Conodonta (ကိုနိုဒွန်တာ)
Conodonto ဆိုတာ ပင်လယ်ထဲမှာနေထိုင်ခဲ့ကြပြီး ယနေ့ခေတ်မှာ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်သွားပြီဖြစ်တဲ့ ငါးနဲ့တူတဲ့ ရေနေသတ္တဝါတစ်မျိုးပါ။
​သူတို့ရဲ့ ရုပ်ကြွင်းတွေကို အဓိကအားဖြင့် သွားနဲ့တူတဲ့ သေးငယ်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးတွေအဖြစ်ပဲ ရှာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီအစိတ်အပိုင်းလေးတွေကို conodont elements (ကိုနိုဒွန့် အစိတ်အပိုင်းများ) လို့ ခေါ်ပြီး၊ သူတို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ နူးညံ့ပျော့ပျောင်းလွန်းတဲ့အတွက် ရုပ်ကြွင်းအဖြစ် မကျန်ခဲ့ဘဲ ဒီသွားလေးတွေပဲ ကျန်ရှိခဲ့တာပါ။
(​အဓိက အချက်အလက်များ)
​မျိုးစိတ် : ကိုနိုဒွန်တာတွေဟာ Cambrian ခေတ် (လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သန်း ၅၄၀ ခန့်) ကနေ Triassic ခေတ် (လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သန်း ၂၀၀ ခန့်) အထိ နှစ်သန်း ၃၀၀ ကျော် ပင်လယ်ထဲမှာပဲ အသက်ရှင် နေထိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
​ရုပ်ကြွင်းများ : သူတို့ရဲ့ သွားနဲ့တူတဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးတွေဟာ အရွယ်အစား ၀.၁ မီလီမီတာ ကနေ ၅ မီလီမီတာ အထိသာ ရှိပြီး အလွန်သေးငယ်ပါတယ်။ ၎င်းတို့ဟာ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းလေ့လာရေးပညာရှင်တွေအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ မှတ်တမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
​အသုံးပြုပုံ : ကိုနိုဒွန့် ရုပ်ကြွင်းတွေကို ဘူမိဗေဒပညာရှင်တွေက ကျောက်လွှာတွေရဲ့ သက်တမ်းကို သတ်မှတ်ဖို့နဲ့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ကျောက်လွှာတွေကို နှိုင်းယှဉ်လေ့လာဖို့အတွက် အဓိက အသုံးပြုကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကျောက်လွှာတွေရဲ့ အပူချိန်ကို တိုင်းတာဖို့အတွက်လည်း အသုံးဝင်ပါတယ်။
​ကိုနိုဒွန်တာတွေဟာ ယနေ့ခေတ်မှာ ရှိနေတဲ့ ငါးရှဉ့်နဲ့တူတဲ့ chordate (ကျောရိုးရှိသတ္တဝါ) တစ်မျိုးနဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိနိုင်တယ်လို့လည်း သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ယုံကြည်ကြပါတယ်။