တောင်ပေါ်အနမ်း အလွမ်းရာသီ (The Book Review)📘
စိတ်ကျန်းမာရေးနယ်ပယ်မှာ တိတိကျကျပြောရရင် Suicide Prevention လုပ်ကိုင်နေသူတစ်ဦးအတွက် စာရေးဆရာမ-မွန်ဟော်စီ ရဲ့ "တောင်ပေါ်အနမ်း အလွမ်းရာသီ” စာအုပ်က အားဆေးတစ်ခွက် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ စာအုပ်လေးက မိမိကိုယ်ကိုအဆုံးစီရင်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး တန်ဖိုးရှိလှတဲ့ အချက်အလက်များကို လူတွေကြားထဲရောက်အောင် လုပ်ပေးနိုင်လို့ပါ။ Suicide Survivors တွေအတွက် နည်းလမ်းမှန်တဲ့အကူအညီများစွာလိုကြောင်းတွေ၊ မိမိကိုယ်ကိုအဆုံးစီရင်သွားတဲ့သူအပေါ် လူတွေရဲ့အမြင်တွေ၊ Suicide Risk ရှိတဲ့လူတွေအပေါ် လိုအပ်တဲ့ Support တွေပေးနိုင်ဖို့တွေအများကြီးကို ထိထိရောက်ရောက်ရေးသားထားပေးလို့ များစွာ အားလည်းတက်၊ ပီတိလည်းဖြစ်ရပါတယ်။
စာအုပ်ထဲက "စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ မကျန်းမာဘူး၊ ကုသမှုခံယူရတယ်ဆိုတာ ရှက်စရာလည်းမဟုတ်ဘူး။ ဂုဏ်သိက္ခာကျစရာလည်းမဟုတ်ဘူး။” ဆိုတဲ့စာသားလေးကို လွန်စွာနှစ်သက်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ပတ်၀န်းကျင်မှာ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ရင် Stigma တွေကြီးပါတယ်။ သင့်တော်တဲ့ အကူအညီယူခြင်းအားဖြင့် အားလုံးအတွက် အကျိုးရှိစေကြောင်းကို မီးမောင်းထိုးပြသခဲ့တဲ့ မမွန်ကို များစွာကျေးဇူးတင်မိပါတယ်။
ရသပိုင်းမှာ စာဖတ်သူရဲ့ရင်ထဲရောက်စေမယ့် အရေးအသားတွေနဲ့ ဒိုးကလေး၊ မေဇော်၊ ကိုလင်း၊ ချို အစရှိတဲ့ Characters တွေ ဘယ်လိုစရိုက်မျိုးရှိလဲဆိုတာ ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်းမြင်သာအောင်သရုပ်ဖော်ထားပါတယ်။ ပတ်၀န်းကျင် Settings တွေကို ဖော်ကျူးရာမှာလည်း ဖတ်ရှုရင်း သက်ဆိုင်ရာနေရာလေးတွေကိုရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားမိစေပါတယ်။
Educational Aspects တွေ အပိုင်းတိုင်းမှာ ပါပါတယ်။ အစပိုင်းမှာ ဝေဖန်၊ အပြစ်တင်မှုမပါ၊ အကြံပေးမှုအားမပြုတဲ့ မိမိအကြောင်းကို မိမိကိုယ်တိုင်ရှာတွေ့အောင် လမ်းကြောင်းပေးသော Counselling ရဲ့သဘောတရားတွေကိုအမြည်းလေးပေးသွားပြီး၊ Trauma ကြောင့် လူတွေဟာ အခြားသူတွေ နားလည်ရခက်တဲ့အမူအကျင့်တွေကို Adopt လုပ်မိသွားတတ်တာကို မြင်သာအောင်ရေးသားထားပါတယ်။
တကယ်တော့ ဒိုးကလေးလိုလူမျိုးတွေကျွန်တော်တို့ပတ်၀န်းကျင်မှာ ထင်တာထက်ပိုရှိပါတယ်နော်။ အနာနဲ့ဆေးတည့်သလို မေဇော်လိုလူမျိုးတွေနဲ့တွေ့ဖို့ကျွန်တော်တို့ကြိုးစားရမှာပါ။ မေဇော်ရဲ့ Approach တွေကိုအားကျမိပါတယ်။ ဒိုးကလေးအမေတုန်းကလည်း အစွမ်းကုန်လုပ်ပေးခဲ့တာပါ။ ဒိုးကလေး (ချို) အလှည့်ကျ အောင်မြင်တာတွေ့ရလို့၀မ်းသာမိပါတယ်။
“စိတ်ကုထုံးပညာရှင်ဆိုတာလည်း လူတွေထဲကလူတစ်ယောက်ပါပဲ။ သူတို့ဆီမှာလည်းစိတ်ပြဿနာတွေရှိတယ်။ ခံစားချက်တွေရှိတယ်။” ဆိုတဲ့အတိုင်းပါပဲ စိတ်ပြဿနာရှိတဲ့/ ကြီးတဲ့လူတွေကိုကူညီရင်း Secondary Trauma တွေ၀င်မလာအောင် အထူးဂရုစိုက်ရပါတယ်။ မေဇော် ရဲ့ Self-care လေးတွေ သဘောကျတယ်။ အထူးသဖြင့် ခွေးလေးတွေ အိမ်မွေးခွေးလေးတွေကို သဘာဝရဲ့Anti-depressant လို့တောင် တင်စားကြတယ်မဟုတ်ပါလား။
နောက်တော့ ပတ်၀န်းကျင်မှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ Social Media ပြဿနာတွေ၊ အထူးသဖြင့် နာမည်အနည်းငယ်ရလာရင် သတိပိုထားရမယ့်အချက်တွေကိုသင်ခန်းစာပေးထားပါတယ်။
ဒီစာအုပ်ရဲ့ထူးခြားချက်က ၀တ္ထုဆိုပေမဲ့ Educational ဖြစ်စေတဲ့ အရာတွေကိုအခါအားလျော်စွာ ဇာတ်လမ်းနဲ့လိုက်ပြီး Fact Sheet ပုံစံလေးတွေထည့်သွင်းပေးထားခြင်းပါ။ Art Therapy, Inner Child, Attachment Styles စသည်ဖြင့် ခြုံငုံကြည့်ရရင် Mental Health နဲ့ပတ်သက်တဲ့ လေ့လာစရာတွေအများကြီးပါ။ Big T, Small T Traumas, Counselling Skills ထဲက Mirroring, Supporting, Listening, Challenging, Reflecting, Lack Mentality စသည်ဖြင့် အလျင်းသင့်သလို ထည့်သွင်းထားပါတယ်။
စာအုပ်က သုတအပြင် ရသပိုင်းပါပြည့်၀ပါတယ်။ Tempo အတင်အချ အထူးကောင်းမွန်ပါတယ်။ အပိုင်းကြီးတစ်ခုမှာ အလွန် Serious ဖြစ်တဲ့ အပိုင်းနဲ့အတူ Relaxed ဖြစ်စေမယ့် အခြားလူကြီးလူငယ်မရွေးစိတ်၀င်စားဖွယ် ပတ်၀န်းကျင်အခင်းအကျင်း၊ ဓလေ့စရိုက်၊ Drama and Romance တွေကို ဟန်ချက်ညီညီ မျှတရောယှက်ကာ တင်ပြထားတာ စိတ်ကျန်းမာရေးအရမ်းစိတ်မ၀င်စားသူတွေအတွက်လည်း အကြိုက်တွေ့စေမယ့်စာအုပ်ပါ။
တကယ်တော့ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိတဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဝေါဟာရတွေရှိပါသေးတယ်။ Transference, Overthinking, Irrational Beliefs, Paranoia, Pedophiles (Pedophilic Disorder) တို့ကို မမွန်ရဲ့ Skills နဲ့ ဖတ်ရှုသူတွေပိုပြီး Curious ဖြစ်အောင်လေ့လာချင်အောင်ပြုလုပ်ထားပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အခုချိန်စိတ်ကျန်းမာရေးလုပ်ငန်းတွေလုပ်ရာမှာ Challenges တွေများစွာရှိပါတယ်။ ယခုလို အချိန်မျိုးမှာ
"တောင်ပေါ်အနမ်း... အလွမ်းရာသီ" ထွက်ရှိလာခြင်းဟာ Mental Health Field ကလူတွေအတွက်ခွန်အားကြီးတစ်ခုပါ။ ချို့ရဲ့ Pink Socks Mental Health Campaign ဟာ လူသိန်းပေါင်းများစွာရဲ့အာရုံရခဲ့ပြီး လူအမြောက်အများ စိတ်ကျန်းမာရေးအထောက်အကူဖြစ်ခဲ့သလို အခု မမွန် လိုလူတွေချစ်ခင် လေးစား အားပေးတဲ့လူတစ်ယောက်ရဲ့စွမ်းဆောင်မှုကြောင့် ရလဒ်ကောင်းများရရှိမယ် လို့အထူးယုံကြည်လျက် Highly Recommend လုပ်လိုက်ပါတယ်။
#minhla(SPM)
#မင်းလှ
#suicidepreventionawarenessmonth
#တောင်ပေါ်အနမ်းအလွမ်းရာသီ
#မွန်ဟော်စီ
