ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်ကို ဂရုစိုက်ခြင်း
ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်ကို ဂရုစိုက်ခြင်းသည် ကျန်းမာပျော်ရွှင်သော ဘဝအတွက် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ အောက်ဖော်ပြပါနည်းလမ်းများကို အခြေခံ၍ ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်ကို ပြည့်စုံစွာ ဂရုစိုက်နိုင်ပါသည်။
၁။ ကိုယ်ခန္ဓာကို ဂရုစိုက်ခြင်း
(က) အာဟာရပြည့်ဝစွာ စားသုံးခြင်း
- ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီး၊ အဆီမပါသော အသား၊ ငါး၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ အစေ့အဆန်များနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများကို မျှတစွာ စားပါ။
- သကြား၊ အငန်နှင့် ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများ လျှော့စားပါ။
- ရေများများ သောက်ပါ (တစ်နေ့လျှင် အနည်းဆုံး ရေ ၈ ခွက်)။
(ခ) ပုံမှန်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ခြင်း
- တစ်ပတ်လျှင် မိနစ် ၁၅၀ (သို့) နေ့စဉ် မိနစ် ၃၀ ခန့် လမ်းလျှောက်၊ ပြေး၊ ယောဂ၊ အေရိုးဗစ် လုပ်ပါ။
- ကြွက်သားသန်မာစေရန် ကိုယ်ကာယအားကစား (Strength Training) ပြုလုပ်ပါ။
(ဂ) အိပ်ရေးဝဝအိပ်စက်ခြင်း
- လူကြီးတစ်ဦးအတွက် တစ်ညလျှင် ၇-၉ နာရီ အိပ်စက်သင့်သည်။
- အိပ်ခါနီး ဖုန်း၊ တီဗီကြည့်ခြင်းကို ရှောင်ပါ။
- အိပ်ရာဝင်ချိန် ပုံမှန်သတ်မှတ်ပါ။
(ဃ) ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု မှန်မှန်ပြုလုပ်ခြင်း
- နှစ်စဉ် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု (Check-up) ပြုလုပ်ပါ။
- သွေးတိုး၊ ဆီးချို၊ ကိုလက်စထရောစသည့် ရောဂါများကို စောစီးစွာ စစ်ဆေးကုသပါ။
(င) အဆိပ်အတောက်ကင်းစင်ခြင်း
- ဆေးလိပ်၊ အရက်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ရှောင်ပါ။
- လေထုညစ်ညမ်းမှု၊ အလွန်အကျွံနေရောင်ခြည်ထိတွေ့မှုမှ ကာကွယ်ပါ။
၂။ စိတ်ကို ဂရုစိုက်ခြင်း
(က) စိတ်ဖိစီးမှုကို ထိန်းချုပ်ခြင်း
- တရားထိုင်ခြင်း၊ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်း (Deep Breathing) ပြုလုပ်ပါ။
- ဝါသနာပါရာ (ဂီတဖွင့်ခြင်း၊ ပန်းချီဆွဲခြင်း၊ စာဖတ်ခြင်း) လုပ်ကိုင်ပါ။
- မိမိကိုယ်ကို အလွန်အမင်း ဖိအားမပေးပါနှင့်။
(ခ) လူမှုဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်စေခြင်း
- မိသားစု၊ မိတ်ဆွေများနှင့် အချိန်ဖြုန်းပါ။
- အထီးကျန်မှုကို ရှောင်ရှားရန် အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်ပါ။
(ဂ) ကိုယ်ချင်းစာနာမှုနှင့် ကျေးဇူးတင်စိတ်ထားရှိခြင်း
- နေ့စဉ် ကျေးဇူးတင်စရာများကို ရေးမှတ်ပါ (Gratitude Journal)။
- မိမိကိုယ်ကို ချစ်ခြင်း၊ ခွင့်လွှတ်ခြင်း (Self-Compassion) ထားပါ။
(ဃ) စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပညာရေးယူခြင်း
- စိတ်ကျန်းမာရေးနှင့် ပတ်သက်သော စာအုပ်များ၊ Podcast များ နားထောင်ပါ။
- လိုအပ်ပါက စိတ်ကျန်းမာရေးပညာရှင် (Therapist) နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
၃။ နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်း
- အနားယူချိန် သတ်မှတ်ပါ (ဥပမာ - Digital Detox)။
- သဘာဝနှင့်ထိတွေ့ပါ (ဥပမာ - ပန်းခြံလည်ခြင်း၊ ခြံထဲထွက်လမ်းလျှောက်ခြင်း)။
- ရည်မှန်းချက်သေးသေးလေးများ ချမှတ်ပြီး အောင်မြင်မှုကို ချီးကျူးပါ။
သတိပြုရန်
ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်သည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ဆက်စပ်နေပါသည်။ တစ်ခုကို ဂရုစိုက်ပါက အခြားတစ်ခုပါ ကျန်းမာလာပါမည်။ နေ့စဉ် အနည်းငယ်စီ ဂရုစိုက်ခြင်းဖြင့် ရေရှည်တွင် ပိုမိုပျော်ရွှင်သော ဘဝကို တည်ဆောက်နိုင်ပါသည်။ဤနည်းလမ်းများကို တစ်နေ့တစ်ဆင့် လက်တွေ့အသုံးချကြည့်ပါ။
ကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေ
#ကျန်းမာရေးတက္ကသိုလ် (၅/၂၀၀၀)

ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်ကို ဂရုစိုက်ခြင်း
ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်ကို ဂရုစိုက်ခြင်းသည် ကျန်းမာပျော်ရွှင်သော ဘဝအတွက် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ အောက်ဖော်ပြပါနည်းလမ်းများကို အခြေခံ၍ ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်ကို ပြည့်စုံစွာ ဂရုစိုက်နိုင်ပါသည်။
၁။ ကိုယ်ခန္ဓာကို ဂရုစိုက်ခြင်း
(က) အာဟာရပြည့်ဝစွာ စားသုံးခြင်း
- ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီး၊ အဆီမပါသော အသား၊ ငါး၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ အစေ့အဆန်များနှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများကို မျှတစွာ စားပါ။
- သကြား၊ အငန်နှင့် ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများ လျှော့စားပါ။
- ရေများများ သောက်ပါ (တစ်နေ့လျှင် အနည်းဆုံး ရေ ၈ ခွက်)။
(ခ) ပုံမှန်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ခြင်း
- တစ်ပတ်လျှင် မိနစ် ၁၅၀ (သို့) နေ့စဉ် မိနစ် ၃၀ ခန့် လမ်းလျှောက်၊ ပြေး၊ ယောဂ၊ အေရိုးဗစ် လုပ်ပါ။
- ကြွက်သားသန်မာစေရန် ကိုယ်ကာယအားကစား (Strength Training) ပြုလုပ်ပါ။
(ဂ) အိပ်ရေးဝဝအိပ်စက်ခြင်း
- လူကြီးတစ်ဦးအတွက် တစ်ညလျှင် ၇-၉ နာရီ အိပ်စက်သင့်သည်။
- အိပ်ခါနီး ဖုန်း၊ တီဗီကြည့်ခြင်းကို ရှောင်ပါ။
- အိပ်ရာဝင်ချိန် ပုံမှန်သတ်မှတ်ပါ။
(ဃ) ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု မှန်မှန်ပြုလုပ်ခြင်း
- နှစ်စဉ် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု (Check-up) ပြုလုပ်ပါ။
- သွေးတိုး၊ ဆီးချို၊ ကိုလက်စထရောစသည့် ရောဂါများကို စောစီးစွာ စစ်ဆေးကုသပါ။
(င) အဆိပ်အတောက်ကင်းစင်ခြင်း
- ဆေးလိပ်၊ အရက်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ရှောင်ပါ။
- လေထုညစ်ညမ်းမှု၊ အလွန်အကျွံနေရောင်ခြည်ထိတွေ့မှုမှ ကာကွယ်ပါ။
၂။ စိတ်ကို ဂရုစိုက်ခြင်း
(က) စိတ်ဖိစီးမှုကို ထိန်းချုပ်ခြင်း
- တရားထိုင်ခြင်း၊ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်း (Deep Breathing) ပြုလုပ်ပါ။
- ဝါသနာပါရာ (ဂီတဖွင့်ခြင်း၊ ပန်းချီဆွဲခြင်း၊ စာဖတ်ခြင်း) လုပ်ကိုင်ပါ။
- မိမိကိုယ်ကို အလွန်အမင်း ဖိအားမပေးပါနှင့်။
(ခ) လူမှုဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်စေခြင်း
- မိသားစု၊ မိတ်ဆွေများနှင့် အချိန်ဖြုန်းပါ။
- အထီးကျန်မှုကို ရှောင်ရှားရန် အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်ပါ။
(ဂ) ကိုယ်ချင်းစာနာမှုနှင့် ကျေးဇူးတင်စိတ်ထားရှိခြင်း
- နေ့စဉ် ကျေးဇူးတင်စရာများကို ရေးမှတ်ပါ (Gratitude Journal)။
- မိမိကိုယ်ကို ချစ်ခြင်း၊ ခွင့်လွှတ်ခြင်း (Self-Compassion) ထားပါ။
(ဃ) စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပညာရေးယူခြင်း
- စိတ်ကျန်းမာရေးနှင့် ပတ်သက်သော စာအုပ်များ၊ Podcast များ နားထောင်ပါ။
- လိုအပ်ပါက စိတ်ကျန်းမာရေးပညာရှင် (Therapist) နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
၃။ နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်း
- အနားယူချိန် သတ်မှတ်ပါ (ဥပမာ - Digital Detox)။
- သဘာဝနှင့်ထိတွေ့ပါ (ဥပမာ - ပန်းခြံလည်ခြင်း၊ ခြံထဲထွက်လမ်းလျှောက်ခြင်း)။
- ရည်မှန်းချက်သေးသေးလေးများ ချမှတ်ပြီး အောင်မြင်မှုကို ချီးကျူးပါ။
သတိပြုရန်
ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် စိတ်သည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ဆက်စပ်နေပါသည်။ တစ်ခုကို ဂရုစိုက်ပါက အခြားတစ်ခုပါ ကျန်းမာလာပါမည်။ နေ့စဉ် အနည်းငယ်စီ ဂရုစိုက်ခြင်းဖြင့် ရေရှည်တွင် ပိုမိုပျော်ရွှင်သော ဘဝကို တည်ဆောက်နိုင်ပါသည်။ဤနည်းလမ်းများကို တစ်နေ့တစ်ဆင့် လက်တွေ့အသုံးချကြည့်ပါ။
ကျန်းမာချမ်းသာကြပါစေ
#ကျန်းမာရေးတက္ကသိုလ် (၅/၂၀၀၀)