ကမ္ဘာ နဲ့ အလင်းနှစ်ပေါင်း ၁၂၀ ခန့် အကွာက K2 18b ဆိုတဲ့ ဂြိုလ်တစ်ခုမှာ သက်ရှိတွေရှိနေကြောင်း အထောက်အထားတစ်ခုလို့ဆိုရမယ့် DMS ( dimethyl sulfide) ဒြပ်ပေါင်းကို JWST telescope အသုံးပြုပြီး UK မှာရှိတဲ့ Cambridge တက္ကသိုလ်က အာကာသလေ့လာသူပညာရှင်အဖွဲ့တစ်ခုက တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
K2 18b ဟာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက လွှတ်တင်ခဲ့တဲ့ Kepler mission မှာ လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့အပြင်ဘက် က Exoplanet တွေထဲက ဂြိုလ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီmission ကရတဲ့ ဒေတာများအရ ကမ္ဘာထက် နှစ်ဆခန့်ကြီးမားပြီး ကမ္ဘာ့အလေးချိန်ထက် ၈ဆ များတဲ့ mini Neptune အမျိုးအစားဂြိုလ်တစ်ခုဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။
K2- 18b ဟာ သူ့ရဲ့ မိခင်ကြယ်(နေ) ကို 33 ရက်ကိုတစ်ကြိမ်နှုန်းနဲ့ လှည့်ပတ်နေပါတယ်။ဒါပေမယ့် မိခင်ကြယ်ဟာ နေလောက်အပူချိန်မပြင်းထန်တဲ့ red giant M type အမျိုးအစားဖြစ်တာမို့ ကြယ်စင်အနားမှာ waterworld ဂြိုလ်အနေနဲ့ရပ်တည်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဂြိုလ်မှာ water vapor ရှိနေကြောင်းအချက်အလက်တွေကိုတော့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က Hubble နဲ့ JWST telescope တွေက နေရတဲ့ အချက်အလက်တွေအရသိရပါတယ်။
သက်ရှိတွေဖြစ်ပေါ်ဖို့လိုအပ်တဲ့ DMS ( Dimethyl sulphide ) ဟာ ဇီဝလက္ခဏာလို့ဆိုရမယ့် ကမ္ဘာပေါ်က phytoplankton သက်ရှိတွေဆီမှာသာတွေ့ရတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ဒီဒြပ်ပေါင်းတည်ရှိကြောင်းအချက်အလက်ကိုတော့ ၂၀၂၅ ခုနစ်မှာထပ်ရလာတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဒီဒြပ်ပေါင်းကို တွေ့ရှိရတဲ့အကြောင်းအရင်းတစ်ခုတည်းနဲ့ K2 18b ဂြိုလ်ပေါ်မှာ သက်ရှိတွေ တည်ရှိနေနိုင်မယ်လို့ ကောက်ချက်ချဖို့တော့ စောနေသေးပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ သက်ရှိလို့ခေါ်တာဟာ လူသားတွေလို အသိဉာဏ်ရည်မြင့် နို့တိုက်သတ္တဝါတွေ ကုန်းနေသတ္တဝါတွေကို ဆိုလိုချင်တာမဟုတ်ပါဘူး။microbiological life လို့ခေါ်တဲ့ အနုဇီဝသတ္တဝါငယ်လေးများသာဖြစ်ပါတယ်။
သက်ရှိများဖြစ်ပေါ်ဖို့လိုအပ်တဲ့ အခြားအကြောင်းအရင်းများစွာလည်းရှိပါတယ်။ဒီထဲက အဓိကကျတဲ့ အကြောင်းများကတော့
မီသိန်း methane / carbon dioxide CO²/ nitrogen N လိုမျိုး ဒြပ်ပေါင်းများရှိခြင်း၊
သက်ရှိများရှိနေကြောင်းခန့်မှန်းထားတဲ့ ဂြိုလ်မှာ-Parent star လို့ခေါ်တဲ့ နေကဲ့သို့ အဆိုပါဂြိုလ်ကို စွမ်းအင် အပူ ပေးမယ့် ကြယ်စင်ရှိခြင်း၊
အဆိုပါကြယ်နဲ့ သက်ရှိဂြိုလ်ဟာ မပူလွန်း မအေးလွန်း Habitability zone အတွင်းမှာ သာရောက်ရှိနေခြင်း၊
နေရဲ့ကြယ်စင်သက်တမ်း ဟာလည်း မကြီးလွန်း မငယ်လွန်းဖြစ်ဖို့ အဆိုပါ နေကထွက်လာမယ့် solar flare /cosmic rays တွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မယ့် လေထုအမျိုးအစားဂြိုလ်ပေါ်မှာဖြစ်ပေါ်နေမှု-
ဂြိုလ်ရဲ့သက်တမ်း ပမာဏအသက်အရွယ်
စတဲ့ များပြားလှတဲ့ကျန်ရှိနေသေးတဲ့ အချက်အလက်တွေကိုလည်း ဆုံးဖြတ်သုံးသပ်ဖို့လိုပါသေးတယ်။
DMS လိုမျိုး ကမ္ဘာပေါ်မှာသာတွေ့ရတဲ့ ဇီဝဓာတ်ပေါင်းတစ်ခုကို ကမ္ဘာ့အပြင်ဘက် အလင်းနှစ် ၁၂၀ ခန့်အကွာကဂြိုလ်တစ်ခုပေါ်မှာတွေ့ရှိရတယ်ဆိုတဲ့ အချက်အလက်ဟာ အံအားသင့်စရာကောင်းပေမယ့် ဒီအချက်အလက်တစ်ခုတည်းနဲ့ သက်ရှိများရှိနေကြောင်းအဖြေထုတ်ကောက်ချက်ချဖို့ကတော့ စောလွန်းနေပါသေးတယ်။
Scientific research နည်းလမ်းတွေအရ လုံလောက်တဲ့ ဒေတာအချက်အလက်မရသေးရင် မှန်ကန်တဲ့အဖြေထုတ်ဖို့ လိုအပ်ချက်များရှိနိုင်ပါတယ်။ DMS ကိုရှာတွေ့ခဲ့တဲ့ ဒေတာများဟာ မှန်ကန်ကြောင်းအတည်ပြုနိုင်ဖို့ ၉၉.၉% မဟုတ်ပဲ ၉၉.၄% ခန့်သာရှိနေတာပါ။
ဒါကြောင့်မလို့ K2-18B ဂြိုလ်မှာ သက်ရှိရှိနေနိုင်ကြောင်းအထောက်အထားများကို ထပ်မံရှာဖွေပြီးမှသာ တကယ်သက်ရှိများရှိ/မရှိကောက်ချက်အဖြေချနိုင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို အချက်အလက်တွေရှာဖွေဖို့ ၂၀၂၁ က ထုတ်လွှင့်ထားခဲ့တဲ့ Jame Webb space telescope ကြီးဟာ သူ့သက်တမ်းကာလ အတွင်းမှာအရင် တယ်လီစကုတ်များထက်သာလွန်တဲ့ ဘယ်လိုသတင်းတွေကို အနာဂတ် လူသားထုအဖွဲ့အစည်းဆီ ယူဆောင်လာဦးမလည်းဆိုတာတော့ စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ရာပဲဖြစ်ပါတယ်။

Haunted Tales (2021)
____

IMDB (7.0/1

ဒီဇာတ်ကားမှာတော့ (သရဲခြောက်သောကား)၊ (ပိတ်လှောင်မိခြင်း စာအုပ်ထဲက အမှန်တရား) စတဲ့ဇာတ်လမ်းတိုသုံးပုဒ်နဲ့ ရိုက်ကူးထားတဲ့ကားဖြစ်ပါတယ်

အပိုင်း (၃) ပိုင်းကို တစ်ဆက်တည်းရိုက်ပြထားပြီး တစ်ခုချင်းမှာ ခပ်ဆန်းဆန်းတွေ မတူအောင်ပြထားပါတယ်..ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ နာမည်ကြီးသရုပ်ဆောင်တွေပါဝင်ရိုက်ကူးထားသလို ရုံတင်ဇာတ်ကားလည်းဖြစ်ပါတယ်

“သရဲခြောက်သောကား”ကတော့ လျှိဝှက်ချက်တွေပေါတဲ့ ငယ်ရွယ်တဲ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကအိမ်အပြန်လမ်း တက္ကစီကို စီးနေရင်းထိတ်လန့်ဖွယ်ရာအဖြစ်ဆိုးနဲ့ကြုံခဲ့ပုံကို ရိုက်ပြထားပါတယ်

“စာအုပ်ထဲက အမှန်တရား” သည်းထိပ်ရင်ဖိုသရဲအကြောင်းရေးသားတဲ့ စာရေးဆရာတစ်‌ယောက်ကစာအုပ်တစ်အုပ်ရေးဖို လူသူနဲ့ကင်းဝေးတဲ့အိမ်မှာ သွားတည်းရင်းအလွန်ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ဖြစ်ရပ်ကိုကြုံခဲ့ပုံကိုရိုက်ကူးပြထားတာပါ

“ပိတ်လှောင်မိခြင်း”ကတော့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ဟာ သရဲဟော်တယ်တစ်ခုရဲ့ ကြောက်လန့်ဖွယ်ရာအကြောင်းရာတစ်ခုကို ရှာဖွေဖိုအကြောင်းဖန်လာခဲ့ပါတယ်..သူအသက်ရှင်ဖိုအတွက်ကြိုးစားရင်း ဝိညာဉ်ဆိုးတွေကိုကျွတ်လွတ်အောင်ကူညီပေးပုံကို မြင်ရမှာပါ

Guillermo del Toro’s Pinocchio (2022)

သစ်သားရုပ်လေး ပီနိုခီရိုကို ဒါရိုက်တာကြီး ဂီရယ်မိုဒီတယ်ရိုရဲ့ဗားရှင်းအနေနဲ့ ထွက်လာပါပြီ။
ဒါဟာ ဂီရယ်မိုရဲ့ ပထမဆုံး ကာတွန်းရုပ်ရှင်ဖြစ်ပါတယ်။
မူလဇာတ်လမ်းတွေနဲ့ ကွဲပြားစွာပဲ ၁၈၀၀ ခုနှစ်ကိုအခြေမခံဘဲ ပထမကမ္ဘာစစ်အပြီး
အီတလီမှာ မူဆိုလီနီအာဏာရချိန် ဖက်ဆစ်အစိုးရ ၁၉၃၀ ဝန်းကျင်ကာလကို အခြေခံထားပါတယ်။
ပုံမှန် Animation မဟုတ်ဘဲ Stop Motion အမျိုးအစားမိုလည်း တစ်မျိုးလေး ဆန်းသစ်ပါသေးတယ်။
ပြီးတော့ ဒါရိုက်တာရဲ့ ထုံးစံအတိုင်း ကလေးပုံပြင်တစ်ခုကိုနည်းနည်းပိုမှောင်မိုက်တဲ့ သဘောတရားတွေနဲ့ ပြသထားတာမို
လူကြီးပရိသတ်တွေကတော့ ပိုခံစားလိုကောင်းပါလိမ့်မယ်။
Pan’s Labyrinth ရုပ်ရှင်တုန်းကလည်း စပိန်ပြည်တွင်းစစ်ကိုအခြေခံထားသလို
ဒီဇာတ်လမ်းကလည်း အီတလီရဲ့တကယ့်နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို အခြေခံထားတာပါပဲ။
ပြီးတော့ ပန်းပုဆရာ ဂျီပတ်တိုရဲ့ သေဆုံးသွားတဲ့ သားနာမည်ကိုလည်း ကာလို အဖြစ် ထည့်သွင်းပေးထားပါသေးတယ်။
မူရင်း ပီနိုခီရိုပုံပြင်ကိုရေးခဲ့သူ Carlo Collodi ကို ဂုဏ်ပြုတဲ့သဘောဖြစ်မယ်ထင်ပါတယ်။
၁ နာရီ ၅၇ မိနစ်အကြာရိုက်ကူးထားတာမို အကြာဆုံး Stop Motion ရုပ်ရှင်လည်း ဖြစ်သွားပါပြီ။
ဂီရယ်မိုရဲ့ထုံးစံအတိုင်း နိမိတ်ပုံတွေ၊ တွေးစရာတွေထည့်သွင်းနေကျမို ကြည့်ရတာ စိတ်ဝင်စားဖိုကောင်းမှာပါ။
ဥပမာ ကောင့် ဗိုပီဆိုတဲ့ ဗီလိန်ဆိုရင် (ဗိုပီဆိုတာက အီတလီလို မြေခွေး) နှာခေါင်းအရှည်ကြီးဖြစ်နေတာကြောင့်
“လိမ်ပြောလေလေနှာခေါင်းရှည်လေလေ” ဆိုတဲ့ ပုံပြင်ကို လူသားမှာပါ သရုပ်ဖော်ထားသလိုဖြစ်နေတာမျိုးပေါ့။
ပီနိုခီရိုပုံပြင်ကို ခဏခဏကြည့်ဖူးဖတ်ဖူးပေမဲ့ ဒီတစ်ခါတော့ တစ်မျိုးခံစားကြည့်လိုက်ကြပါဦး။

ဇာတ်ကားလင့်
https://t.me/c/2186686827/253

Channel Join ရန်လင့်
https://t.me/+snaCVmemMMBhNDRl

ဖခင်ဖြစ်သူရဲ့ မွေးနေ့လေးကို ကြိုတင်ကျင်းပပေးခဲ့ကြတဲ့ စည်ဖြိုးတို့မိသားစု 🥰
သရုပ်ဆောင် စည်ဖြိုးတို့မိသားစု မိခင်ဖြစ်သူနဲ့အတူပေါင်းပြီး ဖခင်ရဲ့ မွေးနေ့အကြိုပွဲလေးကို ကျင်းပပေးခဲ့ကြတာပါ။ ချစ်ရတဲ့ ဇနီး သီ နဲ့ သားသမီးများက ကျင်းပပေးခဲ့ကြတဲ့ မွေးနေ့ရက်မြတ်လေးပဲဖြစ်ပါတယ်။ စည်ဖြိုးဖခင်ဟာ မြေးလေးဖြစ်တဲ့ Shandra နဲ့အတူ မွေးနေ့ကိတ်ခွဲကာ အပျော်ရွှင်ဆုံးမွေးနေ့ပွဲလေးဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။

#crd
#celenews

Phytoplankton ကောင်လေးတွေကို microalgae လို့လည်းလူသိများပါတယ်။
ရေနေသက်ရှိ marine Biological algae လေးတွေဖြစ်တာကြောင့်ပင်လယ်ပြင် မျက်နာပြင်အထက်နားတစ်ဝိုက်မှာ ရှင်သန်နေထိုင်ကြတဲ့ သက်ရှိလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ phytoplankton ကောင်လေးတွေဟာ သူတို့ကိုယ်ပိုင်အစာချက်စားနိုင်မယ့် Chlorophyll ပါဝင်တာမို့နေရောင်ခြည်ကနေရတဲ့စွမ်းအင်နဲ့အစာချက်ပြီး ရပ်တည်နိုင်ပါတယ်။လေထုတစ်ခုထဲမှာရှိနေတဲ့ Nitrogen/ Sulphur /Phosphate ဒြပ်စင်တွေကို စားသုံးပြီး သူတို့အတွက်လိုအပ်တဲ့ အာဟာရကို ထုတ်လုပ်ပါတယ်။
အစာကွင်းဆက် အောက်ဆုံးကကောင်လေးတွေဖြစ်တာမို့ ကမ္ဘာပေါ်ကသက်ရှိတွေရပ်တည်ရေးအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ သက်ရှိလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။နောက်ပြီးသူတို့ကနေ ထွက်တဲ့ DMS ဓာတ်ပေါင်းဟာ လေထဲက အောက်ဆီဂျင်နဲ့ထိတွေ့ Oxidized ဖြစ်တဲ့အခါမှာ Sulphate aerosols လို့ခေါ်တဲ့ မိုးတိမ်အေးငွေ့ တွေအဖြစ်ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ တိမ်ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ အကူအညီပေးတဲ့ သတ္တဝါလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့လေထုထဲက အောက်ဆီဂျင်ရာခိုင်နှုန်းရဲ့ ၅၀% ကိုလည်း ဒီကောင်လေးတွေဆီကနေ ထုတ်ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။
အခုဒီကောင်လေးတွေကနေ ထုတ်လွှင့်လာတဲ့ Biosignature ဓာတ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Dimethyl sulphide (DMS) ကို ကမ္ဘာ့အပြင်ဘက် အလင်းနှစ် ၁၂၀ ခန့်အကွာအဝေးမှာရှိနေတဲ့ K2-18B ဂြိုလ်မှာတွေ့နေရတာဖြစ်ပါတယ်။
အစာကွင်းဆက်အောက်ဆုံးက သက်ရှိလေးတွေဆီကသာ ထွက်တဲ့ ဓာတ်ပေါင်းကို တွေ့ရတာမို့ ဒီသက်ရှိလေးတွေလည်းရှိနေမယ့်အပြင် အချိန်တစ်ခုကြာရင် ဒီဂြိုလ်မှာ ကျန်တဲ့ အစာကွင်းဆက်အပေါ်က သက်ရှိမျိုးနွယ်တွေရှင်သန်ပေါက်ဖွားလာနိုင်မလားဆိုတာ K2-18B ဂြိုလ်ပေါ်မှာ တည်ရှိနေတဲ့ DMS ဒြပ်ပေါင်းအချိုးအစားကို တွက်ထုတ်ခဲ့တဲ့ Cambridge university က ပညာရှင်တွေက တွေးဆနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
သက်ရှိတွေဖြစ်ပေါ်ဖို့လိုအပ်တဲ့ DMS ( Dimethyl sulphide ) ဟာ ဇီဝလက္ခဏာလို့ဆိုရမယ့် ကမ္ဘာပေါ်က phytoplankton သက်ရှိတွေဆီမှာသာတွေ့ရတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ဒီဒြပ်ပေါင်းတည်ရှိကြောင်းအချက်အလက်ကိုတော့ JWST telescope ကနေရတဲ့ Data ကို ၂၀၂၅ ခုနစ်မှာထပ်ရလာတာဖြစ်ပါတယ်။
K2-18B ဂြိုလ်လိုမျိုး နေအဖွဲ့အစည်းအပြင်ဘက်ကဂြိုလ် exoplanet တွေကို JWST နဲ့ Kepler space telescope တွေ ကနေထောက်လှမ်းခဲ့တာဟာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက ဖြစ်ပါတယ်။ဒီကရတဲ့ အချက်အလက်တွေကြောင့် exoplanet ၅၀၀၀ ကျော်ခန့်ကိုတော့ လောလောဆယ်တွေ့ရှိထားပြီးပါပြီ။
ကမ္ဘာ့နေအဖွဲ့အစည်းထဲမှာလည်း Jupiter ရဲ့ ဂြိုလ်ရံလ Europa မှာ ဒီလိုမျိုးစိတ်တွေရှိနိုင်မလားဆိုတဲ့data တွေကြောင့် Europa clipper mission ကို ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က NASA ကနေ လွတ်တင်ခဲ့ပါတယ်။ လာမယ့် ၂၀၃၁မှာ ဒီmisson က data တွေပြန်ရလာတဲ့အခါ ကမ္ဘာ့ပြင်ပမှာ သက်ရှိတွေရှိနေသေးလားဆိုတဲ့ နောက်ထပ်အဖြေတစ်ခုသိရပါလိမ့်မယ်။

Phytoplankton ကောင်လေးတွေကို microalgae လို့လည်းလူသိများပါတယ်။
ရေနေသက်ရှိ marine Biological algae လေးတွေဖြစ်တာကြောင့်ပင်လယ်ပြင် မျက်နာပြင်အထက်နားတစ်ဝိုက်မှာ ရှင်သန်နေထိုင်ကြတဲ့ သက်ရှိလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ phytoplankton ကောင်လေးတွေဟာ သူတို့ကိုယ်ပိုင်အစာချက်စားနိုင်မယ့် Chlorophyll ပါဝင်တာမို့နေရောင်ခြည်ကနေရတဲ့စွမ်းအင်နဲ့အစာချက်ပြီး ရပ်တည်နိုင်ပါတယ်။လေထုတစ်ခုထဲမှာရှိနေတဲ့ Nitrogen/ Sulphur /Phosphate ဒြပ်စင်တွေကို စားသုံးပြီး သူတို့အတွက်လိုအပ်တဲ့ အာဟာရကို ထုတ်လုပ်ပါတယ်။
အစာကွင်းဆက် အောက်ဆုံးကကောင်လေးတွေဖြစ်တာမို့ ကမ္ဘာပေါ်ကသက်ရှိတွေရပ်တည်ရေးအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ သက်ရှိလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။နောက်ပြီးသူတို့ကနေ ထွက်တဲ့ DMS ဓာတ်ပေါင်းဟာ လေထဲက အောက်ဆီဂျင်နဲ့ထိတွေ့ Oxidized ဖြစ်တဲ့အခါမှာ Sulphate aerosols လို့ခေါ်တဲ့ မိုးတိမ်အေးငွေ့ တွေအဖြစ်ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ တိမ်ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ အကူအညီပေးတဲ့ သတ္တဝါလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့လေထုထဲက အောက်ဆီဂျင်ရာခိုင်နှုန်းရဲ့ ၅၀% ကိုလည်း ဒီကောင်လေးတွေဆီကနေ ထုတ်ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။
အခုဒီကောင်လေးတွေကနေ ထုတ်လွှင့်လာတဲ့ Biosignature ဓာတ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Dimethyl sulphide (DMS) ကို ကမ္ဘာ့အပြင်ဘက် အလင်းနှစ် ၁၂၀ ခန့်အကွာအဝေးမှာရှိနေတဲ့ K2-18B ဂြိုလ်မှာတွေ့နေရတာဖြစ်ပါတယ်။
အစာကွင်းဆက်အောက်ဆုံးက သက်ရှိလေးတွေဆီကသာ ထွက်တဲ့ ဓာတ်ပေါင်းကို တွေ့ရတာမို့ ဒီသက်ရှိလေးတွေလည်းရှိနေမယ့်အပြင် အချိန်တစ်ခုကြာရင် ဒီဂြိုလ်မှာ ကျန်တဲ့ အစာကွင်းဆက်အပေါ်က သက်ရှိမျိုးနွယ်တွေရှင်သန်ပေါက်ဖွားလာနိုင်မလားဆိုတာ K2-18B ဂြိုလ်ပေါ်မှာ တည်ရှိနေတဲ့ DMS ဒြပ်ပေါင်းအချိုးအစားကို တွက်ထုတ်ခဲ့တဲ့ Cambridge university က ပညာရှင်တွေက တွေးဆနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
သက်ရှိတွေဖြစ်ပေါ်ဖို့လိုအပ်တဲ့ DMS ( Dimethyl sulphide ) ဟာ ဇီဝလက္ခဏာလို့ဆိုရမယ့် ကမ္ဘာပေါ်က phytoplankton သက်ရှိတွေဆီမှာသာတွေ့ရတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ဒီဒြပ်ပေါင်းတည်ရှိကြောင်းအချက်အလက်ကိုတော့ JWST telescope ကနေရတဲ့ Data ကို ၂၀၂၅ ခုနစ်မှာထပ်ရလာတာဖြစ်ပါတယ်။
K2-18B ဂြိုလ်လိုမျိုး နေအဖွဲ့အစည်းအပြင်ဘက်ကဂြိုလ် exoplanet တွေကို JWST နဲ့ Kepler space telescope တွေ ကနေထောက်လှမ်းခဲ့တာဟာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက ဖြစ်ပါတယ်။ဒီကရတဲ့ အချက်အလက်တွေကြောင့် exoplanet ၅၀၀၀ ကျော်ခန့်ကိုတော့ လောလောဆယ်တွေ့ရှိထားပြီးပါပြီ။
ကမ္ဘာ့နေအဖွဲ့အစည်းထဲမှာလည်း Jupiter ရဲ့ ဂြိုလ်ရံလ Europa မှာ ဒီလိုမျိုးစိတ်တွေရှိနိုင်မလားဆိုတဲ့data တွေကြောင့် Europa clipper mission ကို ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က NASA ကနေ လွတ်တင်ခဲ့ပါတယ်။ လာမယ့် ၂၀၃၁မှာ ဒီmisson က data တွေပြန်ရလာတဲ့အခါ ကမ္ဘာ့ပြင်ပမှာ သက်ရှိတွေရှိနေသေးလားဆိုတဲ့ နောက်ထပ်အဖြေတစ်ခုသိရပါလိမ့်မယ်။

Phytoplankton ကောင်လေးတွေကို microalgae လို့လည်းလူသိများပါတယ်။
ရေနေသက်ရှိ marine Biological algae လေးတွေဖြစ်တာကြောင့်ပင်လယ်ပြင် မျက်နာပြင်အထက်နားတစ်ဝိုက်မှာ ရှင်သန်နေထိုင်ကြတဲ့ သက်ရှိလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ phytoplankton ကောင်လေးတွေဟာ သူတို့ကိုယ်ပိုင်အစာချက်စားနိုင်မယ့် Chlorophyll ပါဝင်တာမို့နေရောင်ခြည်ကနေရတဲ့စွမ်းအင်နဲ့အစာချက်ပြီး ရပ်တည်နိုင်ပါတယ်။လေထုတစ်ခုထဲမှာရှိနေတဲ့ Nitrogen/ Sulphur /Phosphate ဒြပ်စင်တွေကို စားသုံးပြီး သူတို့အတွက်လိုအပ်တဲ့ အာဟာရကို ထုတ်လုပ်ပါတယ်။
အစာကွင်းဆက် အောက်ဆုံးကကောင်လေးတွေဖြစ်တာမို့ ကမ္ဘာပေါ်ကသက်ရှိတွေရပ်တည်ရေးအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ သက်ရှိလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။နောက်ပြီးသူတို့ကနေ ထွက်တဲ့ DMS ဓာတ်ပေါင်းဟာ လေထဲက အောက်ဆီဂျင်နဲ့ထိတွေ့ Oxidized ဖြစ်တဲ့အခါမှာ Sulphate aerosols လို့ခေါ်တဲ့ မိုးတိမ်အေးငွေ့ တွေအဖြစ်ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ တိမ်ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ အကူအညီပေးတဲ့ သတ္တဝါလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာ့လေထုထဲက အောက်ဆီဂျင်ရာခိုင်နှုန်းရဲ့ ၅၀% ကိုလည်း ဒီကောင်လေးတွေဆီကနေ ထုတ်ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။
အခုဒီကောင်လေးတွေကနေ ထုတ်လွှင့်လာတဲ့ Biosignature ဓာတ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Dimethyl sulphide (DMS) ကို ကမ္ဘာ့အပြင်ဘက် အလင်းနှစ် ၁၂၀ ခန့်အကွာအဝေးမှာရှိနေတဲ့ K2-18B ဂြိုလ်မှာတွေ့နေရတာဖြစ်ပါတယ်။
အစာကွင်းဆက်အောက်ဆုံးက သက်ရှိလေးတွေဆီကသာ ထွက်တဲ့ ဓာတ်ပေါင်းကို တွေ့ရတာမို့ ဒီသက်ရှိလေးတွေလည်းရှိနေမယ့်အပြင် အချိန်တစ်ခုကြာရင် ဒီဂြိုလ်မှာ ကျန်တဲ့ အစာကွင်းဆက်အပေါ်က သက်ရှိမျိုးနွယ်တွေရှင်သန်ပေါက်ဖွားလာနိုင်မလားဆိုတာ K2-18B ဂြိုလ်ပေါ်မှာ တည်ရှိနေတဲ့ DMS ဒြပ်ပေါင်းအချိုးအစားကို တွက်ထုတ်ခဲ့တဲ့ Cambridge university က ပညာရှင်တွေက တွေးဆနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
သက်ရှိတွေဖြစ်ပေါ်ဖို့လိုအပ်တဲ့ DMS ( Dimethyl sulphide ) ဟာ ဇီဝလက္ခဏာလို့ဆိုရမယ့် ကမ္ဘာပေါ်က phytoplankton သက်ရှိတွေဆီမှာသာတွေ့ရတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ဒီဒြပ်ပေါင်းတည်ရှိကြောင်းအချက်အလက်ကိုတော့ JWST telescope ကနေရတဲ့ Data ကို ၂၀၂၅ ခုနစ်မှာထပ်ရလာတာဖြစ်ပါတယ်။
K2-18B ဂြိုလ်လိုမျိုး နေအဖွဲ့အစည်းအပြင်ဘက်ကဂြိုလ် exoplanet တွေကို JWST နဲ့ Kepler space telescope တွေ ကနေထောက်လှမ်းခဲ့တာဟာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက ဖြစ်ပါတယ်။ဒီကရတဲ့ အချက်အလက်တွေကြောင့် exoplanet ၅၀၀၀ ကျော်ခန့်ကိုတော့ လောလောဆယ်တွေ့ရှိထားပြီးပါပြီ။
ကမ္ဘာ့နေအဖွဲ့အစည်းထဲမှာလည်း Jupiter ရဲ့ ဂြိုလ်ရံလ Europa မှာ ဒီလိုမျိုးစိတ်တွေရှိနိုင်မလားဆိုတဲ့data တွေကြောင့် Europa clipper mission ကို ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က NASA ကနေ လွတ်တင်ခဲ့ပါတယ်။ လာမယ့် ၂၀၃၁မှာ ဒီmisson က data တွေပြန်ရလာတဲ့အခါ ကမ္ဘာ့ပြင်ပမှာ သက်ရှိတွေရှိနေသေးလားဆိုတဲ့ နောက်ထပ်အဖြေတစ်ခုသိရပါလိမ့်မယ်။

The Corpse Village (2023)

ရွာတစ်ရွာမှာ အမည်မသိပလိပ်ရောဂါဆိုးကြီး ပျံ့နှံ့ကူးစက်နေတဲ့အတွက်ကြောင့်
ခရိုင်ရုံးက ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအချို့ကို စေလွှတ်လိုက်ပါတယ်...
ရွာက အခေါင်အဖျားကျတဲ့အပြင် လူဦးရေနည်းပါတဲ့အပြင် မပြင်းထန်လွန်ဘူးလို့ ယူဆတာကြောင့် ဝန်ထမ်း ၃ယောက်ကိုသာ စေလွှတ်လိုက်ပါတယ်...
ရွာကို လှေစီးသွားခါနီးမှာ မီလာတို့ ၃ယောက်အပြင် အခြားရွာက သုဘရာဇာ၂ယောက်လည်း ပါလာပါတော့တယ်....
အကြောင်းကတော့ ရွာမှာ လူသေအလောင်းတွေ မတရားစုပုံနေတဲ့အပြင်
မြှုပ်ပေးမယ့် သုဘရာဇာကိုယ်တိုင် ရောဂါကူးစက်သွားတာကြောင့်ပဲဖြစ်ပါတယ်...
အစမှာတော့ အရာရာက ပုံမှန်လို လည်ပတ်နေပေမယ့်
နောက်ပိုင်းမှာတော့ တဖြည်းဖြည်းထူးဆန်းတဲ့ အရာတွေ ဖြစ်လာပြီးတော့
ညဆိုရင် အစ္စလာမ်ဘာသာအယူအဆရ သေသူကို အဝတ်နဲ့ စည်းနှောင်ထားတဲ့ပုံစံနဲ့
ပိုချွန်းလို့ အမည်ရတဲ့ သရဲရုပ်အလောင်းကောင်တွေက ခြောက်လှန့်လာပါတော့တယ်...
ဒီလိုအဖြစ်ဆိုးကြီးက ဘာကြောင့်ဘယ်လိုဖြစ်နေမှန်း မသိပေမယ့်
တနေ့ထက်တနေ့ ဆိုးဝါးလာပြီး လူသားတွေပါ ဒုက္ခရောက်တဲ့အထိ ဖြစ်လာပါတော့တယ်...

😍ကြည့်ရန်နှိပ်ပါ👇

t.me/mmsub2005/2379

🎬 Main channel 🔗

t.me/addlist/43SAvNGGjGExNWVl

မျက်မမြင်ကောင်လေးတစ်ယောက်က အရမ်းအစွမ်းထက်တဲ့ အရာတစ်ခုကို မြိုချမိသွားတဲ့အခါ

The Wind Guardians
2018 ‧ Fantasy/Adventure ‧ 1h 45m

တခါက ကမ္ဘာကြီးကို ရက်စက်ဖျက်စီးနေကြတဲ့ မိစ္ဆာကြီးလေးကောင်ကို ရှားလန်ဆိုတဲ့ စောင့်ရှောင့်သူတွေရဲ့ ချိတ်ပိတ်ခံရမှူကြောင့် မိစ္ဆာတွေရဲ့ဝိဉာဉ်တွေဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့တစ်နေရာဆီ လွင့်စင်သွားကြပါတယ်၊

မိမိမှာ ရှားလန်အမှတ်အသားရှိတာကြောင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ရှားလန်လို ထင်နေတဲ့မျက်မမြင်ကောင်လေးဟာ မတော်တဆ မှော်ဂျင်ကို မြိုချမိသွားပါတယ်၊

အဲ့ဒီဂျင်ကို လိုချင်နေတဲ့ ကောင်မလေး
မိခင်ပျောက်လို လိုက်ရှာနေတဲ့ မျက်မြင်ကောင်လေးတိုဟာ..
ဂျင်မြိုချမိပြီး ဘာတွေ ဆက်ဖြစ်မလဲ..

ရှားလန်ဆိုတဲ့ စောင့်ရှောင့်သူတွေက တကယ်ရော ရှိသေးတာလား
မိစ္ဆာကောင်တွေကမ္ဘာကို ပြန်လည်တိူက်ခိုက်လာမလား
အဲ့ဒီရန်ကိုရော မျက်မမြင်ကောင်လေး တားဆီးနိုင်ပါ့မလား ဆိုတာ...ပရိသတ်တိုကိုယ်အခုပဲဒေါင်းလွတ်ဆွဲပြီး
ကြည့်ကြည့်လိုက်ပါနော်...

Miss Universe Myanmar ?? 2025 Candidates in White Gowns Yan Yan , Khin Yadanar Soe , Khine Swe Zin Thin NaNa ကဲ အမိုက်စား ဒိတ်ဒိတ်ကြဲတွေ လာပြိုင်ကြတဲ့ Miss Universe Myanmar ဆိုတာ ဒါမျိုး လာပြိုင်တဲ့