"ရိုးသားတဲ့လူလို မနေပါနဲ့၊ ပွင့်လင်းတဲ့သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ နေပါ"
"ရိုးသားတဲ့လူလို မနေပါနဲ့၊ ပွင့်လင်းတဲ့သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ နေပါ" ဒီစကားစုက တစ်ချက်ကြည့်ရင် နည်းနည်းထူးဆန်းသလို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ရိုးသားတာက ကောင်းတဲ့အရာမဟုတ်ဘူးလား။ ဟုတ်ပါတယ်၊ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရိုးသားမှုသက်သက်ထက် ပိုမိုနက်ရှိုင်းတဲ့၊ လူ့ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုအကျိုးပြုတဲ့ ပွင့်လင်းမှု ဆိုတာ ရှိပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ရိုးသားမှုနဲ့ ပွင့်လင်းမှုရဲ့ ကွာခြားချက်နဲ့ ဘာကြောင့် ပွင့်လင်းသူတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့က ပိုပြီး အရေးကြီးသလဲဆိုတာကို ဆွေးနွေးသွားမှာပါ။
ပထမဆုံးရိုးသားခြင်း (Honesty) ဆိုတာ အမှန်တရားကို ပြောဆိုခြင်း၊ လိမ်ညာလှည့်ဖြားခြင်း မရှိခြင်းပါ။ ဒါဟာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ အခြေခံကျတဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ပြသပါတယ်။ ဥပမာ- သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က "ငါ့အဝတ်အစားလှရဲ့လား" လို့ မေးတဲ့အခါ "မလှဘူး" လို့ ရိုးရိုးသားသားပြောတာမျိုးပေါ့။ ဒါက မှန်ကန်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခါတစ်လေ ရိုးသားမှုဟာ အကောင်းဆုံးဖြေရှင်းနည်းတော့ မဟုတ်နိုင်ပါဘူး။ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရိုးသားမှုတစ်ခုတည်းမှာ အောက်ပါကန့်သတ်ချက်တွေ ရှိနိုင်လို့ပါ။
ပထမဆုံးအချက်အနေနဲ့ရိုးသားမှုဟာ အချက်အလက် (Facts) တွေအပေါ် အခြေခံပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူ့ဘဝက အချက်အလက်သက်သက်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ခံစားချက်တွေ၊ ရည်ရွယ်ချက်တွေနဲ့ အကြောင်းရင်းတွေလည်း ရှိပါတယ်။
ဒုတိယအချက်ကတော့ အချိန်အခါနဲ့ နေရာမရွေး ရိုးသားမှုဟာ တခြားသူတွေကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ "မင်းအလုပ်လုပ်တာ နှေးလိုက်တာ" လို့ ရိုးရိုးသားသားပြောလိုက်ခြင်းဟာ မှန်နိုင်ပေမဲ့ အဲဒီစကားက မကောင်းတဲ့ရည်ရွယ်ချက်တွေ မပါဝင်ပေမဲ့ လူတစ်ယောက်ကို စိတ်ဓာတ်ကျစေနိုင်ပါတယ်။
နောက်ဆုံးအချက်ကတော့ ရိုးသားတယ်ဆိုတာ မလိမ်တာကို ဆိုလိုတယ်။ ဒါပေမဲ့ မလိမ်တာသက်သက်က ဆက်ဆံရေးတစ်ခုကို ပိုပြီး နက်ရှိုင်းအောင်၊ ခိုင်မာအောင် လုပ်ပေးနိုင်ခြင်း မရှိပါဘူး။
ပွင့်လင်းခြင်း (Openness) ဆိုတာကတော့ ရိုးသားမှုထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကိုယ့်ရဲ့ အတွေးအမြင်တွေ၊ ခံစားချက်တွေ၊ ရည်ရွယ်ချက်တွေ၊ အားသာချက်/အားနည်းချက်တွေနဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို တခြားသူတွေနဲ့ ရိုးသားစွာနဲ့ စေတနာအရင်းခံပြီး ဝေမျှလိုစိတ် ကို ဆိုလိုပါတယ်။ ပွင့်လင်းတဲ့သူတစ်ယောက်ဟာ လုံခြုံမှုမရှိတဲ့ ခံစားချက်တွေ၊ အမှားအယွင်းတွေကိုတောင် ဖုံးကွယ်မထားဘဲ ဖွင့်ဟပြောဆိုရဲပါတယ်။
ဒါဆိုရင်ပွင့်လင်းခြင်းက ဘာကြောင့် ရိုးသားမှုထက် ပိုပြီး အရေးကြီးသလဲ?
ပွင့်လင်းခြင်းက ဆက်ဆံရေးတွေကို အပေါ်ယံအဆင့်ကနေ ပိုမိုနက်ရှိုင်းတဲ့ အဆင့်ကို ရောက်ရှိစေပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ အတွင်းစိတ်ခံစားချက်တွေကို မျှဝေတဲ့အခါ တခြားသူက ကိုယ့်ကို ပိုမိုနားလည်နိုင်ပြီး ရင်းနှီးမှု ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။
ပွင့်လင်းသူတစ်ယောက်ဟာ သူ့ရဲ့အားနည်းချက်တွေကိုတောင် ဖွင့်ပြောရဲတဲ့အတွက် သူ့အပေါ် ယုံကြည်စိတ်ချမှုကို ပိုမိုရရှိစေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သူပြောတဲ့အရာတွေရဲ့ နောက်ကွယ်က ရည်ရွယ်ချက်တွေကို နားလည်စေပြီး နားလည်မှုလွဲခြင်းတွေကို လျှော့ချပေးပါတယ်။
ပွင့်လင်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ လူတွေဟာ ပြဿနာတွေကို ပိုမိုပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးဝေဖန်နိုင်ပြီး၊ အတူတကွ ပိုမိုထိရောက်စွာ ဖြေရှင်းနိုင်ပါတယ်။ အမှားတွေရှိရင်တောင် ဝန်ခံပြီး သင်ခန်းစာယူနိုင်ဖို့ လမ်းဖွင့်ပေးပါတယ်။
ကိုယ့်ရဲ့ ခံစားချက်တွေကို ဖွင့်မပြောဘဲ ဖုံးကွယ်ထားတာဟာ စိတ်ဖိစီးမှုတွေနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ပွင့်လင်းစွာ ပြောဆိုခြင်းက စိတ်ခံစားမှုတွေကို ပေါ့ပါးစေပြီး စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုပါတယ်။
ကိုယ့်ရဲ့ အားနည်းချက်တွေ၊ အမှားတွေကို ပွင့်လင်းစွာ လက်ခံခြင်းက ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ပြင်ဆင်ဖို့ အခွင့်အရေးပေးပါတယ်။
ဒါဆိုရင် ပွင့်လင်းသူတစ်ယောက် ဖြစ်ဖို့ ဘယ်အရာတွေကိုသိထားရမလဲ?
(၁)ကိုယ့်ကိုယ်ကို နားလည်ပါ
ကိုယ့်ရဲ့ ခံစားချက်တွေ၊ အတွေးတွေနဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေကို ကိုယ်တိုင်အရင်ဆုံး သေချာနားလည်ပါ။
(၂)သင့်တော်တဲ့ အချိန်နဲ့ အခြေအနေကို ရွေးချယ်ပါ။
အရာအားလုံးကို လူတိုင်းကို ပွင့်လင်းဖို့ မလိုအပ်ပါဘူး။ ယုံကြည်ရတဲ့သူတွေနဲ့ သင့်တော်တဲ့အချိန်မှာသာ ပွင့်လင်းပါ။
(၃)စေတနာနဲ့ ပြောပါ
ပွင့်လင်းခြင်းဟာ အမှန်တိုင်းပြောရုံတင်မကဘဲ၊ ကူညီလိုတဲ့၊ နားလည်မှုလိုချင်တဲ့ စေတနာနဲ့ ပြောဆိုခြင်းဖြစ်ရပါမယ်။
(၄)နားထောင်တတ်ပါ
ကိုယ်က ပွင့်လင်းသလို တခြားသူတွေ ပွင့်လင်းပြောဆိုတာကိုလည်း နားထောင်တတ်ဖို့လိုပါတယ်။
ဒါကြောင့်ရိုးသားခြင်းဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ အရည်အသွေးတစ်ခုဖြစ်ပေမဲ့၊ ပွင့်လင်းခြင်း ကတော့ လူ့ဆက်ဆံရေးတွေကို ပိုမိုခိုင်မာစေပြီး ကိုယ့်ရဲ့ဘဝကို ပိုမိုပြည့်ဝစေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ဟာ အမှန်တရားကို ရိုးရိုးသားသားပြောရုံသာမကဘဲ၊ အဲဒီအမှန်တရားရဲ့ နောက်ကွယ်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခံစားချက်တွေ၊ ရည်ရွယ်ချက်တွေကိုပါ ဝေမျှခြင်းအားဖြင့် ပိုမိုနက်ရှိုင်းတဲ့ နားလည်မှုနဲ့ ချစ်ခင်မှုကို တည်ဆောက်နိုင်မှာပါ။ ဒါကြောင့် ရိုးသားတဲ့သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ နေရုံသာမကဘဲ၊ စစ်မှန်တဲ့ ပွင့်လင်းသူတစ်ယောက်အဖြစ် နေထိုင်ခြင်းဖြင့် သင့်ဘဝကို အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝအောင် ပုံဖော်လိုက်ပါ။
လေးစားစွာဖြင့် ~ ☕
