Cat and Dog Take a Road Trip

ရှေ့ရေးစိတ်မအေးတဲ့ တရုတ်လူငယ်တွေ DeepSeek ကို ဗေဒင်ပိုမေးလာ
တရုတ်မှာ DeepSeek ကို ဗေဒင်ဟောစာတန်းတွေ ထုတ်ခိုင်းတာ အလုပ်ဖြစ်နေလို့ ရိုးရာဗေဒင်ဆရာတွေ စိတ်ညစ်နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ပုံမှန်အတိုင်းဆို အလုပ်အကိုင်ခက်ပြီး အနာဂါတ်ပျောက်လေလေ ဗေဒင်ဆရာတွေ ခေတ်ကောင်းလေလေ ဖြစ်ရမှာပါ။ အခုတော့ ရိုးရာဗေဒင်နည်းနာတွေ ထည့်သွင်းထားတဲ့ AI ကို မေးတာက ပိုမြန် ပိုလွယ် ပိုလည်း ပြည့်စုံတော့ AI ဗေဒင်ပဲ အကြည့်များလာနေပါတယ်။
DeepSeek ရဲ့ နောက်ဆုံးထွက် အဆင့်မြင့်ဆုံး AI reasoning model ဖြစ်တဲ့ DeepSeek R1 ဆို ၁၅ စက္ကန့်နဲ့ ရှေ့ဖြစ်ဟောတွေ ထုတ်နိုင်တော့ လူသုံးများလာတာ မဆန်းဘူးလို့ ပြောရမှာပါ။ AI ကို ဗေဒင်မေးရတာလည်း လွယ်ပါတယ်။
"Bazi (တရုတ်ရိုးရာနက္ခတ်ဗေဒင်ဆရာ) လုပ်ပြီး ငါ့ကံကြမ္မာကို ဖတ်ပေးပါ။ ငါ့စရိုက်ဝါသနာ နဲ့ ရှေ့ရေးတွေ ၊ ငွေကြေးကံကြမ္မာတွေ ဟောပေးပါ။ " ဆိုပြီး ကိုယ်ရဲ့ လိင်(ကျား/မ) ၊ မွေးသက္ကရာဇ် နဲ့ လိပ်စာပေးလိုက်ရင် AI က ဗေဒင်ဟောတော့တာပါပဲ။
ဘယ်နှစ်မှာ ငွေအများကြီးရမယ် ၊ ဘယ်နှစ်မှာ ကံကောင်းခြင်းတွေ လာမယ်ဆိုတာမျိုးပေါ့။ အပြင်မှာ ဒါမျိုးရိုးရာဗေဒင်ဆရာဆီ သွားရင် ဟောခ ယွမ် ၅၀၀ (မြန်မာငွေ ၃ သိန်းကျော်လောက်) ကုန်ပေမယ့် DeepSeek မှာတော့ free မေးလို့ ရပါတယ်။ တကယ်လို့ DeepSeek AI သုံး AI ဗေဒင် app တွေကို မေးရင်တော့ သူ့ဟောကြေးနဲ့သူ ရှိပါတယ်။
ဗေဒင်မေးပြီး စိတ်သက်သာရာရှာချင်သူတွေအတွက် AI ရဲ့ အဖြေက စိတ်ထွက်ပေါက်ပေးနိုင်ပါတယ်။ တရုတ်မှာ DeepSeek ကို AI ဗေဒင်မေးတဲ့သူ ဘယ်လောက်ရှိလဲ မပြောနိုင်ပေမယ့် ဖေဖော်ဝါရီတစ်လထဲ WeChat မှာတင် DeepSeek fortune-telling ဆိုပြီး mention ခေါ်ထားတဲ့ ပို့စ်ပေါင်း ၂ သန်းကျော်ပါတယ်။
နိုင်ငံစီးပွားရေးအကျပ်ဘက်ရောက်ပြီး အလုပ်အကိုင်မကောင်းချိန် DeepSeek ကို အိတ်ဆောင်ဗေဒင်ဆရာလို အသုံးပြုသူတွေ တရုတ်မှာ သန်းနဲ့ချီ ရှိနေမှာတော့ သေချာပါတယ်။ DeepSeek ဟောချက်တွေ အကုန်ယုံမရပေမယ့် ဗေဒင်ကြည့်မှ စိတ်ပြေတဲ့သူတွေအဖို့တော့ AI ဗေဒင်က အဖော်တစ်ယောက်အဖြစ် ရှိနေဦးမှာပါ။

Funniest Cat Video Compilation 2024

Try Not To Laugh | Funny Pet Video Compilation 2020 | The Pet Collective

လူကောင်းလို့ ထင်မိတာကိုက ပြဿနာ ဖြစ်လာတော့တာပဲ
အချစ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကုမရတဲ့ရောဂါတစ်ခုကတော့ ထူးခြားတဲ့လူနဲ့ တွေ့ချင်ကြတာပဲ ။ ဒါဟာ လူတိုင်းရဲ့ ရောဂါတစ်ခုလိုပဲ မဟုတ်လား ။ ဒီလိုသာ ပြောရတာ အဲ့လိုလူ မဟုတ်နိုင်ဘူးဆိုလည်း ဘာလို့ ချစ်နေကြဦးမှာလဲ မဟုတ်လား ။ ဒါပေမယ့်လည်း ချစ်ကြရတာပါပဲ ။
အချစ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့အခါ ကျွန်တော်တို့က ကိုယ့်ကို သူများနဲ့ မတူအောင် နားလည်ပေးမယ်လူ ၊ ကိုယ့်ကို အမြဲ နှစ်သိမ့်ပေးနိုင်မယ့်လူ ၊ ကိုယ့်ရဲ့ dark side တွေကို လက်ခံပေးနိုင်မယ့်လူ စတဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကို ဇယားပြ ၊ listထုတ်ပြီး တစ်ယောက်ယောက်ကို တွေ့တာနဲ့ ဟား…ဒီလူကတော့ လူကောင်းပဲဆိုပြီး ကြိုက်ကြရာကနေ စတင်ကြတာပါပဲ ။ ဟုတ်တယ် မဟုတ်ပါလား ဒီလိုကနေ ဘဝမှာ
အသဲတွေ တစ်ခါကွဲ ၊ နှစ်ခါကွဲ ၊ သုံးခါကွဲတွေ ဖြစ်လာကြတော့တာပါပဲ ။
တကယ်တော့ ကျွန်တော်တို့ကို နာကျင်ခံစားစေတာလည်း အဲ့လူက လုပ်တာမဟုတ်ဘဲ အဲ့လူအပေါ်ထားမိတဲ့ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခံစားချက် ၊ မျှော်လင့်ချက်တွေက ကျွန်တော်တို့ကို နာကျင်စေကြတာပါပဲ ။ ဒီလူကတော့ ငါ့ကို ဒီလို မလုပ်လောက်ဘူး ထင်ပေမယ့် လုပ်သွားတာ ၊ ဒီလူကတော့ ငါ့ကို မဖောက်ပြန်လောက်ဘူး ထင်ခဲ့ပေမယ့် ဖောက်ပြန်သွားတာ ၊ မညာလောက်ဘူး ထင်ပေမယ့် ညာသွားတာ ၊ ငါ့ကို အမြဲ ချစ်နေပေးမှာလို့ ထင်ပေမယ့် ချစ်မနေတော့တာ စတဲ့ အဲ့လူအပေါ် ထားလိုက်မိတဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေကပဲ ပြန်ပြီး ကျွန်တော်တို့ကို ခံစားရစေတာပါ ။ ငါကတော့ သူ့ကို ယုံကြည်လိုက်ရတာ သူကတော့ ဘယ်လိုဆိုပြီး အသဲကွဲခါစမှာ ငိုကြသလိုမျိုးပေါ့ ။
ဒါကြောင့် အချစ်ကို ဘယ်လို ကိုင်တွယ်ကြရမလဲ ။
ကျွန်တော်လည်း အသဲလည်း ကွဲနေတုန်းပါပဲ ၊ ကုစားနေတုန်းပါပဲ ၊ အသဲကွဲတိုင်းလည်း လောကကြီးကို စိတ်ကုန်တတ်တုန်းပါပဲ ဒါပေမယ့် အခုနောက်ပိုင်းတော့ စည်းမျဉ်းတစ်ခု ချထားလိုက်တယ် ။
လူကို လူအတိုင်းပဲ ချစ်ပါဆိုတဲ့ါစည်းမျဉ်းပေါ့ ။ လူတစ်ယောက်ကို ချစ်တဲ့အခါ အဲ့လူကိုပဲ တောင်းဆိုမှုတွေနဲ့ ဒီလူကတော့ ကောင်းမှာ ၊ ဒီလူကတော့ ငါ့ကို တစ်ဘဝလုံး ချစ်မှာ သေချာတယ် ၊ ဒီလူကတော့ ငါ့ကို အမြဲ နားလည်နေမှာ သေချာတယ် စတာတွေ လုံးဝ မတွေးတော့ဘဲ လူသားဆန်ဆန်ပဲ… သူလည်းပြောင်းလဲနိုင်တယ် ၊ သူလည်း ငါ့အပေါ် နားမလည်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တယ် ၊ သူလည်း ငါ့ထက်စိတ်ဝင်စားတဲ့လူ ရှိလာနိုင်တယ် ။ ဒီဂရုစိုက်မှုတွေကလည်း ခဏတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ် ၊ သူလည်း အရမ်းမရင့်ကျက်သေးတဲ့လူ ဖြစ်နိုင်တယ် ၊ သူလည်း ဘဝအတွက် ငါ မဟုတ်တဲ့ တစ်ခြားလူကို ရွေးချယ်သွားမှာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ် ၊ သူလည်း တစ်နေ့မှာ ငါ့ထက် ဘဝအတွက်အရေးကြီးတာတွေကို ရွေးသွားနိုင်တယ် စတဲ့ လူကို လူလိုပဲမြင်အောင် ကြည့်တော့တယ် ။
လူဟာ ပြောင်းလဲတတ်တယ် ။ လူဟာ မိမိကိုယ်ကို အချစ်ဆုံးပဲ စတဲ့ ကောင်းတဲ့အချက်တွေတင် မဟုတ်ဘဲ မကောင်းတဲ့အချက်တွေပါမြင်အောင် ကြည့်ပြီးမှ
ငါကတော့ သူ့ဖြစ်တည်မှုကိုပဲ သဘောကျတာပါ ၊ သူ့ရဲ့ကောင်းခြင်းတွေမက ဆိုးခြင်းတွေပါရှိလည်း ဘဝမှာ သူနဲ့တော့ အခိုက်အတန့်တစ်ခု ဖြတ်သန်းချင်ပါတယ် ဆိုတဲ့ လူကိုမှပဲ ချစ်တော့တယ် ။
ခံစားရတာတွေတော့ နည်းသွားတာပေါ့ ။ ခဏခဏ ချော်လဲဖူးတော့ မပြေးဘဲလည်း မနေနိုင်ပြန်တော့ အကာအကွယ်လေးနဲ့ ပြေးရတော့တာပေါ့ ။ အလုံးစုံ မထိခိုက်တော့တာ မဟုတ်ပေမယ့် ချော်လဲတဲ့အခါလည်း ငါချော်လဲနိုင်တာ ငါသိပါတယ် ပြေးဆော့ချင်လို့ကိုဆော့တာ ဆိုပြီးတော့ ပြုံးတော့ပြုံးနိုင်တာ တစ်ခုအမြတ်ပါ ။
#nayvel #ပန်းခြံနှင့်ဥယျာဉ်မှူး

ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူတစ်ဦးချင်းစီအနေနဲ့ ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုအများဆုံးနဲ့ လူနေမှုစံနှုန်းအမြင့်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ် ဒီကြွယ်ဝချမ်းသာမှုရဲ့ ထင်ရှားတဲ့သာဓကတစ်ခုကတော့ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသား ၁၈,၀၀၀ မှာ တစ်ဦးနှုန်းဟာ အသစ်စက်စက် Ferrari ကားတစ်စီး ကိုပိုင်ဆိုင်ကြပါတယ်
#knowledge #ဗဟုသုတ

Zootopia [2016]

ကားသစ်တွေ ရုံမှာသွားကြည့်ရတဲ့ ခံစားချက်တွေနဲ့ ဘာမှမဆိုင်ဘူး
ပိုက်ဆံပေးကြည့်ရတာထက် ပိုတန်တယ်...

ပြီးတော့ ယုန်မလေး ရဲ့ မျက်နှာဟာ ယုန်တစ်ကောင်နဲ့ မတူပဲ
ချစ်စဖွယ်ကောင်မလေး မျက်နှာလိုပဲ ဘယ်လိုကြည့်ကြည့် ချစ်ဖိုကောင်းတယ်

ဒါ့အပြင် မြေခွေး ဆိုလဲ သူ့ရဲ့ ပုံစံနဲ့ လိုက်ဖက်စွာ အကျင့်ယုတ်တာတွေ
လိမ်တာတွေ နောက်ပြောင်တာတွေက မျက်နှာထား အပြင် ဝတ်စားပုံနဲ့ပါ

လိုက်ဖက်နေတယ် ဥပမာ ကျနော်တို ပျိုတိုင်းကြိုက်တဲ့ လူစီဖာမောနင်းစတားရဲ့ မျက်ခွက်နက် ချွတ်စွတ်သွားတူနေတာမျိုး tongue emoticonပိုသဘောကျမိတာက ဒီကာတွန်းကားတွက် ဇတ်ကောင်တွေ အများကြီးသုံးထားတာကိုပေါ့...

မြေခွေး နဲ့ ယုန်မလေး ဆီမှာပဲ အာရုံစိုက်နေလို မရပြန်ဘူး
ကျန်တဲ့ သတ္တဝါလေးတွေက တစ်ယောက်တစ်မျိုး ချစ်ဖိုကောင်း စိတ်ဝင်စားဖိုကောင်းနေပြန်ပါတယ်...

ပိုလန်းတာက လူတွေ ရူးသွပ်နေတဲ့ iPhone ပုံစံ ဆင်တူတဲ့
မုံလာဥ တံဆိပ် ဖုန်းကို ဒီဇာတ်ကားထဲမှာ မြင်မိတာနဲ့ သင်ပြုံးမယ်ဆိုတာအာမခံပါတယ်

grin emoticon
ဇတ်ဝင်သီချင်းတွေကလဲ အလန်းတွေကြီးပါပဲ မြူးမြူးကြွကြွ နဲ့
ဇတ်ကားပုံစံ ကို ပိုပြီး အသက်ဝင်စေပါတယ်။

😍ကြည့်ရန်နှိပ်ပါ👇

https://t.me/hsumovie/368

🎬 Main channel 🔗

t.me/addlist/43SAvNGGjGExNWVl

CJ - WHOOPTY (ERS Remix) Baby Driver

Nova ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အီလက်ထရောနစ်ခေတ် ရဲ့ မရှိမဖြစ် လီသီယမ် ( Lithium) ဒြပ်စင်
ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်အသုံးပြုနေတဲ့ စမတ်ဖုန်းတွေ ထုတ်လုပ်ရာမှာ မရှိမဖြစ် ပါဝင်တဲ့ လီသီယမ် (Lithium) ဒြပ်စင် ကို ကြယ်ပုဖြူ (White Dwarf Stars) တွေမှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ နိုဗာ ပေါက်ကွဲမှု (Nova) ကနေ ရရှိနိုင်တယ်လို့ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကြယ်ပုဖြူတွေ ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ နျူကလီးယား ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဟာ လီသီယမ် ထုတ်လုပ်နေတဲ့ စက်ရုံတွေ ဖြစ်တယ်လို့ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ဒီ သီအိုရီ ကို တွေ့ရှိခဲ့တာ ကြာပြီ ဖြစ်ပေမယ့် ယခုမှ သက်သေပြချက် ကို ပြုလုပ်လာနိုင်တာပါ။
လီသီယမ် ဒြပ်စင် ဟာ မဟာပေါက်ကွဲမှုကြီး (Big Bang) ဖြစ်စဉ်အတွင်းမှာ ဖြစ်တည်လာတဲ့ အလေးဆုံး ဒြပ်စင် ဖြစ်ပါတယ်။ အခြား ဒြပ်စင် ၂ ခုဖြစ်တဲ့ ဟိုက်ဒရိုဂျင် (Hydrogen) နဲ့ ဟီလီယမ် (Helium) လဲ Big Bang ဖြစ်စဉ်အတွင်းမှာ ဖြစ်တည်လာခဲ့ပါတယ်။ ယနေ့ ခေတ်မှာတော့ လီသီယမ် ဟာ ကျွန်တော်တို့ ရဲ့ နည်းပညာ တိုးတက်မှုတွေ ရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းကနေ ပါဝင်နေပြီး Lithium ဘက်ထရီ တွေ က စလို့ စမတ်ဖုန်းတွေ လျှပ်စစ်ကား တွေ နဲ့ အခြားသော အီလက်ထရောနစ် ပစ္စည်း မျိုးစုံမှာ ပါ၀င်နေပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ယနေ့တိုင် လီသီယမ် ဒြပ်စင် အကြောင်းကိုတော့ သေချာသိရှိထားခြင်းမရှိသေးပါဘူး။ Big Bang Theory အရ Big Bang ဖြစ်ပေါ်ပြီး အချိန်တို အတွင်းမှာတင် ကျွန်တော်တို့ စကြ၀ဠာ ကြီး က အေးလာခဲ့ပြီး ပထမဆုံးသော ဒြပ်စင်တွေ ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ အဆိုပါ ဒြပ်စင်တွေထဲမှာ ဟိုက်ဒရိုဂျင် ဟာ ၄ ပုံ ၃ ပုံ ခန့် ပါဝင်ပြီး ဟီလီယမ်ကတော့ ကျန် ၄ ပုံ ၁ ပုံခန့် ပါဝင်ပါတယ်။ လီသီယမ် က တော့ ကျန်ရှိတဲ့ ရာခိုင်နှုန်း အနည်းငယ်ပဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နက္ခတ္တဗေဒ ပညာရှင်တွေဟာ ကြယ်တွေကို လေ့လာတိုင်းမှာ အဆိုပါ ကြယ်တွေမှာ လီသီယမ် ပါဝင်မှုဟာ ခန့်မှန်းထားတာထက်ကို နည်းနေတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီတွေ့ရှိချက်တွေကို ပြန် ဖြေရှင်းမှုတွေ အရ လီသီယမ် ဒြပ်စင် ဟာ ကြယ်တစ်လုံး ရဲ့ အပေါ်ယံ အလွှာကနေ အတွင်းပိုင်းထိ တဖြည်းဖြည်း ဝင်ရောက်သွားပြီး ကြယ်အတွင်း ပိုင်းမှာ တင် ဖျက်ဆီး ခံလိုက်ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သက်တမ်းနုတဲ့ ကြယ်တချို့မှာ သက်တမ်းရင့်ကြယ်တွေ ထက် လီသီယမ် ပိုမိုများပြားစွာ ပါဝင်နေတာကို တွေ့ရှိလာရပါတယ်။
ဒီပိုများတဲ့ လီသီယမ်တွေ ဘယ်ကနေရောက်လာတာလဲ လို့ ရှာဖွေရာမှာတော့ အနီးစပ်ဆုံး အဖြေအနေနဲ့ နိုဗာ (Nova) ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု ကြောင့်လို့ တွေ့ရှိလာရပါတယ်။ ကြယ်တစ်ခုလုံး ပေါက်ကွဲ ပျက်စီးသွား စေတဲ့ စူပါနိုဗာ (Supernova) ကြယ်ပေါက်ကွဲမှုနဲ့ မတူပဲ Nova က အဆိုပါကြယ် ရဲ့ မျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ ပဲ ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပေါ်တာပါ။ ကြယ် ၂ လုံး ပါဝင်တဲ့ ဒွိစုံ ကြယ် စနစ်တွေ မှာ ကြယ်တစ်လုံး ကသက်တမ်းကုန်ဆုံးသွားပြီး ကြယ်ပုဖြူ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ အဆိုပါ ကြယ်ပုဖြူကို လှည့်ပတ်နေတဲ့ သူ့ရဲ့ အဖော်ကြယ်ရဲ့ ပတ်လမ်း ဟာ နီးကပ်နေပါက ကြယ်ပုဖြူဟာ အဖော်ကြယ် မှာပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ထု တွေ ကို ဆွဲငင်ပါတော့တယ်။ အဆိုပါ ဒြပ်ထုတွေ ဝင်ရောက်လာတဲ့ ဧရိယာ ဝန်းကျင်မှာ အပူချိန် နဲ့ ဖိအား တဖြည်းဖြည်းတိုးလာပြီး အချိန်တစ်ခု ရောက်ရင် နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပေါ်လာတာပါ။ နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု တွေဟာ ကြယ်တစ်ခုလုံးကိုချက်ချင်း မဖျက်ဆီး နိုင်ပေမယ့် အချိန်ကာလ ကြာလာတဲ့အခါမှာ ကြယ်ပုဖြူပေါ် မှာ လုံလောက်တဲ့ ဒြပ်ထု ကျရောက်ပြီးရင်တော့ စူပါနိုဗာ (Type1a Supernova) အမျိုးအစား ဖြစ်ပေါ်ပြီး ကြယ်ပုဖြူကို ပျက်စီး စေနိုင်ပါတယ်။
နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဟာ လီသီယမ် ဒြပ်စင်ရဲ့ အရင်းအမြစ်တွေ ဖြစ်ပြီး စကြ၀ဠာ ကြီး သက်တမ်းရင့်လာတာနဲ့ အမျှ နေကဲ့ သို့သော ကြယ်တွေ ဟာ သက်တမ်းကုန်ဆုံးပြီး ကြယ်ပုဖြူ ဖြစ်ပေါ်လာကာ ပိုမိုများပြားတဲ့ နိုဗာ ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါ နိုမာ ပေါက်ကွဲမှုတွေ ကြောင့် လီသီယမ်တွေ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကြယ်ပုဖြူဟာ နောက်ဆုံးမှာ စူပါနိုဗာ ဖြစ်ပေါ် ပေါက်ကွဲပျက်စီး ကာ အဆိုပါ လီသီယမ် တွေ ကို Interstellar Medium အာကာသ ဟင်းလင်းပြင်ထဲကို ထုတ်လွှတ်ပြန့်နှံ့သွားစေပါတယ်။ ဒီ ပြန့်နှံ့ လာတဲ့ လီသီယမ် တွေဟာ အခြားသော ကြယ်အသစ်ဖြစ်ပေါ်ရာမှာ ပါဝင်ပြီး သက်တမ်းနုတဲ့ ကြယ်တွေ မှာ သက်တမ်းရင့် ကြယ်တွေထက် ပိုမိုပါဝင်လာပါတယ်။
2013 ဒီဇင်ဘာ လ မှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ the nova V1369 Cen ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အာကာသကြည့် မှန်ပြောင်းတွေ နဲ့ လေ့လာခဲ့ရာမှ အဆိုပါ လီသီယမ် ဖြစ်ပေါ်တာကို စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် အဆိုပါ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု က အလင်းနှစ် ၃၂၀၀ ခန့်ကွာဝေးတာကြောင့် အဆိုပါ တွေ့ရှိမှု ဟာ လွဲ ချော်နိုင်နှုန်း ၂.၁ ရာခိုင်နှုန်းတော့ ရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီပေါက်ကွဲမှုကို လေ့လာနေတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင် အဖွဲ့ ကတော့ ဒီဖြစ်စဉ် ကို ခန့်မှန်းထားတဲ့ အချိန် မှာ ခန့်မှန်းထားတဲ့ လီသီယမ် ပမာဏ ကို တူညီစွာ တွေ့ရှိရတာကြောင့် တိုက်ဆိုင်မှု တစ်ခု မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ တော့ ယူဆထားကြပါတယ်။ နည်းပညာ ပိုမို မြင့်မားလာပြီး စွမ်းအားမြင့် အာကာသ မှန်ပြောင်းတွေ ပိုမို တည်ဆောက်လာနိုင်တာကြောင့် နောက် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် နိုဗာ ပေါက်ကွဲမှုတွေ ကို စောင့်ကြည့်လေ့လာပါက ဒီ လီသီယမ် အရင်းအမြစ် ဟာ နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု ကြောင့် ဆိုတဲ့ အဖြေကို အတိအကျ ပေးနိုင်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အာကာသ ထဲက ဖြစ်ရပ်တွေကို စောင့်ကြည့်လေ့လာ တာဟာ ကျွန်တော်တို့ နေ့စဉ် ဘ၀ ရဲ့ အရေးကြီး တဲ့အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်လာတဲ့ အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေ ထုတ်လုပ်ရာမှာ အထောက်အကူ များစွာ ပြုနိုင်ပါတယ်။

Nova ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အီလက်ထရောနစ်ခေတ် ရဲ့ မရှိမဖြစ် လီသီယမ် ( Lithium) ဒြပ်စင်
ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်အသုံးပြုနေတဲ့ စမတ်ဖုန်းတွေ ထုတ်လုပ်ရာမှာ မရှိမဖြစ် ပါဝင်တဲ့ လီသီယမ် (Lithium) ဒြပ်စင် ကို ကြယ်ပုဖြူ (White Dwarf Stars) တွေမှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ နိုဗာ ပေါက်ကွဲမှု (Nova) ကနေ ရရှိနိုင်တယ်လို့ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကြယ်ပုဖြူတွေ ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ နျူကလီးယား ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဟာ လီသီယမ် ထုတ်လုပ်နေတဲ့ စက်ရုံတွေ ဖြစ်တယ်လို့ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ဒီ သီအိုရီ ကို တွေ့ရှိခဲ့တာ ကြာပြီ ဖြစ်ပေမယ့် ယခုမှ သက်သေပြချက် ကို ပြုလုပ်လာနိုင်တာပါ။
လီသီယမ် ဒြပ်စင် ဟာ မဟာပေါက်ကွဲမှုကြီး (Big Bang) ဖြစ်စဉ်အတွင်းမှာ ဖြစ်တည်လာတဲ့ အလေးဆုံး ဒြပ်စင် ဖြစ်ပါတယ်။ အခြား ဒြပ်စင် ၂ ခုဖြစ်တဲ့ ဟိုက်ဒရိုဂျင် (Hydrogen) နဲ့ ဟီလီယမ် (Helium) လဲ Big Bang ဖြစ်စဉ်အတွင်းမှာ ဖြစ်တည်လာခဲ့ပါတယ်။ ယနေ့ ခေတ်မှာတော့ လီသီယမ် ဟာ ကျွန်တော်တို့ ရဲ့ နည်းပညာ တိုးတက်မှုတွေ ရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းကနေ ပါဝင်နေပြီး Lithium ဘက်ထရီ တွေ က စလို့ စမတ်ဖုန်းတွေ လျှပ်စစ်ကား တွေ နဲ့ အခြားသော အီလက်ထရောနစ် ပစ္စည်း မျိုးစုံမှာ ပါ၀င်နေပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ယနေ့တိုင် လီသီယမ် ဒြပ်စင် အကြောင်းကိုတော့ သေချာသိရှိထားခြင်းမရှိသေးပါဘူး။ Big Bang Theory အရ Big Bang ဖြစ်ပေါ်ပြီး အချိန်တို အတွင်းမှာတင် ကျွန်တော်တို့ စကြ၀ဠာ ကြီး က အေးလာခဲ့ပြီး ပထမဆုံးသော ဒြပ်စင်တွေ ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ အဆိုပါ ဒြပ်စင်တွေထဲမှာ ဟိုက်ဒရိုဂျင် ဟာ ၄ ပုံ ၃ ပုံ ခန့် ပါဝင်ပြီး ဟီလီယမ်ကတော့ ကျန် ၄ ပုံ ၁ ပုံခန့် ပါဝင်ပါတယ်။ လီသီယမ် က တော့ ကျန်ရှိတဲ့ ရာခိုင်နှုန်း အနည်းငယ်ပဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နက္ခတ္တဗေဒ ပညာရှင်တွေဟာ ကြယ်တွေကို လေ့လာတိုင်းမှာ အဆိုပါ ကြယ်တွေမှာ လီသီယမ် ပါဝင်မှုဟာ ခန့်မှန်းထားတာထက်ကို နည်းနေတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီတွေ့ရှိချက်တွေကို ပြန် ဖြေရှင်းမှုတွေ အရ လီသီယမ် ဒြပ်စင် ဟာ ကြယ်တစ်လုံး ရဲ့ အပေါ်ယံ အလွှာကနေ အတွင်းပိုင်းထိ တဖြည်းဖြည်း ဝင်ရောက်သွားပြီး ကြယ်အတွင်း ပိုင်းမှာ တင် ဖျက်ဆီး ခံလိုက်ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သက်တမ်းနုတဲ့ ကြယ်တချို့မှာ သက်တမ်းရင့်ကြယ်တွေ ထက် လီသီယမ် ပိုမိုများပြားစွာ ပါဝင်နေတာကို တွေ့ရှိလာရပါတယ်။
ဒီပိုများတဲ့ လီသီယမ်တွေ ဘယ်ကနေရောက်လာတာလဲ လို့ ရှာဖွေရာမှာတော့ အနီးစပ်ဆုံး အဖြေအနေနဲ့ နိုဗာ (Nova) ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု ကြောင့်လို့ တွေ့ရှိလာရပါတယ်။ ကြယ်တစ်ခုလုံး ပေါက်ကွဲ ပျက်စီးသွား စေတဲ့ စူပါနိုဗာ (Supernova) ကြယ်ပေါက်ကွဲမှုနဲ့ မတူပဲ Nova က အဆိုပါကြယ် ရဲ့ မျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ ပဲ ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပေါ်တာပါ။ ကြယ် ၂ လုံး ပါဝင်တဲ့ ဒွိစုံ ကြယ် စနစ်တွေ မှာ ကြယ်တစ်လုံး ကသက်တမ်းကုန်ဆုံးသွားပြီး ကြယ်ပုဖြူ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ အဆိုပါ ကြယ်ပုဖြူကို လှည့်ပတ်နေတဲ့ သူ့ရဲ့ အဖော်ကြယ်ရဲ့ ပတ်လမ်း ဟာ နီးကပ်နေပါက ကြယ်ပုဖြူဟာ အဖော်ကြယ် မှာပါဝင်တဲ့ ဒြပ်ထု တွေ ကို ဆွဲငင်ပါတော့တယ်။ အဆိုပါ ဒြပ်ထုတွေ ဝင်ရောက်လာတဲ့ ဧရိယာ ဝန်းကျင်မှာ အပူချိန် နဲ့ ဖိအား တဖြည်းဖြည်းတိုးလာပြီး အချိန်တစ်ခု ရောက်ရင် နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပေါ်လာတာပါ။ နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု တွေဟာ ကြယ်တစ်ခုလုံးကိုချက်ချင်း မဖျက်ဆီး နိုင်ပေမယ့် အချိန်ကာလ ကြာလာတဲ့အခါမှာ ကြယ်ပုဖြူပေါ် မှာ လုံလောက်တဲ့ ဒြပ်ထု ကျရောက်ပြီးရင်တော့ စူပါနိုဗာ (Type1a Supernova) အမျိုးအစား ဖြစ်ပေါ်ပြီး ကြယ်ပုဖြူကို ပျက်စီး စေနိုင်ပါတယ်။
နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဟာ လီသီယမ် ဒြပ်စင်ရဲ့ အရင်းအမြစ်တွေ ဖြစ်ပြီး စကြ၀ဠာ ကြီး သက်တမ်းရင့်လာတာနဲ့ အမျှ နေကဲ့ သို့သော ကြယ်တွေ ဟာ သက်တမ်းကုန်ဆုံးပြီး ကြယ်ပုဖြူ ဖြစ်ပေါ်လာကာ ပိုမိုများပြားတဲ့ နိုဗာ ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါ နိုမာ ပေါက်ကွဲမှုတွေ ကြောင့် လီသီယမ်တွေ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကြယ်ပုဖြူဟာ နောက်ဆုံးမှာ စူပါနိုဗာ ဖြစ်ပေါ် ပေါက်ကွဲပျက်စီး ကာ အဆိုပါ လီသီယမ် တွေ ကို Interstellar Medium အာကာသ ဟင်းလင်းပြင်ထဲကို ထုတ်လွှတ်ပြန့်နှံ့သွားစေပါတယ်။ ဒီ ပြန့်နှံ့ လာတဲ့ လီသီယမ် တွေဟာ အခြားသော ကြယ်အသစ်ဖြစ်ပေါ်ရာမှာ ပါဝင်ပြီး သက်တမ်းနုတဲ့ ကြယ်တွေ မှာ သက်တမ်းရင့် ကြယ်တွေထက် ပိုမိုပါဝင်လာပါတယ်။
2013 ဒီဇင်ဘာ လ မှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ the nova V1369 Cen ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အာကာသကြည့် မှန်ပြောင်းတွေ နဲ့ လေ့လာခဲ့ရာမှ အဆိုပါ လီသီယမ် ဖြစ်ပေါ်တာကို စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် အဆိုပါ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု က အလင်းနှစ် ၃၂၀၀ ခန့်ကွာဝေးတာကြောင့် အဆိုပါ တွေ့ရှိမှု ဟာ လွဲ ချော်နိုင်နှုန်း ၂.၁ ရာခိုင်နှုန်းတော့ ရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီပေါက်ကွဲမှုကို လေ့လာနေတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင် အဖွဲ့ ကတော့ ဒီဖြစ်စဉ် ကို ခန့်မှန်းထားတဲ့ အချိန် မှာ ခန့်မှန်းထားတဲ့ လီသီယမ် ပမာဏ ကို တူညီစွာ တွေ့ရှိရတာကြောင့် တိုက်ဆိုင်မှု တစ်ခု မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ တော့ ယူဆထားကြပါတယ်။ နည်းပညာ ပိုမို မြင့်မားလာပြီး စွမ်းအားမြင့် အာကာသ မှန်ပြောင်းတွေ ပိုမို တည်ဆောက်လာနိုင်တာကြောင့် နောက် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် နိုဗာ ပေါက်ကွဲမှုတွေ ကို စောင့်ကြည့်လေ့လာပါက ဒီ လီသီယမ် အရင်းအမြစ် ဟာ နိုဗာ ကြယ်ပေါက်ကွဲမှု ကြောင့် ဆိုတဲ့ အဖြေကို အတိအကျ ပေးနိုင်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အာကာသ ထဲက ဖြစ်ရပ်တွေကို စောင့်ကြည့်လေ့လာ တာဟာ ကျွန်တော်တို့ နေ့စဉ် ဘ၀ ရဲ့ အရေးကြီး တဲ့အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်လာတဲ့ အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေ ထုတ်လုပ်ရာမှာ အထောက်အကူ များစွာ ပြုနိုင်ပါတယ်။