👑 "ကောင်းကင်ဘုံက ကျလာတဲ့ အပြာရောင် ရတနာ" - ဟိုင်ယားစင်း မကာအို (Hyacinth Macaw) ဘာလို့ ရှားပါးသွားတာလဲ? 🦜
​သူငယ်ချင်းတို့ရေ၊ အမေဇုန်တောထဲက အကြီးဆုံးနဲ့ အတောက်ပြောင်ဆုံး ကြက်တူရွေးဖြစ်တဲ့ ဟိုင်ယားစင်း မကာအို (Hyacinth Macaw) အကြောင်း ပြောပြမယ်။ ဒီကောင်တွေရဲ့ အမွေးအတောင်တွေက အပြာရောင်စိုစိုနဲ့ တကယ်ကို မြင်သူငေးရလောက်အောင် လှပလွန်းလို့ "ကောင်းကင်ဘုံက ကျလာတဲ့ ရတနာ" လို့တောင် တင်စားကြရတယ်။
​ဒါပေမဲ့ ဒီလို ထူးခြားလှပတဲ့ ငှက်မျိုးစိတ်ဟာ အခုဆိုရင် မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး အန္တရာယ် နဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီဗျ။ ဘာကြောင့်လဲ?
​၁။ အဓိကပြဿနာ - လူတွေကြောင့် နေအိမ်ပျက်စီးခြင်း (Habitat Loss)
​ဒီမကာအိုတွေဟာ အသက်ရှင်ဖို့အတွက် သစ်ပင်ကြီးတွေ ရဲ့ အခေါင်းပေါက်တွေကို အသိုက်အဖြစ် အားထားရတယ်။ သူတို့ အဓိကအားထားရတဲ့ အုန်းပင်လိုမျိုး အသီးသီးတဲ့ သစ်ပင်တွေရှိမှလည်း အစာစားလို့ရမှာ။
​သစ်တောပြုန်းတီးမှု: လယ်ယာစိုက်ပျိုးဖို့၊ မွေးမြူရေးခြံလုပ်ဖို့နဲ့ သစ်ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် သစ်တောတွေကို ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းပစ်တော့ သူတို့ရဲ့ အသိုက်လုပ်စရာ သစ်ပင်ကြီးတွေရော၊ အစာစားစရာ အပင်တွေပါ တဖြည်းဖြည်း ပျောက်ကွယ်သွားတယ်။ သူတို့ရဲ့ နေထိုင်ကျက်စားရာ မြေကွက်တွေ ကျဉ်းမြောင်းလာတာဟာ မျိုးသုဉ်းရတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းပဲ။
​အစာရင်းမြစ်ဆုံးရှုံးမှု: သူတို့ရဲ့ သန်မာတဲ့ နှုတ်သီးက သစ်မာစေ့တွေနဲ့ အုန်းသီးအခွံမာတွေကို ခွဲစားတယ်။ ဒီအပင်တွေ ပျောက်သွားတော့ အစာရေစာရှားပါးမှုဒဏ်ကို ခံရတယ်။
​၂။ ဒုတိယပြဿနာ - အိမ်မွေးငှက်ဈေးကွက် (Pet Trade)
​ဒီလို လှပတဲ့ အပြာရောင်ငှက်တွေကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ငှက်ချစ်သူတွေက အိမ်မွေးဖို့ စိတ်ဝင်စားကြတယ်။
​တရားမဝင် ဖမ်းဆီးရောင်းဝယ်ခြင်း: ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေနဲ့ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေတုန်းက ဟိုင်ယားစင်း မကာအို အရေအတွက်ကို သိသိသာသာ လျော့ကျသွားစေခဲ့တဲ့ အဓိကတရားခံက တရားမဝင် ဖမ်းဆီးရောင်းဝယ်မှု ပဲ။ သူတို့ရဲ့ အဖိုးတန်တဲ့ အလှကြောင့် မှောင်ခိုဈေးကွက်မှာ ဈေးအကြီးကြီးနဲ့ ရောင်းချကြတယ်။ ငှက်ဖမ်းသမားတွေက အသိုက်ထဲက ဥတွေကိုရော၊ သားပေါက်တွေကိုပါ ခိုးယူဖမ်းဆီးခဲ့ကြတာပါ။
​၃။ သဘာဝ အနှောင့်အယှက်များ
​ဥတွေရဲ့ ဘေးကင်းရေး: တူကန်ငှက် (Toco Toucan) လို တခြားငှက်တွေက မကာအိုတွေရဲ့ ဥတွေကို စားသောက်တာ၊ သစ်ခွံမာခွာစားတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေက ဥတွေကို ဖျက်ဆီးတာမျိုးတွေကြောင့်လည်း ရှင်သန်နိုင်မှုနှုန်း နည်းပါးခဲ့တယ်။
​ကံကောင်းထောက်မစွာပဲ၊ နိုင်ငံတကာနဲ့ ဒေသခံ ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကြောင့် ဟိုင်ယားစင်း မကာအိုရဲ့ အရေအတွက်ဟာ အခုနောက်ပိုင်းမှာ အနည်းငယ် ပြန်လည် တည်ငြိမ်လာပြီ။ ဒါပေမဲ့ သစ်တောတွေ ဆက်လက်ပြုန်းတီးနေသရွေ့ သူတို့ရဲ့ အနာဂတ်ဟာ စိုးရိမ်ရဆဲပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
​အားလုံးပဲ ဒီလိုလှပတဲ့ သဘာဝအမွေအနှစ်တွေကို အတူတကွ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နိုင်ပါစေလို့ မျှော်လင့်ပါတယ်ဗျာ။