Responsible AI ဆိုတာဘာလဲ၊ နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေတကယ်ရောလိုက်နာ‌နေကြလား 📖🤖
ဒီနေ့ခေတ် AI နည်းပညာတွေခေတ်စားလာတာနဲ့အမျှ အသုံးပြုသူတွေရဲ့လုံခြုံရေးအတွက်လည်းမေးစရာတွေအများကြီးရှိလာပါတယ်။ ဒီတော့ Responsible AI ဆိုတာကိုဘေးဖယ်ထားလို့မရတော့ပါဘူး။✅
အကျဉ်းခြုံ့ပြောရရင် Responsible AI ဆိုတာ AI/ AI model တစ်ခုကို
👉 Fair (မျှတမှု)
👉 Safe (ဘေးကင်းမှု)
👉 Transparent (ပွင့်လင့်မြင်သာမှု) နဲ့
👉 Accountable (တာဝန်ခံမှု) ဆိုတဲ့အချက်တွေနဲ့ညီမျှအောင်ထိန်းညှိရတဲ့ပုံစံပါ။
1. Fair 🤝
နည်းပညာကုမ္ပဏီတစ်ခုက AI Chatbot တစ်ခုကိုထုတ်လိုက်တယ်ဆိုပါဆို့။ ဒါပေမယ့် ဒီ AI Chatbot က အသုံးပြုသူတွေနဲ့ဆက်ဆံတဲ့အခါ နဲ့ သူ့ရဲ့တုန့်ပြန်တဲ့ ရလဒ်တွေက ဘက်လိုက်မှုမရှိရပါဘူး။
ဥပမာ- ကမ္ဘာပေါ်ကထင်ရှားတဲ့လူ ၁၀ ဦးအကြောင်းကိုမေးတဲ့အခါ ၁၀ ဦးလုံးလူဖြူတွေအကြောင်းပဲပြောပြီး တခြား အသားရောင်ရှိတဲ့လူမျိုးတွေအကြောင်းကိုချန်လှပ်ထားတာမျိုးပါ။ ဒါက်ိုတော့ Data Bias (ဘက်လိုက်တဲ့ ဒေတာ) အနည်းအားဖြင့် unfair မျှတမှုမရှိဘူးလို့သက်မှတ်လို့ရပါတယ်။
2. Safe 🔒
ကိုယ်သုံးနေတဲ့ AI ဟာဘယ်လောက်ဘေးကင်းလဲဆိုတဲ့အပိုင်းပါ။ ဥပမာ- Autopilot ပါတဲ့ Tesla လိုမျိုးမောင်းသူမဲ့ကားတွေဟာ တခါတ‌လေ လမ်းပေါ်မှာ အန္တရာယ်များတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုချတတ်ပါတယ်။ စီးနင်းသူတွေအတွက်ဒါဟာ ဘေးကင်းမှုရှိဖို့ လူသားထိန်းချုပ်မှုလုံးဝမရှိပဲ ဘယ်လောက်ထိဘေးကင်းနိုင်လဲဆိုတာကို Safe လ့်ုသက်မှတ်ပါတယ်။
3.Transparent 📖
ကိုယ်သုံးတဲ့ AI တစ်ခုဟာ ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်နဲ့ နေ့စဉ်ဘဝကို တစ်နည်းမဟုတ်တစ်နည်းနဲ့ သိမြင်နေရပါတယ်။ ဒီအပိုင်းမှာ နည်းပညာကုမ္ပဏီကြီးတွေအနေနဲ့ အသုံးပြုသူတွေရဲ့ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်ကို ဘယ်နေရာမှ ဘယ်လိုသုံးတယ် ဘယ်လောက် လုံခြုံမှုရှိတယ်ဆိုတာကို သူတို့ရဲ့ လုံခြုံမှုပေါ်လာစီမှာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိဖို့လိုပါတယ်။ ဒီအပိုင်းကို Transparent လို့သက်မှတ်လို့ရပါတယ်။
4. Accountable ✅
ဒါကတော့နည်းပညာ ကုမ္ပဏီအတော်များများကိုမေးရမယ့်ကိစ္စပါ။ ကိုယ်သုံးနေတဲ့ AI ဟာ ကြီးမားတဲ့အမှားတစ်စုံတစ်ရာလုပ်မိတယ်ဆိုရင် အသုံးပြုသူရဲ့နစ်နာမှုအတွက် တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုအပိုင်းကို Accountable လို့မှတ်ယူလို့ရပါတယ်။
Chat GPT တို့လို Chatbot တွေကို အသုံးပြုသူတွေကအလကား Free အသုံးပြုနေရတယ်လို့မထင်ပါနဲ့ ဒါဟာနည်းပညာကုမ္ပဏီတွေကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အချက်အလက် ဒေတာတွေကိုပေးနေရတာပါပဲ။ အခုလက်ရှိအထိ responsible AI ကိုသေချာလုပ်နိုင်တဲ့ နည်းပညာကုမ္ပဏီမရှိသေးပါ။ လာမယ့်အနာဂါတ်မှာတော့ Responsible ဖြစ်တဲ့ AI တွေကပဲ ပိုပြီးအားသာလာမှာဖြစ်ပါတယ်။