Lāhainā Noon ဆိုတာ မွန်းတည့်ချိန်မှာ နေလုံးဟာ မတ်မတ်ရှိနေတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေအပေါ် တိုက်ရိုက်ကျရောက်တဲ့အတွက် သစ်ပင်တွေ၊ တိုင်တွေ၊ လူတွေလို မတ်မတ်ရပ်နေတဲ့ အရာတွေရဲ့ အရိပ်တွေဟာ ပျောက်ကွယ်သွားပြီး တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ ဖြစ်ရပ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေက ဟိုနိုလူလူမြို့က Bishop ပြတိုက်ကနေ ဒီဝေါဟာရကို စတင်အသုံးပြုခဲ့ပြီး ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ နေရဲ့ တည်နေရာအကွာအဝေး (declination) နဲ့ အပူပိုင်းဒေသရဲ့ latitude တိုက်ဆိုင်တဲ့အခါ ဟာဝိုင်ယီလို အပူပိုင်းဒေသတွေမှာ တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ်ဖြစ်ပေါ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်
ဒီဖြစ်စဉ်ဟာ ကျွန်းပေါ်မူတည်ပြီး မေလနဲ့ ဇူလိုင်လကြားမှာ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါတယ် ဥပမာအားဖြင့် ဟိုနိုလူလူမှာဆိုရင် Lāhainā Noon ဟာ မေလ ၂၆ ရက်နဲ့ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့တွေမှာ ဖြစ်လေ့ရှိပြီး Hilo ဒါမှမဟုတ် Kahului လို တခြားကျွန်းတွေမှာတော့ ရက်အနည်းငယ်စီ ကွာခြားနိုင်ပါတယ် ဒီအချိန်အတိုလေး (ပုံမှန်အားဖြင့် နေ့လယ် ၁၂:၁၆ ကနေ ၁၂:၄၃ နာရီကြား) မှာ နေဟာ ခေါင်းပေါ်တည့်တည့်ကို ရောက်ရှိနေပြီး အရိပ်တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို ပျောက်ကွယ်သွားသလိုမျိုး ဖြစ်နေပါတယ်
ရှေးခေတ်ဟာဝိုင်ယီလူမျိုးတွေကတော့ ဒီဖြစ်စဉ်ကို “ဦးနှောက်ပေါ်မှာ နေပူကျဲကျဲကျနေတဲ့အချိန်” လို့ အဓိပ္ပာယ်ရတဲ့ kau ka lā i ka lolo လို့ ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြပြီး အချို့ကတော့ ဒါဟာ ပြင်းထန်တဲ့ ဝိညာဉ်ရေးရာစွမ်းအင်တစ်ခုလို့ ယုံကြည်ခဲ့ကြပါတယ် ယနေ့ခေတ်မှာတော့ ဒါဟာ ဓာတ်ပုံဆရာတွေနဲ့ နက္ခတ်ဗေဒင်ပညာရှင်တွေအတွက် စိတ်ဝင်စားစရာဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဟိုနိုလူလူမြို့က Sky Gate လို ပန်းပုတွေနားမှာဆိုရင် Lāhainā Noon အချိန်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ အရိပ်တစ်ခုကို အတိအကျဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်
#knowledge #ဗဟုသုတ #facts #whatthefacts
