အစာလမ်းကြောင်းဟာ အဏုဇီဝပိုးမွှားတွေ အများအပြားနေထိုင်တဲ့ နေရာ ဖြစ်ပါတယ်။
🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠🦠
ပရိုဘိုင်အိုတစ်(Probiotics) တွေဟာ လူနဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကြောင့် သူ့ကို သုံးစွဲမှုက တနေ့တခြား တိုးတက်များပြားလာနေပါတယ်။ ပရိုဘိုင်အိုတစ်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုတဲ့ အဏုဇီဝပိုးမွှားတွေလို့ အကြမ်းဖျဉ်း နားလည်ထားကြပါတယ်။ အဲဒီပရိုဘိုင်အိုတစ်တွေကို သောက်သုံးလိုက်တဲ့အခါ ဒါမှမဟုတ် တိရစ္ဆာန်တွေကို တိုက်ကျွေးလိုက်တဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ၊ ခန္ဓာကိုယ်ကို ဘယ်လိုအကျိုးပြုတာလဲဆိုတာကလည်း စိတ်ဝင်စားစရာပါ။
ပရိုဘိုင်အိုတစ်တွေကို စားသုံးလိုက်ရင် တိုက်ကျွေးလိုက်ရင် အစာလမ်းကြောင်းထဲကို ရောက်ရှိသွားပြီး ဘယ်လိုလုပ်ငန်းတာဝန်တွေကို ထမ်းဆောင်သလဲဆိုတာကို လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။
(၁) ဘက်တီရီယိုဆင် (Bacteriocin) အဆိပ် ထုတ်လုပ်ပေးတယ်။
ပထမဆုံးလုပ်ငန်းကတော့ ပရိုဘိုင်အိုတစ်အဖြစ် ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ ဘက်တီရီယိုဆင်(Bacteriocin) လို့ ခေါ်တဲ့ အဆိပ်အတောက်တွေကို ထုတ်လုပ်ပေးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဘက်တီရီယိုဆင်အဆိပ် ကို ဒဖန်ဆင် (Defensin) လို့ လည်း ခေါ်ပါတယ်။ ပရိုဘိုင်အိုတစ် ဘက်တီးရီးယားဆဲလ် တွေရဲ့ ရိုင်ဘိုဇုမ်း (ribosome) လို့ခေါ်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းကနေ ဘက်တီရီယိုဆင် အဆိပ်တွေ ကို ထုတ်လုပ်ပေးတာပါ။
အဲဒီအဆိပ်တွေက အစာလမ်းကြောင်းထဲမှာ ရှိနေတဲ့ ဘက်တီးရီးယားရောဂါပိုးမွှားတွေရဲ့ ကြီးထွား ပွားများမှုကို တားဆီးပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘက်တီရီယိုဆင်တွေဟာ ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေကို တားဆီးတဲ့ ပဋိဇီဝအာနိသင် (Antibacterial activity) ကို ပေးစွမ်းပါတယ်။
ပရိုဘိုင်အိုတစ်တွေက ကျန်းမာရေးကို ဘာကြောင့်ကောင်းမွန်သလဲလို့ မေးလာရင် “ဘက်တီရီယိုဆင် ထုတ်လုပ်ပြီး ရောဂါပိုးမွှားတွေ လျော့ပါးသွားအောင် လုပ်ပေးလို့” ဆိုတာဟာ သေချာပေါက် ပါဝင်ရမယ့် အဖြေတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
(၂) ရောဂါပိုးမွှားများနှင့် နေရာယှဉ်လုတယ်။
အစာလမ်းကြောင်းဟာ အဏုဇီဝပိုးမွှားတွေ အများအပြားနေထိုင်တဲ့ နေရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပရိုဘိုင်အိုတစ်တွေကို စားသုံးလိုက်တဲ့အခါ တိရစ္ဆာန်ကို တိုက်ကျွေးလိုက်တဲ့အခါ အစာလမ်းကြောင်းထဲမှာ အဏုဇီဝပိုးမွှားတွေ များလာပါတယ်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုနိုင်တဲ့ ပရိုဘိုင်အိုတစ် အဏုဇိတပိုးမွှားတွေဟာ အစာလမ်းကြောင်းထဲမှာ ပွားများလာတာနဲ့အမျှ ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ပိုးမွှားတွေရဲ့ နေရာကို ယှဉ်ပြိုင်လုယူကြပါတယ်။ အဲဒီအခါ ရောဂါပိုးမွှားတွေအတွက် နေရာနည်းလာသလို ပေါက်ပွားရှင်သန်မှုလည်း ကျဆင်းလာပါတယ်။ ဒါဆိုရင် သေချာပေါက် ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုမှာပါ။
(၃) အစာလမ်းကြောင်းထဲမှာ ချဉ်ငံနှုန်း (pH) ကို နှိမ့်ထားပေးတယ်။
အချို့ပရိုဘိုင်အိုတစ်တွေ (ဥပမာ လက်တိုဘက်ဆလက်စ်) ဟာ အစာလမ်းကြောင်းထဲကို ရောက်ရှိ သွားတဲ့အခါ အက်ဆီတစ်အက်ဆစ် (acetic acid) နဲ့ လက်တစ်အက်ဆစ် (lactic acid) တွေကို ထုတ်လုပ်ပေး ပါတယ်။ အက်ဆစ်တွေထွက်လာတာမို့ အစာလမ်းကြောင်းထဲမှာ ချဉ်ငံနှုန်း (pH) လျော့ကျလာပါတယ်။ ရောဂါ ဖြစ်စေတဲ့ အဏုဇီဝပိုးမွှားအများစုဟာ အဲဒီ အက်ဆစ်တွေရဲ့ ချဉ်ငံနှုန်းမှာ ကောင်းကောင်း ရှင်သန်ပွားများနိုင် ခြင်း မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် အစာလမ်းကြောင်းမှာ ရောဂါပိုးမွှားတွေကို လျော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။