Grand Unified Theories (GUTs): ToE မရောက်ခင် ကြားခံအဆင့်တစ်ခုအနေနဲ့ Grand Unified Theories (GUTs) ဆိုတာ ရှိပါတယ်။
ဒီသီအိုရီတွေကတော့ စကြဝဠာထဲက အခြေခံအားကြီး ၄ ခုထဲက ဒြပ်ဆွဲအား (gravity) ကို ချန်လှပ်ပြီး ကျန်တဲ့ အားကြီး ၃ ခုဖြစ်တဲ့ အားပြင်းနျူကလီးယားအား (strong nuclear force), အားပျော့နျူကလီးယားအား (weak nuclear force), နဲ့ လျှပ်စစ်သံလိုက်အား (electromagnetic force) တို့ကို တစ်ခုတည်းသော အားတစ်ခုအဖြစ် ပေါင်းစည်းဖို့ ကြိုးစားကြပါတယ်။
စကြဝဠာရဲ့ စတင်ခြင်းမှာ အပူချိန်အလွန်မြင့်မားတဲ့အချိန်မှာ ဒီအားကြီး ၃ ခုဟာ တစ်ခုတည်းသော အားအဖြစ် တည်ရှိခဲ့ပြီး၊ စကြဝဠာ အေးမြလာတဲ့အခါမှ သီးခြားစီ ကွဲထွက်လာတယ်လို့ GUTs က ယူဆပါတယ်။ Howard Georgi နဲ့ Sheldon Glashow တို့လို ပညာရှင်တွေက GUTs ကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့ကြပြီး SU(5) model လိုမျိုး နမူနာသီအိုရီတွေလည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် GUTs တွေဟာ proton decay (ပရိုတွန်ပြိုကွဲခြင်း) ကို ခန့်မှန်းထားပေမယ့် ဒီဖြစ်စဉ်ကို လက်တွေ့မှာ မတွေ့ရှိရသေးတာကြောင့် GUTs တွေရဲ့ တိကျမှန်ကန်မှုကို ဆက်လက်လေ့လာနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
