◼ စပိန်စူပါဖလားကို ၁၅ ကြိမ်မြောက် ဆွတ်ခူးတဲ့ ဘာစီလိုနာ

တနင်္ဂနွေနေ့က ဆော်ဒီအာရေးဗျနိုင်ငံ၊ ဂျဒ်ဒါမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ စပိန်စူပါဖလား ကလက်စီကို ဗိုလ်လုပွဲမှာ ဘာစီလိုနာက ပြိုင်ဘက် ရီးယဲလ်မက်ဒရစ်ကို ၅-၂ နဲ့ဂိုးပြတ် အနိုင်ယူပြီး ဟန်ဆီဖလစ်ရဲ့ လက်ထက် ပထမဆုံး ဖလားကို ဆွတ်ခူးသွားပါတယ်။ ဘာစီလိုနာအသင်းအနေနဲ့ စပိန်စူပါဖလားကို စံချိန်တင် ၁၅ ကြိမ်မြောက် ဆွတ်ခူးခဲ့တာဖြစ်သလို ပြိုင်ပွဲရဲ့ အအောင်မြင်ဆုံးအသင်းအဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်နေနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ကိုးလအတွင်း ပျားရည်တင်ပို့မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ်သန်းကျော် ရရှိခဲ့

၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာရေးနှစ် ဧပြီလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ ပျားရည် မက်ထရစ် တန်ချိန် (၁၁၀၀)ကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၇၀၄ သန်းကျော် ရရှိခဲ့ကြောင်း မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာန ပျားလုပ်ငန်းဌာန ပျား မွေးမြူမှု ဖွံ့ဖြိုးရေးဌာနခွဲမှ သိရသည်။

ပျားရည်သည်မကွေးတိုင်း၊စစ်ကိုင်းတိုင်း၊မန္တလေးတိုင်း၊ရှမ်းပြည်နယ်၊ပဲခူးတိုင်းမှ အများဆုံးထွက်ရှိကြောင်း၊ ပျားရည်ကို ပုံမှန်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းနှင့် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှ အများဆုံးတင်ပို့ကြောင်း သိရသည်။

ပျားရည်ကို ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ထိုင်း၊ တရုတ်နှင့် တရုတ်(တိုင်ပေ)တို့သို့ ပုံမှန်တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ဂျပန်နိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

ပြည်တွင်း၌ နှမ်းပျားရည်၊ ဆီးပျားရည်၊ ပန်းနှမ်းပျားရည်၊ နေကြာပျားရည်၊ ‌ရော်ဘာပျားရည်၊ လိုက်ချီး ပျားရည်ဟူ၍ ထုတ်လုပ်ပြီး ပျားရည်ကို ပြည်တွင်း၌ ဆေးဝါးအဖြစ် အသုံးပြုမှုများသကဲ့သို့ ပြည်ပ နိုင်ငံများသို့လည်း တင်ပို့ကြောင်း သိရသည်။

မန်ချက်စတာစီးတီးအသင်းနည်းပြပပ်ဂွာဒီယိုလာက အဂ်လန်လက်ရွေးစင်ညာနောက်ခံကစားသမားကိုင်လ်ဝေါ်ကာလ်အနေနဲ့ ဒီဇန်နဝါရီကာလကစားသမားအပြောင်းအရွှေ့စျေးကွက်မှာ အသင်းကနေပြောင်းရွှေ့ထွက်ခွာခွင့်တောင်းခဲ့တယ်လို့အတည်ပြုပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဝေါ်လ်ကာလ်ဟာ မန်စီးတီးအသင်းက အိမ်ကွင်းမှာလိဂ်တူးကလပ်ဆဲလ်ဖော့ဒ်အသင်းကို ၈-၀ နဲ့အနိုင်ရခဲ့တဲ့ အက်ဖ်အေဖလားတတိယအဆင့်ပွဲစဉ်မှာမပါဝင်ခဲ့ဘဲ ဒဏ်ရာပြသနာလည်းမရှိနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။နောက်ဆုံးမှာတော့ ဝေါ်လ်ကာလ်အနေနဲ့ အသင်းပြောင်းရွှေ့ခွင့်တောင်းခံခဲ့တာကြောင့်သူ့အနေနဲ့ ရှေ့လာမဲ့ပွဲစဉ်တွေမှာကစားသမားရွေးချယ်ရမယ်လို့ ပပ်ကထုတ်ဖော်အတည်ပြုပြောဆိုလာခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ ရက်လောက်တုန်းက ကိုင်လ်အနေနဲ့ကစားသမားဘ၀နောက်ဆုံးအချိန်ကာလမှာ တခြားမြေမှာသွားရောက်ကစားဖို့အတွက်ရွေးချယ်ဖို့စဉ်းစားသုံးသပ်ခွင့်တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိသူ့ရဲ့စိတ်ထဲမှာလည်း သူ့အနေနဲ့ တခြားသောအကြောင်းအရင်းတွေနဲ့အတူ နိုင်ငံခြားမှာထွက်ကစားချင်နေပါတယ်။ဒါကြောင့်ကျနော့်အနေနဲ့ ကစားချင်စိတ်ရှိတဲ့တခြားကစားသမားတွေကိုအခွင့်အရေးပေးခဲ့ပါတယ်လို့ ပပ်ကပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဝေါ်လ်ကာအနေနဲ့ကတော့ မန်ချက်စတာစီးတီးအသင်းအတွက် ၃၁၉ ပွဲပါဝင်ကစားထားခဲ့ရာမှာ ၆ ဂိုးသွင်းယူထားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
 
#ဘောလုံးသတင်းစုံ

အသက် ၉၁ နှစ်ပြည့်တော့မယ့် မိခင်ကြီးဆီ ပြေးလွှားပြုစုကုသိုလ်ယူခဲ့တဲ့ ထွန်းအိန္ဒြာဗိုလ်

သူမရဲ့ မိခင်ဟာ လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီလထဲမှာပဲ အသက် ၉၁ နှစ်ပြည့်တော့မှာပါ။ အလုပ်တွေ မအားလပ်ပေမယ့် သူမအလုပ်တွေပြီးတာနဲ့ မိခင်ကြီးဆီသွားရောက်နှိပ်နယ်ပြုစုမှုတွေ လုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ မိခင်ဖြစ်သူဟာ အိပ်ယာပေါ်မှာ အချိန်ပြည့်လှဲနေရသူဖြစ်တာကြောင့် အညောင်းမိမှာစိုးလို့ သမီးတစ်ဦးရဲ့တာဝန်တွေကို ကျေပြွန်အောင် ထမ်းဆောင်ခဲ့တာပါ။ မြန်မာလူမျိုး ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များဟာ မိဘကို ဘုရားနဲ့တစ်ဂိုဏ်းတည်းထား ကိုးကွယ်သူများဖြစ်တာကြောင့် သက်ရှိထင်ရှားရှိနေစဉ် မိဘတွေရဲ့ကျေးဇူးကို နိုင်ရာဆပ်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

#updatenews

ICC ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူရန် အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်က မဲခွဲဆုံးဖြတ်

ဂါဇာတွင် အစ္စရေးက ထိုးစစ်ဆင်‌နေခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုအား ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတကာရာဇ၀တ်တရားရုံး(ICC)အား လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ICC ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူရန် အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်က မဲခွဲဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။

အစ္စရေး ၀န်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင်နေတန်ယာဟုနှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံ၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း ယို့ဗ်ဂဲလန့် တို့အပေါ် ဖမ်းဝရမ်းထုတ်မှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး (ICC) အား ပိတ်ဆို့အရေးယူမည့် ဥပဒေကြမ်းကို အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်က မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ကွန်ဂရက်အောက်လွှတ်တော်ရှိ ဥပဒေပြုအမတ်များသည် “တရားမဝင် တရားရုံး တန်ပြန်ရေးအက်ဥပဒေ” ကို မဲပေးသူ ၂၄၃ အနက် ထောက်ခံမဲ ၁၄၀ က အစ္စရေးကို အခိုင်အမာထောက်ခံသည့်အချက်ကိုပြသည့်အ‌နေဖြင့် ကြာသပတေးနေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့‌ခြင်းဖြစ်သည်။

ဒီမိုကရက်အမတ် လေးဆယ့်ငါးဦးသည်လည်း ယင်းဥပဒေကြမ်းကို ထောက်ခံရာတွင် ရီပတ်ဘလီကန်အမတ်များနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ရီပတ်ဘလစ်ကန်အမတ်တစ်ဦးကမျှ ကန့်ကွက်မဲမပေးခဲ့ကြချေ။

ယခုဥပဒေမူကြမ်းသည် ယခုလအစောပိုင်းက ရီပတ်ဘလစ်ကန်အများစု ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည့် အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်သို့ ဦးတည်သွားနေပြီဖြစ်သည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံသား သို့မဟုတ် မဟာမိတ်နိုင်ငံတစ်ခု၏ နိုင်ငံသားတစ်ဦးကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်၊ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခြင်း သို့မဟုတ် တရားစွဲဆိုရန် ကြိုးပမ်းရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံမှတရား‌ရေးဌာန၏ အခွင့်အာဏာကို အသိအမှတ်မပြုသော ICC ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များကို ကူညီပေးသည့် နိုင်ငံခြားသားတိုင်းအား ပိတ်ဆို့အရေးယူရန် အဆိုပါ ဥ‌ပဒေတွင်အဆိုပြုထားသည်။

အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးနှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် ICC ကို ထူထောင်ရာတွင် အ‌ခြေခံထားသည့် Rome Statute ကို သဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်းမရှိချေ။

အမေရိကန် တောမီးတွေကြောင့် သေဆုံးရသူဦးရေဟာ ၁၆ ဦးအထိရှိလာ၊ နာမည်ကျော်သရုပ်ဆောင်တွေရဲ့ အိမ်တွေအပါအဝင် အိမ်ခြေ ၁၀,၀၀၀ ကျော် မီးလောင်ပျက်စီး

ဇန်နဝါရီ ၁၃

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊လော့စ်အိန်ဂျယ်လက်စ်ခရိုင်အတွင်း ပြင်းထန်စွာလောင် ကျွမ်းနေတဲ့ တောမီးတွေကြောင့် ဒီရက်သတ္တပတ်အတွင်းသေဆုံးရသူဦးရေဟာ ၁၆ ဦးအထိရှိလာပြီလို့ လော့စ်အိန်ဂျယ်လက်စ်ခရိုင် ဆေးစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်မှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။

သေဆုံးသူတွေက ခရိုင်အတွင်း တောမီးအပြင်းထန်ဆုံးနဲ့ အကျယ်ပြန့်ဆုံး လောင်ကျွမ်းနေတဲ့ Palisades နဲ့ Eaton ဝန်းကျင်ဒေသတွေအတွင်းမှာဖြစ်ပြီး Palisades ဒေသအတွင်းငါးဦးနဲ့ Eaton ဒေသအတွင်း ၁၁ ဦးဖြစ်ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မီးလောင်ကျွမ်းမှုကပြင်းထန်နေဆဲဖြစ်လို့ သေဆုံးသူအရေအတွက် ထပ်တိုးလာနိုင်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။

ငါးရက်ခန့်ရှိလာပြီဖြစ်တဲ့ လော့စ်အိန်ဂျယ်ခရိုင် တောမီး လောင်ကျွမ်းမှုမှာ မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေအနေနဲ့လည်း နာရီနဲ့အမျှ အနားမရဘဲ တောမီးကို ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ ကမ်းရိုးတန်းဒေသဖြစ်တဲ့ Palisades ဝန်းကျင်ဒေသမှာဆိုရင် အနည်းဆုံး ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တောမီးလောင်တာကိုထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လောစ်အိန်ဂျယ်လက်စ် တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုက ကုန်းတွင်းပိုင်း ဘရန့်ဝုဒ်(Brentwood) မြို့ကို ကျော်ဖြတ်ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်တက္ကသိုလ်ဘက်ကို ဆက်လက်ပျံ့နှံ့လာနေတာမို့ အကြီးမားဆုံးတောမီးလောင်ကျွမ်းမှုအဖြစ် ရောက်ရှိလာနိုင်ခြေရှိနေပါတယ်။

လောစ်အိန်ဂျယ်လက်စ် တောမီးကြောင့် ခရိုင်အတွင်း မြေဧက ၃၆,၀၀၀ ကျော် မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒ့ါအပြင် ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်အထိ ပဲရစ် ဟီလ်တန်နဲ့ မဲယ်ဂစ်ဆင်တို့လို နာမည်ကျော်သရုပ်ဆောင်တွေရဲ့ စံအိမ်တွေအပါအဝင် အဆောက်အအုံ ၁၀,၀၀၀ ကျော် မီးလောင်ပျက်စီးသွားခဲ့ပြီး ကား အမြောက်အမြားလည်း တောမီး လောင်ကျွမ်းခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

Ref- CNN

Credit - Myanmar Transparency News Agency

#သတင်းဟင်းလေးအိုးကြီး