မိကျောင်းတွေ တွေ့မြင်နိုင်တဲ့ ကြက်သွန်နီ ပုံစံ ဥယျာဉ် Sungei Buloh Wetland Reserve
ဆုန်ငေးဘူလော့ ရေဝပ်ဒေသ ထိန်းသိမ်းရေးဥယျာဉ် (Sungei Buloh Wetland Reserve) ဟာ စင်ကာပူနိုင်ငံရဲ့မြောက်ပိုင်းမှာ တည်ရှိပြီး ရွှေ့ပြောင်းငှက်တွေနဲ့ ဒေသခံ သတ္တဝါမျိုးစိတ်များစွာရဲ့ အဓိက မှီတင်းနေထိုင်ရာနေရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဥယျာဉ်ကို ၁၉၉၃ ခုနှစ်မှာ စင်ကာပူရဲ့ ပထမဆုံး ရေဝပ်ဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၂ ခုနှစ်မှာတော့ တရားဝင် သဘာဝထိန်းသိမ်းရေးဥယျာဉ်တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာတော့ ရေဝပ်ဒေသရဲ့ဧရိယာကို ဖြန့်ကျက်ပြီး စင်ကာပူရဲ့ ပထမဆုံး အာဆီယံအမွေအနှစ်ဥယျာဉ် (ASEAN Heritage Park) အဖြစ် ဂုဏ်ပြုခဲ့ပါတယ်။
သမိုင်းနှင့် အရေးပါမှု
• စတင်တည်ထောင်ခြင်း: ဒီဒေသဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်းများစွာက ပုစွန်မွေးမြူရေးခြံဟောင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေမှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့တွေက ဒီဒေသရဲ့ သဘာဝအလှနဲ့ ရွှေ့ပြောင်းငှက်တွေအတွက် အရေးပါပုံကို အစိုးရကို တင်ပြခဲ့လို့ ထိန်းသိမ်းရေးဥယျာဉ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့တာပါ။
• ရွှေ့ပြောင်းငှက်များအတွက် အရေးပါပုံ: ဆုန်ငေးဘူလော့ဟာ အာရှ-သြစတြေးလျ ငှက်ပျံသန်းရာလမ်းကြောင်း (East Asian-Australasian Flyway) ပေါ်မှာ တည်ရှိတဲ့အတွက် ရုရှား၊ တရုတ်နဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံတွေက ရွှေ့ပြောင်းလာတဲ့ ငှက်တွေအတွက် အနားယူရာနဲ့ အစာရှာဖွေရာ အဓိကနေရာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ နှစ်စဉ် ရွှေ့ပြောင်းငှက်မျိုးစိတ် ၁၅၀ ကျော် ဒီနေရာကို လာရောက်ကြပါတယ်။
သစ်ပင်ပန်းမန်နှင့် သတ္တဝါများ
ဆုန်ငေးဘူလော့ဟာ သမိုင်းဝင် ဒီရေတောတွေ (mangrove) နဲ့ ကမ်းရိုးတန်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တွေ ပါဝင်တဲ့အတွက် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲတွေ ပေါများပါတယ်။
• ငှက်များ: ဆိုက်ဘေးရီးယန်း ရွှံ့ပုစွန်စားငှက် (Siberian Plover), ဘန်ဂါလန်း လင်းနို့စားငှက် (Banded Bee-eater), ပန်းရောင် ဘရောင်းငှက် (Black-browed Bulbul) အစရှိတဲ့ ငှက်မျိုးစိတ်တွေကို ဒီနေရာမှာ အများဆုံးတွေ့ရပါတယ်။ ရွှေ့ပြောင်းလာတဲ့ ရေငှက်တွေကိုလည်း အများဆုံး တွေ့နိုင်ပါတယ်။
• တွားသွားသတ္တဝါများ: ဒီဒေသရဲ့ အထင်ရှားဆုံး သတ္တဝါတွေကတော့ ရေနဂါးကြီးတွေ (monitor lizards) နဲ့ ရွှံ့နဂါးပုလေးတွေ (mudskippers) ပါပဲ။ ဒါ့အပြင် ရံဖန်ရံခါမှာ မြစ်စောင်း မိကျောင်းတွေ (estuarine crocodiles) ကိုလည်း တွေ့နိုင်ပါတယ်။
• ဒီရေတော သတ္တဝါများ: ဒီရေတောရဲ့အရေးပါတဲ့ ဇီဝမျိုးစိတ်တွေဖြစ်တဲ့ ကြံပုစွန် (Fiddler Crabs), လောက်လည်ပုစွန် (Mangrove Horseshoe Crabs) နဲ့ အခြားရေနေသတ္တဝါတွေကိုလည်း မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။
လည်ပတ်စရာနေရာများနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ
ဆုန်ငေးဘူလော့ဟာ သဘာဝကို စိတ်ဝင်စားသူတိုင်းအတွက် အထူးကောင်းမွန်တဲ့နေရာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
• လမ်းလျှောက်လမ်းကြောင်းများ: ဥယျာဉ်မှာ လှပတဲ့မြင်ကွင်းတွေကို ခံစားရင်း လမ်းလျှောက်ဖို့အတွက် သစ်သားတံတားတွေနဲ့ လမ်းကြောင်းတွေ ဖောက်ထားပါတယ်။ တံတားပေါ်ကနေ ဒီရေတောထဲက သစ်ပင်တွေ၊ ရေထဲက သတ္တဝါတွေကို အနီးကပ် ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
• ငှက်ကြည့်မျှော်စင်များ (Bird Hides): ရွှေ့ပြောင်းငှက်တွေနဲ့ အခြားငှက်မျိုးစိတ်တွေကို လေ့လာဖို့အတွက် အထူးပြုလုပ်ထားတဲ့ မျှော်စင်တွေ ရှိပါတယ်။ မျှော်စင်တွေထဲကနေ သဘာဝအတိုင်းဖြစ်နေတဲ့ ငှက်တွေကို အနှောင့်အယှက်မပေးဘဲ အလွယ်တကူ ကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
• ဗဟိုဧည့်ခံစင်တာ (Visitor Centre): ဒီနေရာမှာ ဥယျာဉ်ရဲ့သမိုင်း၊ ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပြခန်းတွေကနေ လေ့လာနိုင်ပါတယ်။ နေ့စဉ် လှုပ်ရှားမှုအစီအစဉ်တွေကိုလည်း ဒီမှာ စုံစမ်းနိုင်ပါတယ်။
ဆုန်ငေးဘူလော့ကို လည်ပတ်မယ်ဆိုရင် မနက်စောစော ဒါမှမဟုတ် ညနေခင်းတွေမှာ သွားရောက်တာက အကောင်းဆုံးပါပဲ။ ဒီလိုအချိန်တွေမှာ ငှက်တွေဟာ ပိုပြီးတက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားတတ်ကြပြီး နေပူရှိန်လည်း သက်သာတာကြောင့် ပို
ပြီးအဆင်ပြေစေပါတယ်။