Echmatocrinus (အက်ချ်မာတိုခရင်းနပ်စ်)

​Echmatocrinus ဆိုတာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၅၀၈ သန်းလောက်က ကမ်ဘရီယန်ခေတ် (Cambrian period) မှာ ရှင်သန်ခဲ့ပြီး ပင်လယ်ကြမ်းပြင်မှာ တွယ်ကပ်နေထိုင်ခဲ့တဲ့ သတ္တဝါတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ Crinoidea လို့ခေါ်တဲ့ sea lilies (ပင်လယ်နှင်းပန်း) တွေရဲ့ ရှေးအကျဆုံး မျိုးနွယ်စုဝင်ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ယူဆထားကြပါတယ်။

Echmatocrinus ဟာ အပင်နဲ့တူတဲ့ ပုံစံရှိပြီး ရေအောက်ကြမ်းပြင်မှာ တွယ်ကပ်ထားတဲ့ အမြစ်နဲ့တူတဲ့ အစိတ်အပိုင်း (holdfast)၊ အပင်ရဲ့ ပင်စည်နဲ့တူတဲ့ အပိုင်း (stem) နဲ့ အပေါ်ဘက်မှာ အခက်အလက်တွေနဲ့တူတဲ့ အစာရှာဖွေတဲ့ လက်မောင်းလေးတွေ (brachial plates) ပါရှိပါတယ်။

Echmatocrinus ရဲ့ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းတွေကို ကနေဒါနိုင်ငံ၊ ဗြိတိသျှကိုလမ်ဘီယာမှာရှိတဲ့ Burgess Shale လို့ခေါ်တဲ့ ကျောက်ဆောင်ထဲမှာပဲ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ဟာ အခြားသော Crinoidea မျိုးနွယ်ဝင်တွေနဲ့ သေချာတိကျတဲ့ ဆက်စပ်မှု ရှိ၊ မရှိဆိုတာကိုတော့ သုတေသီတွေက ဆွေးနွေးနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

​Crinoidea တွေကတော့ ဒီနေ့ခေတ်မှာရှိတဲ့ ကြယ်ငါး (starfish)၊ သံပခြုပ်(sea urchin) နဲ့ ပင်လယ်မျှော့ (sea cucumber) တွေနဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့ သတ္တဝါတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Echmatocrinus ရဲ့ ပုံစံနဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံဟာ သူတို့နဲ့ ဆင်တူနေတာကြောင့် ပင်လယ်နှင်းပန်းတွေရဲ့ ဘိုးဘေးလို့ ခေါ်ဆိုနိုင်ဖွယ်ရှိပါတယ်။

image