#နိုင်ငံတကာသတင်း
◼ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ‌ဟောင်း ဒူတာတေးအား ICC ဝရမ်းဖြင့်ဖမ်းဆီး
ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂိုဒူတာတေးအား ယနေ့(မတ် ၁၁ ရက်)တွင် မနီလာမြို့၌ ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးလိုက်ပြီး သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း လူအသေအပျောက်များခဲ့သည့် မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေး နှင့် ဆက်စပ်၍ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ပြစ်မူကျူးလွန်ခြင်းအတွက် နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်တရားရုံး(ICC) က ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
အသက် ၇၉ နှစ်အရွယ်ဒူတာတေးသည် လူသားမျိုးနွယ်သတ်ဖြတ်ခြင်းရာဇဝတ်မှု စွဲချက် နှင့် ရင် ဆိုင်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း ICC က ပြောသည်။
ဒူတာတေး၏ မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲအတွင်း အများအားဖြင့် ဆင်းရဲသားအမျိုးသားများကို ရဲတပ်ဖွဲ့ နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့သတင်းပေးများက သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြပြီး မကြာခဏဆိုသလို အထောက်အထားလည်း မရှိခဲ့ကြောင်း လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့များက ပြောကြားကြသည်။
ယနေ့ နံနက်အစောပိုင်းတွင် မနီလာအင်တာပိုက ICC ထံမှ ဖမ်းဝရမ်းကို တရားဝင်လက်ခံရရှိခဲ့ကြောင်း နှင့် ယခုအခါ ဒူတာတေးအား ထိန်းသိမ်းထားလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတနန်းတော် က ထုတ်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။
သမ္မတဟောင်းနှင့် ၎င်း၏လူများ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်ကြောင်းနှင့် အစိုးရဆရာဝန်များက ၎င်းတို့ကို စောင့်ရှောက်မှုပေးခဲ့ကြောင်း သမ္မတရုံးထုတ်ပြန်ချက် က ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။
ဟောင်ကောင်သို့ ခရီးတိုသွား‌ရောက်ပြီးနောက် ပြန်လာသော ဒူတာတေးအား မနီလာနိုင်ငံတကာ လေဆိပ်သို့ ပြန်ရောက်ချိန်တွင် ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဟောင်ကောင်ရောက် ထောင်နှင့်ချီသော ဖိလစ်ပိုင်အလုပ်သမားများအား တနင်္ဂနွေနေ့က စကားပြောကြားရာ၌ ဒူတာတေး က ICC ၏စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို ရှုတ်ချလိုက်ကာ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါက အဖမ်းခံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့ပြင် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူးကိုလည်း မိန်းမပျက်သားများဟု ၎င်း၏ထုံးစံအတိုင်း ဆဲရေးတိုင်းထွာခဲ့သည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဒူတာတေး၏ညွှန်ကြားချက်အရ ဖိလစ်ပိုင်က ICC အဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သော်လည်း ယင်းမတိုင်မီ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော သတ်ဖြတ်မှုများနှင့် သမ္မတမဖြစ်မီ တောင်ပိုင်း ဒါဗာအိုမြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ကျူးလွန်ခဲ့သော သတ်ဖြတ်မှုများအတွက် ၎င်းတို့တွင် တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ရှိကြောင်း နိုင်ငံတကာတရားရုံး က ပြောကြားသည်။
ဒူတာတေး၏ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်ဆက်စပ်သည့် သတ်ဖြတ်မှုများအား ၂၀၂၁ ခုနှစ် တွင် ICC က စတင်စစ်ဆေးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင်မူ စီရင်ပိုင်ခွင့်မရှိကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်၏ ကန့်ကွက်မှုအား ICC တရားသူကြီးငါးဦးပါ အဖွဲ့က ပယ်ချလိုက်ပြီးနောက် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြန်လည် စတင်ခဲ့သည်။
သို့ရာတွင် ICC နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည်မဟုတ်ကြောင်း သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ်အစိုးရအဖွဲ့ က အကြိမ်ကြိမ်ပြောကြားခဲ့သည်။
တနင်္ဂနွေနေ့တွင်မူ နိုင်ငံတကာရဲတပ်ဖွဲ့ ( Interpol ) အဖွဲ့က အစိုးရထံမှ အကူအညီတောင်းလာခဲ့ပါက ကူညီပေးရမည့်တာဝန်ရှိကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတရုံး ပြန်ကြားရေးလက်ထောက်အကြီးအကဲ က ပြောကြားခဲ့သည်။
ဒူတာတေးသည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် လူကြိုက်များနေဆဲ နိုင်ငံ‌ရေးသမားတစ်ယောက်ဖြစ်ကာ ၎င်း၏ သမီးဖြစ်သူ ဆာရာဒူတာတေး က သမ္မတဖာဒီနန်မားကို့စ်ဂျူနီယာနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ပြီးနောက် ဒုတိယသမ္မတနေရာကို ရယူထားသည်။
သို့သော် မကြာသေးမီလများအတွင်း ဒူတာတေးမိသားစု နှင့် သမ္မတ မားကို့စ်ဂျူနီယာကြား မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားမှု သိသာစွာ ယိုယွင်းပျက်စီးသွားခဲ့သည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။
သတင်း-ရဲမင်း
ကိုးကား-AFP/BBC