​ခွေးက​လေး လိုင်ကာ(Laika)

အာကာသသမိုင်းမှာ​တော့ နာမည်အ​ကျော်ကြားဆုံး၊ လူသိအများဆုံး အ​ကောင်​လေးက​တော့ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံက ​အာကာသခွေး​မလေး လိုင်ကာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Laika ဟာ ၁၉၅၇ ခုနှစ်မှာ လူသား​တွေထက် အရင် ပထမဆုံး ကမ္ဘာကို တစ်ပတ်ပြည့်​အောင် ပတ်ခဲ့ပါတယ်။

စိတ်မ​ကောင်းစွာနဲ့ Laika ဟာ ကမ္ဘာ​မြေဆီကို ပြန်မလာနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ဆိုဗီယက်အစိုးရက Laika ဟာ အာကာသထဲ ၇ရက်အထိ အသက်ရှင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုခဲ့​ပေမဲ့၊ တကယ်တမ်းမှာ​တော့ Laika ဟာ အာကာသထဲ​ရောက်ပြီး ငါးနာရီအကြာမှာ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။

ပြင်သစ်ကြောင်က​လေး

၁၉၆၃ ခုနှစ်မှာ ပြင်သစ်အ​ခြေစိုက် CERMA အာကာသ သု​တေသနအဖွဲ့က 'Felicette' လို့ အမည်​ပေးထားတဲ့ ​ကြောင်​မလေးကို အာကာသထဲ လွှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ​G-Force အပါအဝင် များစွာ​သော ​လေ့ကျင့်မှုအမျိုးမျိုးကို လုပ်​စေခဲ့ပါတယ်။ Felicette ရဲ့ အာကာသခရီးဟာ ​မြေပြင်အထက် ကီလိုမီတာ ၁၅၀ကျော်ထိ ​ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

​အာကာသကြောင်​လေးဟာ ကမ္ဘာ​မြေ​ပေါ်ကို ​ဘေးကင်းစွာနဲ့ပဲ ပြန်​ရောက်လာခဲ့ပြီး အာကာသရဲ့ အချက်အလက်​တွေကိုပါ သယ်​ဆောင်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အာကာသထဲ ​ရောက်​နေတဲ့အချိန် အ​ကောင်​လေး​တွေ ဘယ်လို ခံစား​နေကြရလဲ ဆိုတဲ့ အချက်အလက်​တွေကိုပါ သိနိုင်ခဲ့ပြီး Felicette ကိုလဲ အာကာသ​စူးစမ်းရှာ​ဖွေမှု​သမိုင်းမှာ ဂုဏ်ပြု​ပေးခဲ့ပါတယ်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ အာကာသချန်ပန်ဇီ​လေး Ham က ဇန်နဝါရီလမှာ ခရီးနှင်ပြီး ၃လအကြာ၊ ဧပြီလမှာ ယူရီ ဂါဂါရင်က အာကာသထဲ ပထမဆုံး ​ရောက်ခဲ့တဲ့ လူသားဖြစ်ပါတယ်။ လပေါ်ကိုရောက်ခဲ့တာ အမေရိကန် နိုင်ငံသား Neil Armstrong ဖြစ်ပေမယ့် အာကာသထဲကို အရင်ဆုံးရောက်ရှိတဲ့လူသားဟာ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံ သား ဂါဂါရင်ဖြစ်ပါတယ်

လူသား​တွေဟာ စကြဝဠာကို ဆက်​လေ့လာ​နေတယ်၊ အာကာသကို ​ခြေဆန့်​နေကြတယ် ဆို​ပေမဲ့လဲ အာကာသခရီးရှည်ကြီးကို အာကာသခရီးသွား တိရိစ္ဆာန်လေး​တွေကပဲ ပထမဆုံး ​​မော်ကွန်း​ရေးထိုးနိုင်ခဲ့တာပါ။

ယင်​ကောင်​လေးများ

အာကာသထဲကို ပထမဆုံးအ​နေနဲ့ ​ရောက်ရှိခဲ့တဲ့ အ​ကောင်​လေး​တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အ​မေရိကန် အာကာသသိပ္ပံပညာရှင်​တွေက ​ကောစမစ်​ရောင်ခြည်(Cosmic ray) ​တွေဟာ လူသား​တွေကို ထိခိုက်နိုင်မှု ရှိ၊ မရှိကို သိလိုတဲ့အတွက် လူသား​တွေနဲ့ မျိုးဗီဇတည်​ဆောက်ပုံချင်း ဆင်တူတဲ့ ယင်​ကောင်​လေး​တွေကို ၁၉၄၇ ခုနှစ်မှာ အာကာသထဲ လွှတ်ခဲ့တာပါ။

ကမ္ဘာ​မြေ​ပေါ်ကို ပြန်​ရောက်လာတဲ့အချိန် ယင်​ကောင်​လေး​တွေကို ထည့်ထားတဲ့ ပြွန်​ချောင်းဟာ အ​ကောင်းအတိုင်းရှိ​နေပြီး အထဲက ယင်​ကောင်​လေး​တွေမှာလဲ ထိခိုက်မှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိခဲ့ပါဘူး။

ဒီအာကာသယင်​ကောင်​လေး​တွေ​ကြောင့် လူသား​တွေအ​ပေါ် ​ကောစမစ်​ရောင်ခြည်​တွေရဲ့ သက်​ရောက်မှုအနည်းအများကို တိုင်းဆနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

​မျောက်​နှင့် ​လူဝံ​လေးများ

အဲလ်ဘတ်(Albert II) လို့ အမည်​​ပေးထားတဲ့ ​မျောက်​​လေးက​တော့ အာကာသထဲ ပထမဆုံးအ​နေနဲ့ ​ရောက်ခဲ့တဲ့ ​နို့တိုက်သတ္တဝါ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်မှာ အာကာသထဲ လွှတ်တင်ခဲ့ပြီး ​မြေပြင်အထက် ကီလိုမီတာ ၁၃၀ ​ကျော်​ကျော်အထိ ​ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲလ်ဘတ်ဟာ ကမ္ဘာ​မြေဆီကို ပြန်လာတဲ့ လမ်းမှာ ​လေထီးအမှားအယွင်းရှိ​နေခဲ့တဲ့အတွက်​ကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။

ပထမဆုံးလူသား အာကာသထဲကို ​ရောက်ခဲ့တဲ့ ၁၉၆၁ ခုနှစ်မှာပဲ ဟန်မ် - Ham လို့ အမည်ရတဲ့ ချန်ပန်ဇီ​လေးက အာကာသထဲကို ​အရင် ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ Ham ဟာ ကမ္ဘာ​မြေ​ပေါ်ကို ​ဘေးကင်းကင်းနဲ့ ပြန်လည်​ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၉၈၃ ခုနှစ်အထိ ​နေထိုင်သွားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဝဲဘက် - အာကာသထဲ ပထမဆုံး​ရောက်ခဲ့တဲ့ နို့တိုက်သတ္တဝါ အာကာသ​မျောက်​လေး အဲလ်ဘတ်
ယာဘက် - အာကာသချန်ပန်ဇီ​လေး Ham

ကုန်းလိပ်​လေးများ

၁၉၆၈ ခုနှစ်ဝန်းကျင်ဟာ အ​မေရိကန်ပြည်​ထောင်စုနဲ့ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံတို့ အာကာသနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်​နေကြတဲ့ ကာလ​ပါ။ လ​ပေါ် ဘယ်သူ အရင်​ အ​ရောက်လှမ်းနိုင်မလဲ ဆိုတာကို အ​လောတကြီး ဖြစ်​နေတဲ့ ကာလ​ပေါ့။

ဆိုဗီယက်ရုရှား​တွေက Zond 5 အမည်ရတဲ့ အာကာသယာဉ်​လေးထဲကို ကုန်းလိပ်​လေးနှစ်​ကောင် တင်​ဆောင်ပြီး လကို ပတ်​စေခဲ့ပါတယ်။ အာကာသလိပ်​လေး​တွေဟာ လကို တစ်ပတ်ပြည့်​အောင် ပတ်နိုင်ခဲ့ကြပြီး ကမ္ဘာ​မြေ​ပေါ်ကို ပြန်​ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။

လိပ်​လေး​တွေရဲ့ ကိုယ်အ​လေးချိန်​လဲ အရင်ကထက် ​တော်​တော်​လေး ​လျော့သွားကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်မှာ လူသား​တွေဟာ အာကာသကို ပထမဆုံး လှမ်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံသား အာကာသယာဉ်မှူး ယူရီ ဂါဂါရင်(Yuri Gagarin) ဟာ အာကာသထဲကို သွား​ရောက်နိုင်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး လူသားအဖြစ် မိုင်တိုင်အသစ် စိုက်ထူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ​တစ်ခါ ၁၉၆၉ ခုနှစ်မှာ အ​မေရိကန်အာကာသယာဉ်မှူး သုံးဦးပါဝင်တဲ့ Apollo 11 ဟာ လ​ပေါ်ကို ပထမဆုံး​ခြေချနိုင်ခဲ့ပြန်တယ်။
ဒီလို လူသား​တွေရဲ့ အာကာသခရီးကို လမ်းခင်း​ပေးနိုင်ဖို့အတွက် လူသား​တွေထက် ဦး​ပြီး အာကာသထဲကို အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အာကာသသူရဲကောင်းလေး​တွေ ရှိ​နေပါတယ်။
အသက်ရှင်နိုင်ဖို့အတွက်ကို​ မ​သေချာ၊ မ​ရေရာတဲ့ အ​ခြေအ​နေ​တွေအကြားက ​လေ့ကျင့်မှုအမျိုးမျိုး၊ စမ်းသပ်မှုအဖုံဖုံနဲ့ အာကာသထဲ အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အ​ကောင်​လေး​တွေက​တော့ ​ဖော်ပြပါ​အတိုင်းပါပဲ။

၁၉၆၁ ခုနှစ်မှာ လူသား​တွေဟာ အာကာသကို ပထမဆုံး လှမ်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံသား အာကာသယာဉ်မှူး ယူရီ ဂါဂါရင်(Yuri Gagarin) ဟာ အာကာသထဲကို သွား​ရောက်နိုင်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး လူသားအဖြစ် မိုင်တိုင်အသစ် စိုက်ထူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ​တစ်ခါ ၁၉၆၉ ခုနှစ်မှာ အ​မေရိကန်အာကာသယာဉ်မှူး သုံးဦးပါဝင်တဲ့ Apollo 11 ဟာ လ​ပေါ်ကို ပထမဆုံး​ခြေချနိုင်ခဲ့ပြန်တယ်။
ဒီလို လူသား​တွေရဲ့ အာကာသခရီးကို လမ်းခင်း​ပေးနိုင်ဖို့အတွက် လူသား​တွေထက် ဦး​ပြီး အာကာသထဲကို အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အာကာသသူရဲကောင်းလေး​တွေ ရှိ​နေပါတယ်။
အသက်ရှင်နိုင်ဖို့အတွက်ကို​ မ​သေချာ၊ မ​ရေရာတဲ့ အ​ခြေအ​နေ​တွေအကြားက ​လေ့ကျင့်မှုအမျိုးမျိုး၊ စမ်းသပ်မှုအဖုံဖုံနဲ့ အာကာသထဲ အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အ​ကောင်​လေး​တွေက​တော့ ​ဖော်ပြပါ​အတိုင်းပါပဲ။

၁၉၆၁ ခုနှစ်မှာ လူသား​တွေဟာ အာကာသကို ပထမဆုံး လှမ်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံသား အာကာသယာဉ်မှူး ယူရီ ဂါဂါရင်(Yuri Gagarin) ဟာ အာကာသထဲကို သွား​ရောက်နိုင်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး လူသားအဖြစ် မိုင်တိုင်အသစ် စိုက်ထူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ​တစ်ခါ ၁၉၆၉ ခုနှစ်မှာ အ​မေရိကန်အာကာသယာဉ်မှူး သုံးဦးပါဝင်တဲ့ Apollo 11 ဟာ လ​ပေါ်ကို ပထမဆုံး​ခြေချနိုင်ခဲ့ပြန်တယ်။
ဒီလို လူသား​တွေရဲ့ အာကာသခရီးကို လမ်းခင်း​ပေးနိုင်ဖို့အတွက် လူသား​တွေထက် ဦး​ပြီး အာကာသထဲကို အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အာကာသသူရဲကောင်းလေး​တွေ ရှိ​နေပါတယ်။
အသက်ရှင်နိုင်ဖို့အတွက်ကို​ မ​သေချာ၊ မ​ရေရာတဲ့ အ​ခြေအ​နေ​တွေအကြားက ​လေ့ကျင့်မှုအမျိုးမျိုး၊ စမ်းသပ်မှုအဖုံဖုံနဲ့ အာကာသထဲ အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အ​ကောင်​လေး​တွေက​တော့ ​ဖော်ပြပါ​အတိုင်းပါပဲ။

၁၉၆၁ ခုနှစ်မှာ လူသား​တွေဟာ အာကာသကို ပထမဆုံး လှမ်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံသား အာကာသယာဉ်မှူး ယူရီ ဂါဂါရင်(Yuri Gagarin) ဟာ အာကာသထဲကို သွား​ရောက်နိုင်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး လူသားအဖြစ် မိုင်တိုင်အသစ် စိုက်ထူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ​တစ်ခါ ၁၉၆၉ ခုနှစ်မှာ အ​မေရိကန်အာကာသယာဉ်မှူး သုံးဦးပါဝင်တဲ့ Apollo 11 ဟာ လ​ပေါ်ကို ပထမဆုံး​ခြေချနိုင်ခဲ့ပြန်တယ်။
ဒီလို လူသား​တွေရဲ့ အာကာသခရီးကို လမ်းခင်း​ပေးနိုင်ဖို့အတွက် လူသား​တွေထက် ဦး​ပြီး အာကာသထဲကို အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အာကာသသူရဲကောင်းလေး​တွေ ရှိ​နေပါတယ်။
အသက်ရှင်နိုင်ဖို့အတွက်ကို​ မ​သေချာ၊ မ​ရေရာတဲ့ အ​ခြေအ​နေ​တွေအကြားက ​လေ့ကျင့်မှုအမျိုးမျိုး၊ စမ်းသပ်မှုအဖုံဖုံနဲ့ အာကာသထဲ အရင်သွား​ရောက်ခဲ့တဲ့ အ​ကောင်​လေး​တွေက​တော့ ​ဖော်ပြပါ​အတိုင်းပါပဲ။