ကျန်းမာ နုပျိုဖို့ ဘာစားလဲ ဆိုတာနဲ့အတူ ဘယ်အချိန်စားလဲ
ဆိုတာက အရေးကြီးတာသင်သိပါသလား။
ယနေ့ခေတ် လူအများစုက ကောင်းမွန်တဲ့ အစားအစာတွေကို ရွေးချယ်စားသုံးကြပါတယ်။
-သကြားမပါတာ။
-ဆီကြော်မပါတာ။
-ပြုပြင်ထားတဲ့ အစားအစာတွေ မပါတာ။
ဒါပေမဲ့ တိတ်တဆိတ်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိခိုက်စေတဲ့ အရာတစ်ခု ရှိနေပါတယ်။
ဒါကတော့… မှားယွင်းတဲ့ အချိန်မှာ စားသုံးခြင်း (wrong meal timming) ပါပဲ။
သင်ရော ဒီလိုမျိုး ဖြစ်ဖူးပါသလား။
-ညနှောင်းပိုင်းမှ စားပြီးတော့ “အများကြီး မစားမိလို့ အဆင်ပြေပါတယ်” လို့ ထင်တာမျိုး။
-ညဘက် ဗိုက်ဆာလို့ တစ်ခုခု ရှာစားမိတာမျိုး။
-ဒါမှမဟုတ် “ခန္ဓာကိုယ်က သူ့ဘာသာသူ စီမံခန့်ခွဲလိမ့်မယ်” လို့ ထင်ပြီး တစ်နေကုန် နာရီမကြည့်ဘဲ စားနေတာမျိုး။
ဒီအပြုအမူတွေ အားလုံးက… metabolism ကို ပျက်စီးစေပြီး နာတာရှည် ရောင်ရမ်းမှုတွေကို မသိဘဲ ဖြစ်စေတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
-ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ကိုယ်ပိုင်နာရီ ရှိပါတယ် (ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့က ဖျက်ဆီးပစ်တတ်ပါတယ်)
လူတွေမှာ “Circadian Rhythm” လို့ခေါ်တဲ့ “ဇီဝနာရီစနစ်” တစ်ခု ရှိပါတယ်။
နိုးထခြင်း၊ အိပ်စက်ခြင်း၊ အစာချေဖျက်ခြင်းကနေ ကိုယ်ခံစွမ်းအားတည်ဆောက်ခြင်းနဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်း ထုတ်ပစ်ခြင်းအထိ အရာရာကို ဒီစနစ်က လမ်းညွှန်ပေးပါတယ်။
အစာချေစနစ် အကောင်းဆုံး အလုပ်လုပ်တဲ့အချိန်က မနက် ၈ နာရီကနေ ညနေ ၆ နာရီ အထိပါပဲ။
ပြီးရင်တော့… အင်ဇိုင်းတွေ တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းလာပြီး ခန္ဓာကိုယ်က အနားယူတဲ့ mode ကို ဖြည်းဖြည်းချင်း ဝင်ရောက်လာပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့က အချိန်မှားပြီး စားတဲ့အခါ၊ ဥပမာ-
-ညစာကို ည 7- နာရီ ကျော်ပြီးမှ စားတာ။(အိပ်ချိန်နောက်ကျရင်
နဲနဲနောက်ကျလို့ရပါတယ်။ 7-နာရီကတော့ ၁၀-ညနာရီလောက်အိပ်
မဲ့သူတွေအတွက်လျာထားတဲ့ optimal time ပေါ့ဗျာ)
-ညဉ့်နက် အိပ်ကာနီး အဆာပြေစားတာ။
-ဒါမှမဟုတ် အိပ်သင့်တဲ့အချိန်မှာ စားတာ။
ခန္ဓာကိုယ်က ဒါကို “အန္တရာယ်ရှိတယ်” လို့ မှားယွင်းစွာ နားလည်သွားပါလိမ့်မယ်။
-ရောင်ရမ်းမှု အချက်ပြမှုကို ထုတ်လွှင့်ပါလိမ့်မယ်။
-metabolism ပျက်စီးစေပါလိမ့်မယ်။
-သကြားဓာတ် မြင့်တက်လာပါလိမ့်မယ်။
-insulin မတည်ငြိမ်ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
- ဆဲလ်တွေ မသိဘဲ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်လာပါလိမ့်မယ်။
သုတေသနပြုချက်များက “အချိန်မှားစားခြင်း = ပျက်စီးခြင်း” လို့ အတည်ပြုပါတယ်
Salk Institute for Biological Studies (အမေရိကန်) ကနေ ထုတ်ပြန်ချက်အရ-
“တစ်နေ့ကို ၁၂ နာရီထက် ပိုပြီး စားသုံးခြင်းနဲ့ ညနှောင်းပိုင်း စားသုံးခြင်းဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ IL-6 နဲ့ CRP လိုမျိုး ရောင်ရမ်းစေတဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းတွေကို တိုးမြင့်စေပါတယ်။ စားတဲ့ အစားအစာက ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းတဲ့ အစားအစာ ဖြစ်နေရင်တောင်မှပါပဲ။”
Harvard Medical School ကတွေ့ရှိချက်အရ-
“ညဘက် အဓိက အစားအစာတွေကို စားသုံးသူတွေဟာ နေ့လည်စာ စားသုံးသူတွေထက် ဆီးချိုရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများပြီး insulin resistance ၂.၅ ဆ ပိုများပါတယ်။”
ဆိုလိုတာက…
“ဘာစားမလဲ” ဆိုတာအပြင် “ဘယ်အချိန်စားမလဲ” ဆိုတာကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။
🍽 ဒါဆိုရင် “စားချိန်” ကို ဘယ်လို စီမံခန့်ခွဲမလဲ။
ရောင်ရမ်းမှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေဖို့ လွယ်ကူတဲ့ နည်းလမ်း ၃ ခုကတော့-
-စားသုံးချိန်ကို ၁၀-၁၂ နာရီအတွင်း ကန့်သတ်ပါ။ ဥပမာ၊ မနက် ၈ နာရီ စစားရင် ညနေ ၆ နာရီ နောက်ဆုံးထားပြီး အဆုံးသတ်ပါ။
- ညစာကို စောစောစားပါ။ (ည ရ နာရီ မတိုင်ခင် အကောင်းဆုံးပါ) အူလမ်းကြောင်းကို အနားပေးပြီး အိပ်နေစဉ် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေ ထုတ်ပစ်နိုင်ဖို့ပါ။
-နိုးနိုးချင်း အခန်းအပူချိန်ရှိ ရေကို ချက်ချင်းသောက်ပါ။ မနက်ခင်း သန့်စင်မှုကို မြှင့်တင်ဖို့ပါ။
“အရာရာ လုပ်ပြီးပြီ ဒါပေမဲ့ အူလမ်းကြောင်းက မကောင်းသေးဘူး” လို့ ခံစားနေရသူတွေအတွက်
တစ်ခါတလေ ပြဿနာက အစားအစာ ဒါမှမဟုတ် အချိန်ကြောင့်ပဲ မဟုတ်ပါဘူး။
ဒါပေမဲ့ ခန္ဓာကိုယ်က အပြည့်အဝ မရရှိသေးတဲ့ “ကောင်းမွန်တဲ့ အာဟာရဓာတ်” ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။