပြောင်းဖို့ စီမံကိန်းကြီးကို လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီစီမံကိန်းမှာ ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးတစ်ခုလုံးကို ကျောက်တုံးကြီးတွေအဖြစ် ပိုင်းဖြတ်ပြီး အပိုင်းပေါင်း ၁၀၃၆ ပိုင်းအထိ ခွဲခြားခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲ့ဒီအပိုင်းတွေကို မူလနေရာကနေ ၂၀၀ မီတာ အကွာက ရေမရောက်နိုင်မယ့် တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်ကို ပြန်လည် တပ်ဆင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုရွှေ့ပြောင်းရာမှာ ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတွေ မူလက တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့အတိုင်း နေရောင်ခြည် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်တဲ့ အချိန် ကို အတိအကျ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်အောင် ပညာရှင်တွေက အသေးစိတ် တွက်ချက်ပြီး ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ရည်ရွယ်ချက်မပျောက်ပျက်ရအောင် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဘုရားကျောင်းဆောင်ကြီးရဲ့ ရုပ်တု အစိတ်အပိုင်းတွေတင်မကဘဲ၊ ရှေးခေတ်ကတည်းက တည်ရှိခဲ့တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ နက္ခတ္တဆိုင်ရာ ထူးခြားချက်တွေ မပျောက်ပျက်သွားအောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတာဟာ တကယ်ကို ချီးကျူးစရာပါ။
အဘူဆင်းဘယ် ဘုရားကျောင်းတော်ကြီးဟာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ နက္ခတ္တပညာဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုတွေကို ခိုင်မာစွာ ပြသနေတဲ့ သက်သေတစ်ခု ဖြစ်သလို ဒီရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ခေတ်သစ်ပညာရှင်တွေရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကိုပါ မမေ့လျော့အောင် ပြသနေတဲ့ လူသားအမွေအနှစ်တစ်ခု လည်းဖြစ်ပါတယ်။