သာသနာတွင်းစိတ်နေစိတ်ထား
•••••••••••••••••••••••••••
ဘုန်းကြီးတို့ သတ္တဝါတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် မွန်မြတ်သော စိတ်ထားဓာတ်ခံရှိနေတဲ့ သတ္တဝါတွေက မွန်မြတ်တဲ့ နှလုံးသွင်းစိတ်ထား ဓာတ်ခံရှိတဲ့ သတ္တဝါတွေကို မှီဝဲဆည်းကပ်ကြမယ်။ ယုတ်ညံ့သော စိတ်ထားဓာတ်ခံရှိနေတဲ့ သတ္တဝါတွေက ယုတ်ညံံ့တဲ့ နှလုံးသွင်းစိတ်ထား ဓာတ်ခံရှိတဲ့ သတ္တဝါတွေကို မှီဝဲဆည်းကပ်ကြမယ်။ ဓာတ်တူရာ တူရာ သွားပေါင်းကြတာဘဲ။ လောကဥပမာကြည့်ကြ ဇနီးမောင်နှံနှစ်ယောက် စိတ်ထားခြင်း တူညီမှုရှိခဲ့ရင် တော်တော်လေးခိုင်မြဲတယ်။ တူညီမှုမရှိခဲ့ဘူး နှလုံးသွင်းညွှန့်ကိုင်းရှိုင်းမှုတွေက တစ်ဖက်တစ်လမ်းဖြစ်ခဲ့ရင် ခိုင်မြဲမှုမရှိဘူး ဒီသဘောဘဲ။ ဓာတ်တူရာ တူရာ သတ္တဝါဆိုတာသွားပေါင်းကြတာပဲ။ ဘုန်းကြီးတို့ ဘုရားရှင်က ဒီလို သတ္တဝါတွေရဲ့ စရိုက်နဲ့ အတွင်း ဓာတ်ခံကို ထိုးထွင်း သိမြင်တော်မူပါတယ်။
နောက်တစ်ခု ဘုရားရှင်က (၃၁)ဘုံ တည်ရှိတယ်ဆိုတာလည်း ကြေငြာထားပါတယ်။ ဒီကြေငြာချက်က ဘုန်းကြီးတို့ သာသနာတွင်းရဲ့ ကြေငြာချက်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သာသနာပြင်ပ အယူအဆတွေမှာ (၃၁)ဘုံ တည်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ ကြေငြာတဲ့ အယူအဆတွေ မရှိပါဘူး။ အနောက်တိုင်း သိပ္ပံပညာတွေမှာလည်း ဒီလို ကြေငြာချက်မရှိပါဘူး။ ဘုန်းကြီးတို့ ဘုရားရှင်ရဲ့ ကြေငြာချက်က သိပ်ပြီးတော့ ပြည့်စုံပါတယ်။ ဧကဝေါကာရလို့ခေါ်တဲ့ အသညသတ်ဘုံ ရုပ်သက်သက်ရှိတဲ့ သတ္တဝါတွေလည်းရှိတယ်။ စတုဝေါကာရ(ခ) အရူပလို့ ခေါ်တဲ့ နာမ်သက်သက်ရှိတဲ့ သတ္တဝါတွေလည်းရှိတယ်။ ပဥ္စဝေါကာရလို့ ခေါ်တဲ့ ရုပ်နာမ်ရောနေတဲ့ ခန္ဓာငါးပါးရှိတဲ့ သတ္တဝါတွေလည်းရှိတယ်။ ဒီလိုဘုံတွေကို ထိုးထွင်းသိနေတဲ့ ဉာဏ်တော်ရဲ့ဂုဏ်ကျေးဇူးက ကြီးမားပါတယ်။
ဘုန်းကြီးတို့ ကာမဘုံကဘဲဖြစ်စေ (သို့) ရူပဝါစရဘုံကဘဲဖြစ်စေ မဂ်ဉာဏ်ဖိုလ်ဉာဏ်မရသေးဘဲ ပုထုဇဉ်ဘဝနဲ့ အရူပဘုံကူးသွားရင် ဒီပုထုဇဉ်သည် ကမ႓ာပေါင်းရှစ်သောင်းလေးထောင်ကြာပါစေ ဒီဘုံမှာ မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ရခွင့် မရှိဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ?၊ မဂ်ဖိုလ်ရဖို့ အရေးကြီးဆုံးက ပရတောဃောသလို့ခေါ်တဲ့ သူတစ်ပါးထံမှ သစ္စားလေးပါးနဲ့ဆက်တဲ့ တရားစကားကြားနာခွင့် ရှိရပါမယ်။ ဒီတော့ နာမ်သက်သက်ရှိနေတဲ့ အရူပဘုံမှာ တရားနာဖို့ နားလည်းမရှိဘူး ဘုရားဖူးဖို့ မျက်စိလည်းမရှိဘူး၊ သံဃာတွေလည်းဖူးဖို့ မျက်စိမရှိဘူး။ တပည့်သား သံဃာတွေထံမှ တရားနားဖို့လည်း နားကမရှိဘူး။ ပရတောဃောသ ခေါ်တဲ့ တရားနာဖို့ ဒီအခွင့်အရေးကြီးဆုံးရှုံးသွားတဲ့အတွက် ဒီအရူပဘုံမှာတည်နေတဲ့သူတွေဟာ မဂ်ဖိုလ်ကို ဘယ်လိုမှမရနိုင်တော့ဘူး။
ဒီတော့ သာသနာတွင်းမှာ သိမြင်နိုင်တဲ့ အသိဉာဏ်က ဘာထူးသလဲ?။ ပုထုဇဉ်ဘဝနဲ့ ဒီလိုဘုံဘဝကို ရောက်ခဲ့မယ်ဆိုရင် မဂ်ဖိုလ်ကို မရနိုင်ဘူးဆိုတာ သာဝကတွေမှာ ဖြစ်ပေါ်ပြီးလာပါတယ်။ ဒီလိုဘုရားရှင်ရဲ့တရားတော် အသိဉာဏ်ကြောင့် ဒီလို သိရှိလာတဲ့ ပုထုဇဉ်သာဝကတွေက ဒီလို ဘုံဘဝကို ရရှိဖို့ကြိုးစားဦးမလား?၊ မကြိုးစားတော့ပါဘူး။
နောက်တစ်ခု အသညသတ်ဘုံလည်း ထိုနည်း၎င်းဘဲ ရုပ်သက်သက်ဘဲရှိတယ်။ ဇီဝိတနဝကကလာပ်ဘဲ ဦးဆောင်တည်ရှိနေတာမို့ သူတို့မှာ မျက်စိအကြည် နားအကြည်စတာတွေ မရှိဘူး။ မရှိတော့ တရားနာကြားခွင့် မရပါဘူး။ ဉာဏ်ပညာ ဦးဆောင်နေတဲ့ နာမ်တရားရှိမှဖြစ်တာ၊ နာမ်တရားကလည်း လုံးလုံးမရှိတော့ တရားသိနိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်း လုံးလုံးမရှိတော့ဘူး။ ဒီလို သာသနာတွင်း သြကာသလောကကို ဘုရားရှင်ဆုံးမ ဟောကြားမှုရထားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက ဒီဘုံကို ရအောင်ကြိုးစားတော့ မလား? မကြိုးစားတော့ဘူး။ အကျိုးကျေးဇူးများသွားပါတယ်။
ဒီလိုအခွင့်အလမ်းကို မသိလိုက်တဲ့ ဥဒကရသေ့ အာဠာရရသေ့တို့လို အခုချိန်ထိအရူပဘုံမှာ ရှိနေကြပါတယ်။ ဘုရားရှင်ပွင့်ထွန်းပေါ်ပေါက်ခဲ့ပေမယ့် ကျွတ်တန်းမဝင်ခဲ့ပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ?။ ခြွေချွတ်လို့ရတဲ့ သတ္တဝါအမျိုးအစားထဲမှာ မပါလို့။ သို့သော် ဒီရသေ့ကြီးတွေက မဂ်ဖိုလ်ရနိုင်တဲ့ မျိုးစေ့ရှိသလား မရှိဘူးလားမေးရင်...?၊ ရှိကြပါတယ်။ ဘုရားဖြစ်ပြီး ဘယ်သူ့ကို အဦးဆုံး ခြွေချွတ်ရမလဲလို့ ကြည့်လိုက်တဲ့အခါမှာ သူတို့ကို ဦးဆုံးတွေ့ပါတယ်။ ကျွတ်နိုင်တဲ့ ပါရမီမျိုးစေ့က ရှိနေပါတယ်။
ဒါပေမယ့် သာသနာပါ့ အချိန်ကာလမှာ ရရှိထားတဲ့ အရူပစျာန်တွေဖြစ်ခြင်းကြောင့် သူတို့ရဲ့ယုံကြည်ချက်က မိမိတို့အထွဋ်အထိပ်ဆုံး ရရ်ှိထားတဲ့ စျာန်တွေကသာ နောင်ပဋိသန္ဓေကို အကျိုးပေးလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ချက်ဘဲရှိနေပါတယ်။ ဒီယုံကြည်ချက်ကြောင့် မိမိတို့ရရှိထားတဲ့ အထွဋ်အထိပ်ဆုံးစျာန်ကိုသာ အမြတ်စားပွားများတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒီအရူပဘုံဘဝကိုဘဲ ရရှိသွားပါတယ်။
အဲ့ဒီမှာ သာသနာတော်အတွင်းက အသိဉာဏ်က ကွာခြားသွားပြီ၊ မိမိစျာန်သမာပတ်တစ်ခုကို ဘယ်ဟာ နှစ်ခြိုက်သလဲ မိမိနှစ်ခြိုက်တဲ့ စျာန်သမာပတ်တစ်ခုခုကိုအမြတ်စားပွားပါ မိမိနှစ်ခြိုက်တဲ့ဘုံကို ရောက်နိုင်တယ်လို့ ဒီအသိဉာဏ် ရရှိပါတယ်။ သာသနာပါ့မှာ ဒီအသိဉာဏ်ပေးနိုင်တဲ့ သူမရှိလို့ မရရှိနိုင်ဘူး။ အမြတ်စားမိမိပွားထားတဲ့ စျာန်သာအကျိုးပေးလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ အသိဉာဏ်သာ ရှိနေပါတယ်၊ မိမိအားထုတ်ပြီးတဲ့ စျာန်တိုင်းမှ ရွေးခြယ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အသိဉာဏ်မရှိဘူး။ ဒါကြောင့်ဘုန်းကြီိးတို့ ဘုရားရှင်သာသနာတော်နဲ့ ကြုံကြိုက် ဘုရားရှင်ရဲ့တရားတော်ကို သိမြင်ခွင့်ရတာ အကျိုးများ မနေဘူးလား?၊ များပါတယ်။
အကယ်၍သာ ဒီရသေ့ကြီးတွေ ဒီအသိဉာဏ်သာရှိခဲ့မယ်ဆိုရင် ရုပ်နာမ်ရှိနေတဲ့ ရူပါဝစရဘုံတစ်ခုမှာ တည်နေမယ်ဆိုရင် ကျွတ်တန်းဝင်မသွားနိုင်ဘူးလား?။ ဝင်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ဘုရားရှင်က သတ္တဝါတွေကို ဟောကြားလိုက်တယ်။ ပုထုဇဉ်အဖြစ်နဲ့ အရူပဘုံ အသညသဘုံတွေကို ရောက်ခဲ့ရင် မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ကို မရနိုင်ဘူးလို့ ဒီလိုအသိဉာဏ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ သြကာသလောကကြီးကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး အသိဉာဏ်ထူးတွေ ပေးလိုက်ပါတယ်။ ဒါသာသနာတွင်းမှာ ရရှိသွားနိုင်တဲ့ စိတ်နေစိတ်ထား အသိဉာဏ်ထူးပါပဲ။
ဒ်ီတော့ နိဗ္ဗာန်က်ို လိုလားတောင့်တနေတဲ့ သာဝကတွေ အတွက်တော့ အဖိုးတန်တဲ့အသိဉာဏ်ထူး ဖြစ်နေပြီ။ ဒီထက်တစ်ဆင့်တက်လို့ သာသနာပမှာမရနိုင်တဲ့ ဝိပဿနာဉာဏ်ထူးတွေ လည်းရရှိနိုင်ပါတယ်တဲ့။ ဒါကြောင့် ဘုန်းကြီးတို့ ဘုရားရှင်ကို ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်ရတာ သိပ်ပြီး အားရဖို့ မကောင်းဘူးလား?။ သိပ်ကောင်းပါတယ်။ လောကအကြောင်းကို ကောင်းကောင်းသိတဲ့ အတွက် သိပ်ကြည်ညိုဖို့ ကောင်းတယ်နော်။
"ဖားအောက်တောရဆရာတော် "
Bhikkhu's Dhamma