Microsoft Word မှာ A4 စာရွယ်အရွယ်အစားနဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်ထုတ်နည်း။ 📚
အဆင့် ၁: စာရွက်အရွယ်အစား ပြောင်းခြင်း (Page Setup)
1. Layout Tab (သို့) Page Layout Tab ကိုသွားပါ။
2. Size ကိုနှိပ်ပြီး ရွေးချယ်စရာတွေထဲက A4 ကို ရွေးပါ။ ဒါက ပုံမှန်ဆိုရင် ရွေးထားပြီးသား ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် သေချာစစ်ဆေးဖို့ လိုပါတယ်။
အဆင့် ၂: စာအုပ်အတွက် Layout ချခြင်း 📖
စာအုပ်ဆိုတာ စာမျက်နှာတွေကို ခေါက်ပြီး ချုပ်ထားတာမို့ စာမျက်နှာတစ်ခုချင်းစီရဲ့ Layout ကို ညာဘက် (Odd Page) နဲ့ ဘယ်ဘက် (Even Page) အတွက် ချိန်ညှိပေးရပါမယ်။
1. Layout Tab ထဲက Margins ကိုနှိပ်ပါ။
2. Custom Margins... ကို ရွေးပါ။
3. Page Setup ဝင်းဒိုးပွင့်လာပါမယ်။
Multiple pages: ဆိုတဲ့ နေရာမှာ Book fold ကို ရွေးပါ။
Book fold ကိုရွေးလိုက်တာနဲ့...
Gutter: ဆိုတဲ့နေရာက Spacing အဖြစ် ပြောင်းသွားပါမယ်။ ဒါက စာအုပ်ချုပ်တဲ့အခါ အလယ်ကြားမှာ ပိတ်မသွားအောင် ချန်ထားရတဲ့ နေရာပါ။ အနည်းဆုံး 1 cm (သို့) 0.5 inch လောက် ထားပေးသင့်ပါတယ်။
Orientation က Automatically Landscape (အလျားလိုက်) ဖြစ်သွားပါမယ်။ ဒါက ပုံမှန်ပါပဲ။
Margins (အနားသတ်) တွေကို သင့်တော်သလို ချိန်ညှိပါ။ ဥပမာ - Top, Bottom, Left, Right ကို 1.5 cm စီ ထားနိုင်ပါတယ်။
Apply to: မှာ Whole document ကို ရွေးထားပါစေ။
4. OK ကိုနှိပ်လိုက်ပါ။
အဆင့် ၃: စာရိုက်ခြင်းနှင့် Format ချခြင်း
သင့်စာအုပ်ရဲ့ အကြောင်းအရာကို စရိုက်ပါ။
စာအုပ်တစ်အုပ်မှာ ပါဝင်လေ့ရှိသော အစိတ်အပိုင်းများ
မျက်နှာဖုံး (Cover Page): Insert Tab > Cover Page မှ အဆင်သင့် Template များကို သုံးနိုင်ပါတယ်။
အကြောင်းအရာ (Table of Contents): References Tab > Table of Contents မှ ထည့်သွင်းနိုင်ပါတယ်။
အခန်းခေါင်းစဉ်များ (Chapter Headings): Heading 1, Heading 2 စတဲ့ Styles တွေကို သုံးပြီး ခေါင်းစဉ်တွေကို Format ချပေးပါ။ ဒါက Table of Contents အလိုအလျောက်ထွက်လာဖို့နဲ့ စာမျက်နှာတစ်ခုလုံး Format ညီဖို့ အရမ်း အရေးကြီးပါတယ်။
စာသားများ (Body Text): Normal Style ကို အသုံးပြုပါ။ Font Size ကို 11pt သို့မဟုတ် 12pt၊ Font Family ကို Myanmar Text, Padauk, Tharlon စတာတွေနဲ့ ရွေးနိုင်ပါတယ်။
ပုံများ (Images): Insert Tab > Pictures မှ ပုံများထည့်ပါ။ ပုံကို နှိပ်ပြီး Picture Format Tab မှာ Text နဲ့ဆက်စပ်ပုံ (Wrap Text) ကို ညှိပေးနိုင်ပါတယ်။
အဆင့် ၄: စာမျက်နှာ နံပါတ်ထည့်ခြင်း (Page Numbering)
စာအုပ်မှာ ညာဘက်စာမျက်နှာနဲ့ ဘယ်ဘက်စာမျက်နှာ နံပါတ်ထည့်ပုံကွဲပြားပါတယ်။
1. Insert Tab > Page Number > Bottom of Page ကိုသွားပါ။
2. နံပါတ်ရဲ့ တည်နေရာကို ရွေးပါ။
ညာဘက်စာမျက်နှာများ (Odd Pages): နံပါတ်ကို ညာဘက်အနားသတ်မှာ ထားရပါမယ်။ (ဥပမာ Plain Number 2)
ဘယ်ဘက်စာမျက်နှာများ (Even Pages): နံပါတ်ကို ဘယ်ဘက်အနားသတ်မှာ ထားရပါမယ်။ (ဥပမာ Plain Number 3)
3. Different Odd & Even Pages ကို ဖွင့်ပေးရပါမယ်။
Design Tab (Header & Footer Tools) ထဲမှာ Different Odd & Even Pages ဆိုတဲ့ Box ကို အမှန်ခြစ် ✓ လုပ်ပေးပါ။
ဒါဆိုရင် စာမျက်နှာ ၁, ၃, ၅,... စတဲ့ စာမျက်နှာတွေမှာ နံပါတ်က ညာဘက်မှာ၊ ၂, ၄, ၆,... စတဲ့ စာမျက်နှာတွေမှာ နံပါတ်က ဘယ်ဘက်မှာ အလိုအလျောက် ပြောင်းသွားပါလိမ့်မယ်။
အဆင့် ၅: ရိုက်ထုတ်ခြင်း (Printing)
ဒါက အရေးကြီးဆုံး အဆင့်ပါ။ မှားရိုက်မိရင် စာရွက်တွေ ပြန်စီရတာ အချိန်ကုန်ပါတယ်။
1. File > Print ကိုသွားပါ။
2. Printer Settings မှာ...
Print on Both Sides ကို ရွေးပါ။ (Printer က Auto Duplex မလုပ်နိုင်ရင် Manually Print on Both Sides ကို ရွေးပြီး Word ညွှန်ကြားတဲ့အတိုင်း စာရွက်တွေကို လှန်ပြီး ထည့်ရပါမယ်။)
Pages: မှာ သင့်စာရွက်အားလုံးကို ရိုက်မယ်ဆိုရင် All လို့ပဲထားပါ။
3. (အရေးကြီး) Print Settings ကို နှိပ်ပါ။
One Page Per Sheet ဆိုတဲ့ နေရာကို 2 Pages Per Sheet သို့မဟုတ် Booklet Printing (ရှိရင်) ကို ပြောင်းရွေးကြည့်ပါ။
2 Pages Per Sheet ကို ရွေးပြီး Print ထုတ်ကြည့်ပါ။ ဒါမှမဟုတ်...
Manual Method: သင့်မှာ စာမျက်နှာ ၁၆ မျက်နှာရှိတယ်ဆိုပါစို့။ သင့်စာအုပ်ကို စာရွက် ၄ ရွက်ခေါက်ရမယ်။ ဒီတော့ ရိုက်တဲ့အခါ...
Pages: ဆိုတဲ့နေရာမှာ 16,1,2,15,14,3,4,13,12,5,6,11,10,7,8,9 ဆိုပြီး ထည့်ရိုက်ရပါမယ်။ (ဒါက စာမျက်နှာ ၁၆ရွက်အတွက်ပါ။ စာမျက်နှာအရေအတွက်ပေါ်မူတည်ပြီး ဂဏန်းစဉ်ကွဲပြားပါတယ်)။ ဒီနည်းက အနည်းငယ် ရှုပ်ထွေးပါတယ်။
🧠 အကြံပြုချက်: ပထမဆုံးအကြိမ် ရိုက်ထုတ်တဲ့အခါ စာရွက်အနည်းငယ်နဲ့ပဲ စမ်းကြည့်ပါ။ စာမျက်နှာ ၄ ရွက်လောက်ပါတဲ့ Document လေးတစ်ခုလုပ်ပြီး ဘယ်လိုစီစဉ်ရမလဲဆိုတာ လက်တွေ့စမ်းသပ်ကြည့်ပါ။
အဆင့် ၆: ချုပ်ခြင်း 📖
ရိုက်ထုတ်ပြီးသား စာရွက်တွေကို အလယ်ကနေ ခေါက်ပါ။ ပြီးရင် Stapler နဲ့ အလယ်ကြားမှာ ပေါက်ထိုးပါ (သို့) ချုပ်စက်နဲ့ ချုပ်ပါ။
အတိုချုပ်ပြောရရင်...
1. Page Setup မှာ Book fold ရွေးပါ။
2. Different Odd & Even Pages ကို ဖွင့်ပြီး နံပါတ်ထည့်ပါ။
3. Print ထုတ်တဲ့အခါ Print on Both Sides နဲ့ 2 Pages Per Sheet (သို့) Booklet Option ကို သုံးပါ။
စာရွက်တွေ အများကြီးနဲ့ စာအုပ်ကြီးတစ်အုပ်လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ Adobe InDesign လို Professional Software တွေက ပိုသင့်တော်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရိုးရှင်းတဲ့ စာအုပ်ငယ်လေးတွေ၊ မှတ်စုစာအုပ်လေးတွေ အတွက်ကတော့ Microsoft Word နဲ့ပဲ အဆင်ပြေပါတယ်။
𝑪𝒐𝒎𝒑𝒖𝒕𝒆𝒓 𝑶𝒏𝒍𝒊𝒏𝒆 𝑻𝒓𝒂𝒊𝒏𝒊𝒏𝒈